p.a>Ly.sdl& JUoA
Vijftig jaar Roentgenstralen
Wat nog te gebeuren staat
ZEGENRIJKE
ONTDEKKING
Interessante verklaringen
van prof. Casimir
Roentgen zou verrast zijn
De Roentgen-industrie
van Philips
Goerings zoon ontsnapt
Loonvorderingen op
Duitschland
Auto reed op een mijn
De doorlichting en haar king*. „TauS
Oorlogsachterstand
spoedig ingehaald
De procesgang te Neurenberg
Is het nazi-complot
misdadig
j Regen ën parapluies
Geen gevaar; doch
voorzichtigheid geboden
minuet laat dien weg onverbid-
delük
Loonvorderingen op
Duitschland
In de laatste weken van 1895
ontdekte Wilhelm Conrad Roentgen
een nieuw soort stralen, die hij
X-stralen noemde. Hij sloot zich op
in zijn laboratorium: pas na
Nieuwjaar 1896 werd zijn vinding
wereldkundig gemaakt.
Men zou er over kunnen twisten
of men nu den dag» der ontdek
king of dien der publicatie als den
geboortedag der later naar hun
ontdekker genoemde Roentgenstra
len moet beschouwen, doch in ieder
geval is het de moeite waard, bij
de jaarwisseling 1945-1946 stil te
staan bij het feit. dat de wereld
thans gedurende een halve eeuw
de zegeningen van deze ontdekking
heeft ondervonden.
Naar aanleiding van de „vijftig
jarige" Roentgenstralen heeft de
zer dagen prof dr. H. B. G. Casi
mir, bijzonder hoogleeraar aan de
Leidsche universiteit, die als
medewerker van het Philips-re-
searchlaboratorium het Roent
gen onderzoek onder zich heeft,
eenige interessante verklaringen
afgelegd
Op de eerste vraag n.l.: wat Wil
helm Roentgen zou zeggen, als hij
nu eens een kijkje zou kunnen
nemen in de laboratoria en Roent-
genwerkplaatsen van Philips, ant
woordde prof. Casimir, dat deze
uitvinder verrast zou zijn door al
lerlei technische hulpmiddelen en
toepassingen, waarvan hij sommi
ge niet zou begrijpen. Hij zou ver
eenvoudig op ieder stopcontact kan
I aansluiten, dat zich geheel in een
I geaard omhulsel bevindt en dat
men dus overal kan aanraken
Natuurlijk is het daarom nog geen
kinderspeelgoed, want de Roent
gen-stralen die liet produceert blij
ven gevaarlijk. Men zou het ge
vaar kunnen vergelijken met dat
van een schietwapen Ook dat kan
men zoo construeeren, dat alle mo
gelijke veiligheid gewaarborgd is,
doch daarom geeft men het nog
niet in handen van onbevoegden.
Ten aanzien van Roentgenappara-
ten bestaat er evenwel niet zoo
iets als de wapenwet voor schiet
wapenen doch Philips zelf past een
zekere restrictie toe, door er scherp
op toe te zien aan wie de appara
ten worden verkocht. Voorts is
men uiteraard gebonden aan de
algemeene veiligheidswet en ook in
de fabrieken en laboratoria zijn
alle noodige veiligheidsmaatrege
len genomen
Philips heeft een aparte Roent-
genfabriek met honderden arbei
ders en een eigen ontwikkelingsla
boratorium, waar nieuwe toestellen
fabricagerijp worden gemaakt, ter
wijl er in de algemeene research-
laboratoria altijd een groep weten
schappelijke menschen zich met
de meer fundamenteele problemen
op dit gebied bezig houdt.
