sXSsrrass
VERNIEUWING VAN DE
KATHOLIEKE PARTIJ
aanj^swasrwTSsr
ttisr ««rë, Vn
dameskousen
en lippenstiften
Politieke vraaggesprekker
Elk conservatisme
afgewezen.
De wil tot samenwerking
De gouverneur-generaal voor de radio
De N.V.B. geen politieke
Het Koninkrijk op de
startbaan voor nieuwe
vluchten
Prof. Schermerhorn
voor N.V.B.
Stoottroepen naar Indië
Jan THijssen ten grave
gedragen
Training van mariniers
WEERBERICHT
Distributie van schoenen
Zwarte handel in
Engeland
Examens
II (Slot.)
(Van parlementairen redacteur)
Verjonging en vernieuwing van
de Katholieke Partij. Iedereen
spreekt er over. Maar slechts
weinigen hebben rich een duide
lijk denkbeeld gevormd van de
wijze, waarop zich vooral deze
vernieuwing moet voltrekke Is
het een kwestie van naam alleen.
De naam doet er *9®:
méént Pater Magister Dr. Siegfn d
Stokman O.FM., de secretaris van
het nieuw opgerichte vormingscen
trum der Katholieke Staatspartij Ik
heb wel eens de gedachte geopperd,
om te spreken van een Nationale
Katholieke Volkspartij, maar ik ben
daar niet aan gehecht Wil men den
ouden naam behouden dan is het mi)
best Men moet dat naar mijn oor
deel van practische overwegingen la-
:en afhangen. Tactiek alléén mag den
doorslag niet geven. Indien een an
dere naam beter dan de oude het
wezen van de zaak uitdrukt,
moet men een anderen naam kiezen
De populariteit van den naam blijve
secundair
komen, alsof de Katholieke Partij, die
uit het verleden herrijst, aan den
conservatieven kant zou staan in te
genstelling tot de nieuwe groepeerin
gen. die men zich denkt. Deze mefi-
schen eischen een monopolie van ver
nieuwing op voor één bepaalde be
weging en dat, terwijl zij niet eens
aangeven waarin die vernieuwing ore-
cies moet bestaan Zij spreken en
schrijven veel over de opheffing van
de confessioneele of principieele or
ganisaties. Zij zien echter een ding
over het hoofd: dat dit nietsmet
vernieuwing te maken heeft. Reeas
lang vóór don oorlog werd -daarover
heftig gestreden
Met algemeenheden als het
heengaan van confessioneele
organisaties drukt men de
vernieuwing niet uit. Die
woorden behooren tot het
oude arsenaal in de Neder-
landsche politiek. Zoolang
men de vernieuwing niet con
creter kan aangeven, mist men
het recht het monopolie van
de vernieuwing voor zich
alléén op te eischen. Noch de
Katholieke Partij, noch een
nieuw opgerichte S.D.A.p. zal
zich in den hoek van het con
servatisme laten duwen en zich
het stempel van behoudzucht
laten opdrukken.
Resumeerend kan ik dus zeggen,
dat naar mijn meening de vernieu
wing van de Katholieke Partij m
lecunaair wi«g
In een nieuwén naam Ugt dus houdt: .pllwp
het wezen van de vernieuwing niet? het aantrekken van nieuwe
Ligt het dan in het ter hand nemen menschen.
van het vormingswerk? 2 het uitwerken van nieuwe
het VORMINGSWERK niet op het terrein der beginselen,
Ook niet De Katholieke Staats- die altijd dezelfde blijven, maar op
parri? heeft in het verleden den vor- het terrein der toepassing van de
SffSe»i arbeid niet vetvjaadoos^ ^ef Wecken van
Hetekernewerk. de kernbrochures, het mentaliteit
rapport over de vernieuwing van het
staatsbestel zijn er even zoovele ge-
tuigen van Ook o"der se ling bewusten wil tot samenwerking met
men zich bewust dat niet aueen anderen Een samenwerking, die zich
macht van het getal van belang w s hoeft te bepalen tot het vor-
maar meer nog de macht van a-e van combinaties in het parle-
goede constructieve ideeen. Goseiing ent maar die zich ook in het vrije
werkte steeds meer die maatschappelijke leven kan doorzet-
cn ik geloof, daf de katholieke partij Ln -n een contact tusschen de lei
©p dit punt het initiatief en het werk figuren der groote politieke
van Goseling zoo krachtig mogelijk rroe'ringen. zóó als dat tijdens den
moet voortzetten. Zij zal verder kun- j gegroeid tot een krachtig be
nen gaan Ik stel mij voor dat het van saamhoocrigheid en nationale
Centrum van Staatkundige Vorming eenheid
- Jklnrlon nm CCIlllCiU.
