De geloofsvervolging onder nazi-bewind Van Mook's overleg te Londen De Volkenbond in liquidatie Het tribunaal en zijn taak DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN. Vergeefsche protesten van het Vaticaan Maandag de Menthon aan het woord Vlieodienst op Praag Welke resultaten GONGSLAGEN De voedselnood op Java Het gefluit van den vogelaar Geen wraakoefening, doch ook geen te lankmoedig vonnis DE NIEUWE START Herdenkingskruis voor Buchenwald KARDINAAL DE JONG R'dam CJiro 9085 Directeur: Joh. KuJJper». Hoofdred.Mgr Dr. 1 Witlox. AÜj. Redacteur: H. A. Paalvast. Drukker: N.R.C N.V. Ultg. v. d. Maas bode-Stichting, NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT WOENSDAG 9 JANUARI 1946 68sie JAARGANG No. 19905 Abantn emen tsjpr 3.25 p. kwart. 1.10 p maand 0.26 p. week Tijdf. adres: Broersves-t 8 A Tel. 68804 Advertentiën 15 ets per mm. In de rechtszaal te Neurenberg was gisteren hei woord aan kolo nel Wheeler, die een uiteenzet ting gaf van de geloofsvervolging door de Hitlerbende. De aan klager wees erop, dal zich inder lijd in Dachau zeer veel geïnter neerden bevonden, die uitsluitend om godsdienstige redenen in dit gruwelkamp waren onderge bracht. Het waren meerendeels Katholieken, Evangelisch-Luthe ranen en leden van de secle „ge tuigen van Jehovah" In de door Duiischland bezette gebieden Oostenrijk en Tsjecho Slowakije hadden eveneens geloofsvervol gingen plaats. De aanklager las het officieele protest voor, dat door den Pau selijken staatssecretaris, Z. H. Em. kardinaal Maglione, op 2 Maart 1943 aan von Ribbentrop werd gezonden, waarin o. a. melding wordt gemaakt van het bestaan van een concen tratiekamp te Boganowo, waar in 400 religieuzen werden mis handeld en tot dwangarbeid waren veroordeeld De Pauselijke staatssecretaris richtte zich in dit protest even eens tegen het in het generaal- gouvernemenjt (Polen) bestaan de decreet, waarbij de mini mumleeftijd voor het sluiten van een huwelijk vqcr mannen op 28 jaar en voor vrouwen op 25 jaar werd gesteld Het protest van den pauselij ken staatssecretaris bleef zon deruit werking, evenals het protest, dat reeds vroeger door den aartsbisschop van Breslau kardinaal Bertram, in Novem ber 1942, na afloop van de tie te Fulda, aan den Fuehrer werd gericht, waarin geprotes. teerd werd tegen de geloofs vervolgingen in Duitschland en in de bezette gebieden Vervolgens werd een aanvang gemaakt met de behandeling van de „individueele gevallen" Ralph C Albrecht, lid van de Ameri kaansche prosecutie begon met het „geval Goering" Hij noemde den voormaligen rijksmaarschalk „Nazi no. 2". Deze nazi was vaak nog gevaarlijker dan Hitier en de andere vooraanstaande leiders. In tegenstelling met Hitier en vele andere hooge nazi's, die moreel en maatschappelijk aan den zelfkant der samenleving hebben gestaan stamde Goering uit hooge offi ciers- en ambtenaarskringen Zijn innemende manieren en andere hoedanigheden wendde hij aan om wraakgierigheid, zijn „Zljn Verwaandheid te wan in yertegenwoordigers leiden lauden om den tuin te vnif''rrvo!' Fyfe nam het „geval _?JV Hibpentrop" voor zijn reke- T~».j Hij gaf gen schets van zijn £.