Gevraagd naar bijzondere Phi-
lips-prestaties op Roentgeneebied,
vertelde prof Casimir, dat Philips
een groot succes boekte toen zij.
als eerste fabriek ter wereld, een
Roentgenbuis bracht met draaien
de anode. Om het heel eenvoudig
uit te drukken: de Roentgenstralen
De ongeveer 35-jarige zoon van
Herman Goering (uit zijn eerste
huwelijk met een Zweedsche
vrouw i is gisteren in het gebied
'van Teschen bij de Poolsch-Tsje-
choslowaiaksche girens. uit
ge niet zou Degnjpen. mj choslowaiakscihe girens, uit een
baasd zijn over de technische ont- transport gevangenen ontsnapt
wikkeling van zijn vinding, doch
eenmaal over deze verbazing heen.
zou hij zien. dat het een zeer con
sequente ontwikkeling is van het
geen hij vond en voorbereidde en
ongetwijfeld zou hij zeer tevreden
zijn. Sinds Roentgen in 1923 te
München overleed, hebben het
Roentgen-onderzoek en vooral de
technische toepassing en de fabri-
Het departement van buiten-
I landsche zaken vestigt er nogmaals
de aandacht op, dat personen, die
loonvorderimgen op instanties in
I Duits-chland hebben, deze bij het
technische toepassing en ae ™'- I uuu-cmana neuueu, ueze uij uci
cage van Roentgenapparaten een Nederlandsche Clearing Instituut. te
zeer hooge vlucht genomen. Amsterdam, Rokin 6. moeten in-
De moderne toepassingen van dienen
Roentgenstralen kunnen over drie
terreinen verdeeld worden: de me
dische diagnostiek (door middel
van doorlichting vaststellen van
kwalen en afwijkingen) verder de
medische therapie (het genezen
door middel van bestralingen) en
tenslotte de toepassing bi] het ma
teriaal-onderzoek
Te Aldemonde heeft dezer dagen
een ernstig ongeluk plaats gehad.
Een wagen met vijf personen,
waaronder vier kinderen, wilde
draaien op den polderdijk en liep
toen op een tankmijn. Alle inzit
tenden werden van den wagen ge-
frw=r>rr«5<;inaen Som en Bergen op Zoom, die lo-
toepuööiiiy i reertjen bij familie te Dreu, wer-
-. len op slag gedood. De twee an-
Aan de eerste toepassing neer jere kinderen bleven, evenals de
Roentgen toen hij zijn stralen ont- bestuurder, ongedeerd,
dekte, zeker wel gedacht, .aldus
prof. Casimir, gezien het feit. dat
hij reeds in zijn eerste openbare
les een Roentgen-opname van een
hand vertoonde. Het materialen
onderzoek is zonder meer een evo
lutie van de toepassing die Roent
gen zelf al in de practijk bracht. De
therapeutische toepassing evenwel,
het feit dus, dat .bestraling met
ziin X-stralen een biologisch ef
fect zou hebben, dat heeft de uit
vinder aanvankelijk zeker niet ge
weten. Dat is pas ontdekt toen er
ongelukken waren gebeurd door
verbranding. Het is eigenlijk ver
wonderlijk. dat Roentgen, die on
bekend was met de verborgen
krachten der stralen, daarvan nooi
nadeelige gevolgen heeft onder'
vonden. Dit is alleen te verklaren
door de omstandigheid, dat hij ui-
ontstaan doordat een anode als het
ware door electronen wordt ge
bombardeerd Daardoor wordt deze
anode al heel gauw te warm. Dit
wordt door de draaiende anode
vermeden, waardoor men sterkere
stralen kan gebruiken, hetgeen bij
voorbeeld voor het longenonder-
zoek van veel belang is, omdat
men nu in staat is. zeer scherpe
momentopnamen te maken Het
was een gelukkige combinatie van
[eorganiseerde wetenschap en een
:oede vondst.
Op het gebied der therapie maakt
Philips o.a. een apparaat voor con
tact-therapie Het is een mooi toe
stel met een Roentgenbuis, aie zoo
dun is, d-i zij in verschillende
lichaamsholten kan worden inge
bracht, waardoor intensieve be
straling met niet al te doordrin
gend stralen van zeer dichtbij mo
gelijk is. Sommige kwalen, b.v.
huidkanker, kunnen hiermee wor
den genezen.
