2i-
Van boeken en mensehen
Churchill en
Bevin spreken
Cultured leyen in
Schiedam
Geen monopolie van een
bepaalde groep
De centraal-proeses
komt!
Biljarten
WAT LEZEN WIJ?
Dwalead door het land
der letteren
R.K.S.V. EXCELSIOR
Leering en Vermaak
R.K.Z.C. „Excelsior"
R.K.T.T.C. „Ready"
Lagerhuis-debat
De verhouding tot
Rusland
CONCERT
DISTRIBUTIENIEUWS
Bon V 01 voor versche
visch
Gem. openb. leeszaal en
bibliotheek
Prov. Kapittel Paters
Ca pucijnen
Canadeezen maken
speelgoed voor Neder-
landsche kinderen
Mondeling, zoowel als schrifte
lijk, hebtoen wij in de afgeloopen
■week een groot aantal opmerkin
gen meestal in den vorm van
aanmerkingen te hooren en te
lezen gekregen over de wijze, waa-
op wij het verslag van den K-u
kring plaatsten. w»jj, als
Men wees er °.nsH°Piaken scheef
Katholieke krant, d agn d£
hadden voorgestemde hadden be.
kathohoke za lame hadden ge-
ro voor 'n neutrale vereemgmg.
""Allereerst ons standpunt. Als
iournalist hebben wij een groote
verantwoordelijkheid voor de wijze
waarop het publiek wordt voorge
licht en aangezien het, hier meer
speciaal plaatselijk nieuws geldt
komt voor die voorlichting vooral
het politieke en cultureele leven
im aanmerking. Het eerste doet
hier niet ter zake, ten aanzien van
het tweede is ons standpunt, ca
elk cultureel initiatief, van welke
zijde ook, mits niet in strijd mei
onze godsdienstige en zedelijke be
ginselen, toe te juichen is. Het
belang van geheel Schiedam, waar
van de Katholieken deel uitmaken,
eischt, dat dergelijke initiatieven,
als zij voor breede samenwerking
vatbaar zijn, ook door allen wor
den gesteund. Cultureel leven kan
geen monopolie zijn van een en
kele groep. Allen zijn wij Schie
dammers, allen moeten wij onze
stad op een hooger plan brengen.
Tot dat doel draagt ook het werk
van den Kunstkring bij. Er kan
geen sprake zijn van concurrentie
met andere vereemigingen, wani
uiteindelijk is de Kunstkring
slechts een instelling, die het ons
mogelijk maakt, goede tooneel-
voOirsteMiingen te zien, en niet een
organisatie, die ons middels ver
gaderingen bepaalde ideeen wil
bijbrengen.
Wij moeten leeren begrijpen, dat
men de waarde van het eigen werk
niet vergroot door andermans werk
'te verzwijgen of te verkleinen.
Daar bovendien aan katholieke
zijde een dergelijk initiatief nog
niet tot practische resultaten had
geleid, mag men van ons niet ver
wachten, dat wij een eerlijke^ en
geslaagde poging om Schiedam
cultureel te verrijken, onopgemerk'
voorbij gaan. Het gold hier overi
gens een persconferentie, waarbij
alle in Schiedam verschijnende
bladen waren uitgenoodigd.
Het bovenstaande is, naar onze
moentng, voldoende rechtvaardi
ging voor de wijze, waarop wij
deze materie behandelden. Niemand
zal ons kunnen verwijten, dat wij
initiatieven van katholieke zijde
een minder goede behandeling
zouden hebben gegeven. Het ver
leden is er, om het tegendeel te
bewijzen.
Nu wat betreft de scheeve voor
ste'.ten" van zaken. In 't gewraakte
sterk was van een vergelijking met
anderen geen sprake. Er werd al
leen gesproken over den toestand
in Schiedam, wat betreft het uit
gaansleven op tooneelgebied. Wij
constateerden een onloochenbaar
feit, vooral daar wij over 10 jaar
geleden spraken. Ook dat verwijt
•js dus ongegrond.
Iets anders is de vraag, of het
niet wenschelijk zou zijn, om het
werk, dat van katholieke zijde tot
verheffing van het cultureele
leven in Schiedam is verricht, in
het licht van de belangstelling te
trekken. Dat zullen we in de zeer
nabije toekomst zeer zeker doen.
