De „N ieuw-Amsterdom" te
Southampton
Ons volk voor de beslissing
Goed besluit van het oude jaar
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
Veertig percent niet-
ernstige zieken
Ervaringen van de
geëvacueerden
De toestand op Java
Minister Schermerhorn spreekt
Op den drempel van
1946
Ruhrkolen via Rotterdam
naar Frankrijk
De Gaulle dreigde met
aftreden
Het conflict werd
bijgelegd
De Moerdijkbrug
hersteld
Waterstaat en Spoor
wegen helpen elkaar
H OE Is dat herstel nru in zijn werk
gegaan? Als men van de ver
keersbrug de spoorbrug ziet liggen,
bemerkt men verschillende hiaten fn
de overspanningen. Er zijn er ver
Admiraal Helfrich naar
Nederland
Verbinding Dordt-
Moerdijk
Weerbericht
R'dam Giro 9095
Directeur:
Joh. KuJJpers
Hooldred.Mgi
Dr J Witlox
Alg Redacteur
H. A Paalvast
Drukker
N.R.C NV
Uitg. v. d Maas
bode-Stichting
NIEUWE SCHIEDAMSCHE C
69sle JAARGANG No. 19899
WOENSDAG 2 JANUARI 1946
Abonm emcntsjpr
l 3 25 p. kwart.
1.10 p maind
0 26 p week
Tijd adres:
Broers^est 8 A
Tel 68804
Advertentiën
15 ets per mm.
De „Nieuw Amsterdam" is 1
Januari in Southampton aangeko
men. met aan boord 3765 Neder
landers, die uil de interneerings-
kamr>en in Ned. Indië zijn bevrijd
De staf van het Engelsche Roode
Kruis was behulpzaam bij het
overbrengen van de helft van het
aantal passagiers naar het kleine
re schip „Almsmora" dal Woe
dagmiddag naar Amsterdam ver
trekt. De overblijvende passagiers
zullen een dag of zes later naar
Nederland vertrekken.
Was aanvankelijk gemeld, dat
het aantal zieken aan boord 25
percent was. thans blijkt dat ruim
40 percent te zijn. Aan boord be
vinden zich vier katholieke pries
ters. vijf Broeders en tien Zusters
uit verschillende gebiedsdeelen in
Indië Voorts bevinden zich onder
de seëvacueerden 600 verlofgan
gers van het vermaarde Britsche
14de leger uit Birma He* schip
noa in grijze oorlogskleuren, voer
de de Engelsche en de Nederland
scse vla?
De zieken die zich aan boord
bevinden, lijden deels aan influen
za. deels aan mazelen Zij lagen
niet allen te bed. De meesten wan
delden maar wat rond omdat men
aan boord te nauw behuisd was.
zoodat men gaarne de gelegenheid
waarnam om eens de beenen te
Strekken Er waren evenwel geen
ernstige zieken en er is geduren
de den overtocht niemand gestor
ven
De passagiers hebben aan het
verplegend personeel groote hulp
verleend bij de verzorging der
zieken. De mannen maakten zich
verdienstelijk met corvee-werk
van allerlei aard: de vrouwen
werkten aan de kleeren. hielpen
de kinderen en hielden de verblij
ven schoon.
Eén der Zusters, die zich aan
boord bevonden, vertelde o-a. he*
voterende: In 'het kamp Kramat op
Java. do* gold voor het beste ir
heot Trdië hadden de Japanners
een soort respect voor de geeste
liiken Er was een Moeder Ove*
ste. die hun zonder omwegen de
waarheid kon zeggen Elders had
den de geestelijken het veel min
der goed en moesten, met de an
dere geëvacueerden allerlei koe
li°"'"*'k verrichten.
