gaer„di;r«r£;
De salarissen
HULP AAN INDIË
200 MAG HET NIET
DE LONDENSCHE
CONFERENTIE
De houding tegenover
de pers
De nieuwe structuur van
het Koninkrijk
Nederlondsch Overzee
Instituut
De wederopbouw
Bunkerbouwers werden
millionaire
Advies van de Stichting
van den Arbeid
7so& varhal °P den e«ste hebben^'moeteu vin
handelaren6 3 ®fnw°rden aan klein
voor de tweed» tomaten p.p. en
druiven on der, een half pond
bon 547 toen,!,? lngel®verden fruit-
men Pp ZfTnfPZ TeYens 1 P°"d
bon 546 ngeleverden groente
DE KERK IN HET
VERRE OOSTEN
Het Voticaan ontvangt
berichten
Zwarte handel
Politie ontdekte een
„warenhuis"
Engelsche goederen
gewild
extra zout
Ex-burgemeester van
Wassenaar stoat terecht
doodstraf geeischt.
kabinet van de koningin
eerste eenheid
vertrokken.
Acht personen bij
mijnongeluk gedood
Verplaatsing van de
marine-basis
De Geldzuivering
Aanvoer von Amerik.
schoenen
Herhaaldelijk lekken uit de
kampen, waar politieke misdadi
gers worden bewaakt, bijzonder
heden over hun behandeling uit
verre van aangename herinne
ringen oproepen aan de wijze,
Waarop het Duitsche ploertendom
zijn beulswerk placht te verrich-
.Menschen, die soms onschul-
h™ in gevangenschap werden ge
rie„ en' verzekerden, dat zij wer
liiv- geranseld en o-p alle moge-
rwt manieren werden gemarteld
JvS! Ueden- die er een zeker ge
noegen m schiepen, hen zoo diep
mogelijk te vernederen en hen
zoozeer te pijnigen als zij
eeni-gszins konden zonder hen te
verminken of te dooden. Zijn deze
bijzonderheden ook maar ten deele
juist en het ziet er helaas maar
al te veel naar uit, dat zij juist
2jjn da-n wordt daardoor een
érnstige smet geworpen op het
Nederlandsche rechtsleven. Een
protest daartegen kan niet fel ge
noeg klinken. De kerels, die zulke
dingen in onze kampen doen, zijn
geen haar beter dan de SS-lieden,
dóe zij moeten bewaken; zij scha
den den ongerepten naam der
justitie in Nederland en den onge
repten naam van Nederland in
den vreemde
Een verklaring van het Britsche
ministerie van buitenlandsche za
ken van Dinsdagavond zegt, dat
de vergadering van ministers van
buitenlandsche zaken op haar
eerste zitting is overeengekomen,
den eerst de problemen, d-ie door
de conferentie van Potsdam naar
de vergadering zijn verwezen,
door haar zullen worden be
handeld, nl. het opstellen van de
vredesverdragen met Italië, Roe
menië, Bulgarije, Hongarije en
Finland en het voorstellen van
regelingen van de belangrijkste
territoriale geschillen, die zich
voordoen aan het einde van den
oorlog in Europa. Dit heeft de
conferentie van Potsdam voor
geschreven als „de onmiddellijke
belangrijke taak" van de verga
dering.
De agenda van de zitting van
Woensdag is open gelaten, zoodat
andere onderwerpen daar aan
kunnen worden toegevoegd naar
mate de vergadering voortduurt.
Voorzitter was de Engelsche mi
nister van buitenlandsche zaken
Bevin en men is overeengekomen,
dat de ministers om beurten de
zittingen zullen presideeren: Mo-
lotof zal Woensdag als voorzitter
fungeeren.
Reuters diplomatieke correspon
dent verneemt, dat de betrek
kingen met de pers een van de
reeds behandelde onderwerpen is
geweest. Men heeft besloten een
Communiqué uit te geven telkens
•wanneer de vergadering een be
paalde beslissing neemt.
Voorbereiding Ronde-Tafel
conferentie
In haar historische radiorede
van 7 Dec. 1942 heeft H. M. de
Kaningim con rijksconiercntic in
het vooruitzicht gesteld, waarin
vertegenwoordigers van Nederland,
Indië, Suriname en Curasao zich
zouden beraden over de nieuwe
structuur van het Koninkrijk.