De constitueerende vergadering
van de N.V.B. heeft zich bera
dende op haar taak ten aanzien
van de komende verkiezingen voor
de vertegenwoordigende organen
en haar houding als volgt vast
gesteld:
1 Zij zet zichzelf niet om in een
politieke partij, omdat zij nadruk
kelijk haar wezenlijke sociaalpae-
dagogische taak wenscht te ver-
Vys[\ acht stichting noodzakelijk
van een breede volkspartij met
nersonalistisch-socialistische doel
stelling en roept alle partijen en
groepeeringen, die instemmen me
dit doel, op de voorbereiding tot
zulk een partij ter hand te nemen
De N V B zelve acht het haar
plicht hierbij bemiddeling aan te
bieden.
3. De N V.B. erkent, dat het
onder 2 gestelde doel niet terstond
bereikbaar is. Zij dringt er daarom
met klem bij die politieke par
tijen die geroepen zijn een poli
tiek van herstel en vernieuwing
in personalistischen geest te voe
ren op aan met een concreet ge
meenschappelijk verkiezingspro-
gram en een gemeenschappelijke
candidatenlijst uit te komen, waar
op ook al dan niet de politiek ge
organiseerde leden der N.V.B. een
plaats vinden, opdat zonder poli-
tieken partijstrijd een zoo breed
mogelijk steunvlak in het volk
deze politiek wordt gevormd.
4. Mochten de politieke partijen,
die voor deze samenwerking het
een nieuwe
tentamen».
In de eerste plaats gericht op con
structieve politiek.
In d«e tweede plaats gericht op den
uenirum van o(öcnnuHun,v
ook de gelegenheid moet bieden om
het electorale werk in studie en in
discussie ^e h^enffen
Hoofdzaak echter is, dat
men aan het vormingswerk
bewust een bepaaSd doel stelt.
Dat doel moet zijn het mobi-
liseeren van alle deskundige
kracht*", waarover wfl Ka
tholieken beschikken, van alle
katholieken op het terrein
van wetenschap, kunst, onder
wijs, industrieel en sociaal
leven, voor den constrnctieven
arbeid in onze staatkunde. Wil
moeten het heete katholieke
Intellect er toe brengen mee
te werken aan de oplossing
van de buitengewoon moei
lijke sociale, economische en
staatkundige, financieele. cul-
turei'le en internationale
vraagstukken, van wier op
lossin- de toekomst van ons
land afhangt.
Er waren in het verleden tal van
Katholieken, die er niet voor voelden
zich in de politiek te begeven Dat
zal wel zoo blijven. De vormingsar-
toeid echter van de Katholieke Partij
De Gouverneur-Generaal Van
Ned. Indië jhr mr A. W L
Tjarda van Starkenborgh Stachou-
wer heeft Vrijdagavond een rede
gehouden voor de radio. Na ge
wag te hebben gemaakt van de
gemengde gevoelens, welke hem
bij den terugkeer na zoovele jaren
in het vaderland bezielden, schet
ste spreker zijn gedachtenleven
tijdens de afzondering in gevan
genschap, een tijdperk van pijn
lijke onwetendheid en kwellende
onzekerheid ten aanzien van zoo
veel, dat hun boven alles dierbaar
was. Vervolgens uitte de G.G. zijn
diep gevoelde erkentelijkheid voor
de ontvangst, die hem is ten deel
gevallen: voor de vereerende har
telijkheid die hij van het Kon.
Huis en de regeering mocht on
dervinden en voor den welkomst
groet van vele gezagsdragers en
anderen De welgezindheid, die ik
ondervonden heb. heeft mijn terug
keer na zooveel jaren geplaatst in
een sfeer, waarvoor ik nimmer
voldoende waardeering uiten kan.
aldus spreker.
