Kan Schiedam een groote stad
worden?
Weerbericht
Plechtig vermaant
van Z.H. den Paug
STADSNIEUWS
BILJARTEVENEMENT
v, Duyl wint vierspelen
kamp
Kath. Cultureeie Kring
Afscheid kap. de Ruyfer
VAN PLAN TOT DAAD1
Perspectieven en
bijziendheid
K.A. IN HET AARTS
BISDOM
Studiedagen voor de
vrouwelijke jeugd
Het kleine gebeuren
„Naar het u lijkt"
Ladder gebroken
LAATSTE BERICHTEN
N.V. Tabaksindustrie
Philips
Katholieke Actie-congreó
te Rome
Turkije-Rusland
Nieuw voorstel van
Byrnes?
Duitsche schadeloos
stelling
Eerste lading sinaas
appelen aangekomen
Kolentrein ontspoord
Drie dagen heeft de spanning
boven de biljarttafels gehangen als
de rook van de honderden sigaret
ten, die in de stilte van die span
ning werden verrookt, maar o<
stilte en de spanning stegen tot De
klemming, toen de heeren J. van
Duijl en E. Hekman gisterenavond
hun eindwedstrijden speelden.
De heer van Duijl stond Zondag
avond in de A-afdeeling met 31
punten bovenaan, terwijl de heer
Hekman er in de B-afd. 20 be
haalde, maar ook de heer C. Rug
genberg had in de B-afdeeling 2,1
punten behaald, zoodat een barrage
partij de beslissing moest brengen.
Met 82 won de heer Hekman, en
dus moest hij gisterenavond met
v. Duijl om de plaquette stooten.
Er werden zeer mooie partijen
gemaakt, en de heer v Duijl wist
enkele malen series van 50 te
halen. De vier partijen werden door
hem gewonnen, en hij was dus
kampioen van deze, door hem uit
gedachte en in het leven geroepen
vierspelenkamp De eindstand was
als volgt:
In de A-afdeeling A. v. Duijl, 36
punten; J. Doejaaren, 24 pnt.; F
Gouka, 21 pnt.; M de Nie, 15 pnt
H. Visser, 4 pnt.
In de B-afdeeling: E. Hekman
20 pnt.C. Ruggenberg, 20 pnt.
H. Seger. 16 pnt.: P. v. d Water.
4 pnt.
De hoogste serie was er een van
96 door v. Duijl.
Het hoogste moyenne één band
behaalde Hekman met 2.
Het hoogste moyenne drie ban
den behaalde v. Duijl met 0.764
C Ruggenberg behaalde met 7 de
hoogste serie 3 banden en J. v.
Duijl met 10 de hoogste serie één
bands.
In zijn toespraak tot den winnaar
zeide de voorzitter van de com
missie Schiedam. Vlaardingen en
Maassluis, dat deze Vierspelenkamp
georganiseerd was door den heer
J. v Duijl, met het doel. om voor
de middenklasse spelers, met een
gemiddelde van 410, een gelijk
waardige prestatietest te hebben
als de topklasse in de pentaplou,
de vijfspelenkamp bezit. Hij was
er zeker van, dat dit in Schiedam
genomen initiatief in andere plaat
Een navolging zou vinden. Hij
dankte verder den heer Lokenberg,
bedrijfsleider van het Passage
theater. omdat hij den foyer zoo
welwillend beschikbaar heeft ge
steld, evenals den heer J. Doejaa
ren, die voor de biljarts had ge
zorgd. terwijl de firma Ophof ze
had geplaatst. Zonder hun mede.
werking en die van den heer Boon
transporteur, had deze voor de
biljartsport zoo belangrijke ge
beurtenis niet kunnen plaats
hebben.
Na eenige voorbereidende be
sprekingen is gisterenavond over
gegaan tot de oprichting van den
„Katholieke Cultureeie Kring", die
tot doel heeft door het organisee-
ren van bijeenkomsten op letter
kundig, choreographisch, muzikaal
en wetenschappelijk gebied, het be
grijpen en genieten van hoog
staande cultureeie uitingen te be
vorderen en daardoor bij te dra
gen tot verdieping van het cultu
reeie leven onzer katholieke stad-
genooten.
