MEISJES IN UNIFORM
NATIONAAL INSTITUUT GEVORMD
STADSNIEUWS
De lijst van Raads
leden
Ongewenschte benaming
De kappersfarieven
Geknoei mef schoenen
bonnen
Hei- en blokbezems
BIOSCOPEN
Sigarettenfabriek
„opgerold"
Anti-zwart-actie
in de Gorzen
R.K.H.C. Excelsior
VULPENHUIS
EEN VAARWEL
Juliana-colonne goot
vertrekken
„Exponent van de
eenheid"
Onder schutse van onze
Vorstin en regeering
ENGELAND IN DE
KLEM
Joden en Arabieren
strijden om voorrang
DISTRIBUTIENIEUWS
Consumentenbonnen
Misdrukken muntbiljetten
Op het stadhuis ligt de lijst van
gemeenteraadsleden ter inzage. Die
lijst is gelijk aan de door ons op
Dinsdag j.l. gepubliceerde, met éen
uitzondering. Mr. Engelsman
hierop geplaatst als zitting neme
namens de N.V.B. Dat is onjuist.
Steeds weer opnieuw probee
op deze manier ledten van
beweging m een positie t
die ze zelf niet willen. De
geen af. Dat is al
ettelifke malen herhaald op ver
fijn er altijd weer lieden, die door
een volkomen gemis aan begrip van
den toestand, de N.V.B. als partij
poneeren.
Wij hebben Mr. Engelsman be
zocht en hij verzocht ons er den
sterksten nadruk op te leggen, dat
hij partijloos'' is en niet namens
de N.V.B. terugkeert. Wij hadden
mogen verwachten. dat „Het
Parool", dat meermalen zelf het
standpunt van het N.V.B. bestuur
heeft gepubliceerd, eerst even de
persoon in kwestie had gevraagd
hoe deze vork in haar politieken
steel zat. Hij had dan niet een
nieuwe fout gevoegd bij zijn reeks
„mondje voorbij-praters". Onze
lezers zullen zich herinneren, dat
wh het woord „Politiek onbehuis-
den" gebruikten, toen we Mr.
Engelsman indeelden. Om de zaken
zoo zuiver mogelijk te stellen, willen
wij nog even enkele feiten naar
voren halen.
Mr. Engelsman verzekerde ons,
dat hij zijn plaats in een van onze
oude partijen zeker zal vinden, als
de daarin begonnen vernieuwing
doorzet. De raad is samengesteld op
een advies van den burgemeester.
Deze heeft de menschen zooveel
mogelijk naar hun vermeende over
tuiging gegroepeerd. Met enkelen
wist hij geen raad en omdat zij lid
waren van de Volksbeweging, heeft
hij hun dien politieken mantel toe
bedacht. Een aardige maar onge
wenschte geste.
en in kranten en toch
als
van
Door middel van het prijzenbe-
sluit zijn voor kappers de vol
gende tarieven voor haarknippen
vastgesteld: volkszaken 30 cent
middenstandszaken 45 cent, luxe
zaken 60 cent. De lijst van tarie
ven moet volgens het prijsaan-
duidingsbesluit goed zichtbaar in
den winkel zijn opgehangen.
Ondanks deze bepalingen gaan
vele kappers voort hun klanten
op ongeoorloofde manier in den
nek te kijken. Zij laten soms een
gulden, of 75 cent betalen.
In Schiedam is geen enkele
zaak, die meer dan 45 cent mag
rekenen. Daarom wordt er bij het
publiek op aangedrongen, aan de
Prijscontrole te melden, wanneer
zij meer moeten betalen. Eén kap
per is al tweemaal verbaliseerd.
Hi! had eerst 1 gulden gerekend.
Na zijn boete door de prijscontrole
had hij den prijs tot 75 cent ver
laagd. Dat is echter nog 30 cent
te hoog. Daarom heeft hij nu zijn
tweede boete te pakken.
E>e ambtenaren van de prijs
controle hebben een overval ge
daan in een van de huisjes aan
de Broersvest. Volgens ontvangen
inlichtingen zouden er enkele hon
derden paren schoenen aanwezig
zijn. Die bewering bleek over
dreven. Wel werden 6 paar nieuwe
schoenen aangetroffen, die kenne
lijk van opgekochte schoenenbon
nen afkomstig waren.
