NOG WOELINGEN IN INDONESIË DE GARNALENVISSCHERIJ Tinproductie op Billiton IJzeren scherm om Rusland GELDEN DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN. BLIJ WEERZIEN TE BATAVIA INCIDENTEN Vrouwen en kinderen xien mannen en vaders terug Bloedige voorvallen op Sumatra op Java Ned. soldaten vallen aan met flesschen en borden Perspectieven gunstig Hongersnood-gevaar op Java stijgt kleine schaal hervat Op Het angstwekkende geheim der atoombom van gerepatrieerden Ontwerp voor terug betaling gereed H.M. de Koningin in Nederland terug Sinaasappelen uit Palestina Uitg. v. d. Maas bode-Stichting, K'dam Giro 9095 Directeur: Joh. Kuijpers. Hoofdred.: Mgr. Dr. J Witlox. A3g. Redacteur: H. A. Paalvast. Drukker: N-R-C N.V. E SCHiEDAMSCME COURANT DONDERDAG 8 NOVEMBER 1M5 68sle JAARGANG No. 19855 Tijd. adres: Broersvest 8 A Tel. 68604 Abonnementspr 3.25 p. kwart. 1.10 p. maand 3 0.26 p. week Adverteretiën 25 cite per m. Het Ned. koopy^rriij^ip ^Tal- ma" is te Tandjong Friok gea-m veerd met vrouwen en kinderen uit Soerabaja. Het schip was op weg naar Singapore, toen het de opdracht kreeg, die vrouwen en kinderen te Tandjong Priok aan land te zetien, wier mannen en vaders in Batavia wonen. De ,.Va.n Heutz" van de K.P.M. vaart nu regelmatig tuisschen Batavia en Se marang om 12.000 voormalige ge- interneerden uit midden-Java te eva cueeren. Ook vliegtuigen helpen en verwacht wordt, dat deze taak in twee weken volbracht zal zijn. Driehonderd vrouwen en kinde ren uit Ambarawa zijn inmiddels naar Semarang overgebracht. De toestand te Semarang is onge wijzigd. Ben verkenningt-detachement, dat verschillende eilanden aandoet, om naar geschikte plaatsen voor inter neering van Japanners te zoeken, is, toen het Bawean naderde, be schoten. Te Batavia zijn de Britechc strijdkraehien tot talrijke arresta tics overgegaan. Zij konden 2? letten van een bende gewapende gevangen nemen, doen 20 anderen, die waarschijnlijk door de plaatselijke politie waren gewaarschuwd, wisten te om snap pen. Anderzijds meldt men uit Mage- lang, dat een groot aantal gewa pende Indonesiërs zich rond de etad concentreert. Te Medan kwam bet tot een ge regelde vechtpartij tusschen Am- bonnsezen en nationalisten, welke la Etsten een aldaar gelegen pension trachtten binnen te dringen, waar Ambonneesche vrouwen en kirtde ren zijn ondergebracht. Bij de vechtpartij werd van vuurwapenen, messen en speren gebruik gemaakt. Een Nederlandsen ex-krijgsgevan gene, de res.-]t. d'Iranye. afkomstig uit Langsa (Atjeh) kwam toevallig tusschen de strijdende partijen terecht en weid door messteken gedood. Een drietal Ambonneezen viel eveneens als slachtoffer var. dit ernstig incident. Voorts beeft een aantal Bataks het hotel te Pematangsiantar bele gerd, waar een Europeesche ge neesheer, dr. Boeres, cn enkele Europeesche dames waren onderge bracht. De Bataks wilden de bewo ners dwingen het hotel te verlaten. Toen dit geweigerd werd, zijn wederzijds schoten gelost, waarna de Balaks tenslotte het hotel in brand staken. Bij hun vlucht uit het brandende gebouw zijn helaas dr Boeres en eemge anderen, wier uamen nog niet precies bekend zijn, door de opgewonden Ratak- sche menigte om het leven ge- D ra ent. Er werd een groep Britsche militairen met zware bewapening derwaarts gezonden om de orde te herstellen. Intussöhen is de gouver neur van Sumatra gen.-maj. Spit.