Tijdens den oorlog ondervond
men veel nut van de Philips-bo-
loscoop (kogelzoeker), waarmee
men kleine granaatscherfjes en
ook de juist bij de burgerbevol
king zooveel voorkomende glas
splinters in een lichaamsdeel snel
kon localiseeren en op doeltreffen
de wijze aan den chirurg kon aan
wijzen Dit Philipsapparaat is niet
het eenige, maar wel ontegenzeg
lijk het beste dat er bestaat. Het
overtreft de buitenlandsche metho
des in doelmatigheid
Een apart hoofdstuk vormt de
Roentgenmassafotografie de z.g
schermbeeldfotografie. Door den
oorlog ligt Philips op dit gebied
iets achter bij het buitenland, doch
jr zijn gegronde redenen om aan te
nemen, dat men binnen niet a] te
langen tijd zal kunnen uitkomen
met een toestel, dat de vergelij
king met alle thans in gebruik
zijnde apparaten glansrijk zal kun
nen doorstaan
Voorts zijn er de belangrijke
vorderingen die Philips in Amerika
heeft gemaakt bij het Roentgenon-
derzoek naar de structuur van
kristallen, waarover dr. A. F Phi
lips na zijn terugkeer uit Amerika
in een interview een en ander
mededeelde. Het berust op het
principe, dat de atomen waaruit
een kristal is opgebouwd, de Roent
genstralen op een bepaalde manier
verstrooien. Uit de. verschillende
manieren waarop zij worden ver-
stroodd, leest men de verschillen
in structuur af. Philips construeer
de voor dit onderzoek een mooi
apparaat. Tenslotte mag gezegd
worden, dat Philips tamelijk toon
aangevend is bij het streven om,
ook voor ingewikkelde en groote
apparaten, de bediening te mecha-
niseeren en te automatiseeren en
daardoor te vereenvoudigen
Philips is misschien niet de al
lergrootste Roentgenfirma ter we
reld, maar moet zeker tot de aller-
modernstê en meest vooruitstreven
de gerekend worden, zoo besloot
prof. Casimir zijn mededeelingen.
Vooral ook door den oorlog kan
men nu niet alles fabriceeren, doch
als alles weer beter gaat. over een
jaar bijv., zal Philips behalve
enkele apparaten voor zeer specia
le doeleinden alles maken wat
er op Roentgengebied te maken is.
door
Mr A. J M. VAN DAL.
In mijn eerste beschouwing over
het verloop van het Neurenberg-
sche proces heb ik er op gewezen,
dat het Tribunaal de bepalingen
van het Charter zoodanig toepast,
dat de tweede en derde faze van
het proces door elkaar heenloopen.
Zelfs is men al een enkele maai
tot de vierde faze overgegaan, nl.
toen de Amerikaansche Prosecutie
den Oostenrijkschen Generaal La-
housen als retuige heeft voorge
bracht en deze twee dagen lang
aan een kruisverhoor zoowel van
de zijde der aanklagers als van die
der verdedigers is onderworpen.
De vierde faze immers is die der
[etuigenverhooren
Nadat het Hof over de toelaat
baarheid van het bewijsmateriaal
een beslissing heeft genomen, zul
len, zegt het Charter, de getuigen
a 'charge worden ondervraagd en
vervolgens de getuigen a décharge.
Iedere getuige kan zoowel door de
vervolging als door de verdediging
in kruisverhoor worden genomen
en hetzelfde geldt voor iederen
verdachte, die in de getuigenbank
treedt om hetzij in zijn eigen zaak.
hetzij in die van een zijner mede
verdachten verklaringen af te leg
gen. Ook dit is een typische trek
van het Angelsaksische strafpro
ces' dat de verdachte, die „niet
schuldig" heeft gepleit, als getui
ge in ziin eigen proces kan op
treden
Wanneer straks Goering, Hess,
Keitel, Rosenberg, von Ribbentrop.
von Neurath. Schacht, Seyss Ir.-
quart. Baldur von Schirach en alle
anderen missischien in de getui-
genbank zullen staan, -staan ons
natuurlijk nog wel eenige opwin
dende oogenblikken te wachten en
zal de wereldpers mogelijkerwijze
iets van de sensatie vinden, waar
naar zij in dit proce« meestal te
vergeefs heeft gezocht
Toch betwijfel ik. of zelfs dan de
sensatie van dien aard zal zijn als
het publiek daarvan, zooals van
ieder groot proces verwacht Dit
proces is onpersoonlijk Niet ae
subjectieve gevoelens of hartstoch
ten dezer beschuldigden, met hei
drama van mdividueele menschen-
'evens vormen er een inzet van.
