Clandestiene marinebouw Aan de helden van het verzet De begeerde ru7ïï;.n°"" olie van Iran Tusschen Londen en Scarborough Het pioces te Neurenberg Schacht, Raeder Aldoor nieuwe bewijs stukken Zaligverklaringsproces pafer Arn. Jansen S.V.D. H. M. de Koningin in NATIONALE HULDE Groningen Herdenking in de St. Bavo Rond Het heldengraf te Bloemendaal Herstelbetalings conferentie Een film verdwenen Binnenland in 't kort Van relletje tot politiek conflict Londensche oan teekeningen De overbelasting van het Engelsche spoorweg verkeer Premieverhooaing levens verzekeringen Sidney Alderman, waarnemend Amerikaansch aanklager, opende den zesden dag van hei proces mei aan hei hof een kaart voor ie leggen van de nazi-agressie. Op deze kaari is afgebeeld, hoe Duitschland Oostenrijk, daarna Su- delenland en de rest van Tsjecho- Sïowakije opslokte en ten slotte Polen overviel. „Wij zullen de voorbereiding lot de agressie aantoonen, dan de aan vallen op Oostenrijk, Tsjecho-Slo- wakije en Polen behandelen, om vervolgens ie komen ioi de uit breiding van den oorlog in een algemeene agressie, i.w. legen de Scandinavische en de lage landen aan de zee, den Balkan, de zowjel- unie. Ten slotte is er nog de samen werking met Italië en Japan, als ook de agressie tegen de Ver. Staten", zeide Alderman. De aanklachten betreffende Scandinavië. Nederland, België en den Balkan zullen worden inge diend door den Briischen openba ren aanklager. Alderman overhandigde het hof daarop het z.g. „boek der ver dragen", bevattende o.a. het ver drag van Versailles en zeide hier mede voor den dag te komen, om het hof in staat te stellen, zijn verklaringen te volgen over het geen in Duitschland tusschen 1931 en 1936 is gebeurd. Versailles was een hinderpaal voor die Duitschers, die oorlog wilden, derhalve moest Versailles uit den weg worden geruimd. De eerste drie Duitsche stappen daartoe waren: terugtrekking uit de ontwapeningsconferentie en uit den volkenbond; de militaire dienstplicht; de herbezetting van het Rijnland. En deze stappen wer den gevolgd door de volledige her bewapening. Weer volgde een eindelooze op somming van allerhande nazi-gre pen, die aan den wereldoorlog voorafgingen. Schacht, die in de pauze der ochtendzitting opge wektheid demonstreerde en met lachend gezicht drukke besprekin gen voerde met zijn buren, had daartoe werkelijk weinig reden, want. naar A.N.P meldt betroffen de clitaten van den Amerikaan- schen aanklager voor een zeer voornaam deel Schachts persoon lijk memorandum aan Hitler over de financiering der bewapening. Schacht noemde in dit memoran dum de voltooiing van het bewa peningsprogramma dè taak der Duitsche politiek en hield het voor noodzakelijk, dat andere dan be wapeningsuitgaven sterk werden bekrompen. De tweede beschuldigde, die on der het vlijmscherpe mes van Al- derman genomen werd. was Jodl. De Amerikaan las deelen uit de rede. waarmee Jodl 7 November 1943 te Munchen het moreel van het leiderscorps trachtte op te voeren. Jodl sprak in deze rede niet als soldaat maar als nazi en hamerde op Hitiers oude aam beeld: oorlog wordt niet alleen met de wapenen beslecht, maar vooral door den wil van het volk! Aan het slot der ochtendzitting kwam de herbewapening der Duit. Bche marine ter sprake. te Neurenberg volgt aan de hand van inlichtingen, die zijn staats secretaris, mgr. Montoni, hem ver strekt en die afkomstig zijn van de radiotelefonische verslagen. In dit verband brengt men in herinnering dat de Amerikaansche magistraten tijdens hun reis naar Neurenberg door Z.H. den Paus in