-; die langen tijd in Mandsjoérije en Formosa door de Japanners als ge ïnterneerde gevangen werd gehou den, dezer daigen per vliegtuig in Medan aangekomen. onmiddellijk na de nederlaag van Japan de approviandeering op des kundige wijze was aangepakt en een beroep gedaan was op het buitenland, zou veel onheil voor komen zijn. Thans echter ziet de toekomst er somber uit en lijkt zij hoe langer hoe somberder te worden. De beschikbare rijstvoor- raad is onvoldoende om de bevol king tot den volgenden oogst te voeden." Voorts zegt de schrijver De Britsche voorlichtingsdienst heeft gemeld, dat het oppervlakkig rustig schijnt op Java, maar dat vooral in Bandoeng en Magelang stille krachten voortdurend werk raam zijn. Te Bandoeng concentreeren de extremisten zich op betrekkelijk groote schaal. Bartdoeng is, naar gemeld, bedoeld als hoofdkwartier ctan,„ artilcel' ^at plunderen, i Van zes Indonesische divisies die stelen en zoogenaamd beslag leggen men bez5g is te formeeren. In Ma. - alledaagsche gelang heerscht groote onrust van- ffiteërm "SS .""N,0 r«Btmol«nswege het feit, dat gewapende In- ^f ëreëëen llt a k?.0?60- j° a,idonesiërs uit de omliggende kam wAt-fl? -ne rlJ£ onderwe® i pongs zich te Magelang concert gestolen wordt De natte moesson- teelt moet vroeg uitgeplant wor den. maar de bevolking durft de dessa's niet te verlaten. Als de toe stand niet spoedig verbetert, zal een deel van de beschikbare rijst velden onbenut blijven. De huidige ontwikkelingen kunnen slechts tot hongersnood leiden, waarbij mïl- lioenen Indonesiërs o-p het land het slachtoffer zullen zijn De politie te Sydney heeft een communistische demonstratie al daar uit elkaar geslagen. Ned. sol daten beantwoordden het optreden der demonstreerenden mei fles schen en borden. Twee gewonden moesten naar het ziekenhuis wor den vervoerd. De communisten marcheerden naar de haven, waar het schip ..Stirling Castte" voor den wal lag, met Ned. troepen, die vooi Java bestemd waren. Vóór in den stoet werden spandoeken meegedragen wei ar op geschreen was .National independance for Indonesians" (na tionale onafhankelijkheid voor de Indonesiërs) en „No arms for Dutch" (geen wapens voor de Nederlan ders). Hoonend en fluitend mar cheerden de communisten door de poorten, toegang gevend tot de kade, waaraan de „Stirling Castte" lag. De Ned. soldaten antwoordden met hoera-geroep en vaderlandsche liederen. De eerste flesch. die van het schip af geworpen werd en één der I treeren. Tallooze bewoners zijn bezig zich gereed te maken voor evacuatie. Ongeveer kwart over zes van morgen ontdekte men driehonderd gewapende Indonesiërs bij het vliegveld Tjililitan die door de Nederlandsch-Indische troepen uit. eengedreven zijn. De strijd duur de bijkans één uur. Volgens een officieele Neder landsch-Indische verklaring heb ben zich op tal van plaatsen klei ne incidenten voorgedaan. Aan vallers van de schoenfabriek van Batava droegen naar gemeld wordt, khaki en groene uniformen. De schermutselingen begonnen gis teravond opnieuw achter het hotel des Indes. Indonesische politie heeft spoorwegstations geplunderd. Hedenmorgen om half negen be gonnen vijandelijkheden in Kra- mat waar vijfhonderd gewapende Indonesiërs verzameld waren. De oorzaak is niet bekend: Britsche tanks rukten om half tien op om de punjabs te steunen, die daar in het gevecht gewikkeld waren. Tot dusver is bekend, dat twee Britsch-Indiërs gewond en derhen Indonesiërs werden gedood. De Indonesiërs hebben nu stelling ge nomen achter de in het bosch ge legen kampongs. Soekarao zal heden samen met andere Indonesische leiders in zijn hoofdkwartier besprekingen voe ren met de Indonesiërs die' met de Esperance Bay uit Australië naar Java gebracht zijn. NEHHOE NIET NAAR INDIË Pandit Jawaharlal Nehroe, de De ravage aangericht door de botsing van een stoomtram van de R.T-M. met een truck en oplegger op den Schulpweg te Rotterdam. WINNING VAN BIJPRODUCTEN DOET AFZETGEBREK VER DWIJNEN Evenals zooveel andere takken van Neder