Ook een partij zeep en jenever
verdween in de kast van het poli
tiebureau.
Nachtmerries veroorzaken de
hei- en blokbezems. De vastge
stelde prijs voor een blokbezem
is 91 cent. Hier in de stad worden
ze echter verkocht voor 2.50. De
voornaamste oorzaak ligt bii de
fabrikanten. De j
7it ten nn He v i 'neesten daarvan
ziuen op de Veluwe en in Drenthe
Zij hebben vele landarbeiders in
dienst, wien zij hooge bonen uit
betalen: „de bezems brengen toch
genoeg op". Dat is een van de
oorzaken, waarom vele boeren
zonder landarbeiders zitten, want
zij kunnen maar de helft van het
bindersloon betalen. De actie van
de prijscontrole werkt hier naar
twee kanten. Zij dwingen de fabri
kanten de loonen tot een redelijk
peil te verlagen, waardoor de
landarbeiders weer naar hun-werk
teruggaan en zij stellen het publiek
in staat bezems te koopen tegen
redelijke prijzen.
„HURRICANE"
Uat ie een Amcrikaansche ge-
woonte, om filmproducties, die
veel geld hebben gekost,
evenementen in de historie
de film naar voren te brengen
Zoo'n productie is „Hurricane
(Orkaan) in Passage. Om een zoo
„root mogelijk uffect van natuur
getrouwheid te krijgen, is er in
de studio's niet op kostbare wind
en waterinstallaties gekeken.
Maar ondanks al deze technische
volmaaktheden, is Hollywood er
niet in geslaagd, boven de zeer
middelmatige middelmaat uit te
komen. Er zitten goede fragmen
ten in. ontegenzeglijk, maar als
allijd blijft bet. spel aan de opper
vlakte. De montage had grooteren
climax kunnen tot stand brengen
door de orkaanscène enkele malen
te onderbreken. Nu worden oog
en oor vermoeid en verdwijnt ,üe
noodzakelijke spanning. De die
pere achtergrond van de film is
de strijd van de letter van de wet
tegen den aangeboren vnjhews-
zin van het natuurvolk. De film
leert ons, dat bestialitiet en
amlbtenaarsgeest geen privileges
zijn van een bepaald volk-
In het voorprogramma zien we
den intocht van Eisenhower in
Nederland, de vliering van de
3 Oct.-feesten in Leiden en ne^
vertrek van de Tarakan naar
Ned. Irndië. Onze hoed af voor
de 3 Borrah's die uit hun mond
harmonica's 'een denderende
„Orientexpress" te voorschijn
tooveren. En dat is niet hun eenige
virtuositeit. Wij classeeren de
film onder de categorie boven de
18 jaar.
„HET SPOOKHOL"
„Het Spookhol" brengt ons in
Monopole een van de leelijkste
gezichten van Hollywood op het
doek: Joe E. Brown. Hij is als
altijd de schlemiel en komt daar
door (ook als altijd) als trotsche
overwinnaar uit het strijdperk.
Dezen keer zien we hem als den
politie-agent-deftective. Hij be
gaat natuurlijk de eene stommiteit
na de andere, allemaal letterlijk
voor ons plezier. Vooral de jacht
in het Spookhol op de Kermis
maakt het voor de toeschouwers
moeilijk, om rustig op hun stoel
te blijven zitten. Wie dus een
avond leuke lol wil hebben, ga
naaf Monopole, Hij krijgt dan
bovendien een uitgebreid journaal
en enkele kostelijke voorfilms
voorgezet. Een daarvan is een
teekenfilm met alle groote sterren
van Hollywood. De andere brengt
ons een ouden bekende van de
„shorties", waardoor de lachspie
ren vast worden voorgetraind.
De Gorzen is een van de plaat
sen in de stad. die zich verheugt
in de bijzondere belangstelling
van de prijscontrole-ambtenaren.
Gistermiddag trokken drie van de
heeren er op ,uit. Zjj hadden de
lucht van Belgische shag in de
neusgaten gekregen en speurden
nu naar de herkomst daarvan.
Al gauw hadden ze beet. Het
eerste huis, waar ze binnenstap
ten, bleek een zeer goed beklante
shag-zaak.