maar de wereldpolitiek en de we
reldgeschiedenis. Het niveau van
dit proces ligt te hoog om roman
tische bewogenheid te schenken
Deze gevallen machthebbers m rt
beschuldigden rij ziin zelf pionnen
geworden in een snel. welks be-
teekenis ver uit saat boven die
van de worsteling om twinti,.
menschenlevens
Intusschen hebben velen der
verdedigers ook hunnerzijds hun
bewijsstukken en getuigen aan de
goedkeuring van het Hof onder
worpen en het overzicht over dit
bewijsmateriaal geeft een. zij het
nog oppervlakkig en onvolledig,
inzicht in den opzet dien de verde
diging van haar zaak denkt te
maken.
De totaalindruk daarvan is, dat
zij vruchtelooze pogingen in het
werk steld zich tegen de vloed
golf van bewijsstukken, door de
vervolging geproduceerd, te hand
haven. De verdediging zal niet de
volle kracht van den aanval opvan
gen, zij zal eerder haar heil zoeken
in een verweer op onderdeelen of
bijkomstigheden. Er zullen tal van
getuigen komen om te zeggen, dat
Sauckel of Frank of Speer of von
Schirach of wie der anderen dan
ook, het zoo kwaad niet bedoeld
hebben en hun best hebben gedaan
cm bepaalde maatregelen van den
Fiihrer of van Himmler ter ver
zachten. Er zullen getuigen komen
om mee te deelen, dat Schacht wel
eens Joden geholpen en „illegaal"
gedaan heeft, dat hij gecomplot
teerd heeft tegen Hftler, zooals
iedere N.S.B.er ten onzent, nu hij
in de klem zit, zijn toevallige re
laties met de illegaliteit op de
proppen brengt, als hij daartoe de
kans krijgt. Ën er zullen getuigen
komen om te zeggen, dat Raeder
zulk een zachtmoedig en mensche-
li.ik karakter had. Om dat alles
"cat het echter niet. Het gaat er
om. of deze lieden in het complot
waren, ja dan neen, en of het com
plot misdadig was. Hun particu
liere opwellingen van zachtheid
kunnen buiten bespreking blijven.
Het staat te bezien, dat de pro
ductie van het bewijsmateriaal,
daaronder begrepen het voorbren
gen van twintigtallen getuigen,
zoowel van de zijde der vervolging
als van die der verdediging, nog
vele weken, zoo niet verscheidens
maanden, in beslag zal nemen. En
geland moet nog ten deele met zijn
materiaal voor den dag kometl,
Frankrijk en Rusland nog geheel.
De verdediging zal met haar docu
menten en getuigen ook met
schaarsch zijn
Wanneer deze zeer langdurige
-ierde faze is afgewerkt krijgen
partijen in een volgende ronde ge
legenheid naar aanleiding van de
afgelegde verklaringen en de ge-
oro-duceerde stukken nieuw ^aan
vullend bewlis en tegenbewijs te
leveren.
Het lijkt mij echter waarschijnlijk,
dat het Hof ten aanzien van dit
aanvullend bewijsmateriaal sterke
restricties zal opleggen. Is op deze
wiize een totaal-overzicht over de
orocesstof verkregen, dan zal in
'evenstelling tot wat wij tn het
Nederlandsche strafproces gewend
7jjn het eerst het woord aan de
verdedigers zijn voor ae Po
rtooien daarna eerst komen de
Onenbaar-Aanklagers aan de beurt
voor het houden van het slotreqm-
sitoir.
Tenslotte zal dan iedere ver
dachte nog gelegenheid krijgen m
een personlijk door hem zelf ge
geven uiteenzetting zijn zaak te
^Daarmee eerst, zal dit f™otste
-mees van alle tijden rijp zijn voor
't vonnis, een vonnis, dat, naar net
charter in art. 26 zegt, finaal is en
niet vatbaar voor eeni-g beroep,
nf -herziening.