[r'ere vanaf den tijd, toen v. ■Ribbentrop wijnkooper was. Vol gens de documenten uit Duitsche archieven zouden ontmoetingen tusschen Hitier en von Papen, vóór 1933 in von Ribbentrops huis te Berlijn hebben plaats gehad. Spreker citeerde ook Ciano s dagboek over een bezoek aan von Ribbentrop bij welke gelegenheid Ciano had gevraagd „Wel, Rib bentrop, wat wil jf- de corridor, Dantzig'" Von Ribbentrop had geantwoord: „Wij, willen oorlog!". Fyfe zette vervolgens uiteen, hoe Jon Ribbentrop een leidende rol «ad gespeeld in de gebeurtenissen, Welke tot den aanval op Noorwe gen en Denemarken leidden. Een speciale A.N.P -correspon dent, na het Kerstreces dezer da gen in Neurenberg teruggekeerd geeft als volgt zijn eerste indruk ken van het weerzien der beschul digden: De rechtzaal biedt nog steeds den zelfden aanblik. De aanklagers staan onvermoeibaar als docenten hun stof voo-r te dra- rechters blijven vol aan- i_ ibisteren, gebogen zittend boeken vol documenten. De Verdedigers doen him best alles te cantieben^ag2en hebbfn in de va- Werkt hun v®rdediging ge- extra u Y°°r .h overige het tabaksrantsoen opgerookt, öat hun verstrekt was om de ze nuwen op peil te houden. Ribbentrop heeft zich weer in Jules Veme verdiept en Jodl in «in bergsportboeken In hun ge- ?Yagingen in de rechtzaal is weinig verandering te bespeuren. Ze zijn wat vermoeider en stiller gewor- "eb Goering maakt niet veel grimassen meer, maar hij maakt syenmin een verslagen indruk, invallend is, dat hij tijdens de zit- - vaak zijn hart tegen Hess terwü l hij hem voorheen luc&t/ vrijwel negeerde. Ook buigt hij zich meermalen achterover tot Raeder, die ingespannen met Schi- rach over papieren gebogen zat, toen Ribbentrops aandeel in de actie tegen Scandinavië onder de loupe werd genomen. Dönitz zit er nog steeds onge ïnteresseerd bij met een permanen ten glimlach om de lippen alsof hij zeggen wil: „waarom maken jullie je zoo druk". Ribbentrop ziet er slecht en oud uit Seyss Inquart, de rustelooze, draait weer op zijn bank en kijkt door zijn dikke brilleglazen naar alle kanten rond De anderen zitten rustig in het ge lid behalve Rosenberg, wiens ner- veusiteit hem tot een quasi aan- dachtigen luisteraar maakt, meest al met de hand onder het hoofd voorover leunend. Seyss Inquart staat als num mer 21 op de lijst der afzonder lijke gevallen, welke nog deze week wordt afgewerkt Het is de bedoeling, dat de Fransche aanklager de Menthon Maandag mei het exposé van zijn onder werp (Frankrijk, de Westelijke en Noordelijke landen) zal begin nen, dat ongeveer drie weken in beslag zal nemen De Menthon zelf zal slechts een dag het woord voeren. Zijn assistenten behan delen de rest. Arbeidersdeporta ties staan als eerste punt op zijn -agenda. Bij elk onderwerp wor den de desbetreffende documen ten van de kleine landen inge diend en toegelicht. De Nederlandsche delegatie onder aanvoering van den actie ven baron van Tuyll van Seroos- kerken, werkt van den vroegen ochtend tot den laten avond om de opstelling en vertaling van de documenten, die namens het de partement van justitie worden ingediend, op tijd klaar te heb ben. Aan de Nederlanders zal het niet liggen, indien hun zaak niet tot volle recht zou komen Er bestaat namelijk gevaar voor versnippering doo-rdat de Ame rikanen en Franschen mogelijk op elkanders terrein komen er bii de documenten jacht elkaar vliegen schijnen te willen afvan gen Insiders kunnen althans aar dezen indruk niet ontkomen. Het zou te betreuren zijn, indien door deze onderlinge concurren tie afbreuk zou worden gedaan aan het Nederlandsche deel van de ahnklacht. Op 22 Jan. zal de K.L.M nog- n.aal? een ext.rr. vlucht naar Praag ondernemen. De terugreis ge schiedt op 24 Januari Deze proef vlucht. waarop passagiers en vracht zullen worden vervoerd vormt een voorbereidin.c tot den reffelmpfii^en dienst op Praag, die binnenkort zal worden geopend Onder leiding van