Als de beide artikelen dan nog
bijdragen tot een grootere samen
werking van allen op het gebied
van de verheffing van Schiedam
lot een eemigszins hooger geestelijk
pei-1, dan zullen wij blij zijn, cue
toajdirage te hebben kunnen leveren.
Op Donderdag 15 Now. a.s, zal
de zeereerw. heer H.
de St. J oseph's-Gezellenverecn
in de Bijkerk, Ale ld as tl aat
spreken over d'e houding van de
jonge mensehen in dezen na-oor-
logl-chen tijd tegeno-ver God, Keir'k
en a^cha,ppi-j- W5J berichten dit
reeds thans, opdat iedere tornde
man dien avond zal kunnen vrij
bouiden. Koimt allen!
rr verwachten was heeft
Zooals te ve.»»" T.nvfel
De Groene Magneet den Luyiei
beke,- gewonnen met p4;' Re.m_
was tweede met 92.85, terwij
brandt 92.41 haalde. Morgenavond
2®1 de beker in het clublokaal Jan
Doejaaren worden overhandigd,
waai bij de winnende club tevens
w3»ren' Alle deelnemende
av-vmrt komen Maandag-
om een ge-
Th» vieren, waaraan
'nRram sS-ui' Haw&ïians Wim
ïïflwa»nS<^UelI' Billy en
v, Rrim cj.jv, a1< 11<:lwaiians wir
en Bram bdhollen. HiiUy Billv en
We weten, dat we eigenlijk roe-
kp'oo-s verkwistend zijn en toch
iaat 's avond» tegen een uur of
zes het vuur in de kachel, we pak
ken de krant of ons boek en zoo
wie doet je wat? zitten we
uren als spinnende poiesen van de
warmte te genieten, terwijl we met
één oor het romantisch loeien van
den herfst beluisteren; nieto ter
wereld zou oir)» dit die retraite
kunnen halen.
Terwijl wij een dezer dagen zoo
zaten te lezen, kwam de vraag bij
ons op: Waarvoor interesseeren
zich nu al die mensehen. die op
het ocigenbU'k net als wij, of on
geveer net als wij, achter een
Rhodesia en een kop Santcc-koffie
met goeie melk den avond door
brengen?
„D'en goeden man kent men aan
zijn lievelingsboek en de manier
waarop hij hot leest" heeft de
Duiricher Saiter eens gezegd en al
zullen we generaal Eisenhower
maar niet beoardeelen naar zijn
liefde voor cowboy-veihalen, dan
steekt er toch veel waars in die
zegswijze
Öraze nieuwsgierigheid over den
Sehiedamschen goeden man en zijn
lievelingsboek was niet voldaan
vóór we mej. v. d. Drift vain de
'katholieke Leerzaal en mej. Bok
van de Gemeentelijke Openbare
Leesbibliotheek omtrent ham had
den uitgehoord.
Het is vaak gebruikelijk, om een
mensch in cijfers uit te drukken.
Met de cijfetls van uitgeleende boe
ken van de vorige maand en de
zelfde van het vorige jaar als uit
gangspunt gaan we daarom iets
vertellen over wat lezend Schie
dam aan geestelijke spijs verorbert.
In October werden erbij de Open
bare Leeszaal 13020 boeken uitge
leend tegen 20277 het vcirig jaar.
De teruggang is natuurlijk voor
het grootste deel te verklaren uit
de opleving van den arbeid dóe
veel minder vrijen tijd overlaat
dan de werklooze periode vain het
vorige jaar. Het leden'al liep tevug
van 4050 o>p 3393 leden.
Bij de R.K. Openbare Leeszaal
en Bibliotheek ,,St Lidiwina" op
de Dam no. 8 werden 4358 boeken
uitgeleend tegen 6467 voirig jaar.
De verhoudingen loopen du'?
niet ver uiteen. Opvallender is het
verschil in de verhouding tua ehen
.studieboeken en romans. In de
R.K. Leeszaal werden 3156 romans
uitgeleend temen 3978 het jaar te
voren, terwijl 836 studieboek en
wenden gevraagd waar 1238 als
cijfer over Oct. 1944 »faat.
De directrice van de Gemeente
lijke Openbare Leertaal vond dat
de verhouding tui 'schen studioboe-
ken en romans verbeterde. Zoo
werden er 7484 romans en meer
dan de helft van dat cijfer, n.l.
