Koningin ontvouwt regeerbeleid tsyLzzj"""™*' «..«..I Problemen van den komenden tijd bwsa DE POLITIEKE KOERS Grondwet wordt herzien sss, DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN 2°u4 dat wii haar nu omdaf ^™e5 toróouS SciS Ind Buitenlandsche betrekkingen Belangen in Duitschland Leger en Marine Rechtsstaat Grondwetswijziging De Financiën Het program der Troonrede R'dam Giro 9095 Directeur: Joh. Kuijpers. Hoofdred.Mgr Dr. J Witlox. Alg. Redacteur: H. a. Paalvast Drukker: N.R.C N.V Uttg. v. d. Maas bode-Stichting NIEUWE SCHIED&MSCHE COURANT DINSDAG 20 NOVEMBER 68ste JAARGANG No. 1986S Abonnementspr 1 3.25 p. kwart. 1.10 p. maand 0.26 p. week Tijd. adres: Broersvest 8 A Tel. 68804 Advertenrtiën 25 ets per m d<L kedGn gehouden vereenigde zitting van de Knninoi d?ers der Staten-Generaal heeft H.M. de "gin de volgende Troonrede uitgesproken: Leden der Staten-Generaal, ^"^EVQELENS van diepe bewogenheid mengen zich mei die Van vreu9de en erkentelijkheid nu ik na zes jaren van ere scheiding weer in uw midden verschijn. offet! °nik>er*n3' nGderlaag en ontreddering, maar ook der Ju e.ld lleldenmo®d kenmerkten de donkere jaren Joodsche laL urie" In smart gedenken wij de tienduizenden de millioenen9 die werden gemarteld en vermoord, bedreiod w" 1 6 anders en Indonesiërs, wier veiligheid sterke krarh^" daarnaast het verzet tegen den vijand, dat een recht T" dat °ns thans onze vrijheid als zegen Wii Z aanvaarden- Liïden en strijden werkten ook ten meer bereid ontvankeliïker voor geestelijke bezinning, en vaster Jï. h*™St Va" °"Ie saamhoorigheid "VSloten onze roeptng als natie te verstaan. "TE midden der verwoesting lig gen hier de krachten voor nerstei en vernieuwing en wij gorden ons tesamen aan om dè verworvenheden te bewaren en de zwakheden te overwinnen he id aekïwit1 jbbelj wij onze w«- Daarhi? /i ken of verspillen, den die vielen! aatl de dUizel VaderïanHwci* -in den strijd om het macht, dfz« in onze. krijgs- pt i? koopvaardij of in het reerend spaard verzet. Moge hun offer inspi. werken op hen, die ge dood bleven. Met groote vol- krach Kin Zle ,ik de succesvolle a I,en van de Wieringermeer dankbaar ter wille van deze ge KM? ijn radiorede van 20 Maart nep ik U allen op tot gezette overweging van herzieningsplan- undlf? gebied, waar bij mei de veranderde omstandié klank heeft gevonden n weer" De plannen van vpl^n jn den bezettingstijd breken thans een weg naai' h,m ken zich lijking. zij omvatten .verwerke" hervormingen van fl niet alleen bestel, maar zijn staatkundig een nieuwe" 0ük gericht op maatschapneiiïwi seving van het leven. ppeIlIke en cultureele In deze krachten worden de welke thans den aanv?f b^ndeld- ingezet tegen normKL hebben ontwrichting Dc ovS k en bij dit alle! slechts een beperkS vmckhfbnaahaar arbeid ls alleen dan wanneer zij de activi- ^wei aibU'ngers in kerk en gezin, den norit?»» andere levensverban den positief waardeert. ontwikkelino- n vervult mij de Java in der gebeurtenissen op vnl» 'n U gespannen medeleven ven "et lot der tallooze kinde- vrouwen en mannen, beroofd, njfsgevaar of nog onverlost in m^-dreiging van een verdwaasde h'tterheirf versta de gevoelens van wien at _,'n de harten van hen. aangedaan °,fïhell in onrecht is ieed dat tot Ik betreur diep het orde over Javav? ,het herstel der mijdelijk zal korm^volking onver- Nederlanders^eTT'indon P°?e:p voor thans geteisterde land de t"s iln dit te redden, de toekom* vaV^0'™ meenebest, gebouwd on j, Ge_ aanvaarde saamhoorigheH"W,l,li« ^JaktSd0enesIen- Geea wraako' enhtg Uging een°°r ,°°,gen' noch de es rchi4, doewr kol°hiale overhel- ScharnUigd daT1JSl!