Het historische 1945 ten afscheid
KLOPT DE GEESTELIJKE BALANS?
JUBEL om de
wereldboodschapvan de jeugd
bevrijding
B1
HET JAAR der capitulaties
Evangelie van liefde en offermoed
VAN NEDERLAND
STOOPMAN
Op Nieuwjaarsdag
BERICHT
Jaren komen en gaan voorbij.
1945 loopt ten einde. Het was een
jaar van schrille tegenstellingen,
van bittere teleurstellingen maar
ook van blije vreugden. Het was
een jaar rijk aan zorgvolle dagen
maar ook telde het zonnige dagen.
Het leven heeft zijn bepaalden
gang. Alles, wat er in dit jaar
gebeurd is, heeft zoo moeten zijn,
lag in den wil van God opgesloten,
Die toeliet, dat we een vreeselijken
winter van honger en kou moesten
doormaken. Een winter van razzia,
van oorlogsgeweld. Hij liet dat
alles over ons heen komen, al dat
leed, al die ellende, al die zorgen,
vooral die zorgen in den voorbijen
winter. Maar eerlijk gezegd, gaf
Hij ons ook de kracht om dat alles
te dragen.
En nu de toestand veranderd en
verbeterd is, denken we daar zoo
bitter weinig aan, aan die eerste
vier maanden. Wat een zorgen
hadden we toen niet! Zorg om in
het leven te blijven, zorg om uit
de handen van den vijand te blij
ven, enz. Als we daar nu nog eens
ernstig over nadenken op het einde
van het jaar staan we toch eenigs-
zins verwonderd te kijken: Hoe is
het mogelijk, dat we daar door
heen zijn gekomen! Wij denken
daar veel te weinig aan. Aan al
die ellende, die wij toen gehad
hebben en de zorg, welke wij
hadden om in het leven te blijven.
Nu er weer voldoende brood en
aardappelen zijn, kunnen wij het
ons nog zoo heel slecht herinneren,
dat er dit jaar een tijd was, waarin
wij met 1 kilo aardappelen en 400
gram brood tevreden moesten zijn.
Als we daar nog eens over naden
ken, dan staan we nu verbaasd
over, ons zelf: Hoe heb ik dat
klaar gespeeld! Dat konden we
alleen door Hem, Die ons daartoe
de kracht gat Hij liet al die ellende
wel over ons komen, maar Hij
gaf ook kracht naar kruis. Hij gaf
de kracht. Hij, Die ons altijd ver
sterkt. Hij liet toe, dat we kwade
dagen kenden, maar ook zonnige
dagen, dagen van vreugde en
blijdschap. En die dagen kwamen,
toen de capitulatie een feit was
geworden. Hoe hebben we toen
niet gejuicht, gedanst en gespron
gen van plezier. Eindelijk die
vrede, waarnaar wij zoolang al
hadden uitgezien. Eindelijk die
verlossing van dat knellende juk.
Wat een vreugde! Overal. Hier in
ons vaderland en buiten onze
grenzen. En Hij was het, Die ons
dat alles gaf. Hij, die heel ons
leven leidt, naar dat eene einddoel:
den hemel.
Zoo hebben we dit jaar kwade
en goede dagen gekend. Dagen,
waarop we heel edelmoedig waren
en dagen waarop we heel egoïs
tisch, heel erg zelfzuchtig waren.
Dagen hebben we gekend, waarop
we aan onszelf dachten, dagen
waarop we aan anderen dachten
en soms ook aan God. Maar nu
we heel kort geleden het Kerst
feest vierden, moeten we heel
eerlijk bekennen: aan Hem, Die
voor ons alles over had, heb
ben we toch weinig gedacht.
Hij had voor ons alles over.
Om ons geluk werd Hü mensch,
kwam Hij op aarde om ons te
verlossen. Wat zijn we dan toch
ondankbaar. Hij, die ons schiep
naar Zijn beeld en gelijkenis kwam
om ons gelukkig te maken en dat
wilde Hij in 1945 in ons verder
vervolmaken, maar we schenen
dat niet goed te willen begrijpen.