Lelal Bavar oud minister-president, is in Tur kije een nieuwe politieke partij op gericht. welke zich democratische partij noemt. De buitenlandsche po litiek van de nieuwe partij is ge baseerd op collectieve veiligheid er» goede betrekkingen met de omlig gende landen. Minister van Kleffens vertrekt van het vliegveld Valkenburg naar Londen tot het bijwonen van de eerste vergadering der Ver. Naties. Ieen bedrag van vijf mill. Japansche gulden beliep, ongeacht rijst en versche groenten), is stopgezet wegens het stagneeren van den aan- Volgens Reuters diplomatieke» voer- In nieuw« economische correspondent is het nog niet ze ker, hoe lang dr. van Mook, die Dinsdag te Londen is aangekomen, daar zal blijven, noch wanneer hij te Batavia zal aankomen, daar hij zijn reis, zools bekend, enkele da gen te Cairo zal ondeiibreken. Betrouwbare waarnemers te Londen zijn van meening. dat het doel van van Mook's bezoek is de Britsche regeering op de hoogte te stellen van de reactie van het Ned. parlement op de resultaten van de besprekingen te Chequers Het is geen geheim, dat de over eenkomst, die te Chequers gesloten is, scherpe critiek In Nederland heeft veroorzaakt. Hoewel de tekst van het offi cieele communiqué vaag was, is men toch algemeen van meening, dat overeenkomst Is bereikt op twee punten: ten eerste een nieuw en liberaal aanbod in politieken zin aan de Indonesiërs en ten tweede een krachtiger optreden tegen de extremisten, voorloopig door de Britsche troepen op Java Men is nog steeds niet te weten kunnen komen of, en zoo ja in hoeverre, de twee regeeringen overeenstemming hebben bereikt over het gebruik van Ned. troepen' op Java. DEELS GEVOLG VAN ONWIL DER REPUBLIKEINEN. De voedselpositie op Java wordt steeds slechter. De distributie van levensmiddelen te Batavia is ongeveer drie weken geleden stopgezet, en tot nog toe niet hersteld De verkoop van levensmiddelen door het republikein- sche ..ministerie" van economische zaken aan het Britsche leger, (een verkoop, die de afgeloopen maanden publicatie in de Maleische taal, die onder auspiciën van de republi- keinsohe autoriteiten is uitgegeven, wordt de noodzaak van een belang rijken rijstinvoer uit het buitenland erkend. Terwijl voor de plaatselijke bevolking van Batavia de voedsel toestanden slechter worden leggen de republikeinen er den nadruk op dat de voedseltoestanden in andere, door de geallieerden bezette, steden .veel slechter zijn." Ondanks dit alles is het Britsche aanbod om de republikeinen met rijst te helpen, een aanbod dat zes weken geleden reeds gedaan is, door Sjarir botweg afgeslagen. Op dezelfde wijze is den Nederlanders, die aan 't geallieerde „combined food board" een toewijzing van 12.000 ton rijst hadden gevraagd ten behoeve van de republikeinsche deelen van Java. medegedeeld, dat de republiek geen rijst noodig had. Dientenge volge is het verzoek om de toe wijzing ingetrokken. Er worden versoheidene cursus sen georganiseerd om iemand tot goed spreker in het openbaar te bombardeeren. Zeer vele lieden spreken permanend, hun mond is niet dicht te krijgen. Welsprekend heid is een gave, maar de kunst van luisteren behoort tot de grootste schatten. Er zijn weinig menschen, die kunnen luisteren. Nu is luisteren en luisteren twee. Niet alsmaar kwebbelen en kunnen luisteren teekenen den man of vrouw van beschaving. Anderzijds wordt de mensch gekarakteriseerd naar hetgeen hij beluistert. Er is een spreekwoord, dat luidt: „Zeg, met wien ge omgaat enz." De zegswijze kan men ook op het luisteren