Voorloópig wordt het Dage-
lijksch Bestuur gevormd door de
heeren: A. L. J. Kunze, voorzitter;
P. Groenendaal, vice-voorzitter;
Ben Vincent, secretaris; W. J. A.
Stroomer. penningmeester en H.
P. H. Geurts; de overige bestuurs
leden zijn de heeren: A. V. Kap-
pelhof, F. Melchers, A. C. Taverne,
H. J. M. de Valk, L. L. Vincent en
J. H. J. Witkamp!
Het secretariaat is gevestigd:
Singel 78.
Nadere mededeelingen zullen
binnenkort volgen.
In verband met de overplaat
sing van kapelaan de Riuyter naar
Den Haag zal hij morgenavond om
8 uur voor de Dames congregatie
en Donderdagavond om kwart over
7 voor de heerencongregatie zijn
laatste oefening houden in de bij
kerk.
Toen vlak na het einde van den
oorlog herleving en geboorte zich
m vele vormen uitten, kwam tege
lijk het meesterlijke plan van een
nieuw groot-Schiedam uit de tee
kenkamers. De weloverwogen lang
durige studie was tot een voorloopig
einde gekomen in een wetenschap
pelijk opgezette papieren stad. Niet
zoo maar een stad, neen, een geheel
organisch opgebouwd samenstel
van huizen, industrieën, recreatie
oorden, wegen, spoorwegverbindin
gen, kanalen, bouw- en weilanden.
Een modelstad, haast een Utopia.
Deze stad is nog een papieren-
stad en wellicht wordt zij nooit ge
bouwd, want veel daarvan is afhan
kelijk van de bestaansmogelijkheid
voor 9 millioen menschen in ons
land. Maar nog meer is afhankelijk
van de vraag, of wij stoutmoedig
heid, energie en initiatief genoeg
zullen hebben om dit plan tot daad
te brengen.
Het is het ongeluk van ons allen,
dat we aan de schoonheid zoo ge
wend zijn. of gewend raken, dat
we haar niet meer zien. En we
bedoelen niet eens de uiterlijke
schoonheid, die het gezicht be
koort, maar ook de innerlijke, die
van het karakter en den geest.
Door de eeuwen heen heeft
Schiedam een geheel eigen, afge
sloten plaats ingenomen tusschen
de steden langs de uitmonding van
Europa's levensader. Terwijl Rot
terdam zijn armen over de globe
uitstrekte en van het Rottestadje
groeide tot Europa's grootste haven
plaats. terwijl het een bevolking
neeg, die dacht in wereldtermen,
(al was het vaak steenkolen-
Engelsch), bleef Schiedam binnen
zichzelf besloten en maakte het
een even bekenden naam met zijn
oeroud product, de genever.
Zoo groeide naast ons de wereld
stad en zwolg de stukken wei
land op, hetgeen het isolement
voor het oude stadje beteekende.
Niemand heeft ooit moeite ge
daan om Schiedam tot stapel-,
overslag- en stuwplaats te maken.
Integendeel, die plannen werden
gesaboteerd. Wel nam Schiedam
deel aan het wereldverkeer. Reeds
de Oost- en West-Indische com
pagnieën betrokken de zeer oude
genever van hier. Sindsdien wor
den onze producten gevraagd in
Engeland, in Amerika, in Indië,
kortom overal ter wereld.
Een van de oudste deelnemers
aan het wereldverkeer was Schie
dam ongetwijfeld, maar het wilde
geen oogen van vreemden de kunst
van het genever-stoken zien af
kijken en zoo groeide een stad, die
een uitgesproken provinciaal ka
rakter had, maar die niettemin
een wereldnaam had gekregen.
Dit provinciale karakter van oud
Schiedam en zijn bewoners zijn
aan den eenen kant een belemme
ring geweest voor een normalen
groei, terwijl het aan den anderen
kant iedere poging tot annexatie
door anderen heeft weerstaan. En
zoo is op het oogenblik de groote
aantrekkelijkheid voor den atten-
ten vreemdeling het geheel eigene,
dat de bewoners van Schiedam en
hun stad bezitten. De schoonheid,
die de Amsterdamsche grachten
siert, is vooral de schoonheid van
harmonie tusschen stijl en om
geving. Eenzelfde harmonie vin
den wij langs onze havens, die
echter helaas op enkele plaatsen
grove dissonanten bevatten door
den onoordeelkundlgen bouw van
vroeger jaren.
in dit vriendelijke stadje zijn de
menschen vriendelijk, maar niet
druk, nijver, maar niet bruisend,
gezellig, maar in besloten kring.