Het is een voorrecht in deze
sfeer de bevrijding van Indie af
te wachten, van dat Indië waar
heen, naar ik weet. thans ook uw
gedachten dagelijks gaan Hoe zul
len daar de bestaansvoorwaarden
«nnrooct Vflfir de
het lot verbonden? Weldra zullen
wij 'het wete» en de voldoening
smaken Nederlands hulpbereidheid
tot herstel van normale orde en
leniging van nood en lijden werk
zaam te zien ingezet Uit Neder-
land#. zal nu de eerste steun naar
Indië gaan, zooals Indië- toen het
nog de veronderstelling koesteren
mocht zelf geen oorlogsterrein te
zullen worden, gehoopt had Ne
derland bij deszelfs bevrijding bij
te staan. Dat Nederland' in Mei
1940 ontrukt werd aan het proces
van zijn vreedzame ontwikkeling
mee gesleept in den maal-
die voor deze samenwerking net len daar de oesiaansvuui waalt
eerst in aanmerkiïlg komen, haar blijken te zijn geweest voor ae
nochtans afwijzen, dan acht de rnillioenen-hoofdige bevolking, zoo
N V.B. het onvermijdelijk en nood
zakelijk, dat in de al^us ge^hapen
noodsituatie buiten de NV.B. doch
op grondslag van haar program
een comité voor de komende ver
kiezingen zal worden gevormd om
aan den in breede kringen leven
den wil tot politieke vernieuwing
ook van het partijwezen een voor-
loopige gestalte te geven.
stroom van het gewelddadig
wereldgebeuren, gaf een schok in
Indië dien niemand, die dezen mee
beleefd heeft, vergeten zal. UP
geen oogenblik in de geschiedenis
van Nederlands en Indië's samen
gaan werd zoo krachtig de een
heid van het Koninkrijk beleden;
spontaan was het verlangen naar
hulpverleening zooals en zoodra
die mogelijk zijn zou Indië zal
thans ervaren hoezeer voor zijn
besef van saamhoorigheid van
toen in Nederland wederkeer<g-
heid bestaat. Voor den Lt G G.,
die zijn uitnemende gaven onbe
perkt ten dienste stelt, kan het
niet anders dan sterkend en be
moedigend zijn uw aller oogen op
het gebied gericht te weten, dat
hij binnenkort opnieuw betreden
Z3Zoodra ook uit Indië de bezetter
verwijderd is, zijn alle gebieds
deel en vrij tot gezamenlijken we
deropbouw van hetKoninkrij^
Hetzelve staat op de startbaan
bliiken te zijn geweest voor ae llrn"1":vluchten Moge het
millioenen-hoofdige bevolking, zoo voo t bereiken!
verscheiden en toch zoozeer doorihooge noogieu
Indrukwekkende plechtigheid Ie
Bussum.
Onder zeer groote belangstelling
is op de algemeene begraafplaats
te Bussum ter aarde besteld het
stoffelijk overschot van den heer
Jan Thijssen, één der meest be
kende verzetsmannen in den be
zettingstijd Jan Thij'ssen is in
Maart j.l. als represaille voor den
aanslag op Rauter op „De Woeste
Hoeve" neergeschoten. Hij was
mede-oprichter en secretaris van
den raad van verzet, de eerste
organisatie, die zich speciaal toe
legde op sabotage en gewapend
verzet tegen den vijand Einde
1943 heeft hij tevens opgericht den
beid echter van ae ivainoneKe rai uj i 1 J 7pnrjprs bouwde
moet er op gericht zijn. zonder hen radiodienst diezenaers douwu
in de politiek te sleepen. toch van voor het materiaal
hun deskundigheid en hun voorlich- Duitschers ontvreemd materiaal
ting profijt te trekken voor den z.k.H. Prins Bernhard heeft
wetgevender arbeid van onze katho- tevergeefs getracht hem tegen
En dan de verjonging? De begrafenis vond plaats me
Inderdaad De verjonging Is de mnitaire eer.
eerste eisch van vernieuwing Men I
motiveere dat echter niet verkeerd
Geschiedt voortaan in Nederland.