Onder de hooge passagiers dlf
me* dP ..Nieuw Amsterdam" mee
jurr» r»ri bevond zich de sultan
van Johore en de oud-gouverneur
Vp*- West Tndië. Brant.jes
De skiffeur en Olympisch
roe* er Hans ten Houten, die zich
eveneens aan boord bevond ver
telde dat hij wevens zijn bijzon
do**e lengte berhaa'Mo1ük bet mik
pun* was van mishandeling door
de Jananners. die zich in zijn na
bijheid dubbel ..onder de maat"
vonden Tot tweemaal toe sloep
men hem een gat in het hoofd
terwijl de Japanners hem voorts
p™;™ -!bben intrapten en door
s'pgep zijp linkerarm braken Ove
r'gens had hii in allerlei vorm de
e"cnde. mishandelingen, kwellin
gen en vernederingen meegemaakt
die uit verschillende verhalen om
trent het leven in de Indische kam
pen reeds bekend waren
De geest der passagiers
Naar onze redacteur te Londen
seint, was misschien- wel het meest
verheugende verschijnsel, dat zich
bi* de aankomst van de geëva
cueerden te Southampton mani
festeerde, de uitstekende, opge
wekte geest, waardoor zij bezield
waren, ondanks al de ellende en
verschrikkingen, die zij doorstaan
hadden. Het wekte voorts ook
algemeene verwondering onder
degenen, die de nieuw aangekome-
nen kwamen begroeten, dat dezen
lichamelijk zoo weinig ernstige
gevolgen van het jarenlange leed
dat zij in Indië verduurden, ver
toonden.
Vermoedelijke aankomsttijd
Alrnanzora''
De „Alrnanzora", die heden
(Woensdagmiddag) met de eerste
helft der passagiers van de „Nieuw-
Amsterdam" te 13 uur uit South
ampton vertrekt, wordt 3 Januari
omstreeks 12 uur te Amsterdam
voor de fruitloods van de K.N.S.M.
aan de Rietlanden verwacht. Ver
moedelijk worden op den avond
var. 3 Januari alleen de zieken en
passagiers, die hun bestemming te
Amsterdam hebben, ontscheept. De
pp<?.e1re passagiers debarkeeren
Vrijdagmorgen 4 Januari. Daarna
gaat de „Alrnanzora" terug naar
Southampton, teneinde de andere
helft der passagiers van de Nieuw-
Amsterdam" over te nemen 6 Ja
nuari 's avonds of 7 Januari 's
ochtends komt de .Alrnanzora" op
nieuw te Amsterdam aan.
De Indonesische extremisten zijn
op Midden- e* Oost-Java weer
actief, in het bijz >nder op Sema-
rang aan de Noordkust, vanwaar
een belangrijke activiteit van de ex
tremistische jeuad-beweging wordt
gemeld
Op West-Java was het rustig ais
gevolg van de sue -svoile poging
der Britten on, Batavia geheel
onder hun controle te brengen
In Semarang schijnt het den
extremisten geluk' te zijn 75 m.m
kanonnen rot aan den rand van
het vliegveld te brengen en het
te bombardeereh. zonder echter
verliezen of schade te veroorza
ken De Britsche troepen hebben
weer tegensta 11 ontmoet te
Soerabaja
Ned. mariniers le Pirok
In een officieele verklaring van
het geallieerde hoofdkwartier te
Batavia wordt bekend gemaakt-
dat „een bataljon mariniers per
s.s. Noordam in Tandjong Priok is
aangekomen. Dit bataljon vrijwil
ligers werd in de Ver. Staten ge
oefend en was voor dien tijd nooit
in Ned. Oost-Indië geweest. He-
is er heen gebraent, teneinde de
Ned Inheemsche troepen te ver
vangen bij de wachtdiensten. Deze
laatste troepen zullen buiten Ba
tavia worden gestationneerd. De
Indonesische leiders zijn van de
komst van deze eenheid op de
hoogte gesteld
De eerste auto's rijden over de herstelde Moerdijkbrug. Op den
achtergrond ziet men het versmalde bruggedeelte.
Zooals gemeld, zal een deel van
de Fransche kolentransporten uit
het Ruhrgebied over Rotterdam
naar Frankrijk worden geleid
Het eerste schip met Ruhrkolen
van Frankrijk was het Éngelsche
s.s. „Waldo Hill", dat 25 December
j.l. van Rotterdam naar Rouaan is
vertrokken. Hierna volgde de „Lot-
tinge" op 30 December en de „Em
pire Snipe" op 1 Januari.
Naar wij vernemen zullen binnen
enkele dagen nog 4 andere buiten-
landsche schepen met kolen voor
Frankrijk van Rotterdam vertrek
ken. De nieuwe Fransche maat
regel brengt dus wel een belang
rijke uitbreiding van het Rotter-
damsche havenbedrijf met zich
mede.