(Van onze Parijsohe mode
medewerkster
Zou de regen nooit komen
We hebben daar naar gesnakt
tot in de kranten stond, dat voor
dit jaar de regen te laat zou zij a
en we toch niet meer electrici-
teit zouden krijgen al zou hei
ook baksteenen regenen.
De bergen liggen nu met sneeuw er.
vóór het voorjaar zal zij niet willen
meiten en de rivieren dus niet stij-
/ts\r\v Hp nmqTandi°'neia. ost nu ui*- l gen. De electriciteit blijft ons dus met
pure voorzichtigheid mon£cntrfc,m?t
mogelijke veiligheidsmaatregelen I anderen dag -s mujdags
nam als hij met proeven bezig Voor wie eiectrbch kookt en geen
was In feite kunnen Roentgen- ga3 Qf fornuis heeft en dat zijn er
•stralen gevaarlijk zijn, en het hier heel wat wordt het koken een
Merkwaardige is dat'het weinig Uoena^op^ l= ««^tu^da.
verschil maakt of men tn een keer det humeur der huikvrouw
lang en hevig bestraalt, of een' -
Uilig Vil HVVIt, -.-.„v.-.-.-, --
zwakkere bestraling verdeelt over
meerdere perioden. Daarom moei
steeds nauwkeurig worden aange-
teekend hoe lang en hoe sterk een
bepaald persoon bestraald is, door
bestraling verandert de structuur
der lichaamscellen, en daardoor
komt het, dat zelfs wanneer de
tweede bestraling bijvoorbeeld
twee jaar later komt, het proces
van den eersten keer zich voortzet.
Teneinde het niet deskundige
publiek niet te alarmeeren, dient
er met fiadruk op gewezen te wor
den zoo zei prof. Casimir, dat het
gevaar zich niet voordoet bij het
doorlichten (bijv. voor longenon-
derzoek), doch alleen bij bestraling
en dat men ook dan wetenschap
pelijk en technisch alles in de hand
heeft. Het is een van de groote
verdiensten van Philips, dat zij de
eerste firma was die uitkwam met
volkomen veilige Roentgenappara
ten. Een van de modernste Phi-
lips-Roentgenapparaten is een
klein draagbaar toestel, dat men
In het uitzicht van den regen, ate
toch eindelijk wel eens vallen zal
hebben de parapluiefabrikanten vooi
het eerst sinds den oorlog een expo
sitie gehouden
Bij het zien van die groote ver
scheidenheid van parapluies lijkt het
wel of de vooroorlogsche weeldedagen
terug zijn gekomen. Maar, als de
fabrikanten beginnen te verhalen over
alle moeite en vindingrijkheid file
noodig is geweest om zooveel modellen
te scheppen, dan begrijpen we al
gauw, dat de magere laren nog me
voorbij zijn.
t Allereerst valt op. dat de
kleine paraplule. de tompouce.
totaal verdwenen Is.
peld schuin onder eikaar Vooral op
die drie initialen wordt de nadruk
gelegd want twee initialen zijn in he-
geheel niet chic!
Eenvoudiger dan van leer zijn de
hfmten stokken, ze zijn natuurlijk
ook gebogen en worden uit de hand
gesneden Veelal eindigen ze in een
rij van steeds kleiner wordende
balletjes
Bijna altijd wondt schotschc
of gestreepte zij voor de Para
pluie gebruikt waarbij rood den
hoofdtoon vormt. Rood is oer
meest flatteus voor een paraprane,
want groen en blauw werpen ee
ellendig bleeken schijn op het ge
zicht.
De Parisienne verwacht regen.