Voor deze rondetafelconferentie
met adviseerend karakter, zijn de
vertegenwoordigers van Suriname
en Curasao (elk drie) reeds aan
gewezen, de gedelegeerden van
Nederland en Oost-Indië (elk 15)
werden nog niet benoemd. Thans
is er teekening gekomen in de
voorbereiding van de rijksconfe-
rentie, doordat de minister voor
de overzeesche gebieden een com
missie heeft ingesteld met de op
dracht, te onderzoeken, welke
wensehen en opvattingen hier te
lande leven met betrekking tot
de aanpassing van de structuur
der overzeesche gebiedisdeelen en
de bepaling van hun plaats i>n
het Koninkrijk der Nederlanden
overeenkomstig de gewijzigde om
standigheden.
De commissie bestaat uit:, lid
tevens voorzitter mr. W. H. van
Helsdingen, oud-voorzitter van den
Volksraad: leden: prof. mr. F. M.
baron van Asbeck. bijz. hoog
leeraar te Leiden: mr. A. B. Cohen
Stuart, oud-adviseur voor de de
centralisatie in Ned.-Indië, mr.
W. G. F. Jongejan, voorzitter
Ondernemersraad. H. J. W A
Meijerink, lid der Tweede Kamer,'
mr. M. N. D. Pamontjak, assistent
m het Maleisch aan de universi
teit te Leiden. R. A. Poeradiredja.
journalist. M. J. M. van Poll, lid
der Tweede Kamer en J. E. Stok
vis, lid der Tweede Kamer.
Sedert eenigte maanden bestaat in
Botterdam een ,,Ne#erlandseh Over
zee Instituut" dat werd opgericht door
Mr. K. R. van der Mandele, voorzitter
van de Kamer van Koophandel voor
Zuid-Holland en Mr. C. Hintzen, voor
zitter van den raad van beheer der
economische hoogeschool te Rotter
dam. Doel van het instituut is .het
bestudeeren van vreemde landen, het
bevorderen van de economische en
cultureele betrekkingen met het bui
tenland en het verleenen mede
werking aan instellingen die hetzelfde
doel beoogen".
Er hebben in het buitenland op eco
nomisch gebied allerlei verschuivin
gen plaats gevonden, waarvan het
Nederlandsch e bedrijfsleven gedurende
de bezetting onkundig is gebleven. Nu
meer dan ooit, in verband met be
hoefte aan deviezen, de noodzakelijk
heid van export bestaat er. ons land
zich in velerlei opzicht zal moeten
heroriënteeren. wil het Nederlandsch
Overzee Instituut hierbij behulpzaam
zijn. Er zijn reeds verschillende afzon
derlijke instituten in het leven geroe
pen voor de bevordering van goede
betrekkingen met Rusland, de Donau-
landen, Afrika en Canada. Er zal
samenwerking worden gezocht met
andere instellingten, die zich op het
J! ÏL of °P aangrenzende ter-
N O X sW,Ren' Verd«- het
ken die in tot zlch trek"
kingswerk zullen kunnen'verêlchun.
NroC Ires prof. hEt
TELEVISIE IN KLEUREN
Een zender in den top van het
Chrysler building in New York
zal voor het einde van het jaar
televisie-programma's in kleuren
uitzenden, zoo deelt de „Manches
ter Guardian" mee.
De Columbia Broadcasting
system, die de uitzendingen zal
verzorgen, construeert eveneens
ontvangtoestellen voor televisie in
kleuren. Er zijn twee modellen.
Met het eene kan men de beelden
ontvangen ter grootte van de pa
gina van een klein weekblad Het
andere, dat duurder is, stelt in
staat om de beelden te ontvangen
Coördinatie van de herstelplannen.