Het blijkt, d-1 we nog niet willen
inzien, dat het licht in de duister
nis schijnt en dat de duisternis
het niet wil aannemen.
1945 heeft ons dichter bij God
moeten brengen. Heel dicht bij
Hem, zoo dicht als we het Kerst
stalletje mochten naderen, maar
dat is niet gelukt, omdat we het
licht niet hebben willen begrijpen,
omdat we niet naar Hem wilden
luisteren, niet goed inzagen, dat
ofschoon Hij toeliet, dat we in ons
leven zorgen en kommernis kenden,
Hij ons ook de kracht gaf om die
zorgen en kommernis te over
winnen.
1945 heeft ons dichter by God
moeten brengen, want het is weer
een jaar, dat aan onze levenslengte
wordt toegevoegd als voorbereiding
voor den hemel, ons einddoel.
Moeten we eerlijk van ons zelf
bekennen, dat dit jaar ons niet
dichter by God gebracht heeft,
ondanks den nood en de ellende,
welke we gekend hebben, dan is
dit jaar een mislukt jaar geweest
in de oogen van God. Dan is het
jaar 1945 een onvruchtbaar jaar
al zijn we dan misschien stoffelijk
er op vooruitgegaan en al is onze
positie in de maatschappij door de
•veranderde omstandigheden ver
beterd geworden. Een jaar heeft
dan alleen beteekenis als we door
de vele zorgen en ellende, die we
kenden, geleerd hebben meer voor
God over te hebben.
Ieder oordeele en misprijze zich
zelf, bekenne God ootmoedig zijn
fouten en tekortkomingen en vrage
Hem Zijn kracht en genade voor
het komende jaar, opdat het
nieuwe jaar voor hem een geze
gend jaar moge zyn. Een jaar,
waarin hij geestelijk rijker moge
worden en tot een diep besef moge
komen, dat, al bezit hij al het goud
van de wereld, maar zijn ziel doet
hij daarmee schade, hij niets ge
wonnen heeft
Zalig uiteinde.
Zalig Nieuwjaar.
PATER COMMANDEUR.
Een jaar is vergleden, een jaar
[is voorbij
De aarde draaide, getij na getij
Verliep; en de uren zijn vergaan
Zooals zij al eeuwen hebben gedaan
De boomen bloeiden, de aarde
[gaf vrucht
De vogels vierden hun vrije vlucht
Het vee in de weiden gedijde weer
De bladeren groenden en vielen
[neer
De aarde draaide, en ongestoord
Zette natuur haar kringloop voort.
Alleen wij menschen hebben
[gestaan
In een storm, die dreigde ons
[terneer te slaan.
Ik denk aan den honger, den angst
[en de pijn
Ik denk aan hen, die gevallen zyn.
Ik denk aan de kou, en de
[duisternis
Maar vooralaan het leed dat
[verborgen is
Aan wat is geleden en menige ziel,
Om post.die uitbleef, een
[jongendie viel.
Maar ook denk ik aan wat
[hervonden is
In 't puin van jammer en droefenis
Aan 't herstel van 't verarmde
[bevrydingsuur
EDERLAND zal op het voorbije
jaar terugzien met een over
vloed van de befaamde „gemengde
gevoelens". Maar hoog boven alles
uit zal domineeren de jubelende
dank om de algeheele bevrijding,
om de schitterende en radicale
elndzasge over eon bairbaarschcrj
vijand en wreeden onderdrukker,
zonder eer en zonder geweten.
Voor het Noorden zal 1945 blij-
ven het jaar der bevrijding uit
een dreigenden hongerdood; voor
het Zuiden een verlossing uit veel
angst, uit de dreiging van grana
ten en V 1 en V 2, vooral ook van
de nijpende zorg voor de Noorde
lijke broeders.