landsche bedrijvigheid heeft ook de garnalenvisscherij tengevolge van den oorlog heel wat van haar capaciteit ingeboet. Waren er voor- heen omtrent 350 schepen in de vaart, thans is dit aantal geslonken tot ongeveer 1O0 De rest is gezonken of in beslag genomen. Het is verheu gend, dat de opbrengst desondanks niet ongunstig genoemd kan worden. Bedroeg vroeger de wekelijksche vangst met 350 schepen bij benade ring 250 a 300.000 kg., nu, na den oor log, brengen omtrent 100 schepen meer dan 100.000 kg (in één week zelfs 134.000 kg.) garnalen aan wal. Slechts een deel van de vangst wordt bestemd voor menschelijke consumptie, 50.000 kg. van de weke lijksche vangsten gaat naar den communist en tof, werd spoedig ge- j bekende Br. Indische leider, heeft, volgd door een lawine van fles-(geen toestemming kunnen krijgen ^chenenborden, waarna de Ned. om zijn voorgenomen reis naarf Ned.-Indië, teneinde zich daar op soldaten de brandslang op de me nigte richtten. Overal braken ge vechten uit, zoodat de Dolitie moest ingrijpen. verzoek van Soekarno van den toestand te vergewissen, te onder nemen. „Het Dagblad" te Batavia zegt in een hoofdartikel over den voed seltoestand op Java o.a.: Als De linproductie van hel eiland Billiton is, naar U p meldt, op kleine schaal her val, terwijl er 420 ton tin. onder de Japansche bezetting gepoduceerd, door de Neder- landsche troepen, die het ei. land bezet hebben, is gevon den. Een groot deel van de linproductie-machines was over hel heele eiland ver spreid. Zij waren blijkbaar gereed gemaakt voor versche ping naar Japan en verkeer staal lD 6en verwaarloosden Nederlandsche deskund!gen ?iaoened fc*4, "in «S. v tinindustrie op Bullion binnen drie maanden weer op gang te brengen. Twee groote problemen beheer- schen op het oogenblik volkomen de Europeesche politiek, d.w.z. ds samenwerking tusschen de Wester- sche mogendheden en Rusland, n.I. het atoomgeheim en een centraal bestuur voor Duitschland. Ten opzichte van het eerste heeft Russische volkscommissaris Mo- lotoff in Zijn groote rede op den vooravond van Ruslands nationale feest de duidelijkste taal gespro ken welke men zich maar kan j£- Rusland zal de atoombom hebben en nog vele andere dirgen Daarmede is de zaak natuurlijk niet opgelost; zoolang het „zal" een „zal" blijft, en nog geen „heeft" is geworden, zullen de Russische verontwaardiging en achterdocht voortbestaan en steeds groeien Vindt Moskou het geheim door eigen onderzoek, dan blijft de ver wijdering tusschen Amerika en Rusland toch voortbestaan; en zou Washington het geheim openbaren, dan zou het nu eenmaal bestaande schijnbaar onuitroeibare wantrou wen in de internationale samen leving weer leiden tot een wedloop in de bewapening met steeds krachtiger atoombommen. Er wordt veel van gesproken, het geheim aan de Vereenigde Na- ties te schenken en onder beheer vun een contröleraad te plaatsen, Maar we kunnen ons goed inden- EKiëzVl dat ude Vereenigde Staten mar'htfë 1 geheim van een ,ë,ëSh„maar verschrikkelijk lëëcëël nog- st.eeds menschont- eerend vernietigingswapen aan de openbaarheid prijs te geven. Men spreekt wel van controle maar wie gelooft ernstig, dat een effectieve controle mogelijk ïs, zoolang alle volken, en vooral de machtigste, hun souvereiniteit zoo angstvallig behoeden, en elke in menging in de eigen aangelegen heden als een schending van de nationale hoogheid beschouwen? doordringbaar ijzeren scherm van de buitenwereld afgesloten. Dat was zoo voor 1939, dat ls nu nog zoo, het isolement is eer veel strenger dan zwakker geworden, en men meene niet, dat men ooit iets zal vernemen van hetgeen op bewapeningsgebied in de uitge strekte gebieden van het ondoor