Binnenkort zal worden ingesteld
een plan bureau, dat toT taak heeft
alle plannen voor het herstel van
ons land te coördineeren cn zorg
te dragen, dat deze op langer ter
mijn geen te voorkomen terugsla
gen op ons economisch leven zullen
nenen' !?e reeds opgestelde plan-
werk V u1" het kader van het
orfj'k van het planbureau worden
zSïïC°' Vertraging van werk-
voorkomen. hlerd°°r borden
t *ngfteld de interdepartemen-
nen n fiCEitiecomimissie aankoo-
aanu land- die de geplande
t °.pen in de diverse landen
toetst, teneinde met handelspolitiek
rekenen"tsdesidera1* kunnen
Bij het vooronderzoek inzake
collaboratie met den vijand is ge
bleken, dat ongeveer 1500 bunker
bouwers in Nederland den vijand
geholpen hebben. Het district Am
sterdam alleen telt er 400, waarvan
er zich 200, na den daartoe ge
publiceerden oproep, gemeld heb
ben. Bij de overige 200 bevinden
zich een aantal N.S.B.-ers, die reeds
gedetineerd zijn. terwijl de niet-
N.S.B.-ers deels gevangen deels
voortvluchtig zijn.
Vermeldenswaard is intusschen
nog, dat in de periode 1940/1941 op
voor de Duitsche weermacht uit
gevoerde werken 100 en 200
winsl is gemaakt. De Duitschers
hebben daarna tegen het nemen
van zulke hooge winsten maat
regelen genomen. Als vaststaand
kan echter worden aangenomen,
dat, ondanks de Duitsche controle,
yn deJarr,en 1942 t/m. 1944 gemid
deld 35 /o wmst wer gemaakt op
weermachtswerken.
Het was een groot geknoei, waarbij
Duitsche ambtenaren vaak hun
medewerking verleenden, die daar
voor flink beloond werden De be
drijf so nkosten werden kunstmatig
op enorme wijze opgevoerd
Veel bunkerbouwers hebben een
fmancieele carrière gemaakt, waar
men eenvoudig verstomd van staat
*7 ..gesjochten mannetje" van voor
den oorlog, wiens geval nauwkeurig
onderzocht is, verdiende in den
oorlog als bunkerbouwer millioenen
Daartegenover smeten zij met
geld Van éen hunner is bekend,
dat hij m 1940—1943 bijna 200,000
jaar uitgaf. De man was in
1923 veroordeeld als offerblokken-
lichter. Een ander gaf gemiddeld
250.000 per jaar uit- Een derde
bood einde 1944, toen hij waar
schijnlijk voelde, dat het mis liep.
een millioen gulden en een buiten
verblijf aan de B.S. als geschenk
aan. Weer een ander bood bii zijn
arrestatie de helft van zijn kapitaal
van 214 millioen gulden aan om
vm te komen.
Het toppunt vormde het geval
van een bunkerbouwer, die kans
zag in één maand tiid met een
werkje, waaraan 150 arbeiders
deelnamen, 1,650,000 te verdienen
Bij zijn arrestatie bezat hij 3 mil
joen gulden. Het „bii elkaar ge
bunkerde grootste kapitaal be
draagt 7,000.000
De Stichting van den arbeid
heeft haar standpunt bepaald ten
aanzien van de vraag, welke richt
lijn aan het bedrijfsleven dient te
worden gegeven voor de verhoo
ging der salarissen. Door het col
lege van rijksbemiddelaars werd,
gelijk bekend, vergunning ver
leend de loonen te verhoogen met
hetzij 15 pet. boven het niveau van
Oct. 1942, hetzij 25 pet. over dat
van Mei 1940. Beoogd werd, deze
verhooging in de plaats te doen
treden van sedert de genoemde
tijdstippen toegekende gratifica
ties. extra weken loon e.d., welke
uitkeeringen vooral in de laatste
periode der bezetting zijn voorge
komen.