Maar bij het uitjubelen van
dezen dank zal toch misschien de
zeer beschamende vraag opwellen,
of wy ons de onnoemelijke wel
daad van vrede en bevrijding ten
volle hebben waardig getoond. En
dan zal laten we het maar
nederig erkennen voor zeer
velen overvloedige reden aanwezig
blijken tot een rouwmoedig klop
pen op de borst bij alle feestelijk
gevoel van geluk en dankbaarheid.
Het is niet de geest van Chris
tus geweest, die alles heeft ge
domineerd, zooals hij in alles en
allen domineeren moet, wil de
wereld, en wil ieder mensch voor
zich den waren vrede vinden.
Onze heilige vader de Paus heeft
dit nog eens beklemtoond in de
rede op het jongste consistorie,
dat het einde van 1945 voor katho
liek, ja, voor geheel Nederland
zoo bijzonder bly en gelukkig
maakte. Over het stervende jaar
lichtte de vlam van het kardinaals
rood verleend aan onzen vereer-
den aartsbisschop bij een der
grootste en meest gewichtige kar-
dinalenbenoemingen van geheel de
kerkhistorie. Door Pius XII zeer
bewust gewild zal zij een mijl
paal vormen in de geschiedenis
der kerk.
1946 moge doen blyken, dat
katholiek Nederland ten volle be
seft, dat het zich deze eer heeft
waardig te toonen.
hoofdtoon blijven, d'e opklinkt
uit het vredesjaar 1945. Maar
zorgvolle tonen klinken mede.
Bovenal de zware zorg over fndië,
die als een last drukt op ons volk.
Laten wij in een dringend en ge
stadig gebed licht en kracht af-
smeeken voor hen, die bij het af
wikkeien van deze zoo uiterst
moeilijke kwestie een zoo ver
schrikkelijke verantwoordelijkheid
te dragen hebben.
Een andere zorg is: de eindafre
kening met hen, die zich in de be
zettingsjaren slechte vaderlanders
of landverraders toonden. Ons
goede Nederlandsche volk voelt
deze afrekening als een drukkenden
last, en toch zal deze moeten ge
dragen worden, zonder sentimen
taliteit, welke hier en daar een
woordje dreigt te gaan meespre
ken, maar mèt barmhartigheid
voor de zwakken en mèt streng en
snel recht voor de zwaar-schuldi-
gen. En bdj alle recht op critiek
behoude men ook het inzicht, dat
onze overheid misschien nooit voor
een moeilijker taak stond, dan bij
deze berechting.
DIT zijn een paar van onze
zwaarste zorgen. Er zij-n er
nog meer, waarbij wij niet zullen
stilstaan, om niet in al te sombe
ren mineurtoon te vervallen bij het
einde van een jaar, dat zóóveel
stof gaf tot overgroote voldoening.
1945 vredesjaar! Gij zult bij
de menschheid in een zoo gezegend
aandenken blijven als nauwelijks
een ander.
Geve God, dat 1946 toone, dat
wij de onvergelijkelijke weldaad
van 1945 waardig waren.
Wij herhalen den oproep, dien
wij reeds op het Christus-Koning-
feest aanhieven: Laten wij het
'"•"•tosiaar beëindigen met „uncon
ditional surrender", onvoorwaar
delijke overgave aan Koning
Christus.
Aan de vlam van 't eerste
[vreugd e vuur
Aan 't eerste Wilhelmus, dat
[juichend klonk
Aan de eerste vlag die een gevel
[uitblonk.
Aan den trein met jongens, die
[binnenkwam
Aan 't herstel van 't veramde
[Rotterdam
En dan klinkt in mijn ziel zoo'n
[blijde klank
Dat ik telkens weer God om den
[vrede dank....
Om het nieuwe jaar, dat gegeven la
Om het blad dat nog
[onbeschreven ls
Daarop zal straks een onzichtbare
[hand
■Geschiedenis" schrijven van mijn
[land
Geschiedenis" schrijven van
[herstel
Van een nieuwe aarde.
of
een nieuwe helt
Of van jalouzie en broederhaat
Van onbarmhartigheid en kwaad
Van schreeuwende onrechtvaar-
[digheld
Die uitgroeit tot een nieuwen strijd
Een ongeneeselijk gezwel
Een nieuwe aarde?
of
een nieuwe helt
Een nieuw jaar, dat gegeven isi
Een blad. dat onbeschreven is
Daarop zal een onzichtbare hand
„Geschiedenis" schrijven van
[mijn land.