particuliere audiëntie werden ont vangen. Te Steyl is het tweede Aposto lisch proces gehouden voor de zaligverklaring van apater Am. Jansen, den stichter van de con- gegratie van het Goddelijk Woord Aanwezig waren mgr. Lemmens en de geheele kerkelijke recht- ler identificatie van het stoffelijk overschot. Nadat de me dewerkers waren beëedigd en in de kerkhofkapel de marmeren plaat voor de nis, waarin het stof felijk overschot is bijgezet was verwijderd, werd de kist in pro cessie van de kapel naar het Gge- gonushuïs gedragen. In de sterf kamer werd zij vervolgens ge opend. Het lichaam was goed her kenbaar. Met behulp van broeders werd het lijk bekleed met nieuwe priesterlijke gewaden en vervol gens in een zinken kist met eiken omhulsel gelegd, welke met zijde bekleed was. Een perkamenten oorkonde werd in de kist ingeslo ten. De bewoners van het missie huis, de eerwaarde zusters, vele geestelijke en burgerlijke autori teiten en bewoners van Steyl de fileerden langs het stoffelijk over schot. In den namiddag werd de kist met het stoffelijk overschot in processie teruggebracht naar de grafkapel, waar zij in een andere nis werd bijgezet. Naar wij vernemen, heeft het bezoek van H.M. de Koningin van daag en morgen aan Groningen ten doel eenige zakelijke bespre kingen over het sociaal-economi sche en cultureele herstel der provincie terwijl H.M. ook eenige voormannen van het verzet in audiëntie zal ontvangen. H.M. zou heden tegen den middag per vliegtuig op Eelde aankomen en zich dan op een korten rit op de koogte stellen van de ver woestingen in de stad Groningen. Daarna zou zij naar het woonhuis gaan van den commissaris der Koningin. Morgen zal H.M. een grooteren rondrit door de stad maken, waarbij zij ook een deel van de verwoes tingen in oogensebouw zal nemen en tevens een bezoek aan het academisch ziekenhuis brengen. Naar het A.N.P. verneemt is de film „Thuiskomst" sedert eenige we ken spoorloos verdenen. Naar bekend is, heeft de cineast Rudi Hornecker eenigen tijd geleden in opdracht van het gemeentebestuur van Arnhem deze documentaire ver vaardigd. onder den titel „Thuis komst". De film zou in het verkeer worden gebracht door den Regeerings- voorlichtingsdienst en eerstdaags in de theaters verschijnen. Toen men aan de filmfabriek, waar de negatieven waren opgeborgen, op dracht wilde geven vcor een aantal copieen, bleek dat de negatieven on 13 November mee waren gegeven aan een tot nog toe onbekend gebleven persoon, die zich sindsdien niet meer heeft laten zien. Gelukkig bestaat er nog één copie waarvan een duplicaat-negatief kan worden gemaakt, zoodat de film nog zij het dan ook minder van kwali teit vertoond kan worden. De zaak is in handen van de Haag- sche politie gegeven. Van gezaghebbende zijde wordt vernomen, dat de Conferentie der Herstelbetalingen, welke reeds meer dan veertien dagen te Parijs verga dert, thans de kwestie bespreekt in hoeverre voorraden, in het bijzonder van consoim-ptiegoederen, welke op net oogenblik in Duitschland aanwe- ,3^ voor herstelbetalingen ge- J?1"™*"., w°rden- Deze aange legenheid werd nimmer te Potsdam 5!sp™^n en verwacht wordt, dal de Panische Conferentie zich voor een beshssmg tot den internationalen controle raad te Berlijn zal wenden Naar verluidt, heeft de conferentie echter besloten, dat Duitschland pas toestemming zal krijgen, om op com- mercieelen basis goederen te expor teeren, die voor herstelbetalingen gebruikt zouden kunnen worden, in dien aan de herstelbetalingseischen voldaan is. Eveneens is besloten, dat het geen nut heeft, om