grondelijke Russische rijk wordt voorbereid. Maar evenmin koestere men de illusie, dat de Vereenigde Staten, indien ernstige gevaren worden gevreesd of indien onbere kenbare complicaties opdoemen, door een controle er zich van zal laten weerhouden om die wape nen, ook de gruwelijkste welke voor de verdediging noodzakelijk worden geacht, in een sfeer van absolute geheimzinnigheid te ver vaardigen. En wat nu vanwege de geweldige kosten slechts voor een paar in alle opzichten zeer rijke landen mogelijk is, zal bij een verder voortschrijden der weten schap wellicht onder het bereik der armste naties komen. Dan hechten wij heelemaal geen waar de meer aan internationale con trole; het eenige, dat de wereld kan redden, is een grondige wij ziging in de geestesgesteldheid der volken en "het vestigen van een gemotiveerd wederzijdsch vertrouwen Van vertrouwen in het Westen blijkt overigens uit Molotoffs rede niets. Noch hier in Europa, noch in het Verre Oosten kan men van een werkelijke effectieve gealli eerde samenwerking spreken. Men krijgt, zooals van Engelsche zijde wordt opgemerkt., wel den indruk, dat de Sovjetunie oprecht naar internationale samenwerking blijft verlangen, doch dat zij geen wijzi ging in haar voorwaarden daar toe wil brengen. Waarschijnlijk zouden Amerika en vooral Enge land in deze richting heel ver willen gaan, maar ook bij hen ontbreekt het vertrouwen, ver trouwen in Rusland n.I., dat dit land van elke concessie geen ge bruik zal maken om nieuwe eitchen te stellen. En over dit wantrouwen van beide kanten De uit Duitschland repatrieerden moesten aan de grens het geld, dat zij bij zich hadden, op 50 gulden na, aan de Nederlandsche grensbewa- kingsdetaehementen afgeven. Deze maatregel was genomen, omdat het voorkwam, dat repatrieerenden vrij aanzienlijke bedragen bij zich had den en de minister van financiën eerst wilde doen nagaan, of en in hoeverre da»ar „zwart" geld bij was of geld, afkomstig uit vijandelijke vermogens. Betrokkenen wagen zich thans af, wanneer zij het geld, voor zoover het hun rechtmatig todkomt, zullen terugkrijgen. Sommigen van hen heb ben destijds niet eens een behoorlijke kwitantie ontvangen, doch slechts een 2,anteekening op een eenvoudig stukje papier. Zij vreezen. dat zij daarmede hun aanspraken niet vol doende zullen kunnen slaven. Bij informatie ter bevoegde plaatse werd ons meegedeeld, dat voor die "vrees geen reden behoeft te besta,an Bij de rijksadministratie berusten zoowel doorslagen van de afgegeven kwitanties als recapitulatiestaten, waarop de in ontvangst genomen be dragen zijn vermeld, beneyens de namen en adressen van hen. die het geld hebben ingeleverd. Wat de lerugbe_aling betreft, kan worden meegedeeld, dal een regeling daarvoor reeds in ont werp gereed is. Na de geldzuive- ringring, welke moest voorgaan, zal deze zaak spoedig ter hand worden genomen. Rusland heeft zich door een on- schijnt men niet heen te. komen. Naar wij vernemen, is H.M. de Koningin gistermiddag per vliegtuig uit Engeland terug gekeerd, na in Londen afscheid genomen te hebben van den Koning en de Koningin en de Engelsche koninklijke familie, en na haar persoonlijke zaken geregeld te hebben. Het vlieg tuig, dat bestuurd werd door den piloot Van Dijk, die a.s. Zaterdag het eerste Indië-toe- stel zal vliegen, landde om streeks kwart over twee op het vliegveld Valkenburg. Dinsdagmiddag hebben Prin ses Alice en later Koningin Mary H. M. in haar hotel be zocht en afscheid van haar ge nomen. Op het vliegveld Blackbush werd H. M. uitgeleide gedaan door den ambassadeur te Lon den, jhr. Michiels van Ver- duynen en den adjudant van den Engelschen koning. vischhandelaar, tegenover 200.000 