Ik bid tot God: „Heer maak ons
[waard!
Te bouwen aan een nieuwe aard
Laat op deez' bladzij bovenaan
Een Heilig Evangelie staan
Van liefde en van offermoed!"
Dan wordt dit nieuwe jaar zoo
[goed.
December 1945
ANNIE KOLB
VERLOVINGS
RINGEN
W KARAATS GOUD
NWt BINNENWEG 397
Op Nieuwjaarsdag zal door de
Nederlandsche Jeugdgemeenschap
een korte boodschap in verschillen
de talen worden uitgezonden, een
getuigenis van haar besef van ver-
bondenheid met en van haar bereid
heid tot santen werking met alle
jongeren die van goeden wille zijn
De uitzending heeft plaats via
„Herrijzend Nederland" over Hilver
sum 2, golflengte 415 meter, van
12.40 tot 13 uur en tevens op een
nog niet vastgesteld tijdstip tus
schen 14 uur en 15.30 over den
zender „P. C. J", golflenge 19.71
meter, in de wereld-uitzendingen.
De tekst dezer Nieuwjaarsbood
schap luidt:
„Voor. het eerst na vijf jaren be
zetting treden wij, jeugd van Neder
land. een nieuw jaar ln vrijheid
binnen
Door de energie en den moed van
de soldaten der vereenigde naties
zijn wij bevrijd; er is weer toekomst
voor ons.
Zonder hulp van buiten zouden
wij nooit onder de tyrannie zijn uit
gekomen. Op zichzelf was ons verzet
ontoereikend, ook al stierven
duizenden onzer door concentratie
kamp, arbeidsslavemij en executie.
Wij danken daarom de jeugd van
alle landen voor de daden harer
solidariteit, die ons de vrijheid
brachten, en gedenken in eerbied al
onze broeders, die ook voor onze
bevrijding hun leven gaven.
Laat ons deze solidariteit om
derwille van de eerste mensche-
lijke waarden vasthouden en trouw
blijven. Holland is sinds eeuwen het
land van vrede en samenwerkingen,
binnen zijn grenzen staat het
vredespaleis, in de wereldgeschiede
nis het eerste gebouw ten dienste
der internationale rechtsorde.
Thans staan wij, jeugd der wereld,
aan het einde van den vreeselijk-
ste aller oorlogen. Een herhaling
zou met de nieuwe oorlogsmiddelen
de levenstoekomst voor ons allen
wegwisschen.
Daarom roepen wij, Jeugd van
het kleine Nederland, bij den aan
vang van het eerste vredesjaar de
jeugd der geheele wereld op tot intr-
nationale solidariteit tot den vast
beraden wil, door geloof, overleg en
goede trouw den wereldvrede te
bewaren, en tot de uiterste krachts
inspanning om de toekomst der
menschheid te redden. Nieuwjaar
1946.
Tweeden Kerstdag 1944 was het
wanhoopsoffensief der nazi's ln de
Ardennen definitief doodgeloopen.
Dat beteekende den ondergang van
het Derde Rijk. Wat zich tusschen
dezen datum en V.E.-dag, 8 Mei
1945, op Duitschen bodem, in het
Westen en het Oosten, a&peelde,
was slechts een door den hoog
moedswaanzin van Hitier afge
dwongen vernietiging van de laat
ste volkskracht van Duitschland;
en toen enkele maanden later de
Duitsohe hoofdstad op 2 Mei in
handen der Russen viel, had Hit-
Ier zich den dag te voren, door
een laffen zelfmoord aan de ver
antwoordelijkheid onttrokken.