De training van onze mariniers
zal niet meer in Amerika, doch
voortaan in Nederland geschieden,
meldt „Pen-Gun". Door dezen maat
regel is een tijdelijke stremming
in de training ingetreden Gewacht
moet worden tot de Ned officieren,
die Zich met de training zullen be
lasten. uit Amerika zijn overge
komen terwijl nu ook de^ kwestie
van de huisvesting aan de orae
komt. Daarom heeft de regeermg
de mariniers, die hier te lande
(in Tilburg) en in Belgie (Antwer
pen) op verscheping wachtten, voor
een gedeelte met onbepaald verlof
naar huis gestuurd: hun. die reeds
met verlof waren, (dus degenen
die reeds hebben geteekendt werd
aangezegd, dat zij tot nader order
met verlof konden blijven. Tracte
menten gaan door en tijdelijke
vergoeding ter voorziening in net
onderhoud thuis wordt in uitzicht
gesteld.
Bovendien is de aanneming van
mariniers tijdelijk stopgezet, de
aanmelding gaat ongestoord door
De mariniers. d:e reeds m de Ver
Staten zijn. worden zoo spoedig
als de scheepsruimte zulks toe.aat.
naar Indië verscheept.
mo tl vee re aai «>-■
"Wij moeten niet verjongen omdat de
ouden het slecht deden, maar omdat
het hier een algemeene levenswet
geldt In ieder leven moet van tijd
tot tijd nieuw en frisch bloed worden
gestort Dat klemt op dit oogenblik
te meer, omdat na vijf jaren we
reldoorlog tal van nieuwe vraagstuk
ken opdoemen en oude vraagstukken
in heel nieuwe gedaante op het tapijt
komen en nieuwe oplossingen vergen.
Dat klemt ook te meer omdat onder
ons Katholieken verscheidene jongeren
zijn die zich bereid hebben getoond
ons land in moeilijke jaren te die
nen Er mogen ouderen zijn die deze
jongeren als dilettanten betitelen, ik
zou niet ir, ernst aan de verjonging
van de katholieke partij kunnen ge-
Jooven. indien men dezen longeren
niet het voile pond der waardeering
zou schenken Zij hebben daarop
evenveel recht als de ouderen recht
op waardeering hebben voot het werk,
dat zij In vroegeT laren tot stand
hebben gebracht
DE WIL TOT
SAMENWERKING.
Verjonging echter is naar rftiln oor
deel bovenal een zaak van mentali
teit Zij moet zich met name demon,
streeren in de verhouding ten op
zichte van andere partijen. Ik zei
reeds, dat ik een eenheidspartij uit
den booze acht
Bet lijkt mii echter dringend
noodzakelijk dat d» leiders
eener Katholieke Parti.1 in de
lekomst bezield zullen zpn
van den positieven wil tot
samenwerking met anderen.
Versla mij goed: dat is »ets
anders dan een bloote be
reidheid tot samenwer
king. Ik spreek over den w i 1
tot samenwerking. Hen moet
de samenwerking zoeken over
al waar zij kan bijdragen tot
verwezenlijking van een sterk
x^oruitsfrevend program.
EEN VOORUITSTREVEND
PROGRAM.
Er zijn menschen in den lande,
zoowel onder de Katholieken als
daarbuiten, die het willen doen voor-
IIiiaii c v-v-z..
Od de begraafplaats wer# een
eerewacht gevormd door een com
pagnie van het 14 R. I- Majoor
Hoogerwegen sprak na"!6"5 iT.;
Prinses Juliana en Z.KH. Prin.
Bernhard. Deze en andere spreker?
prezen het karakter en den od-
verzettelijken wil van Jan lr-ijs
sen, die het vaderland groote
diensten heeft bewezen De bur
gemeester van Rijswijk deeldr
mede. de overledene en dien.
vevallen kameraden te zullen eerei
door in de gemeente Rijswijk eei
straat naar Jan Thijssen te noemen
Op den tweeden dag van de
constitueerende vergadering van
de Nederlandsche Volksbeweging
in het gebouw „Bellevue" te Am
sterdam, heeft de minister-presi
dent, prof. ir. W Schermerhorn.
een rede uitgesproken. Daarin
zeide hij o.a., dat hij, na het be
luisteren van den Woensdagavond
door prof. Lieftinck uitgesproken
radiorede over de geldvernieuwing,
onder den indruk is geraakt van
de geweldig ingrijpende daad die
ons economisch leven ten goede
zal ombuigen.