toepassen Hier ligt een criterium voor het beoordeeien van oude en jonge menschen. Doen ze hun mond open. dan is voor den geschoolde al spoedig te bemerken, waarnaar ze hebben geluisterd. Proefnemingen in die richting heben ons al vaak teleurgesteld. Immers hoe dikwijls blijken die luisteraars vast te zitten aan de lijmstokken van een vogelaar, door wiens gefluit zij zijn bevangen. Er zijn duizenden boeken, lezingen, kranten op eigen terrein inzake sociologie, economie, cultuur, gods dienst en politiek, maar men kent dat alles vaak zoo weinig. Van stel lingen van anderen, een verwater den vorm soms van eigen principe» slaat men achterover, daarvoor heeft men bewondering, men wordt zelfs propagandist Daarom wijzen ws hier extra op het jongste Pauselijk woord waarin de H Vader dringend vraagt „niet deel te nemen aan bewegingen, die geen klare Katholieke beginselen hebben. De richtlijnen voor de nieuwe sociale orde moet men zoeken in den rijkdom der christe lijke leerstellingen." Duidelijker kan het niet. Doch op eigen terrein hebben we vele lieden, die hun heel leven novice blijven en nooit tot de professie komen. HENK VAN DER MAZE. „Voor het overgroote deel der leeken-leden is de strafrecht spraak totaal vreemd, ik zou hun dan ook nog eens op het hart willen binden, dat hun taak als lid van dit tribunaal zal zijn recht te spreken en dat de tribunalen niet zijn in het leven geroepen om te fungeeren als veiligheidsklep voor de overigens niet ongegronde ran cune van ons volk tegenover hen, die zich in den bezettings tijd misdroegen". Aldus de voorzitter van het Am- sterdamsch Tribunaal, mr. A. W. Vos, vice-president van het ge rechtshof aldaar, toen hij gisteren dit tribunaal installeerde. En hij vervolgde: „Dat dit inzicht ook bezig is door te dringen tot, wat men zou kun nen noemen het openbare gewe ten, moge blijken uit hetgeen daar omtrent in den laatsten tijd in de dagbladen en andere organen van de pers wordt geschreven". Wat de strafmaat betreft be toogde spr. met nadruk, dat geen wanverhouding mag ontstaan tusschen het gepleegde feit en de op te leggen straf of maatregel. Eenerzij ds zal men er voor moeten waken, dat de beslissingen niet het karakter krijgen van een wraak oefening, aan den anderen kant hoede men zich echter evenzeer voor te lankmoedige uitspraken „Het ligt in de menschelijke na tuur, dat de indruk van ondergaan onrecht en leed met den tiid ver vaag,. Daa/om is het wel goed, dat gij bij het geven van uw oordeel over de u voorgelegde zaken nog eens traent u voor den geest te halen, hoe de toestand was in den tijd, dat de te beoordeeien hande hng plaats vond. Niet uit het oog moet worden verloren, dat alle verdachten, die voor u worden gebracht, indien zij schuldig worden bevonden, de een meer de ander minder, passief of actief, door woord of daad, op grond van meer of minder laak bare motieven, hebben getoond te staan aan den kant van den vijand van onze vorstin en van ons land. De bedrijvers daarvan, en vaak ook hunne gezinnen, verkeeren thans wellicht in beklagenswaar dige omstandigheden, doch dit mag voor u geen reden zijn om niet te doen wat recht is. Sentiment neme bij uwe uitspra ken slechts een zeer bescheiden plaats in". Op de advocaten deed spr ten slotte een beroep, de zakelijkheid te betrachten, die een rechtvaar dige en snelle afdoening van zaken kan bevorderen. De deken der orde van advoca ten, mr G. J. Salm, beantwoordde de installatierede en zegde de medewerking van de balie „in de uiterst moeilijke, zoo vol bezwaren