Maandagmiddag heeft de minister
president prof ir W Schermerhorn
voor den wereldomroepzender P.C.J
een oudejaarsrede gehouden waarin
hij het woord richtte tot de rijks-
genooren in Oost en West en op zee
Na een terugblik te hebben ge
worpen op den politieken loop der
dingen In de laatste jaren gaf spr
uitdrukking aan het sterke vertrou
wen dat het de regeering in samen
werking met alle daarbij betrokke
nen uii de overzeesche gebiedsdee
len zal gelukken, de grondslagen te
leggen voor een voor de groote
meerderheid aanvaardbare oplos
sing die aan de belangrijke voor
waarde zal voldoen dat zii niet al
leen gelding heeft voor de eerstko
mende jaren, maar dat zij ook voor
de toekomst de kiemen in zich
draagt voor een vereeniging In vrij
heid van de onderdeden onder ge
lijk tijdige waarborging voor hun sa
menhang in het koninkrijk
Maandagavond heeft minister Spher-
merhorTuvoor „Herrijzend Nederland''
gesproken tot de landgenooten in
Nederland Na gewezen te hebben op
het leed. da* de oudejaarsavond in
de gedachten van honderdduizenden
van ons volk terugbrengt betoogde
spr dat de verwoesting der geesten
de aantasting van onze menschelilk-
heid een der ergste gevolgen is van
den oorlog Daarom leven wit tn een
wereld en in een land dat nog ver
scheurd wordt door vele conflicten,
in een volk. dat nog gTootendeels
Wordt beheerscht door haat door
wantrouwen en zelfzucht Toch moet
en zal het Ned volk trachten het
iuiste antwoord te geven toch zal
en moet het Ned volk niet al te ver
beneden de maat blijven, die deze
bepalende periode uit de geschiedenis
aan ons stelt Dat kan want naast
alle vlakheid en alle vermoeidheid
er tn de jaren der bezetting ook
nog wat anders gegroeid tegen den
druk in Honderden menschen uit
alle kringen van het volk hebben,
los van de werkelijkheid van dat
oogenblik zich bezonnen op de plaats
waar zij staan zich lavend aan de
diepste bronnen van de menschelijke
ziel God schenkt de kracht tot de
daad aan hen wieT droom zijn oor
sprong vindt in de verontrusting
over deze wereld.zooals de Heer
van leven en dood deze in de som
bere jaren die achter ons liggen
ons in het hart heeft gebrand Een
mensch die gelooft, ontvangt kracht
naar kruis Een volk. d<at gelooven
wK aan zijn roeping van Godswege
zal ook de verbeeldingskracht ont
vangen die noodig is om in tijden
als deze op het juiste oogenblik de
goede keus te doen
Is het wonder, aldus spreker,
dat ik in aansluiting op deze
woorden de behoefte gevoel om
uit naam en over het hoofd van
het Ned volk heen. het woord
te richten tot H.M. de Koningin,
die voor ons geheele volk de
sterke verpersoonlijking is van
deze gedachte. JVfoge het Uwe
Majesteit gegeven zijn °P naar
hoogen en eenza mpn post ook
in het komende Jaar bij te dra
gen tot en getuige te zijn van
het samenbrengen van alle na
tionale krachten om deze op te
voeren tot de hoogste geestelijke
potentie, die noodzakelijk is om
van 1946 het jaar te maken, dat
aan ons volksleven den beslis-
senden stoot in den koers ten
goede zal geven.
Het vraagstuk Europa.
Landgenooten. oneindig veel zal er
noodig zijn en van ieder uwer gevergd
worden om deze zegenwenschen in
vervulling te doen gaan. maar ik
hoop en vertrouw, .dat gij allen zult
Generaal de Gaulle heeft gister
middag in de nationale vergadering
gedreigd af te treden, indien een
socialistische motie, welke voor
stelt de uitgaven van het leger
met 20 percent te verminderen,
wordt aangenomen.
„De door de regeering gevraagde
sredieten zijn noodzakelijk om de
uitgaven van de overgangsperiode,
welke aan de reorganisatie van het
leger voorafgaat, te dekken." aldus
de Gaulle.