Terwijl het huis werd onder
zocht, kwam een zeer jonge' re
clame-agent den wachtenden con
troleur vertellen, dat hij daar
naast ook shag kon koopen. Het
ventje had blijkbaar niet in de
gaten, dat het hier anti-zwarte-
Pieten gold. De tip werd in dank
aanvaard en drie dartele durvers
stapten de volgende zaak binnen.
Met een vrij béte gezicht en
schele oogen keek de eigenaar
het hooge bezoek aan. Hij was zoo
overdonderd, dat hij hen maar
meteen naar de keuken bracht..
Die was geheel als sigarettenfa-
briek ingericht. Triplexplaten en
kastjes vormden de installatie. De
shag lag keurig, soort bij soort, in
aparte vakjes. Ongeveer 2000 si
garetten en een groote hoeveel,
heid Belgische shag werden in be
slag genomen. Als hygiënische bij
zonderheid moet nog worden ver
meld, dat de „likmachine" zwaar
asthmatisch was.
Het eerste dames-elftal zal Zondag
a.s. het seizoen openen met. den eer
sten competitie-wedstrijd tegen Aeolus
2 te Rotterdam.
Het tweede damesteam neemt deel
aan het Pollux- to urnooi te Vlaardin-
gen. De eerste wedstrijd wordt ge
speeld tegen de Rotterdamsche club
Pioniers 1.
De 3de en 4de dameselftallen spelen
om half 2 thuis, op Boshoek, tegen
elkaar in een vriendschappelij'ken
train ingswedstrijd.
Het eerste heeren-elftal speelt, even
eens in het Pollux-tou rnoo itegen
R.B.C. 2, terwijl het tweede elftal der
heeren om 12 uur thuis speelt tegen
Bully 3.
MUZtNKAMP
UW VULPEN DEFECT?
BRENG HEM
DIRECT
HET
.SCHIEDAM"
HOOGSTRAAT 176
De bioscoopwet is weer geheel
van toepassing op hel vertoonen van
films
De komst naar Schiedam was
voor de Julianaoolonne geen logeer-
partijtje. Is er één meisje in Schie-
dam dal vier groote was-schen pier
week doet en da-n nog een eigen
wasch erbij? De meesten kunnen
de wasch niet eens voor zichzelf
doen laat staan voor anderen. Maar
voor' deze jonge vrouwen is vier
keer wasschen in de week geen
zeldzaamheid. De behoefte om zich
te geven aan een ïdeafl, .aan een
gemeenschap, een gezin m nood,
drong haar tot dit werk en t werd
een stille manifestatie van naas
tenliefde. Als men aan het perso
neel van de gerneeh-tereiniging
vraagt of er huizen zijn, waar zelfs
de mannen van dien dienst niet
binnengaan, zullen ze die vraag
bevestigend beantwoorden, maai
er misschien bij verteilen, dat de
meisjes van de hulpcolonne ner
gens voor staan. Nog dezer dagen
moest een buis worden schoonge
maakt. De „kleinvee"-stapel was
daar zoo groot, dat in dezen tijd
van het jaar alleen badpak en
uniformjurk als kleeding konden
dienen. Bruine vloeren kwamen
rood onder het sop vandaan. Bed
den moesten worden verbrand. In
de kasten vierden de kastkranlen
een tweede lustrum.
Dat is de werkkring van deze
kranige meisjes, een vrijwillig ge
kozene, waarvoor ze met hart er.
ziel werken. Met de ziel, die bij
ónze groote stadsmeisjes grooten-
deels verloren schijnt. HieT leert
men, wat ware liefde is.
Geprolongeerde voorstelling.
Oorspronkelijk zouden de meisjes
uit Huize Brabant aan de Tuinlaan
hier maar vier weken blijven,
maar hun verantwoordelijkheids
gevoel dreef hen tot een viervou-
d ge verlenging. Het is onmogelijk
alle voorvallen en voorvalletjes 'te
vermelden, maar iedere gebeurte
nis in den dag van 's morgens zes
tot 's avonds elf i-s een bloem in
den grooten krans, dien zij hebben
verdiend. Neem het meisje, dat
*s Zaterdagsmiddags vrij is. „Ik ga
even een boodc<char> doen", zegt ze
treen de leister. Vier uur later is
ze terug: „Laat? O, daar en daar
zijn zooveel kleintjes. Die héb ik
even in bad gedaan
De geest onder de troep is voor
beeldig. Altijd zijn ze opgewekt,
ondanks het zware werk. Knies-
oo-ren is taboe. Alleen menschen
met een goed humeur kunnen dit
werk goed doem
Ze missen erg de fris-sche lucht.