°b?ei!30n3 er van zee eQ°nzGr volt- de gemeen- harmorv Waarbor» i?' j ier en over heid Sche ontf biedt voor aller toe de!n *ÜVende w ^ling' veiliS- dc groote i?elij kh?idWtelvaaurt Daar- die te d® achtsin,, e scheppen is worden eindc vaPdnning waard, worden gevergd. Mr„°hS volk zal °Se het ons ie spoedig gegeven zijn de grondge- dachten, die ik reeds schetsmatig ontwikkelde in mijn radiorede van 7 December 1942, langs consti'utio- neelen weg tot volle werkelijkheid te zien worden- Ik weet, dat Ne derland bereid is, onbaatzuchtig mede te werken aan de totstand koming van een nieuwe status van ons Koninkrijk. Het spoedige bij eenkomen van de Rijksconferentie blijf ik daarom bevorderen. Vol bewondering ben ik voor het groote aandeel van Suriname en Curagao, zoowel in de oorlogvoe ring van het Koninkrijk, als in de hulpverleening aan Nederland. De nationale gevoelens van de bevol king van deze gebiedsdeelen zijn in 7fnni?elo7Mn jaren op ondubbel- raen en mif tot uitdrukking geko- aanstaanH zonder twijfel op de kracht t deBRl|ksconferentie als een ten goede medewerken. v H. M. Koningin Wilhelmina. Ten aanzien van onze betrekkin gen met het buitenland valt m de eerste plaats met groote waar deering te gewagen van den steun, dien wij na de bevrijding uit ver schillende landen in onzen tijdelij- ken nood ondervonden. De roof, gedurende de bezetting op ons volk gepleegd, heeft een afhankelijkheia op velerlei gebied tengevolge ge had, die voorloopig onze interna tionale handelsbetrekkingen sterk beïnvloedt. Moge de eendrachtige vredesinspanning van ons volk dit tij weldra doen keeren. Met de verbonden landen zijn de betrek kingen hartelijlk, in weerwil van de moeilijke problemen, die geza menlijk moeten worden opgelost en waaromtrent, naast veel over eenstemmend inzicht, ook verschil van meening mogelijk is. De totstandkoming van de Ver eenigde Naties wettigt de verwach ting -dat deze nieuwe poging tot vrede door organisatie en overleg ook in moeilijke omstandigheden met kracht zal worden volgehou den. Ook al zijn met al onze wen- schen ten aanzien van deze organi satie bevredigd, toch zal mijn re- geering met kracht haar mede- werking verleenen aan de voorbe reiding en werking van alle orga nen der Vereenigde Naties. Met betrekking tot den geslagen vijand spant de regeering zich in, onze belangen overal, waar zulks mogelijk is, met de meeste kracht te bepleiten. In Duitschland ving de Nederlandsche militaire missie haar arbeid aan, terwijl het even eens tot tevredenheid stemt, dat Nederland is vertegenwoordigd in het Adviseerend Comité voor het Verre Oosten, dat te Washington zetelt. Nederland dient in staat te zijn, in internationaal verband naar ver mogen bij te dragen tot handhaving van de rechtsorde. Daartoe zal met kracht worden gewerkt aan den wederopbouw van de Koninklijke Marine, welke in den oorlog zulike zware offers bracht, terwijl de Koninklijke Landmacht Op doel treffende wijze wordt georgani seerd. Maatregelen zijn in voorbe reiding ten einde in het voorjaar van 1946 een jaarklasse dienstplich tigen in werkelijken dienst op te roepen. Ten behoeve van de ontwikke ling van de militaire en van de burgerlijke luchtvaart wordt een centrale dienst ingesteld, die alle gemeenschappelijke belangen zal behartigen. Het is mij een behoefte uiting te geven aan het ernstig streven mijner regeering, om Nederland te doen herleven als een rechtsstaat, waarin rechtszekerheid en ver trouwen in de rechterlijke orga nen volledig zullen zijn hersteld. Een snelle en rechtvaardige be rechting van de politieke delin quenten beschouwt de regeering als een dringende zorg. Het ligt in het voornemen om de bevoegd heden tot opsporing en aanhouding op dit gebied weldra toe te ver trouwen aan de normale politie- organen. Bij het ongedaan maken van onrecht, tijdens de bezetting ge pleegd, is voor den Raad voor het Rechtsherstel een belangrijke func tie weggelegd. De regeering heeft het zich tot een taak gesteld om hetgeen in strijd met onze rechts opvattingen aan den bezetter herinnert, uit onze wetgeving te verwijderen en door nationale voorschriften te vervangen. Ge streefd wordt naar een snelle vol tooiing van de noodzakelijke zui vering van onze overheidsorganen. De regeering zal een Staats commissie instellen tot voorberei ding van een wijziging van de Grondwet, welke zonder twijfel van de eerder genoemde voorbe reidende studies, waartoe de be zettingstijd velen opwekte, zal profiteeren. De arbeid dezer com missie zal voor de onderwerpen, welke de verhouding tot de Over- zeesche Gebiedsdeelen raken, ver