Met inachtneming van deze laat
ste beperking adviseert de Stich
ting van den arbeid, de salarissen
op de volgende wijze te verhoo
gen. Een verhooging van 15 pet
Groote scheepsladingen voedstel
k leer en, dekens, en persoonlijke
benoodigdheden .ijn onderweg
naar Nederlandsch Oost-Indië v«an
Australië en ~3ritsoh Indië terwijl
verdere verschepingen worden
voorbereid. Deze zendingen zul
len tegelijk met geallieerde strijd
krachten en Nica ^detachementen
op Java en andere eilanden ge
land worden. Voorzoover mogelijk
zal de geheele bevolking steun
ontvangen, maar ondervoeden en
vooral bevrijde geïnterneerden
krijgen voorrang. Aangezien
steunverleening aan ze\tentig mil
ten menschen met groote moei
lijkheden gepaard gaat zal alle
energie worden aangewend om te
bereiken, uat Indië zich weer in
den kortst mogelijken tijd zelf kan
bedruipen: dienovereenkomstig zal
in de toekomst alleen voedselim-
port noodig zijn voor die kleine
eilanden, welke oteeds voedsel
1942 sa'ans.van October een behoorlijken oedselföevoer
net on de «SS? ^Le®rst ^ke kunnen zijn, in!
DISTRIBUTIE FRUIT
De berichten welke thans Vati
caanstad beginnen te bereiken
h>keelK sjtuatie van de Katho-
l.eke Kerk in het Verre Oosten
zijn alles tezamen minder veront-
rustend dan men zou kunnen vree
zen Wel zijn vele kerkelijke ge
bouwen verwoest, vooral in Japan
Dank zij het feit, dat de bedie^
nende personen waren wegge
voerd, zijn dezen aan den dood
ontsnapt. Hierdoor is het moge
lijk, dat het Katholieke Missie
werk weer terstond hervat zal
worden. De bisschoppen van Naga
saki en Hirosjima bleven gespaard
door het feit, dat zij tijdens de
atoombombardementen op inspec
tie-reis waren
pet. op de tweede 3000 van
October 1942, terwijl voor het ove
rige geen verhooging wordt ge
geven.
Indien wordt uitgegaan van het
salaris van Mei 1940, dan wordt
aanbevolen een verhooging van
25 pet. boven de eerste 3000 en
een verhooging van 12 V2 pet. boven
de tweede 3000 toe te kennen,
terwijl voor het overige geen ver
hooging wordt gegeven.
Zooals bekend was het niet mo
gelijk, nog in de maand Augustus
out voor den inmaak beschikbaar
!e I"-»De thans beschikbaar
„estelde 2o0 gram zijn als ..extra"
voor dit doel bestemd. Naast deze
zal in September
ar zout per week en per per
soon worden beschikbaar gesteld.
H. M. de Koningin heeft aan jhr.
mr. G. C. W. van Tets van Gou-
driaan op. zijn verzoek eervol ont
slag verleend als directeur van
het kabinet van de Koningin „met
dankbetuiging voor de vele en ge
wichtige dienoten in een lange
reeks van jaren en onder moeilijke
omstandigheden aan ons en aan
den lande bewezen" en benoemd
tot directrice van het kabinet mej.
mr M. a. Teilegen (in de illega
liteit zeer bekend als Marianne
en als mr. Max).
Gisteren heeft d,e ex-burgemees-
ter van Wassenaar, jhr. D. de Bloco
vfn ing,a' voor bat bijzonder
gerechtshof te 's Gravenhage te
recht gestaan, wien was ten laste
gelegd dat hij zijn functie uit de
handen der Duitschers had aange
nomen en dus met deze had samen
gewerkt; voorts dat hij verzocht
heeft, de in Wassenaar wonende
joden uit deze gemeente uit te wij
zen en dat hij gelegenheid heeft
gegeven tot het samenstellen van
lijsten door N.S.B'ers van perso
on ok i later bii een razzia zijn
vofn£akt en naar Duitschland ge-
slott.1 werd dTL werken- Ten
van beschulrilva burgemeester er
ambtenaar opgds'taaer^\, ^"te-
hebben onNlaiW „en voet te
lachen had bf L,°mdat hij ge"
begrafenisstoet van een" ÏLsVer
Dit laatste feit ontkende ver
dachte; wel gaf hij toe, dat overal
door de Duitschers Nat. Sol. bur
gemeesters werden benoemd om
stille tegenwerking zooveel moge
lijk weg te nemen en dat er dus
wel gesproken mag worden van
een dienst bewijzen aan de Duit
schers.