Wanneer wil ons een oogenblik
afvragen, aldus spreker verder,
welke de vernieuwing is, waar
voor de N V B wil strijden, dan
moet ik in de eerste plaats zeggen,
dat hetgeen de N.V.B. wil, zoo oud
is als de menschelijke samenleving:
het gaat immers om den strijd van
het cultureel, economisch. en
sociaal welvarend volksleven om
f*f»rpchti£heid en om wezenlij Kt
vrijheid Dit is de strijd van alle
tijden alleen vandaag wordt die
gevoerd met de middelen, die
voortspruiten uit de fouten van
ons Volksleven, zooals ze nu in dit
jaar 1945 voor ons allen openbaar
worden
In dit verband noemde spr. ten
eerste de verwildering op sexueel
gebied daarnaast de grove manier,
waarop talloozen zichzelf trachten
te bevoordeelen, en tenslotte de
opgekropte haat en wraakgevoe
lens. die het geheele rechtebewust-
Medegedeeld door het K.N.M.I
te De Bilt. Verwachting tot Zon
dagavond Overwegend zwaar
bewolkt met tijdelijk regen vrij
krachtige wind tusschen Z W en
W zelfde temperatuur
Waarnemingen te Rotterdam van
hedenmorgen 11.3»
terstand: 758.4 m.m Windrichting.
West: kracht 4. Temperatuur: 17.2
Celsius Weersgesteldheid: zwaar
bewolkt. Maximum-temperatuur
voorgekomen tusschen 8 uuJ glf".
ter- en 8 uur. hedenmorgen).
16.4 Celsius; minimum: 13.0 c
zijn in dit land. het land va.
Grotius. hebben ondermijnd. In
deze wereld willen wij den wil
stuwen, om in harden arbeid iets
van de eischen eener redelijke
orde te verwerkelijken, de be
langen van het eigen ik van groep
of partij ondergeschikt te maken
aan het welzijn van het gehee e
volk. In die wereld, waarin al dat
verlangen naar het hoogere leeft,
is ook de Nederlandsche volks
beweging geboren In deze werend
wil de N.V.B. ons volk m de ziej
branden, dat wij van
kunnen worden langs den weg van
het offer.
Gedurende den oorlog is in En
geland nauwelijks sprake geweest
van zwarten handel. Maar nu de
vrede is hersteld,, beginnen ook
daar de zwarte pieten het hoold
op te steken en iedere week ko
men thans honderdduizend paa
zilden dameskousen op de zwarie
markt, welke een zoete winsi op
leveren aan degenen, die ze ver
koopen en aan de bemanningen
der handelsschepen, die ze aan
voeren.
Ook duizenden lippenstiften,
kammen, doosjes gelaatspoeder,
horloges, vulpennen en klems sie
raden worden thans in Engeland
zwart verkocht.
Een matroos van de handelsma
rine werd eeriige dagen geleden
in Regent-street, Londen, aange
troffen, slechts enkele uren na
dat zijn schip in de haven was
aangekomen. Rond hem had zich
een menigte vrouwen verzameld
riat het verkeer er door werd ge
stremd Een politie-agent in bur
ger die in verband daarmede een
onderzoek instelde, constateerde^
dat de man een koffer bij zich
had. waaruit hij lippenstiften, ge-
laatscrême en zijden kousen ver
kocht tegen twee pond sterling
per paar.
De matroos werd voor nader
onderzoek in arrest genomen, noch
gaf kalm zijn naam op. Hij ver
klaarde, dat hij lid was van de
bemanning van een handelsschip
en dat hij invoerrechten op zijn
artikelen had betaald.
Een en ander bleek juist te zijn
en dus moest de man worden
VrZwa1rt|nhandelaars begeven zich
thans echter reeds naar Southamp
ton om de gesmokkelde goederen
op te koopen, de smokkelaars van
het noodige geld te voorzien en
hun te vertellen, wat zij de vol
gende reis moeten meebrengen.
Door de Engelsche autoriteiten
worden inmiddels maatregelen
overwogen, om aan deze praktij
ken een einde te maken.
ne distributie van z.g Straat-
schoeisel zal thans op beperkte schaal
hervat worden en wel in de districten
I en II gelijktijdig. Hiertoe oehooren
de provincies Zuid-Holland er. Utrechi
alsmede de gemeenten Haarlem,
Heemstede, Velsen en Bloemendaa.