Dit kan allemaal zonder groote
conflicten verloopen, zoolang de
beslotenheid binnen de stadsmu
ren bewaard blijft- Zoo gauw
echter de bevolkingsaanwas en de
groei van buursteden dit isolement
opheffen, wordt het een kwestie
van zelfstandig bestaan in een
grooteren levenskring, dus met
breederen blik en een veranderde
instelling of een opgaan in den
grooteren levenskring met verlies
van veel, wat kostbaar was. Voor
deze keuze is Schiedam al enkele
tientallen jaren geplaatst geweest.
En terwijl het verzet tegen het
opgaan in den grooteren levens
kring de annexatie tegenhield
ondermijnden velen de positie van
Schiedam als zelfstandigheid, door
den groei van de geestelijke zelf
standigheid te voorkomen.
Een uitzondering moet hierbij
gemaakt worden voor diegenen,
die Schiedam zijn nieuwe wijken
en parken hebben gegeven. Hun
aandeel in den zelfstandigen
groei van de stad is enorm, maar
dat is niet het geval voor de
genen, die nagelaten hebben, Schie
dam zijn eigen centrum op cul
tureel gebied te geven.
In een volgend artikel zullen wij
nader op deze kwestie ingaan.
Ten nadeele van P. S. is een
rijwiel ontvreemd, dat hij onbe
heerd had laten staan voor een
pand m de Lorentzlaan
Door D. v. d. H. aan de Dam,
ia aangifte gedaan van diefstal van
kleeding uit zijn woning.
J. .v. D. heeft aangifte gedaan
van diefstal van een groote partij
dameskleeding uit een winkel aan
de Hoogstraat.
Donderdag om 8 uur zal de Am
sterdamsche voordrachtkunstenaar
Reinoud Anders in Gebouw Irene
optreden met Shakespeare's blij
spel „Naar het u lijkt", vertaald
door Jac. van Looy.
Gistermorgen omstreeks kwart
voor elf is de 24-jarige glazen-
wasscher d W. uit de Fabristraat
bij het glazenwassehen in de Car-
tesiusstraat door het breken van
een ladder gevallen. Hij maakte
een val van de hoogte van de
le verdieping, en kneusde zijn
voeten.
De breuk in de ladder is te
wijten aan het gebruik van den
nenhout met kwasten, terwijl de
ladder door een ongeschoolde ar
beidskracht van de firma S. ge
maakt was. Ladders moeten vol
gens voorschrift uit hout zonder
kwasten worden gemaakt en wel
uitsluitend door vaklieden. Hier is
men dus ernstig in gebreke ge
bleven.
De glazenwasscher is met een
auto van de politie naar huis ge
bracht en heeft zich onder be
handeling van zijn huisarts ge
steld
De ladder is in beslag genomen.
De Kath, Actie voor de vrouwe
lijke jeugd in het Aartsbisdom heeft
in „O L. Vrouw ter Eem" te
Amersfoort van 25 en van 58
Januari studiedagen gehouden En
kele districtsdirecteuren en 150
meisjes namen er aan deel. De bij
eenkomsten stonden onder leiding
van den dioc directeur, den zeer-
eerw.heer G Groothuis en mej.
Rie Vendrik dioc. voorzitster.
Na de bespreking van den dog-
matischen grondslag van de K.A.
en haar organisatie in het Aarts-bis
dom kwamen achtereenvolgens de
verschillende activiteiten der Kath.
Actie in behandeling: de meisjes-
jeugdbeweging, die voor het ge-
heele land de Nationale Gidsen-
oeweging is met, als tijdelijken over
gang, in het Aartsbisdom de vrije
jeugdgroepen „De Trekvogels". In
dit verband leidde dr A C Ram-
selaar in: „Spelen en opvoeden"
Volle aandacht werd ook geschon
ken aan oprichting en werkpro
gram der Jongeren Gemeenschap,
aan het sociale werk der gezins
colonnes, aan de Gezinsverzorging
en de sociale hulpdiensten die in
sommige parochies reeds werken.