band moeten houden met dien der reeds genoemde Rijksconferentie. De herziening van de finan- cieele verhouding tusschen het Rijk en de Gemeente heeft de bij zondere aandacht van de regee ring. Herstel van de financieele zelfstandigheid der gemeenten als einddoel staat hierbij voor oogen. Het vraagstuk der gemeentelijke indeeling heeft mede haar aan dacht. De financieele toestand ken merkt zich door de noodzaak vaa zeer groote uitgaven. Voor mijn verarmde land, dat reeds onder een zeer zware Staatsschuld gebukt gaat, beteekent dit alles een cen- tenaarslast. Het streven zal er bij voortduring op zijn gericht een doelmatige besteding der gelden te verzekeren en de onvermijde lijke heffingen zoo billijk mogelijk te verdeeien. De zuivering van het geldwezen zal ten spoedigste door een ge zondmaking van de begrooting DE Troonrede, waarmee Hare Majesteit onze geëerbiedigde Koningin hedenmiddag de zitting der Voorloopige Staten-Generaal heeft geopend, onderscheidt zich van alle vroegere Troonreden op het eerste gezicht reeds door haar buitensporige lengte. Naar den omvang overtreft zij alle staats stukken van dienzelfden aard ze ker uit de laatste zestig, zeventig jaren. Een viervoudige samenloop van omstandigheden ligt daaraan ten grondslag. TEN eerste het feit, dat dit de eT?«te rede sinds zes jaren is, die H.M, de Koningin van den troon in de Ridderzaal tot de ofl'- cieele vertegenwoordigers des volks richt. In forsche trekken overziet un staatsstuk al het leed. dat ons volk doorstond in de jaren der bezet ting, de eervolle werkzaamheid, die het ontplooide in den onder- grondschen strijd tegen de tyran- nie alsmede de geestelijke bezin ning en de saamhoorigheid, waar mede ons volk zich in de stilte van zijn schuilplaatsen heeft voor bereid op de moeilijke taak, die het na de bevrijding wachtte. Het is van groote beteekenis. dat deze dingen de eerste maal. dat ons Staatshoofd van den troon tot ons sprak, duidelijk werden gezegd en vastgelegd. ic F en tweede omstandigheid, die de lengte der Troonrede niet onaanzienlijk beïnvloedde, ligt in den kritieken toestand, waarin zich juist op het oogenblik het Rijk in zijn geheel bevindt. De ge beurtenissen op Java bedreigen niet alleen nu nog. na den oorlog, het leven van talrijke Nederland sche kinderen, vrouwen en man nen; zij bedreigen ook de Rijks eenheid zelf, zij bedreigen den band tusschen Nederland en In- dië. Niet slechts doordat zij het gevaar oproepen, dat die band staatkundig wordt doorgesneden wanneer de teekenen niet be driegen mag dat gevaar wel als bezworen worden beschouwd maar méér nog. doordat zij het groeiende vertrouwen tusschen Nederland en Indonesië een gevoe. ligen slag dreigen toe te brengen. Dat alleen reeds zou èn voor Ne derland èn voor Indonesië nood lottig zijn. Daarover mocht de Troonrede niet zwijgen.' Zij moest gelijk zij inderdaad doet de goede verstandhouding, het wederzijdsch vertrouwen nieuwen steun geven, door de uitdrukkelijke officieele bevesti ging van het koninklijk woord midden in den tijd der bezetting uit Londen op een zoo ónofficieele plaats als een studio van de B.B C. gesproken. blijkt f ICHTBAAR lengte van deze ook uit de Troonrede hoezeer zich de taak van den Staat in de jaren, die achter ons liggen, heeft uitgebreid. Letterlijk alle takken van menschelijke be drijvigheid en van maatschappelijk leven vinden in deze Troonrede iets, dat hun aangaat, iets. dat de Regeering te hunnen aanzien voor nemens is te doen of in onderzoek dan wel in voorbereiding te nemen. Het geldwezen, de internationale handel, de industrie, de scheep vaart, de land- en tuinbouw, de boerenorganisatie, de bedrijfsra- den, de prijzen, de loonen. de so ciale verzekering, de gezondheids toestand. de dekking, de kleeding, het schoeisel, de huisvesting, het verkeer, het onderwijs, de vrije jeugdvorming, niets van dat allies ontgaat het alziend oog op den Troon. Dat wil zeggen: niets van dit alles onttrekt zich aan de be moeienis van hen, die optreden in naam van den Troon: van de amb tenaren. En nu is één ding zoo merk waardig: In letterlijk alle vroegere