rekening te houden met welke herstelbetalings- eischen ook der Latrjnsch Ameri kaansche landen, die Duitschland den oorlog hadden verklaard, omdat uit het Duitsche bezit in die landen ten- volle aan eventueele eïschen kan worden voldaan. .,?e,P',echiige herdenking van de «zz slachtoffers in den strijd tegen den tyrannieken bezetter in de St. ■aavo ie Haarlem en bij het eere- grat m de duinen van Bloemen- daal is geworden tot een nationale h« m.aa:! ""en. die in het verzet ri vlagde halfstok op dezen zon-beschenen. laten Novem- vo' waarop vele duizenden Snmra11!.!11 naar de bloemenstad gekomen waren. Terwijl de treur. muziek-accoorden uit het mach tige orgel langs de gewelven golf den, stroomde deze gothische tem pel langzaam vol. Duizenden fami lieleden uit alle hoeken van het land vulden het middenschip en verder waren er duizenden, die het Nederlandsche volk van hoog tot laag vertegenwoordigden, ge schaard rond de baar van Hannie Schaft. Zij was een onbekende stu dente aan de universiteit te Am sterdam, een stille werkster in het verzetswerk, dat voor haar een einde nam op den eersten lente dag van dit jaar. toen zij den vijand in handen viel. Eenige we ken voor de bevrijding brachten vier S.S-beulen haar heimelijk naar de duinen van Bloemendaal, waar ze meedoogenloos werd ver moord. Haar stoffelijk overschot was als dat van een held langs denzelfden weg gedragen op de schouders van haar vroegere strijdmakkers, in een glimmend mahoniehouten kist, gedekt door de koninklijke vlag, die. toen zij werd neergeschoten, wapperde van het verblijf van haar vorstin in Engeland. Om die kist, geflankeerd door zes brandende kaarsen en omgeven Verwacht wordt dat uit Indië ongeveer 2000 kinderen naar Ne derland zullen komen, die hun ouders hebben verloren. Een groep van 570 'kinderen uit het Oosten des lands is na een ver blijf van eenige maanden in Dene marken teruggekeerd. Thans gaan kinderen uit het Westen erheen. De regeeringsvoorlichtingsdfenst bood Zaterdag een gezelschap Bel gische journalisten, die een reis door Nederland maken, een diner a#n. Minister Schermerhom beeft er het woord gevoerd. De wereld Is wel heel klein. In het afgelegen hoekje Iraansch Azerbeidzjan hebben, o doodeen voudige gemeenteraadsverkiezingen plaats; een der partijen, de demo cratische, krijgt tijdens de kies campagne een van de periodieke separatistische bevliegingen en komt in opstand tegen het centrale tezag van Iran IPerzië) te Teheran. Dit relletje want meer dan dat is die kleine gebeurtenis in het groote wereldcomplex zeker niet neemt intusschen proporties aan van een groot intemationaal-poli- tiek evenement; Sovjet-Rusland, de Vereenigde Staten en Engeland mengen zich in het geval; er wor den nota's gewisseld; er vallen scherpe en harde woorden; en een Engeïsch blad schreef zelfs, dat men hier met een „proef-geval" te doen heeft: „De toestand in Perzië biedt de Sovjetunie een schitte rende gelegenheid om zoodanig op te treden, dat elke verdenking, welke omtrent de territoriale be- Sinds, 1920 bereidde Duitsch land hel herstel der onderzee- vloot voor. o.a. door constructie experimenten in Nederland onder camouflage van een civiel bureau. Dit werd bekend gemaakt in hel manuscript voor het werk „Historie der Duitsche vloot 1919—1939". met medewerking van het opper commando der Duitsche vloot geschreven door kapitein ter zee Schuessler. Duitschland wilde, naar Raeder bi} zijn verhoor ver klaard heeft, zich aan den letterlijken tekst van Versail les houden en daar het verdrag den houw van onderzeeërs