kg voorheen. Vooral de groote s leden j de noordelijke provincies en Twente profiteeren van dit smakelijk zeepro duct. In Friesland en Groningen bijv Zijn visch en garnalen verkrijgbaar in plaats van de blikken vleesch, zoo als die in het westen ter beschikking worden gesteld. Men zal zich afvragen, waar de andere helft van de garnalenvangst blijft. De garnaal is zeer rijk aan eiwit, vandaar het gebruik voor vee voeder-doeleinden. Gedurende de oorlogsjaren, toen er groot gebrek was aan visch- en bloedmeel, vorm den de garnalen in gedroogden en gemalen toestand nog altijd een vrij aanzienlijke bijdrage tot de eiwitten- voorziening. De oorlogstijd heeft er toe geleid, belangrijke bijproducten tot ontwikkeling te brengen, zooals de vitaminenwinning, bij uitstek van. beteekenis voor het opgroeiend ge slacht, voorts de vervaardiging van geJatinepreparaten en de productie van bestanddeelen van Indische ge rechten, Deze bijproducten zullen in de toekomst van belang blijken te zijn voor de economische basis der garnalenvisscherij Moest de regee ring in 1934 tengevolge van de moei lijkheden in dezen tak van bedrijf eeit aanvang maken met het bijpas sen van tekorten, thans, nu gebleken is welke mogelijkheden er zijn door de verwerking van eventueele over schotten in bijproducten, zal de regeeringssteun vermoedelijk wel tot hel verleden gerekend kunnen worden. De regeling van den afzet door een centraal lichaam blijft niettemin gewenscht. Op deze wijze immers kan, aan de hand van de behoeften een afzetschema worden opgesteld. Op het oogenblik bijv is de vraag veel greoter dan hét* aanbod. Met name de varkensmesterijen zijn voor een belangrijk deel aangewezen op het garnalenmeel, aangezien er on voldoende deviezen beschikbaar zijn voor den invoer van vischmeel Ook de eendenhouderij, de vossenfarms de vischkweekerijen en de dieren tuinen zijn afnemers Het afwegen van de belangen der gegadigden dient uiteraard centraal te geschieden, zoo. dat de diensten van het aan. en ver koopkantoor voor garnalen, ressor- teerende onder het ministerie van landbouw, visscherij en "taedselvcor- ziening niet gemist kunnen worden. Is het thans nog de taak van dit kantoor om den afzet richting te geven, zulks aan de hand van de be teekenis der onderscheidene verkoop mogelijkheden, in de komende jaren zal het veeleer zijn taak worden, nieuwe wegen voor den afzet te zoe ken. Gezien de ervaringen op dit punt gedurende den oorlogstijd, is de verwachting gewettigd;, dat aange name verrassingen niet uitgesloten zijn. Garnalen zijn altijd een groot export-artikel geweest. Reeds zijn voorbereidende besprekingen gevoerd over het weder opvatten der buiten- landsche betrekkingen. Het spreekt vanzelf dat de verbetering onzer deviezenpositie hierbij een rol speelt. Samenvattend kan geconstateerd worden, dat, ook al zijn aan de gar nalenvisscherij door het wegvallen van een groot deel harer vloot, zware slagen toegebracht, de perspectieven alleszins gunstig zijn In het bijzonder is door het winnen van bijproducten de vrees voor gebrek aan afzet, naar men mag hopen, voorgoed verdwenen en daarmede is..de garantie van een gezonde economische basis verkregen voor een tak van bedrijf, die bij draagt tot de welvaart van Nederland Dezer dagen is le Londen een contract afgesloten voor het leve ren van 200.000 kisten sinaasappe len uit Palestina aan Nederland. De partij zal in gedeelten worden geleverd in de periode van l December lot 15 Februari. In totaal kan 8 millioen kg worden verwacht, waaronder een kleine partij citroenen. De sinaasappelen worden op bon in distributie ge bracht.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1945 | | pagina 1