Troon redevoeringen putte de Kroon zich uit in het prijzen van de ambte naren. Waar iets groots tot stand den aangevat en zoo spoedig moge- kwam, kregen de ambtenaren een pluim, een onderscheiding, een bijzondere vermelding om hun plichtsgetrouwheid, hun toewij ding, of om de „lofwaardige wijze, waarop zij zich van hun roeping kweten." Niet aldus deze Troonrede. Voor het eerst wellicht sinds de Troonrede in ons land gebruike lijk is, krijgen de ambtenaren er een ernstige vermaning in. De herziening van hun rechtspositie moge, aldus de tekst, „mede tot verbetering van de waardeering van den ambtenaar leiden, zoowel in eigen oog als- bij het volk." En van den Troon zelf dringt het Staatshoofd aan op „de versterking van het bewustzijn van den amb tenaar, dat de diepste bevrediging in het arbeidsleven voor hem ligt in zijn dienst aan de volksgemeen schap." Deze passus is uniek en houdt ten nauwste verband met het eer ste opvallende kenmerk van deze Troonrede, haar lengte. WANNEER in vroeger jaren een Regeering voor de eerste maal optrad wilde de uiteenzetting van haar program weieens langer uit vallen dan in de latere jaren van haar bewind. Dien eersten keer placht zij een overzicht te geven van al wat zij in den loop van de vier jaren, die zij hoopte, dat haar beschoren waren, dacht te volbrengen. Bij deze Regeering ligt de situa tie anders. Zij heeft er geen Hauwen kijk op hoeveel jaren haar bewind zal duren. Het kan best zijn al valt het niet te hopen dat het resultaat der verkiezingen haar binnen enkele maanden reeds tot heengaan noopt. Toch kon zij met anders dan zich een omvangrijke taak stellen De toestand van het land eischt, dat zij zich met vele. met tallooze zaken onmiddellijk bezig houdt en dat zij tegelijkertijd minstens even tallooze zaken, waarvan zij de voltooiing wellicht nooit zal aan schouwen nu reeds op stapel zet. Over deze beide dingen spreekt zij in deze Troonrede. Dingen, die de hand te doen vindt, die onverwijld moeten wor- lijk hun beslag moeten krijgen: de wederopbouw van marine, land- en luchtmacht, de berich ting der politieke delinquenten de zuivering van het overheids apparaat, de buitenlandsche lee ningen, de opstelling van een wel vaartsplan. het verleenen van consumptiecrèdieten, de wederop bouw der verwoeste gebieden, de beheersching der prijzen en loo nen. Daarnaast echter dingen, die lange voorbereiding en rijp overleg vergen. Als daar zijn: de herzie ning van de Grondwet, de opbouw der bedrijfsorganisatie, de over gang van een arbeiders naar een algemeene volksverzekering, de reorganisatie van hel onderwijs. Hoe onzeker ook van haar levens duur. deze dingen mocht de Re geering niet latèn liggen. Niet haar verlangen, maar het belang van het land eischt, dat zij veel hooi op haar vork neemt dat de Troonrede dus lang was. GELUKKIG bevat deze Troonr-, „a twee zinsneden, die duidelijk te kennen geven, dat het streven der Regeering is gericht op maat regelen, die eerlang beperkend zullen werken op de lengte van de Troonrede Zij kondigt tot twee maal toe maatregelen aan, die be doelen den omvang van de staats taak te verkleinen door een deel van wat thans binnen die taak valt, over te dragen aan de zorg van de bedrijfsgenooten zelf. De orga nisaties der boeren zullen een be langrijke taak te vervulen krijgen in de regeling van productie en afzet en daardoor zal een grootere mate van vrijheid in eigen be drijfsvoering worden verkregen. En een bedrijfsorganisatie staat op stapel, „waaraan zoowel een eco nomische als een sociale taak zal worden toevertrouwd" Het woord socialisatie of natio nalisatie komt in deze Troonrede anders dan in de eerste Regee- ringsverklaring van dit Kabinet niet meer voor. Niets meer dus, dat op verdere uitbreiding van de Staatsmachine wijst. Een uitbrei ding, waarvan ieder in den lande thans waarlijk schoon genoeg heeft. In plaats daarvan: een ontlasten van den Staat door de organen der betrokkenen. Dat is een verbetering die da hoop wettigt op een terugkeer der kortere Troonreden van weleer.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1945 | | pagina 1