De etappen, welke in het afge-
loopen jaar naar de ongeëvenaar
de zegepraal der Vereenigde Vol
ken leidden, waren het offensief
der Russen in Januari, dat van
Montgomery van 8 Februair,
het offensief in Italië en de in
hevigheid steeds toenemende
luchtbombardementen. Het brug
genhoofd van Remagen met de on
geschonden brug, welke op 8
Maart louter door een overigens
tot het uiterste uitgebuit toeval in
handen der Amerikanen viel,
heeft het eindpunt ongetwijfeld
aanmerkelijk versneld. Voor het
door den hongerdood bedreigde
West-Europa kwam het vreugde
volle moment 's avonds kwart
voor negen op Vrijdag 4 Mei, toen
de Londensohe radio in alle talen
der geallieerden aankondigde, dat
het West-Europeesche Duitsche le
ger zich onvoorwaardelijk had
overgegeven. Drie dagen later ca
pituleerde de geheele Duitsohe
weermacht.
De vreugde kon niet volledig
zijn, zoolang in het Verre Oosten
de strijd voortduurde. Maar de
geallieerden konden nu alle krach
ten op Japan coneentreeren; de
omsingeling van het eilandenrijk,
welke sinds geruimen tijd reeds
steeds nauwer werd, werd snel
voltooid. Maar den genadeslag
kreeg Japan door twee gruwelijke
atoombommen; de eerste, welke
ooit werd gebruikt, den 5den Au
gustus op Hiroshima, de tweede
drie dagen later op Nagasaki. De
uitwerking was verschrikkelijk: de
twee steden werden practisch
weggevaagd, honderdduizenden
menschen kwamen in enkele se
conden om het leven. Tusschen
deze twee bombardementen ver
klaarde bovendien Rusland, dat
rich tot dan toe in het Verre Oos
ten afzijdig had gehouden,- Japan
den oorlog. Tokio koos den wijs
ten weg: den lOden Augustus
vroeg het een wapenstilstand, den
14den capituleerde het onvoor
waardelijk. De wereld kon het
einde van de vijandelijkheden,
welke op enkele dagen na zes
jaar lang de volken aan de ver
schrikkelijkste ellende hadden
blootgesteld, vieren.
Na de problemen van den oorlog
kwamen de problemen van den
vrede; te veel om in een kort
overzicht alle zelfs maar te ver
melden. Wij geven slechts enkele
titels: het Duitsche vraagstuk, het
Japansche vraagstuk, de diepe te
genstellingen tusschen de Anglo-
Amerikanen en de Russen, de
vredesverdragen voor de satelliet
staten van Duitschland, Palestina,
Iran, Turkije, Indonesië, Indo-
Ghina, Britsch-Indië, de vaak te
gengestelde opvattingen omtrent
het wezen van de democratie, de
berechting van oorlogsmisdadi
gers, de organisatie van de Ver
eenigde Naties, de wrijving tus
schen de Groote Drie en vele
midden-groote landen; met daar
overheen vooral in de overwonnen
landen, maar bijna evenzeer in ve.
Ie bevrijde staten, en zelfs in En
geland en Amerika een ong eken
den voedselnood, volkomen finan-
cieele en economische ontwrich
ting in de moeilijke periode van
den overgang van oorlogs- naar
vredeseconomie.
De vreugde over de overwinning
is voortdurend getemperd geble
ven door de geweldige zorgen om
tot tenminste een begin van her
opbouw van de zoo vreeselijk ge
slagen wereld te komen. En daar
om was de laatste week van het
jaar met de geslaagde conferentie
van Moskou, na de wreede ont
goocheling van Londen, een goede
week, een der beste weken van
dit jaar van groote capitulatie*
maar ook van harde ontgoochelin
gen; het jaar van vreugde om de
triomfantelijk behaalde zegepraal,
maar ook van zware zorgen oan
een nog onzekere toekomst.
Op den Nieuwjaarsdag zal dit
blad niet verschijnen. Hei daardoor
ter beschikking komende papier
werd benut voor dit nummer, zoo-
dat daaraan vier extra pagina's
zijn toegevoegd.
DE DIRECTIE.