De® BlocTvV^fJk bletk dat
werking met de DnitSh3 same"~
GMmaanschP blok^^d1"^^3" 0,ae"
leiding van Adolf Hitler! opperste
Mr. Zaayer, de procureur-fiscaal,
zeide in zijn requisitoir dat de al-
„emeene lijn van verdachte fout
is geweest. Hij was niet een b j-
v°a°nPedl]eN Ir eer' !er k°Pstukken
van de N.S.B. en heeft als zoo
danig veel kwaad gedaan Op
grond hiervan eischte spr de
doodstraf.
Mr. Van Dal, de verdediger
releveerde de pogingen, welke^De
Blocq van Scheltinga heeft gedaan
om vrijstellingen te verkrijgen voor
den arbeidsinzet. Door zijn toe
doen zijn in 1945 in Wassenaar
geen razzia's gehouden en verdach
te heeft nooit iets ondernomen
tegen het illegaal werk dat in zijn
gemeente werd gedaan. Pleiter
legde een verklaring over. onder
teekend o.a. door den commandant
der B.S. te Wassenaar, een kolonel
van het Ned. leger, waarin gezegd
wordt dat verdachte verscheiden
malen ten gunste van de bevolking
heeft ingegrepen. Een en ander
gaf den verdediger aanleiding cle
mentie te vragen.
Uitspraak over 14 dager
Op de tram te Rotterdam zagen
noe li® opsporingsambtenaren
noe twee jongens een pakje bank
papier stonden te teilen. Ze voei-
den het tweetal aan den tand en
oelialve een paar honderd gulden
pieken de jongelui, de 19-jarige
loopjongen F. O. en de 20-jarige
betonwerker W, de K„ ook 300
Engelsche sigaretten bij zich te
hebben. Die sigaretten hadden ze
gekocht van den 37-jarigen J v K
een slager, dien de poii'ie heel goed
kende en die in een pension op
den Heemraadssingel woonde. Een
huiszoeking daar leverde 2 buiten
en 4 binnenbanden voai auto's op
alsmede een hoeveelheid onderdeel
len alles van Engelsche herkomst
Deze goederen zouden eigendom
zijn van J. v. K. en zekeren J. B.
o N., een 50-jarigen Haagsehen
bouwkundige, die ook kamers had
i? Pension. Inmiddels kwam de
25-jarige J. v. O. aanbellen die
f?5atrm Wllde hoepen en verder
leregeid by be heeren
een hazardspelle.je te komen spe
len. En t verhaal was nog niet
ut, of daar kwam v. d. N. in eigen
persoon met een volledige instal-
atie voor dat spel bij zich en
bovendien 300 Engelsche sigaretten
en enkele paren dameskousen en
na hem arriveerde ook v, K. die
een hoeveelheid dollars en ponden
by Zlcb had. die gekocht bleken
voor het tienvoudige van de
waarde, en bovendien nog een
bedrag van ongeveer f 2600.
Voortgezet speuren leverde op
verschillende adressen nog ruim
3000 sigaretten, stukken chocolade,
'n schrijfmachine en 'n stencil
machine op. Alles bestemd voor
den zwarten handel. Daags tevoren
ad v d. K. nog 2ÓOO sigaretten
verkocht voor 1500.
Alle goederen zijn in beslag ge
nomen en, voor zooveel ze Engelsch
varen, overgedragen aan de Engel
sche politie. Deze laatste onder-
zoekt van haar kant de zaak ver-
der omdat v. K. in relatie s'ond
met Engelsche militairen.
V' d. N. en v. K. zijn voor den
reficier van justitie geleid. Naar de
hazard-affaire wordt ook verder
gespeurd.
dien het transportsysteem
doeltreffend werkt.
Men zal wat het economisch her
stel betreft allereerst aandacht be-
steden aan landbouw- en vissche-
rij uitrusting voor de Indonesiërs.
Ploegen, schoppen vischnetten en
vaartuigen aan \eoraan op de
prioriteitslijst.
Heden is de eerste medische een-
•-•id der Indische kamer van het
Roode Kruis naar Ned.-Indië ver
trokken, om daar aan gevangenen
geïnterneerden alsook aan de lm
donesische bevolking geneeskundi
gen bijstand te verleenen. Dit eer-
s.e team bestaat uit dr. Doorenbos,
ue straks de leiding over alle uit
gezonden eenheden zal krijgen zijn
secretaris, een chef-arts-specialist,
vier artsen, een chemicus, een bio
chemicus, een secretaris voor dpn
bloedtransfusiedienst, twee hoofd
verpleegsters, twee verpleegsters
twee hoofdanalisten en 4 analisten.'