4756. aan studieboeken uitgegeven
Terwijl vroeger de verhouding stu
dieboeken rcimans 1:3 was. iiï
tijdens den oorlog de belangstelling
voor het studieboek zoodanig ver-
echoven. dat het al meer dan 1 op
2 is. Vóór Oct. 1944 waren de cij
fers van uitgeleende romainm en
studieboeken reep. 7242 en 11110
Dat dus, wat betreft de diroge op
somming van de cijfers.
Maar hoe reageeren de mensehen
op de rond hen gebeurende dingen?
Wat lezen zij het meest? Van
zielkundig oogpunt bekeken is het
aardig, om den invloed van den
oorlog op de vraag van de lezers
eens na te gaan. Zoo is er in de
Openbare Leeszaal een „hausse"
naar godsdienstige lectuur en de
mensch, die geen houvast heeft
aan het „verfoeide" dogma, graaft
'!u ,z'in zekerheden uit spiritis
tische, metaphysische, occulte
parapsychologische boeken, want
hij moet iets hebben om zich aan
vast te klemmen, al is het maar
aan de zekerheid, dat er niets
zeker is, wat dus op zichzelf ook
al niet zoo zeker is.
Een dergelijk verschijnsel is aan
de katholieke leeszaal vreemd en
dat zegt wellicht meer, dan heele
verhandelingen over de heerlijk
heid van de gave Gods, die ons
geloof is. Wij katholieken, hebben
onze zekerheid gebouwd op Chris
tus en Zijn Kerk en waar kunnen
we steviger ankerplaats vinden?
Reisverhalen zijn door de tijden
heen favoriet geweest in ons land.
Het schijnt, dat wij den trek naar
den vreemde als een erfenis van
onze voorvaderen hebben over
genomen.
In de katholieke leeszaal is een
toenemende vraag naar Itechni-
sche boeken. Dat wijst er op, dat
de. mensehen weer interesse gaan
krijgen in hun vak. Tegen onze
verwachting in was er maar één
iaag binnengekomen overatoom-
,Wij stellen voor, dat
dergelijke lectuur verboden wordt,
anders komen we elkaar vandaag
of morgen op Mars teg'en. nadat
de aarde haar carousseltocbt ge
ëindigd heeft in een uitbarsting
veroorzaakt door een jong en
ondernemend Schiedammer, die
zijn boekenwijsheid in de prak
tijk heeft toegepast.
Het revolutionnaire karakter
van dezen tijd weerspiegelt zich
in de vraag naar de historie en
dan vooral naar boeken over de
Fransehe Revolutie.
Bij de jonge mensehen is, vol
gens mej. Bok, eeil toenemende
belangstelling waar te nemen voor
gedichten. Vooral werken van
onze moderne dichters worden
veel gevraagd. De belangstelling
voor de poëzie is echter na de
verdwijning van de declamajtie-
clubjes in de parochies sterk
terug geloopen bij de katholieke
leeszaal.
Al vóór de troebelen in Indië
was er een belangrijke stijging
in de lectuur van boeken over
,,de smaragden gorddU rond de
Evenaar" te toespeui'en> en die
belangstelling is allerminslt ver
flauwd.
Toch blijft vóór alles ontspan
ningslectuur nog de hoofdschotel
van ons boekenmenu. Detectives
en cowboyverhalen en natuurlijk,
indien mogelijk, het boek van den
dag: „Je moet per slot van reke
ning toch ergens over mee kun
nen praten". Om u daarbij be
hulpzaam te zijn hebben we van
de R.K. leeszaal en bibliotheek
„St. Lidwina" een lijstje van
nieuwe boeken gekregen. De voor
naamste daarvan laten we hier
onder volgen:
Studieboeken; techniek: A. Fi-
lene: Leven en slagen in deze
eeuw der machine.
Varia: H. Agar: Keerpunt der
tijden; J. Alder: s: Natuurkunde,
scheikunde en geologie; J. v. Am-
stel: De vrouw als gemeenschaps
mens; J. Crew: Rapport uit Tokio;
J. A. v. Hamel: Vaderlandse voet
sporen: J. H. Huizinga: Tom, Dick
en Harry en Geschonden wereld;
H. Hermans: Priesters in veld-
grijs; Vrede en oorlog: De buiten
landse politiek der Ver. Staten
19311941; Lippmann: Amerika
en internationale samenwerking;
W. Solzbacher: Rome en de af
goden van onzen tijd; J. v. d.Ven;
Vrijheid en Christendom; C. v.