in Duitschland verbood heeft de marineleiding toen maatschap pijen in andere landen opge licht. om daar onderzeeërs te doen bouwen. Niet alleen in Holland, doch ook in Spanje, Finland. Japan. Turkije en Argentinië. De middagzitting was vooral ge- wyd aan- de Duitsche verdrags- schendingen op marinegebied en aan bjjna al deze schendingen is de naam van Raeder verbonden. Belangstelling ten Vaiicane. In Valicaansche kringen ver klaart men, meldt UP., dat Z.H. «te Paus dagelijks de gebeurtenissen f' p M ht QntigacS? j, 1-11 I Binnenweg (Van onzen Londenschen redacteur.) John, van de Britsche Marine, is thuisgekomen. Hij is zes jaren weg geweest. Zijn moeder, die dacht dat hij nog altijd achttien was, zooals toen hij wegging, is met ver bijstering tot de ontdekking geko men dat hij vier-entwintig iis Hij was, volgens zijn moeder (gestaafd door een portret, dat ze altijd bij zich had) zoo'n eohtkind, toen hij zes jaren geleden vertrok. Eigen lijk nog heelemaal geen achttien om te zien. Nu is hij veel ouder dan vier-en-twintig om te zien. Hij beeft ook zooveel meegemaakt in die zes jaren, en zoo onnoemelijk veel gezien, dat hij geen lust heeft ooit weer wat te zien. En 't be scheiden ouderlijk huis ja, 't is natuurlijk zalig er weer eens te zyn, maar hij zou het misschien ook wel zalig vinden weer eens in zijn wieg te liggen. Dat huis en ,w 1 behooren tot een-en-de zelfde periode, die voor zijn moe- der nog iets zeer levends en wezen lijks, maar voor John de oertijd der kinderjaren is. 't Weerzien is misschien een beet je een teleurstelling geweest voor de moeder, die er zes jaren lang voor geleefd had. „Maar we wen nen wel weer aan elkaar", maakt zij zichzelf wijs. Hij is natuurlijk dol op zijn moeder, maar voor zoo ver hij uit zes jaren oorlogsom zwervingen toekomstplannen mee- jtebracht heeft, hebben die niets 1.66 Rotterdam. I uit te staan met „weer aan elkaar wennen". Bovendien moet hij over tien dagen weer weg.* Zijn schip kwam in het begin der week uit Batavia te Plymouth aan, in het Zuid-Westen van En geland. Vandaar reisde de beman ning per spoor naar Scarborough, in het noordoosten van Engeland, waar zij gedemobiliseerd zal wor den. De reis ging over Londen, waar moeder woont, maar het ver blijf in de hoofdstad duurde niet langer dan noodig was om van Paddington Station naar Kings Cross Station te rijden. Te Scarbo rough kreeg John tien dagen ver lof, en hij reisde per trein naar Londen. Over tien dagen keert hii pea- trein weder naar Scarborough terug. Daar blijft hij zes weken, om vervolgens uit den dienst ontsla gen te worden, en per trein weder terug te keeren van Scarborough naar Londen. Moeder vindt, dat dit het zooveel moeilijker maakt om weer aan el kaar te wennen. Zij begrijpt niet. waarom John. en honderden an dere Johns, niet te Plymouth, of desnoods te Lo-nden. of als 't niet anders kon, onmiddellijk na aan komst te Scarborough gedemobili seerd hadden kunnen worden Waarom al die lange treinreizen van Plymouth naar Londen, en van Londen naar Scarborough, en van Scarborough naa Londen, en weer terug naar Scarborough, en weer terug naar Londen na zes jaren afwezigheid, en wat voor afwezig heid 1 Een volpend maal schriif ik eens tets over de overbelas'inc van het spoorwegverkeer in Engeland, en over de aanmaningen als goed bur- ser niet te reizen, wanneer het niet strikt noodig is. doelingen van Rusland in het Na bije Oosten is gerezen, wordt weg genomen. Hier ligt de kans voor Stalin te toonen, dat een duurzame vrede alleen kan worden verkre gen door het prijsgeven