„D-e Schiedammers schijnen een
versehr: k-k el ijk e hekel aan open
ramen te hebben", is een veel ge
hoorde klacht. Want die zucht om
de warmte binnenshuis te houden,
belemmert deze meisjes erg in
het werk.
Meer dan honderd gezinnen heb
ben den steun genoten van deze
meisjes. Tientallen huizen hebben
weer een frissche kleur gekregen
en zijn weer bewoonbaar gewor
den. Niemand kan echter hun
werk overnemen. Voor vele jaren
is er werk, hier zoowel als elders.
Maar voor dit alles is de hulp van
meisjes en vrouwen noodzakelijk.
Deze jonge meisjes kunnen van
zooveel leed getuigen, dat ontstaat
door het volkomen gebrek aan
huishoudelijk inzicht van de zijde
der vrouw. De handen der moderne
vrouw staan verkeerd, omdat zii
niet meer op dienen zijn ingesteld
„Ieder meisje moest gedwonger
worden, om minstens vier uur per
dag in de gezinnen te gaan heioen"
is de remedie, die mej. Rmb-ben,
de leidster van de hulpcolonne,
geeft.
Het wordt hoog tijd, dat on-ze
meisjes een nieuwen koers inslaan
nn alleen een krachtige hand kan
dat bewerkstelligen.
Vaarwel.
Volgende week gaat de Hulpco
lonne ons verlaten. Onopvallend
is zij gekomen. onopgemerkt
heeft zij haar werk gedaan. De
menschen en autoriteiten hebben
nauwelijks notitie genomen van de
meisjes. De gasman is geweest om
den meter af te sluiten. Het bureau
huisvesting heeft gedreigd de zaak
op straat te zetten, omdat er geen
vestigingsvergunning was aange
vraagd, St. Bureaucratius is oud
maar zeer kras en bovendien in
uitstekende gezondheid. Onkruid
vergaat niet, zoo min als de
a m'b t en aa rsgeest.
Wij roepen namens Schiedam aan
deze zestien jonge vrouwen toe:
.Heel hartelijk bedankt voor alle
wat je gedaan hebt. maar vooral
door ie goede voorbeeld. Het is
heerlijk te weten, dat er nog echte
vrouwen zij;n op de wereld".
Te Amsterdam had Vrijdag de
Constitueerende Vergadering
plaats van het Nationaal Insti
tuut.
Aan deze bijeenkomst ging een
officieele ontvangst ten stadhuize
vooraf, waar H.M. de Koningin
zich had laten vertegenwoordigen
door haar kamerheer in buitenge
wonen dienst, Jhr F. J. E. van
Lennep. Aanwezig waren voorts
o.m mr. dr. P. Sanders namens
den min.-president, Prof. G. v d
Leeuw, min. v. onderwijs, K en
W., alsmede van zijn departement
Prof. Dr. Sassen en de heer P.
Oosterlee, Ov. Hetterschij van het
dep. v. marine en Dr. H. Brug-
mans van den R.V.D.
Burgemeester F. de Boer, die
zelf medegewerkt had aart de eer
ste pogingen van het N. I., nep
allen het welkom toe.
Mr. Dr. J. in 't Veld, voorzitter
van het voorloopig bestuur, sprak
hierna een openingswoord. Hij
deelde mede, dat aan H.M de
Koningin het beschermvrouwe
schap van het N I. was aange
boden, aan haar, die zich het
recht verworven heeft zich in
waarheid onze landsvrouwe te
noemen.
Zich richtend tot de vertegen
woordigers uit alle deelen van het
land, betoogde spr., dat het Weston
zich niet op den voorgrond l wd
icbuiven, doch geen andere bedoe
ling heeft, dan overleg tusschen
volwaardige partners.