Ledden-Hulsebos: Veertig jaren
speurderswerk; St. Bonaventura:
Over de volmaaktheid van het
leven: J. Bouman: Moderne ras
sentheorie: C. Vanel: Dappere
vrouwen, die ik g'ekend heb: A.
den Doolaard: De Partisanen; G.
v. Otrterloo: Ik heb je lief: Levens
roman van E. Grieg; J. Ponten:
Het koor stort in: L. Rebreann:
De aarde. die dronken maakt:
R. L. Stevenson: Dr. Jekyll en
Mr. Hijde.
Van de aanwinsten van de
Openbare leeszaal willen we
vooral noemen de Engelsche en
Amerikaansche boeken: ,.A His
tory of the war" (Penguin), een
overzicht van het verloop van den
Op Dinsidag '13 Nov. a.s. zal de
R.K.S.V. Excelsior haar bekenden
„intiemen" feestavond houden. Hel
zal een feest zijn, dat alle voor-
oorlogsche tradities met de na-oor-
logsche saamihoorigheid zal ver-
eenigen.
De R.K. Z'wemclub „Excelsior"
hield op Dinsdag 6 November j.l.
haar eerste Algemeene Ledenver
gadering na de bezetting en zulks
met een bevredigende opkomst
van de leden. In zijn openings
woord herdacht de voorzitter den
oud-voorzitter, den heer Jonker
Roelants, die in een Duitsch con
centratiekamp het offer van zijn
leven had gebracht. De agenda
werd in een vlot tempo afgewerkt.
Tot bestuurslid werden gekozen
de heer L. Kamp als voorzitter, de
heer C. J. Daniëls als penning
meester en de heer C. P. A. Visser
als secretaris, terwijl de dames T.
Bosman en J. Janse als commissa
ris werden gekozen. Na een ge
animeerde rondvraag sprak de
Geestelijk Adviseur, de Eerw. Pa
ter Hcenselaars nog een kort
woord. Z. Eerw. bracht lof aan het
bestuur voor het vele en goede
werk dat tot stand was gebracht
en sprak er zijn voldoening over
uit, dat er nu weer volop gelegen
heid win R.K. verband de
zwemsport te beoefenen. Verder
webs hij op de groote nadeelen
verbonden aan gemengd zwem
men en .spoorde de leden aan de
■goede zeden en ook den goeden
geest in de vereeniging hoog te
houden en gezamenlijk te werken
aan een groot Excelsior.
Woensdagavond speelden een
3'de en 4de Tea.m Combinatie een
taifeltenndswedtstrijd tegen een af
deeling van het Don Bosco Patro
naat aan de Lange Haven.
Het resultaat was 64 in 't
voond'eel van „Readiy".
oorlog in diagrammen weerge
geven.
„Prefaces to Peace", waarin
Wendell Wilkie's politieke testa
ment: „One World" is opgenomen.
Verder treffen we wenken aan
over de plaats van Amerika na
den oorlog van Sumner Welles,
Egbert Hoover en Henry Wallace.
Paul de Kruif schreef „Micro
be-hunters" en verder is er nog
„The background of the war".
Als leider van de oppositie
heeft Winston Churchill gisteren
in het Engelsche lagerhuis, bij de
opening van het debat over de oui-
tenlandsche politiek, het woord ge
voerd. „Hoewel wij", aldus Chur-
chil. „verschil van meening heb
ben over binnenlandsche aangele
genheden, spreken wij. wat onze
"buitenlandsche verhoudingen be
treft, als één groot vereenigd
Britsch volk, één Britsch gemee.
nebest en imperium, dat alle ver
schrikkingen van den oorlog heeft
doorstaan, overwonnen en onver,
winnelijk".