van machtspolitiek en van het nastre. ven van invloedssferen". Daiide- lijker kan al niet gezegd worden, hoe de zaken er voorstaan. Wij hebb». er de kaart eens op nagekeken oa Azerbeidsjan pre- oies te tocalizeeren. En dan wordt heel veel duidelijk. Dit gebied ligt tegen de Kaukasische grens van Rusland en is „tijdelijk" door de Russen bezet. Dan is er nog een aansluitend Russisch Azerbeidsjan en in dat gebied ligt een van 's we relds grootste oliehavens: Bakoe. Daarmede is de diepere ondergrond van dit conflict wel blootgelegd: want oliehavens vindt men ge meenlijk in rijke oliegebieden. Nu is het ongetwijfeld een feit. dat Rusland in zijn uitgestrekte gebied olie in overvloed heeft om in al zijn behoeften te voorzien en zelfS om eventueel nog groote hoeveelheden uit te voeren, als alle eigen bronnen maaf doeltreffend geëxploiteerd worden. Echter, het gaat er niet alleen om zelf genoeg te hebben; in de groote politiek poogt men ook zijn tegenstander het verkrijgen van het noodzake lijke zoo moeilijk mogelijk te ma ken. En de Vereenigde Staten, welke nu eenmaal als de eenige werkelijk machtige opponent van Rusland worden beschouwd, kun nen in het Nabije Oosten veel oüe gebruiken. Engeland beschikt daar wel o-ver veel rijk-vloeiende bronnen, heeft er ook prachtige pijpleidingen, maar men kan zich 'en-slotte een conflict indenken, waarin Engeland liever, tijdelijk of duurzaam, afzijdig blijft, terwijl voor operaties in of vanuit het Mi-ddeiland'sche Zeegebied de ver bindingsweg over den Atlantischen Oceaan toch altijd lang en boven dien gevaarlijk is. De Veireen-igde Staten hadden zich dan ook reeds voor alle risi co's gedekt. Amerikaansche olie maatschappijen hadden belangrijke contracten met de bevriende Iraan- sche regeering voor de exploitatie der oliebronnen in Azerbeidsjan gesloten en daarvoor groote finan. cieele offers gebracht. En nu wil de bevolking van dit gebied via gemeenteraadsverkiezingen onaf hankelijkheid, d.w.z. aansluiting bij de Azerbe-idsjansche republiek der Sovjetunie, wat op aansluiting bij Rusland neerkomt. Misschien ook wil de bevolking mil hhtL™et z°oze:eT'. maar heef? men huer, zooals m Amerika en Engeland tamelijk onomwonden wo™t gezegd, een ondergro-nd- sehe Russische actie te doen, wat ook zou verklaren, dat Moskou geen Iraansche troepen wil doorlaten om „de orde" te herstellen. In ell geval komt de zaak op hetzelfde neer: het gevaar dreigt, dat Ame rika zijn olie niet krijgt. En daar door o-ntstaat weer grootere span. ni-ng tusschen de twee landen, en word-t de kans, dat aan Rusland het geheim van de atoombom, die in laatste instantie de schuld van alles krijgt, niet zal worden ont huld, steeds gxooter. n?Xd,ereSrT,acht' schaarden zich nu H.M de Koningin, de Prins en het volk van Nederland, om haar en alle strijdmakkers een acte van dank en hulde te brengen. wonrrf^rden yele ontroerende woorden gesproken. De minister- f Sewaagde van het offer. miLTr|C^1J,nlijk ver§eefs gebracht, God zi'n volle waar- mS - offerdood van deze „OIls e«n voorbeeld en een dit Wen offers te brengen in Pater prof. van Rooy O.F.M. ver» tolkte de gevoelens van heel het landelijk verzet. De strijd van d-eze__ helden heeft ons volk ievrijwaard van de smet van iet nat.