Na het ontstaan van het N. I.
uit het ondergrondsch verzet te
hebben geschetst, vroeg scr. enkele
oogenblikken stilte, om slaande te
herdenken de gevallen vrijheids
helden, wier voorbeeld en offer ons
zal sterken bij onzen arbeid.
In den tijd. die komt aldus
vervolgde Mr. in 't Veld vracht
den kleinen volken een zware strijd
tegenover de groote machten, die
de wereld beheersohen en ons be
dreigen met economische en cul
tureel^ penetratie, wrarmede zij
zullen trachten onze zelfstandigheid
te ondergraven. Het-N. I. wil daar
tegen waken en voorts tegenover
de verscheidenheid in ons volk de
exponent zijn van de eenheid.
Toespraak min. v. d. Leeuw.
De min. v. onderwijs releveer
de in zijn daaropvolgende toe
spraak hoe het nationale een
heidsbesef vóór den oorlog te \v«i-
schen overliet, doch hoe strijd en
nood ons hebben samengebonden,
doch er was niet voldoende natio
nale samenbinding.
Het nationaal saamhoorigheids-
hesef vraagt niet een wegvagen
van 'rêilgjeuze en politieke ver
scheidenheid. dQtfl samenwerking
">n de basis van het Ncö£V'.?nGer-
schap. Het zal spr. een genoegt?
zijn den steun van het N.I. bij de
nationaliseering van het onderwijs
te mogen ondervinden.
Als het N.I. er iets toe bijdraagt,
het besef van een eerlijk Neder
landerschap dieper te doen door
dringen in de harten der Neder
landers. dan heeft het een prach
tige taak vervuld. Het is de har
telijke wensch van de regcering.
dat het N.I. daartoe de kracht
moge vinden.
In Krasnapolsky had hierna een
huishoudelijke vergadering plaats.
Engelands zorgen vallen niet te
onderschatten- In het eigen land
heeft het te kampen met alle na-
oorlogsche problemen, voedsel- en
materiaalschaarschte, algemeene
verwarring en stakingen- Deze
laatste nemen op het oogenblik
zelfs zulke vormen aan. dat de
levensmiddelenvoorziening wordt
bedreigd en het economische leven
in een impasse geraakt.
Zwaarder echter, vooral met het
oog op een verdere toekomst,
drukken waarschijnlijk de zorgen,
die met de positie van het Brit-
sche wereldrijk verband houden
Gedurende den wereldoorlog heeft
het imperium zich schitterend ge
houden. en nog is de band hecht,
welke moederland en dominions
bindt. Maar één gevaar dreigt er
toch. Eén probleem, dat oogen-
schijnlijk een zaak van den twee
den rang is, kan elk oogenblik een
groot deel van Azië. de geheele
Arabische wereld, in beweging en
beroering brengen: de Joodsche
immigratie in Palestina.
Het is volkomen begrijpelijk,
dat de Joden, die zoo'n ver-
schrikkelijken tijd achter den rug
hebben, die zoovelen van hun ge-
loofsgenooten in de verschrikke
lijkste folteringen zagen omkomen,
en die bovendien weten, dat in
vele deelen van Europa het anti
semitisme nog volop leeft in
Parijs hebben dezer dagen nog
antisemitische relletjes op de bou
levards plaats gehad naar een
plekje in de wereld zoeken, waar
zij ongestoord hun eigen Joodsche
leven kunnen leven Dan gaan
hun gedachten en idealen vanzelf
naar het land hunner vaderen,
naar Palestina, en het oude heim
wee herleeft weer: een nationale
Joodsche staat-
Evenwel, is het mogelijk de ge
schiedenis negentien eeuwen terug
te zetten? Tusschen het jaar
zeventig, toen een ..over ons en
onze kinderen" afgeroepen ver
vloeking in vervulling ging en den
dag van heden ligt geen vacuum:
die periode is ook in Palestina
overvol van gebeurtenissen ge
weest, en een daarvan is. dat de
Arabieren zich daar hebben ge
vestigd en het land als hun land
zijn gaan beschouwen. En daardoor
is het Joodsche Palestina-probleem
een zuiver politieke en een
machtskwestie geworden, welke
alleen door onderhandelingen of
De Distributiedienst van Sch edam
maakt bekend, dat in de week van 14
t/m 20 October de volgende artikelen
worden ingeleverd: suiker, brood,
bloem, rijst, boter, margarine, vet,
kaas eieren (alleen rantsoenbonnen),
melk', vleeschwaren, vleesch aard
appelen, tabak, petroleum (637 06
t/m 06. 62 109. 1:10. llil) leder
(112. 181, 182, 647. 736), brandstoffen
coupures B, C, D en E en bonnen
43 t/m 461, smeermiddelen (periode G).