De communistische afgevaardig
de Jean Duclos verklaarde zich
accoord met de socialisten, maar
wilde niet, dat dit beschouwd zou
worden als een motie van wan
trouwen tegen de regeering
Nader wordt gemeld, dat er
overeenstemming nzake het amen
dement is bereikt. De vermindering
zal n.l. pas na 15 Februari a.s. *.n
werking treden en dan alléén,
indien de regeeriry* vóór dien
datum geen wet tot reorganisatie
van het leger heeft inged;end. Deze
toevoeging is zoowel door de so
cialisten als de regeering goedge
keurd.
Het Fransche budget, door de
nationale vergadering goedgekeurd,
vertoon* een tekort van niaar
schatting ruim tweehonderd milli
ard francs. Men hoopt dit deficit
voornamelijk te kunnen bestrijden,
uit de voordeelen. welke de deva
luatie van den franc zal opleveren.
Fier wappert de vlag boven den toegang tot de herstelde Moerdijk-
brug. De vlag werd geheschen door ir. W. Harmsen.
HET was in tiet najaar van L944
dat de geallieerden met een
onweerstaanbaar élan het Duit-
sche ieger in den westhoek van
Brabant verjoegen. Steenbergen
Willemstad de Moerdijk Een
vertwijfelde poging om nog te
redden van de verslagen Duitsche
armee wat er te redden viel: en
doffe knallen kondigden aan. dat
het prachtige ingenieurswerk van
spoorbrug en verkeersbrug over
het Hollandsch Diep werd ver-
nield om de Duitschers in staat
te stelen nog korten tijd de
zegevierende geallieerden van
zich af te houden Diep schokte
ons dat bericht in het benarde
Holland; ook dat nog!
Oudejaarsdag 1945. Een groote file
auto's begeeft zich van Dordrecht
naar het Hollandsch Diep. waar van
daag de verkeersbrug over dit wiide
water Noord en Zuid weer een ver
binding zal brengen. Eenlge minuten
voor 3 uur htjscht ir W J. H
Harmsen. directeur-generaal van den
waterstaat aan den Hollandschen
kant van de brug de vlag, waarmede
deze vaste verbinding tusschen Bra
bant en Holland, tusschen Zuid en
Noord, tusschen België en Nederland
weer een feit geworden is
Een koude mistige winterdag is
het; het zonnetje ls er wel geweest
in den morgen en eerste middaguren,
maar tegen 3 uur begint de koude
nevel weer op te zetten Langzaam
rijden de auto's over de bevlagde
heropende brug. maken een rondje
aan den Brabantsehen kant en dan
gaat het weer terug Hiermede is het
officieele gedeelte verloopen Het
was kort, sober, maar toch overtui
gend Er is gewerkt met man en
macht: door ingenieur en arbeider
en met vereende krachten is men er
in geslaagd de brug over den Moer
dijk reeds zóó spoedig weer voor hel
verkeer open te stellen Knap werk
is dit geweest: wederopbouw in den
besten zin van het woord.
nield, maar waterstaat heef; ook tingen.
leentjebuur bij de spoorwegen ge
speeld en twee overspanningen uit de
spoorbrug zijn in haar geheel ovei
gevaren naar de verkeersbrug en
vormen da^r een prachtige aanvul
ling; door het aanbrengen van een
houten wegdek zijn deze bruggen
voor het gewone verkeer geschikt
gemaakt. Maar van de 10 overspan
ningen van de verkeersbrug wa
ren er 4 vernield. Voor de beide
nog overblijvende overspannin
gen is gebruik gemaakt van in Enge
land aangekochte hulpbruggen, de
zoogenamde Calendar Hami'itonbrug-
gen Het was echter noodig bij deze
laatste bruggen hulppijlers aan te
brengen De breedte van de hulp
bruggen laat slechts één-richtingver-
keer toe
De vaste oeververbinding is er
echter en dat stemt dankbaar. Want
het is, zooals dr. ir J A Ringers,
minister van openbare werken en we
deropbouw. in zijn radio-toespraak op
Oudejaarsdag zeide: in de maanden
Januari en Februari moest de vaste
oeververbinding er zijn m verband
me; eventueelen ijsgang. Zij is
thans, weliswaar provisorisch, maar
voor het verkeer te gebruiken.
Langzaam stoomden de ponten ie's
verderop bij hun rusteloozen gang
over het woelige water. Ze zijn aan
het einde van hun verdienstelijk
werk. Doch dit wordt zeker niet door
de weggebruikers betreurd, hoezeer
ze er ook tot nu toe een dankbaar
gebruik van maakten Het gaat nu
weer over de brug!