-socialisme, en bracht dit een slag toe, die als een der groot- .overwinningen in den vrijheids strijd zal wo-rden genoemd. Met het grootste recht eeren wij hen als heiden; ook in de toekomst zullen zij ons een lichtend voorbeeld zijn van onbaatzuchtige vaderlands- iij "pun lichamen liggen als SPJ11 zand, hoop op de oogst, aWus besloot prof. van Rooy zijn herdenkingsrede 0nk ket, "Ecce quomodo monturi van A. Diepenbrock over de hoofden der 5000 kerkgangers waarna nog ds. K. GravemeyérT uit Den Haag, en deken J. v. d. Wiel van Haarlem, den nabestaanden tot troost de gedachten meegaven, iaat het offer van hun dierbaren niet vergeefs gebracht weid en in het licht van Gods voorzienigheid van eeuwigdurende beteekenis is. Op de schouders van de leden van de binnenlandsche strijd krachten werd de kist met I »rCSt;n r* Hannie langs terwJU a i? k uitgedragen, wekkend® dulzenden op dit indruk wekkende moment het volkslied zongen. Voorop gingen de mannen van de B.S., die de vele kransen droegen, de familieleden van de til, j schaarden zich achter de dragers, de militaire ka pel en een politiemuziekcorps luis terden den langen stoet od. Van de St. Bavo tof het eeregraf in de duinen een afstand van ruim viif in1d^httrS'--St°v,d aan weerskanten land njen v°lk van Neder- hren'rm ^oet en hulde te liifr d"' e schooljeugd vormde langg deze route een eerehaag. Hei eeregrafhof Een groot vierkant veld bedekt met bloemen, oogst der hulde van hW,J°dlS?n dag' omringd door de 5'ond® duinen, was de plaats, waar dLi gevallen strijders uit alle tï1 LT °.ns vaderland hun laat ste rustplaats vonden. Vele tien duizenden bedekten de duintoppen waar tusschen, temidden van bloe men het versch gedolven graf ge- onder deleten.6 he!din Prinselijk' "paar" hu^'kSnsS g^ voegd hadden bij de vele, die dit eeregraf reeds omzoomden, speel de de militaire kapel de nationale hymne. Terwijl de kist in de groeve neerdaalde, loste de eerewacht een salvo saluutschoten, waarvan de korte, hevige knallen deden den ken aan de salvo, die de vuurpelo tons der bezetters in dit eenzaam oo-rd zoo dikwijls op hun weer- looze slachtoffers deden losbran den. Mevr. Elisabeth van Maasdijk aroeg toen een gedicht voor. geïn- scVm^i i,wP Bijbelwoord: ont schoei uw voeten, want heilig is de grond, dien gij betreedt. Ds. Post sprak een dankwoord namens alle nabestaanden voor deze daad van hulde, door het volk van Neder- land zijn helden gebracht. H. M. de Koningin maakte daarna, aan den arm van haar hofdame freule de Baufort en gevolgd door het Prinselijk paar. een rondgang langs de grarven Hier en daar bleef zij staan om den naam en het op schrift aan bloemenkransen te lezen. Tenslotte kregen de familie leden de gelegenheid, om bloemen te leggen op het graf van hun dierbaren. In verband met het feit. dat de levensverzekeringmaatschappijen voor de naaste toekomst rekening moeten houden met meer sterfte mmder rente en meer kosten, hebben 'tj z.ch uniform genoodzaakt gezten de "ingeVwelke Dezf^erhoo- verzèkerimtn m-gaan voor nieuwe veizeitermgen waarvan de aa-nvra- -cn niet voor 1 December in het bezit °f„r maatschaporjen ztjn en nie1 daad werkelijk 15 December van kracht zwn geworden, komt op het volgende neer: voor kapltaalverzekeringen 2 ver mille: voor lijfrenten 6 pet. van de voor pensioen verzekeringen 6 pCt. an de premie of 6 pet. van de koop- f 1.50 per f 100 rente: zekeringen 1 per mille van kerd kapitaal, of f j oer f 100 rente De Prusbeheersching heeft voor deze verhooging sajn toestemming gegeven. BELGISCHE BEZETTINGS TROEPEN NAAR DUITSCHLAND? De Belgische minister van bui- tenlandsche zaken. Spaak, zal zich dezer dagen naar Londen begeven voor het voeren van besprekingen met de Britsche regeering over eventueele deelneming van België aan de bezetting van Duitschland.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1945 | | pagina 2