Na er op gewezen te hebben.dat
het hem na besprekingen met Att-
Iee en Bevin gebleken was, dat ae
regeering het niet geraden -achtte,
het debat over geheel Europa uit
te strekken, verklaarde Churchill,
dat het zeker niet mogelijk is, over
de Vereenigde Staten te spreken,
zonder gewag te maken van aen
anderen deelgenoot in de Britsche
overwinning: de Sowietunie. Ik
verklaar, dat het de oprechte
wensch is van dit huis dat
spreekt in naam van het Britsche
volk dat de gevoelens van ka
meraadschap en vriendschap, in
den oorlog tusschen het Britsche
en Russische volk ontstaan, niet
alleen behouden, doch voortdurend
versterkt moeten worden. Ik
wensch hieraan toe te voegen, hoe
verheugd wij allen zijn, dat ge
neralissimus Stalin nog steeds met
stevige hand het schip van staat
bestuurt. Zelfs indien er groote
verschillen mochten bestaan tus
schen ons en de Sowietunie op po
litiek, sociaal en zelfs op moreel
gebied, mogeft wij nooit toestaan,
dat zich in ons land een stemming
ontwikkelt, welke de banden tus
schen onze beide volken verbreekt
of doet verslappen".
Zich tot kapitein Blackburn wen
dend, zeide Churchill, dat dit la-
bourlid zich aan misbruik van ver
trouwen had schuldig gemaakt,
toen hij onthulde, dat er een ge
heime overeenkomst was getee-
kend tusschen Roosevelt en hem
(Churchill) te Quebec in 1943.
Churrchill had geen bezwaar tegen
publicatie van eenig document.dat
hij met Roosevelt had geteekend,
maar dat is zeer zeker een aange
legenheid, die door de regeeringen
der Vereenigde Staten en Enge
land dient te worden ondernomen
Daarna nam de Britsche minis
ter van buitenlandsche zaken,
Bevin, het woord.
Engeland zal in de oostelijke
gebieden niets ondernemen dat
schadelijk kan zijn voor de Sowjel-
Unie. zeide hij. Wanneer wij die
verzekering geven, kan ik mij
echter niet voorstellen, dat de
natuurlijke reactie zou zijn, dat
men in die gebieden de deur sluit
en dat men alle contact tusschen
mensehen, hetzij voor den handel
hettzij voor iets anders zou ver
bieden. Ik ben ook niet van zins
om de stelling te aanvaarden, die
radio Moskou zoo zaak uitbazuint:
Zij eischen ginds hei recht, goede
betrekkingen te onderhouden met
hun naburen, terwijl ik een mis
dadiger zou zijn. als ik om goede
beirekkingen vraag met de landen,
die aan onze grenzen gelegen zijn.
Engeland eischt het recht op. in
een westelijk bloc in contact ie
treden met Frankrijk, Nederland.
België. Scandinavië of andere lan
den. die Engelands cultureele
vrienden waren, en historische
relaties, die eenzelfde opvatting
van democratie hebben als Enge
land.
Bevin legde er den nadruk op,
dat ondanks de atoombom, een
militaire macht steeds voor politie
diensten noodzakelijk zal blijven.
De eenige manier echter waarop
een internationale organisatie der
volken in stand kan worden ge
houden is, dat die organisatie vol
ledig als verplichting en politiek
aanvaardt dat men de volken op
hun woord vertrouwt, en dat er
niet iedere vijf minuten een
politie-agent om den hoek komt
kijken. Dat stadium hebben wij
nog niet bereikt, wij staan nog te
dicht bij den oorlog.
„De Amerikanen trachten zich
op het oogenblik een beeld te
vormen van de gevolgen van het
openbaar maken van de atoom
bom." Bevin zelf heeft nooit bij
het nemen van beslissingen op
internationaal gebied de atoom
bom als politieken factor mee
laten spreken. „Hoe groot de macht
der wapenen ook moge zijn en
wie ook minister van buitenland
sche zaken moge zijn. zoodra men
afwijkt van de gedragslijn, waarbij
de problemen niet worden opge
lost op grond van wat recht is,
zal ons dit tot verderf voeren."
Vrijdag 9 Nov.: Passage Theater:
Het Chineesche Landhuis. 2.00, 4.30,
7.00, 9.15 uur; Monopole Theater:
Meisjespensionaat in opstand, 2.00,
4.00, 7.00 en 9 uur.
Zaterdag 10 Nov.: Passage Thea
ter: Het Chineesche Landhuis. 2.00,
4.30, 7.00 en 9.15 uur; Monopole
Theater: Meisjespensionaat in op
stand, 2.00, 5.00, 7.00 en 9.00 uur;
Gebouw Irene: Concert door Juul
Kreulen, piano en Fries Rinia v.