In den stijl van de Jongeren Ge
meenschap organiseerde de heer
Jongenelen uit Utrecht een muziek-
zang-tooneelavond en de Lekenspe-
lers o.l.v. den heer A Sweers een
Driekoningenavond
Het hoogtepunt van de dagen
was het bezoek van Kardinaal De
Jong, die ook een toespraak tot de
cursisten hield, waarin hij getuigde
van zijn groote belangstelling en
sympathie voor het werk der
K.A.V.J
De rampzalige oorlog heeft dat
werk verstoord, maar met Gods
hulp is alles weer opgebloeid en is
er weer volop leven. Dit doet van
harte goed, aldus Z Em
Vele zijn de klachten over de
lichtzinnigheid van tal van meisjes
Daarom verheugt het des te meer
een talrijke schare flinke meisjes
te zien. die hooger idealen hebben
Als er zooveel flinke meisjes zijn
behoeven wij niet bevreesd te zijn
voor onze volkskracht en voor de
Kerk
De Kardinaal wees dan op de
groote taak der meisjes in de ge
zinnen en op het colonnewerk
Wat de jeugdbeweging aangaat,
zeide Z Em. dat de K.A.VJ daar
in in nationalen zin moet meewer
ken. ook met andersdenkenden
Voorop sta echter, dat zij blijf*
werken in eigen secretariaten. „U
moet principieel blijven en het U
eigene, het echt katholieke tot
lederen priis bewaren Echt katho
liek zijn. Echt katholiek-zijn moe'
uw groote kracht zijn. Als ge zelf
verslapt, gaat de christelijke geest
verloren, gaat ge wankel staan en
zult ge nooit veel tot stand bren
gen
Tot slot betoogde .Z. Em. de
noodzakelijkheid van' samenwer
king met de K.A. voor de vrouw
Medegedeeld door het K.N.M.1.
te De Bilt.
Verwachting tot Woensdag
avond: Meest nevelig of zwaar
bewolkt; plaatselijk eenige lichte
neerslag; iets minder koud voor
al des nachts. Matige, aan de
kust tijdelijk krachtige zuidelijke
wind.
Woensdag 9 Januari. Zon op 8.46
uur onder 16.48 uur; maan op 12.02
uur onder 23.51 uur.
Waarnemingen te Rotterdam van
hedenmorgen 11.30 uur.
Barometerstand: 761,9 mm.
Windrichting: Z-Z-W; kracht: 4.
Temperatuur: —1,4° C.
Weersgesteldheid: bewolkt.
Maximum-temperatuur (voorge
komen tusschen 8 u. gisteren- en
u. hedenmorgen): 2.0° C.: mini
mum: 2.4*' C
Aan het verslag van de N.V
Tabaksindustrie Philips. Maastricht
over het kalenderjaar 1944 ontlee-
nen wij het volgende:
Het exploitaue-resulia-at van de fa
bricage en verkoop van Bon-artike
len (sigaren, rook- en pruimtabak)
was niet fraai. Daarvoor was onze
bezetting gedurende 1944 te gering. De
fabricage van surrogaten, die een be
langrijk deel onzer vaste lasten kon
opbrengen, maakte het mogelijk, det
onze exploitatierekening een over
schot liet van ruim 61.000. De mo
lest scha de die wij bij de bevrijding
opliepen, was uiterst gering en be
perkte zich tot wat glasschade, geen
machines noen goederen gingen ver
loren Ofschoon op de bekende du
bieuse posten voldoende is afgeschre
ven hebben wij de bestaande spe
ciale reserve voor debiteuren ge
handhaafd Voorgesteld wordt uit de
dividendreserve aan houders van ge
wone aandeeien 2\'\ pet. uit te kee-
ren, onder aftrek van 15 pet. divi
dendbelasting In 1944 werd f 135.000
gereserveerd als eerste storting voor
een Stichting pensioenfonds voor bet
personeel Tot nu toe geschiedde pen
sioneering onzer oude personeels
leden ten laste van de exploitatie
rekening.
I>e vooruitzichten voor 1945 zijn,
nie? gunstig. Er is voor 1945 en 1946
een behoorlijke hoeveelheid tabak ter
beschikking In 1945 zal onze bezet
tmg In totaai ruim het dubbele be
dragen van 1944. A] ztjn de winst
mogelijkheden voor 1945 tengevolge
va-n onderbezetting dan ook dubieus,
groote verliezen zullen er bij deze
bezetting, mits de wachtgeldregeling
blijft werken, niet te verwachten
zijn Ook voor 1946 verwachten wtj
een redelijke bezetting.