A UTOrItEITEN van waterstaat
spoorwegen vertelden ons van de
moeilijkheden bij den wederopbouw
ondervonden, van de plannen en de
reeds behaalde resultaten.
Er is nogal wat vernield; van de
21 spoorbruggen over de groote rivie
ren waren er na den oorlog 18 radi
caal onberijdbaar. En de spoorbruggen
werden door de Duitschers grondig
vernield; dit in tegenstelling met de
verkeersbruggen. Een wraaknemmg
voor de spoorwegstaking?
Waterstaat stond bij het eind van
den oorlog voor een drieledige taak:
het vrijmaken der vaarwegen, het
vrijmaken van de rivierbeddingen
vooral in verband met ~ij~gang en
tenslotte het wederom tot stand
brengen van de verbroken landver
bindingen. Hierbij is voornamelijk ge
dacht aan de Noord-Zuid en Oost-
Westverbindingen. Thans is men er
in geslaagd voor het invallen van den
ijsgang overal vaste verbindingen in
deze routes tot stand te brengen, zoo
dat bij het uitvallen van veer of
schipbrug het wegverkeer toch ver
zekerd is in de verschillende rich-
verstaan hoeveel er voor ons volk
op het spel staat De oorlog is voor
bij maar de vrede wil nog niet ko
men De stuiptrekkingen die wil
aanschouwen zijn zij in den grond
de barensweeën van een nieuwe we
reld die in vrede leven kan of zijn
zij nieuwe uitingen van denzelfden
geest, die eens den tweeden wereld
oorlog deed ontbranden? De mensch-
heid houdt den adem in bij de be
paling van het lot van ons oude
werelddeel Zal men in Duitschland
dezelfde fout maken van 1918 n.l.
door he» te vroeg verschaffen van
zelfbestuur aan Duitschland met ge
bruik van de weinige beschikbare
werkelijk democratische elementen?
Opnieuw zullen dan alle na-oorlog-
sche catastrofen door een verblind
volk op de rekening der Rathenau's
en Stresemann's worden geschreven
zoodat nog eens de democratie in hot
hart van Europa in discrediet wordt
gebracht Daar ligt in wezen een der
allergrootste vragen, op welkeT be
antwoording wii helaas niet
gems* zijn. Zullen de verantwoorde
lijke staatslieden het vraagstuk
Europa als zoodanig willen onder
kennen en tot een oolossing brengen
of gaan wij den ouden door slechte
resultaten benroef den weg? De groo-
ten der aarde hebben de macht;
laten zij bedenken dat daarui* ook
de verantwoordelijkheid voortvloe t
Vervolgens schetste de minister in
hef kort de problemen in Indië en
de moeilijkheden in eigen land, o n
ten slotte een beroep te doen op
Ier krachtsinspanning, gericht op den
herbouw van ons vaderland
Volgens den Ned marinevoor
lichtingsdienst te Batavia zal 'ui-
tenant-admiraal Helfrich naar Den
Haag terugkeeren om zich gehe°l
te kunnen wijden aan de funcfie
van commandanit van da marine-
itrijdkrachlen Hij zal echter Ba'a-
via niet verlaten, eer hij de reor
ganisatie heeft voleindigd, die noo
dig is geworden door het besluit,
dat de functie van bevelhebber
van alle Ned. strijdkrachten in het
Oosten zai komen te vervallen
daar da tegenwoordige eenheid in
heit Nederlandsehe militaire com
mando op zal houden ta bestaan.
Met ingang van 3 Januari ver
valt de bootdienst van Zwijndrecht
naar Moerdijk in de spoorlijn "Ot
terdamLage Zwaluwe- In plaats
daarvan zullen dan auto's deze
verbinding onderhouden.
Medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt.
Verwachting tot Donderdag
avond. Matige vorst des nachts,
overdag lichte vorst; plaatselijk
langzaam overdrijvende wolken
velden; droog weer; Oostelijke
wind (aan de kust tijdelijk
krachtig).
Waarnemingen te Rotterdam
van hedenmorgen U-30 uur. Ba"
rometerstand; 774,5 mm.
Windrichting: O.-Z.-O.; kracht: 3.
Temperatuur: —4,2" C.
Weersgesteldheidonbewolkt.