Aan be cust van de Lauwerszee
bij Anjum is Maandagmiddag een
ernstig ongeluk geschied, dat aan
acht personen het leven heeft ge
kost. Door nog onopgehelderde
oorzaak is een mijn. welke aan
,9tLand was aangespoeld, tot
ontploffing gekomen en daarbij
zijn Z6s militairen en twee burgers
o>m het leven gekomen.
~7 Te Afferden (L.) zijn 4 boe
renjongens met hun kar op een
landmijn gereden. De mijn ont
plofte en de jongens werden me-
ve?. weggeslingerd. Zwaar ge-
Zy na?r det ziekenhuis
te Venlo overgebracht, waar een
hunner reeds is overleden.
VAN
DEN HELDER
SCHIEDAM?
NAAR
Daar de maatregelen tot intrek
king \ian de bank- en - ïuntbiljet-
teu van 100 slechts een onderdeel
vormen van het veel omvangrijker
vraagstuk der geldzuivering. "kan
op het oogenblik nog geen ant-
l'00-] worbcn gegeven op de bij
het departement van financiën bin
nenkomende vragen, hoe en wan
neer degenen, die biljetten lan
f 100 inleverden, hun geld zullen
terugontvangen. In vele gevallen is
bovendien een omvangrijk onder
zoek naar de wijze van verkrij
ging noodzakelijk hetgeen uiter
aard veel tijd kost. In het bijzon
der geldt dit voor de talrijke ge
vallen van na-inlevering, waarbij
de o-pgegeven oorzaken voor he'
te laat inleveren der biljet'en
uiteraard niet ongecontroleerd
kunnen worden aanvaard. Voor
bonafide personen is echter geen
enkele reden tot ongerustheid
aanwezig.
Hedenavond om 9 uur zal de
minister van financiën, prof, mr.
P. Lieftinck, voor de radio spre
ken over de komende maatrege-
De kwestie van de verplaatsing
van de marine-basis van Den Hel
der naar elders komt thans weer
.?Prake. Vóór den oorlog na
melijk in 1938. bestonden hiervoor
reeds plannen. Een tweetal be
weegredenen werden daarvoor
aangevoerd: vooreerst zou de ha
ven van Nieuwediep niet geschikt
zijn voor de allergrootste oorlogs
schepen, welke men in de toe
komst noodig zou hebben, en ver
volgens achtte men het gewensrht,
in verband met de verbindingen
met het centrum van het land een
meer zuidelijk gelegen basis te
kiezen.
Deze overwegingen gelden thans
nog. Een beslissing over de ver
plaatsing van de marinebasis kost
veel geld en daarom zal eerst de
volksvertegenwoordiging in de
gelegenheid worden gesteld haar
oordeel over deze kwestie uit te
spreken. Intusschen wacht men,
zoolang de beslissing niet is ge
vallen. ook nog met den weder
opbouw van de marine-etablisse
menten te Den Helder, die door
den oorlog veel geleden hebben
Als plaats, waar eventueel de
nieuwe marinebasis zou worden
gesticht, werd destijds Schiedam
genoemd. Ook thans wordt nog
aan Schiedam of omgeving ge
dacht, maar ook hieromtrent is
nog geen beslissing genomen.
Blijkens een mededeeling van
minister Vos. is de regeering er in
geslaagd. 1 millioen paren afge
werkte schoenen in Amerika aan
te koopen. Deze partij zal voor het
einde van dit jaar in Nederland
aankomen. Het zijn uitsluitend
dames- en heerenschoenen. ge
tracht wordt thans ook kinder
schoenen in Amerika aan te
koopen.
FAILLISSEMENTEN
Arrondissements-Rechtbank te Rot
terdam. Uitgesproken faillissement M.
Krabbendam. Schiedam Broei vest
92. R -c. mr J. van Vollenboven cur.
mr. M. M. van Velzen, Schied m.
vezen"1 Van het ?eld" C^Raal?
1 makers. Rotterdam.