De balans per 31 December 1944
vermeldt o.a als activa: terreinen en
gebouwen f 300.000 (onv certifi
caten Tababs-Unie. 2179 stuks 15
pet. 326,850 (323.850). goederen
82,996 (147.090). schatkistpromessen
f 800,000 (300,000). debiteuren f 88.992
(135.662) bankier 1 60.920 (13.539)
kasgelden en postgiro f 16.346 (13.514)
saldo verlies nieuwe rek (61.232)
en als passiva: gewoon aandeelen
kapitaal f 892.200 (882.600). 6 pet.
preferent aandeelenkapitaal onge
plaatst f 82.500 f88.000) statutaire
reserve f 40.093 (onv.) dividendreser
ve voor gewone aandeelen t 20 074
(19.858). crediteuren incl verschul
digde tabaksaccijns f 486.102 <192.566)
pensioenfonds f 135.474 (onv spe
ciale reserve voor debiteuren f 10.000
(onv.). dividenden voriige jaren
f 3165 (3166). belastingen nog te be
talen f 6857 (32,131). saldo winst
144 dividend boekjaar -
(26.478)
De verlies- en winstrekening over
1944 vermeldt o,a.: debet: saldo ver
lies vorige jaar 61.232 belas
tingen 1944 f 15.077 (15,254). saldo
winst t 144 en credit: exploitatie
winsten en diverse baten en lasten
f 76.454 saldo verlies naar
nieuwe rek. (61.233)
Onze Romeirsche correspondent!
seint ons:
De H. Vader beeft, bij bel einde
▼an hel congres de; katholieke
Actie-leiders, tweeduizend deel
nemers. studenten van de univer
siteit en oudstudenten, in bijzon
dere audiëuiie ontvangen en een
toespraak gehouden, waarin Hij
allen plecht- g waarschuwde, „niet
deel te nemen aan bewegingen dia
geen klare katholieke beginselen
hebben. De leden der Katholieke
Actie moeten de richtlijnen voos
de nieuwe sociale orde zoeken in
den rijkdom der christelijke leer
stellingen."
Bij de opening van nei congres
sprak de Italiaansche minister
president de Gasperi. Het regee-
ringshoofd bevestigde de beide
resoluties van advocaat Veronese,
algemeen secretaris der Katholieke
Actie:
1° De Katholieke Actie moet
steeds, met behoud va1 haar
verschillende vormen, als één
blok in het land optreden.
2° Hoewel de Katholieke
Actie onder leiding staat van
de hiërarchie, moet in haar
herziene statuten de verant
woordelijkheid toekc ten aan
de leeken
Aan het einde van het congres
heeft de onderstaatssecretaris, mgr.
Montini, in de St. Pieter een H.
Mis opgedragen voor de zielerust
van hen. die in den oorlog en in
den partisanenstrijd gevallen zijn.
De slotrede, welke tot onder-
werp had „Christelijke Bescha
ving" werd uitgesproken door
prof Carnelutti van de H Hart-
universiieit te Milaan. Aanwezig
was o.a. Z. H Em. kardinaal
Lavitrano. voorzitter van hef
comité voor Katholieke Actie.
Hedenmorgen is het Nederl. s.s.
„Titus" van Jaffa in de Rotter-
damsche haven aangekomen met
27,315 kisten- sinaasappelen.
Naar wjj nog vernemen, is het
Neder! s.s. „Prins Maurits" met
ca. 37,000 kisten sinaasappelen van
de Levant naar Amsterdam onder
weg, alwaar het omstreeks 15 Jan.
wordt verwacht.
De Brusselsche krijgsraad heeft
gaterdag vonnis geveld inzake .Radio
•pruxelles" Acht personen werden ter
dood veroordeeld en een groot aantal
gevangenisstraffen en
opgelegd.
Het departement van buitenland
sche zaken en het bureau voor den
internationalen handel van het
departement van handel publiceer
den zooals reeds gemeld lijsten
van twee groepen van industrieele
fabrieken, welke beschikbaar zijn
voor toewijzing als Duitsche schade
loosstellingsbetaling door den ge
allieerden bestuursraad.