Hier zullen tot 5 Oct. oonr.en wor
den uitgereikt, welke uiterlijk 8 Oct
bij een handelaar moeten worden^
geleverd Kan deze met bon in
raad leveren, dan zal hn van ggj,
ontvangst nemen '®g®"hoegnen kunnen
ontvangstbewijs. De scnoe nkeUeI
afgehaald worden zoodra de^w
dmeediChzXCnn2 a 3 weken gemoeid zijn
Het mdienen van aanvragen voor
schcenenbonnen kan van nu af in
provincies benoorden ae groote
rivieren wederom geschieden op door
de distributiediensten nader bekend te
maken datum en plaats. Wie een aan
vraag voor schoenen in behandeling
hebben, behoeven geen nieuwe in te
Aanvragen voor werkschoenen en
beroepsschoenen kunnen van ned®"
eveneens in alle provincies benoorden
de groote rivieren worden lnged
Bonuitgifte zal op «perkte s^.^,
geschieden. Indien de aaTX53 S voor
ingewilligd, zullen de bo fjeve
5 Oct. worden uitgereikt
bonnen moeten uiterlijk 8 Oct.
den ingeleverd omloop zijn
Alle momenteel nogm nog
de oude schoenenbonnen.
geen schoenen zijn aigeieveiu.
Afscheid van twee bataljons la
's-Herlogenbosch
Vrijdag hebben het le en 3e ba
taljon van het regiment stoonroe-
npn in 's-Hertogenbosch. voor ner
Slrirèk naar Ned. Indië. afscheid
genomen. Na de vlaggénparade ra
'de Isabella-kazerne werden ketk-
{■jjgngtcn gehouden ter herdenKin^
van de dooden der stoottroepen,
(voor de r.k. militairen in de ka
thedrale basiliek van St. Jan, waar
de H Mis werd gecelebreerd door
den hoofd-aalmoezenier majoor
H Joosten. met assistentie van de
aalmoezeniers kapt H. HoPPc"®r.
diaken, en kapt. K°min sl^~cha-
kenl. Majoor H Joosten hield een
ontroerende afseheidspredikaue
waarin hii de mannen aanspoorde
het Christuskruis als banier voor
op te houden en hun tenslotte bu
hun werk in Indië den zegen v
de H. Moeder Gods meegaf
In de Ned. Herv. kerk aan de
Kerkstraat ging ds Nuenhuis de
nrotestantsche militairen voor,
Terwijl ds. dr. J. Koningsberger.
die in Indië algemeen leider van de
en autoriteiten, 18 officieren bo-
eeNÏmens het comité uit 4^^
E Mathon een oorkonde aan,
waarbij hij de schenking va
dieptrommen. 8 bazuinen en een
tamboer-maïtre-stok toezegde.
De opgestelde troepen, die ge
ïnspecteerd werden door den re
gimentscommandant. majoor B.
van Kooten, en de oversten Ton-
net. chef staf van de B.S en Kro_
nig. inspecteur van de BB., ston
den onder commando van kapt.
Brueren, den de scheiden-
Hierna defileerde stadhuiE op
welks'birdes deg autoriteiten had-
deVoortó werfmiTen manschappen
en officieren nog een gezellige
middag en avond bereid.
De stoottroepen hebben op waa
dige wijze afscheid
gaan een dezer d^en mee
?onn'^"if^ Nederlandlen doet»
Paderborn dienst bij
van Duitschland.
Er is opnieuw een verandering
vekomen in de plannen voor het
vertrek van de eerste troepen
naar Indië. Zouden zij aanvanke
lijk van Rotterdam uit vertrek
ken, thans is als mecheephaven
Ostende aangewezen. De mor.
taljons stoottroepen zaJarheen ver.
gen van Den bosui
trokken. gaat de reis
Zooals me; land vanwaar zy
n!rSee? kort oponthoud wordt
voortgezet.
stuurman
F Tho-
's-Gravenhage. Geslpagd
annv kt handelsvaart: I -
masse Rotterdam; E. Waken
H Engelsman, Overschie, 3e stuu
man g?. handelsv. K. dtsieck Alk
maar; T A Greidanus Alkmaar b.
C A Heitmeier Schagen, 3e stuu
man theor ged A. K F van
horst Voorburg; J- de Graai,
ningen.