Nauta, tenor, 3 nur n.m.
Het muziekleven is 'in Schiedam,
altijd op sterven na dood geweest.
Het doet orns daarom genoegen:,
dat er toch nog mensehen zijn, die
hier iets van de betere genrus wil
len brengen. Op Zaterdag 10 Nov.
coneerteeren Juil Keulen, piia.no,
en Fries Rim-ia v. Nauta, tenor, in
het Gebouw Irene aan de Nieuwe
Haven 155. Het programma omvaitl
een groot aantal co-miposi-tieb o.a.
Schubert, Chopin, Debussy, Tschai-
kowi iky en Aibéiniir. Het concert
begint om 3 uur n.m.
De distributiedienst te Schiedam
maakt bekend dat o-p bon V. 01
van de vischkaart de gebruikelij
ke hoeveelheid versche visch ge
leverd wordt. Alleen de bonnen
met het kringnummer 391 zijn voor
Schiedam geldig.
I.n de maand October 1945 wer
den uitgeleend in het hoofdgebouw
aan de Lange Haven 13.000 boeken
Ivorig jaar 20.277). Hiervan waren
780 (1925) kinderboeken, 4756 (7242)
studiewerken en 7484 (11.110)
romans.
In het filiaal in de Gorzen wer
den uitgeleend 162 2080) boeken,
waarvan 25 (3'24) kinderboeken, 3d
(788) studiewerken en 101 (968)
romans.
Te Ketihel werden uitgeleend 673
(648) boeken, waarvan 124 (114)
kinderboeken, 28 (63) studiewerken
en 521 (471) romans.
In totaal werden dus uitgeleend
13.855 boeken, tegen 23.005 boeken
in dezelfde maand van het vorige
jaar. Het aantal houders van lees-
kaarten bedraagt 3393 (vorig jaar
4050).
Het provinciaal kapittel der
Paters Capucijnen, dat van 6 tot
en met 9 November te 's-Hertogen-
bosch gehouden wordt, heeft aller
eerst het bestuur der orde in
Nederland gekozen. Tot provinciaal
werd gekozen de hoogeerw. pater
Ferrerius, geb. te Heesch bij Oss,
tot definitoren de hoogeerw. paters
Paschalis, Robertus, Bellarmmus
en Romnaldus. De nieuw benoemde
provinciaal werd 17 Juli 1932 te
Rome tot priester gewijd. Hij stu
deerde daar aan het pauselijk
Oostersch instituut.
Tweeduizend kinderen uit Vee-
nendaal zullen zich de Canadeezen
nog herinneren, lang nadat ze
reeds uit hun omgeving weg zullen
zijn.
Evenzooveel locomotieven en
houten wiegen zullen tegen Sint
Nicolaas de werkplaats van het
19de Canadeesche Field Regiment,
R.C.A., verlaten.
Anderhalve maand geleden werd/
door enkele officieren aan de man
schappen gevraagd hoe ze hun tijd.
het nuttigst zouden kunnen be
steden, voordat ze uit Nederland
naar Canada zouden worden ge
repatrieerd. Het maken van kinder
speelgoed was een van de plannen-,
spoedig daarna werd het ter hand
genomen.
Uit de regimentskas werd het
materiaal bekostigd.
Het bleek, dat in de gemeente
Veenendaal 2000 kinderen beneden
de vijf jaar voo_- dit speelgoed in
aanmerking zouden komen, juist
het aantal, dat in de werkplaats
aan geschenken kon worden ver
vaardigd
Het spijt dezen Canadeezen, dat
ze het speelgoed niet meer per
soonlijk aan de jeugd in Veenen
daal zullen kunnen aanbieden,
daar ze met Sinterklaas den Neder-
landschen bodem reeds zullen
hebben verlaten.
Een Nederlandsch comité zal dit
dankbare werk van de Canadeezen
overnemen.
De 500 autobuschassis, die de
regeering in Engeland bestelde, zijn
niet aileen voor de Ned. Spoorwegen
bestemd.
Voor 200 Veenendaalsche kinde
ren maakten de daar gelegerde Cana
deezen houten speelgoed voor St.
Nicolaas.