Verwacht wordt, dat ongeveer 43
fabrieken in de tweede helft van
dit jaar beschikbaar zullen komen,
nadat de toewijzingen zullen heb
ben plaats gehad en de ontmante
ling verpakking en de regelingen
voor het transport voltooid zullen
zijn
Onder de fabrieken zijn er op
het gebied van de productie van
chemicaliën, machines en gereed
schappen, electrische ontstekings
apparaten, cokes en bijproducten,
schroeven-machines, vliegtuigonder-
deelen. optische instrumenten, ko
gellagers. motorfietsen, kleine wa
pens, explosieven en ammunitie,
onderzeeërs en kleine schepen, land
bouwmachines. tractoren, cement,
ruw ijzer, kachels en huishoudelijke
artikelen.
Volgende lijsten zullen gepubli
ceerd worden, naar gelang verdere
Duitsche fabrieken in aanmerking
komen voor overbrenging naar het
buitenland. Verwacht wordt, dat
fabrieken, welke volledig Dultsch
bezit zijn, het eerste in aanmerking
komen voor verwijdering.
—Volgens de „Catholic Herald"
zijn de secretaris van mgr. Stepi-
retch. aartsbisschop van Zagreb in
loego-Siavië. er nog twee andere
boeten werd priesters gearresteerd, terwijl het
I bisschoppelijk paleis werd doorzocht.
Terwijl de Sow jet-radio en -pers
den aanval op Turkije hervat heb
ben, zijn ook de Turksche bladen
met een nisuwe campagne tegen
de eischen van Moskou begonnen.
Men heeft den indruk dat nu de
figemeene vergadering van ie
u.N.O. te Londen bijeenkomt, de
I urksche leiders de aandacht van
de wereld willen vestigen niet al
leen op dit Sowjet-Turksche ge
schil. doch ook op de politiek van
de Sowjetunie in het algemeen.
Ook de Turksche delegatie te Lon
den zal hier speciaal op wijzen.
In heel Turkije is gisteren een
eind gekomen aan het eenpartij-
stelsel. Onder voorzitterschap van
den oud-premier Bayar is officieel
de oprichting bekend gemaakt van
een „democratische partij", die een
ruime sociale politiek en de
grootst mogelijke vrijheid aan het
particulier initiatief voorstaat. Ten
aanzien van de buitenlandsohe po
litiek baseert zij zich op den geest
van San Francisco en tegen elk
imperialisme. vanwaar dit ook
kome. Met name zal zij zich. „zoo
als alle Turken", verzetten tegen
de Moskousche eischen. „waartegen
Turkije, zoo noodig. met de wa
pens strijden zal"
Naar A.F P uit Washington
meldt, zou de Amerikaansche mi
nister van buitenlandsche zaken,
Byrnes, die naar Londen is ver
trokken. een nieuw voorstel bij
zich hebben ter regeling van het
vraagstuk van de Dardanelles
Een kolentrein, komende uit de
richting Amersfoort, is vannacht
nabij de Jachtlaan te Apeldoorn
ontspoord. Vermoedelijk tengevol
ge van het breken van een aa
kwam ongeveer op de helft var-
den uit ruim 40 wagons bes taanden
trein een wagen buiten de rails te
staan, waardoor de koppeling brak.
De daarop volgende wageus de
trein had een behoorlü'- 'Iheid
schoven op den ob sjv-- '~n wa
gen, zoodat een groote ra-"ge ont
stond. Vier wagons werden "eheel
in elkander gedrukt, terwiil 2 ar.
dere zwaar beschadigd werden;
nog 2 andere wagons ontspoorden
weliswaar, doch liepen slechts ge
ringe schade op. Over tien tellet
meters werden de rails, zoowel als
de dwarsliggers vernield. Beide
sporen werden versperd, zoodat de
lijn Amersfoort-Apeldoorn volko
men geblokkeerd is. Persoonlijke
ongelukken kwamen gelukV'g niet
voor.
Alle reizigersverkeer naar het
westen wordt via Arnhem geleid.
Morgen hoont men de verbinding
met Amersfoort weer over een
spoor te kunnen hervatten; bet
herstel van bet tweede spoor zal
denkelijk nog wel eenige dagen in
beslag nemen.