Tasch en schoenen verdienen nier
minder aandacht intusschen dan
de parapluie.
achtig en loopen
duizend francs
toe
Maar laten we niet alijd aan die
akelige prijzen denken en liever een
paar modellen bewonderen. Allereerst
is er een groote verscheidenheid v^n
nog gebogen met leer overtrokken stok
ken 'Sommige zijn van zwijnsleer met
tot zes d zeven
zoo niet meer
Reeds kort voor den oorlog begon
zij te verdwijnen. De ..chamberlain
parapluie met langen stok, begon de
tompouce te vervangen Toen Cnanv
berlain zich zoozeer tn Muncnen
vergist had en van het politiek too-
neel verdween, kreeg de parapluie
een anderen naam en heette voortaan
Uncertain" 'zooals ze ook nu
c Ken. aomiiuge **jn v«»i
ie het niet vier zichtbare dikke naden y130®!"
ech? een SaLu voor' dezen tijd] Ook makers,ee^ ZoodaV de
ookWvoor^e.en acas" ^dfenst" kan doem -
De parapluies zijn werkelijk mooi r„lrlppri-r stokken zijn van soepeler
LehaffJ.rw£itkden prVen"zijn"fabel- iage* drie initialen in goud gestem-
Vroeger was het huisje van een
parapluie een leelijk ding dat zoo
min mogelijk gebruikt werd. Sinds
onze landgenoot. Charles Montaigne,
in zijn maison de couture de ge-
kleede par^pluie-huls lanceerde, is die
mode blijven bestaan Voor 's mor
gens is het huisje van dezelfde zij
als de parapluie en gesloten met drie
drukkertjes, 's Middags gaat dezelfde
parapluie schuil onder een huls van
sa-tijn. moiré of fluweel, met flan de
sluiting een bloem van dezelfde stof
Voor het eerst sinds jaren wor
de<i weer kinderparapluies gelan
ceerd.
Ze zijn natuurlijk korter maar
lijken als twee druppels water op de
parapluies. die voor de moeders be-
sterrud zijn. Met Kerstmis hebben veei
hummels zoo'n parapluie gevraagd
*t Is de vraag of ze er nog zoo doi
mee zijn als ze er een Paar
mee uit zijn geweest, 't Is ietUt
geval een uitkomst voor ooms or
tantes, die niet weten wat aan hun
nichtje te geven. De ^eu?f i]? ca~
deaux is dit jaar al erg klein.
Bij de regenbuien in het volgend
voorjaar loopt dus oud of long met
een parapluie want ook voor de hee-
ren zijn modellen ontworpen die
van eenvoudig bamboe tot bet bijna
onvindbaar krokodil gaam
Er is dus „voor elck wat whs en
teat het nu maar m het YRP
Stortregenen zoodat we emdelijh geen
electriciteiisdrama s mef ,b„
Daar hebben we allemaal schoon gt
noeg van. Dan liever een regien <«e
dagen en dagen duurt. Onze P«
pluies zijn paraat 1 DINY _w
„Het Tribunaal heeft het recht
de doodstraf op te leggen of een
zoodanige andere straf als het zul
oordeelen rechtvaardig te zijn
uidt art. 27 van het Charter
De vraag, die duizenden op de
lippen ligt: „Op welke manier
worden deze lieden nu er
gebracht?" vindt hiermee dus nog
aeen beantwoording. Leaf 'k mo"
aer zeggen, dat het uitweiden over
teze vraag ook van weinig dehca-
tpcce zou getuigen, nu de doodstraf
niet is uitgesproken.
Nu in het Charter over de wijze
•an tenuitvoerlegging der dood-
raf niets is benaald. kan het Tri
bunaal naar mij toeschijnt deze
wiize zelf bepaien._ Het lukt mj
-oer onwaarschiinlijk, dat men zich
taarover zal uitlaten, vóór de eind-
'dsnraak gevallen is en aan de
°ncatieberichten, die nu en dan
ver de wijze van doodstraf ae
-ode doen,'hecht ik dan ook geen
vaarde.
Het vonnis moet ten uitvoer wor-
„W in overeenstemming
met de orders van de Gelieerde
Pontröle-Commissie voor Duitscn-
land, die, merkwaardigerwijze,
volgens het Charter daarin nog
verzachting of verandering, echter
geen verzwaring kan aanbr g
Men make zich overigens met. e
bezorgd, dat dit gebeuren za',.iL
recht, den last torsend van ^fen
'vdntig i-en reehtloo4e wereldge-
-chiedems. den dagera^
van een betere larl.pmmen weg,
Het departement van bmtcmimd-
sche zaken deo1t m instan-
nen. die ''oony?"t hPhben d«ze bij
het Nederlandsche Clearing Instituut
moeien indienen.