Voor de artikelen suiker, b'oem en
rijst wordt een nieuw voorschot ver
strekt van 1 X inlevering 50 pet
voor de andere artikelen op even
redige bevoorrading is dit 1 X inleve
ring 10 pet.
Grossiers in zuidvruchten moeten op
Dinsdag een voorschot zuidvruchten
afhalen, gebaseerd op coupure 157.
door geweld kan worden opgelost.
Alleen met sympathie, hoe men-
schelijk-begrijpelijk deze ook zij,
of met eenzijdige beloften, zoouls
die in de békende Balfour-ver-
klaring werden neergelegd, komt
men geen stap verder; zelfs niet
als men bewijst, dat de bloei,
welken Palestina op het oogenblik
beleeft en welken de Arabieren
voor zich opeischen. exclusief het
gevolg is van de groote economi
sche en financieele activiteit van
de tusschen de twee wereldoorlo
gen geïmmigreerde zionisten.
In diepste wezen is het geheele
probleem er een van emotioneel
nationalisme bij de beide partijen:
Joden en Arabieren, en het nood
lot wil, dat Engeland tusschen
beide groepen vastgeklemd zit.
De Arabieren hebben, als de twee
part'iën aan elkaar worden over
gelaten, bezit en macht: de Joden
hebben de belofte van Engeland,
en eischen daarom, dat Londen
hun immigratie zal bevorderen.
Maar als het dit doet komt het In
conflict met de Arabieren, dwz.
met de geheele, solidaire Mahome-
daansche wereld, met Uritsch-
Indië derhalve en met Egypte
Engeland heeft nu. na een zeker
inopportune interventie van pre
sident Truman, gepoogd de Ver-
eemgde Volken samen de verant
woordelijkheid in deze zaak te
doen dragen: maar of dezen reeds
bij den aanvang van hun wankel
bestaan met zoo'n zorg wenscben
of durven belast te Worden, is een
probleem» waarop momenteel nie
mand een antwoord kan geven.
Het Ministerie van Financiën
deelt mede. dat de nieuwe munt
biljetten als gevolg van de nood
zakelijke snelheid van aflevering,
onvoldoende zijn gecontroleerd.
Hierdoor is het mogeliik. dat men
biljeiten in handen krijgt. die
slechts aan één zijde zijn bedrukt
of waarop het nummer eenigszins
is verminkt, om welke reden bo
vendien een zwarte streep op het
betrokken biljet is gezet- In al
deze gevallen is er geen sprake
van valsche biljetten. De betrok
ken biljetten kunnen dan ook
worden ingewisseld bij de Neder-
land.sche Bank te Amste-dam
(kamer 1). alsmede bij de bijban
ken en agentschappen der Neder-
landsche Bank.
DE SIBAJAK NAAR NED -INDIË
De Sibajak van den Rotterdam-
schen Lloyd zal volgende week
als eerste schip van deze reedenj
met Rotterdam als uithaven ns-w
Ned.-Indië vertrekken met 1 '10
passagiers bestaande uit leden van
de N-I.C.A. en marine-troepen.
Het schip ligt thans in Tilbury.
docks en zal vandaar op li 'Jet.
a.s. naar R'dam vertrekken waar
de passagiers zullen embarkeeren.
Weliswaar is reeds een schip
van den Lloyd naar Indië onder
weg de „Kottah-Gede doch dit
schip is destijds uit een Engeische
haven vertrokken.
AMATEURTOONEEL
De eereraad voor tooneel heeft
bepaald, dat amateur-tooneelgezel-
schappen. die zijn blijven door
spelen.. tot 1 Sept. 1947 niet meer
mogen optreden. Alle andere ge
zelschappen hebben voor uitvoe
ringen een vereunning nood iff van
de Ned. Amateur Tooneel-Ume.