en gevaren zijnde taak van het tribunaal" toe. Het Amsterdamsche tribunaal zal zitting houden in het gebouw Hee rengracht 382, dat daarvoor om streeks half Januari gereed zal zijn Het zal dan echter nog wel een maand duren, voordat het zijn zittingen kan aanvangen. Morgen, den lOen Januari, is het zes en twintig jaar geleden, dat tegelijk met het verdrag van Ver sailles de volkenbond van Genève van kracht werd Deze oude volken bond is in liquidatie: hij behoort tot het verleden Maar op dezen herin- neringsdag houdt een nieuwe vol kenbond. de organisatie der Veree- nigde Naties, zijn eerste vergade ring: en de belangstelling is gewel dig groot, want de 51 staten-leden hebben ruim 2.000 gedelegeerden, deskundigen, journalisten en radio reporters naar Londen gezonden een aantal, dat het nu ten doode genoemde organisme wel nooit heeft bereikt. Intense, overweldigende belang stelling En toch. welk verschil toen en nu In 1920 werd het groote „vredesinstrument" met bazuinge schal en bijna ongetemperd opti misme ontvangen en begroet; en de enkele „zonderling" die het waagde een pessimistisch geluid te doen hooren, werd bijna als een misdadiger uitgekreten De wereld was veilig gemaakt voor de demo- craue; de gruwelijke wereldoorlog 1914 1918 was de laatste in een lange rij geweest; het „nooit wee: oorlog lag de menschheid als in den mond bestorven En daai a.len in vredelievend internationaal overleg wilden samenwerken, zou binnenkort een tijd van groote. duurzame welvaart aanbreken, zooals de wereld nog nooit had ge kend. Zoo waren stemming en verwach ting in 1920 De ontgoocheling is bitter, zeer bitter geweest. Van den jubel uit die dagen bemerkt men nu niets. Belangstelling ongetwijfeld, vastberadenheid om iets te bereiken zeker; maar geen geestdrift, geen laaiend vuur; veeleer is de Uno (United Nations Organisation) met een aan scepticisme grenzend rea lisme ontvangen. De.totale misluk king van Genève, op de allereerste p.aats aan gebrek aan gemeen- schappelijken goeden wil te wijten, is te fataal geweest, als dat thans een werkelijk optimisme zou kun nen doorbreken. Het handvest van San Francisco Is inderdaad door de parlementen of wat daarvoor doorgaat geratificeerd; in verre weg de meeste gevallen echter was het meer de angst voor isolement dan vertrouwen in de organisatie, welke tot de aanvaarding deed be sluiten Waarbij natuurlijk de hoop komt, dat ten slotte de nieuwe or ganisatie zich tot een krachtigen vredesfactor zal ontwikkelen. Want bij alle pessimisme, dat vooral uit de sombere ervaringen der jongste decennia voortkomt, moet erkend worden, dat in het handvest inderdaad de grondsla gen van den vrede zijn vastgelegd. Het moge waar zijn. dat het veto recht een ernstige belemmering voor een werkelijk effectieve wer king van het vredesorganisme zal zijn, anderzijds staat ook wel vast, dat dit recht op den duur uit het handvest zal verdwijnen. He) is vooral een eisch van Rusland ge weest net onder de bepalingen op te nemen, hoofdzakelijk voort vloeiende uit den angst van dit land. Maar deze moet opgeheven worden, wil in de internationale politiek rust heerschen We weten uit een nog jong verleden, hoe rampzalig en demoraliseerend angst werkt. Daarom is het een levens taak van alle regeeringen om niet ™et gevoelige woorden, maar krachtdadig te toonen dat men ver- trouwvolle internationale samen werking wil, en dat allen, zonder eenige uitzondering, bereid zijn daarvoor iets van het vermeende eigen belang en van een niet meer mogelijke volkomen souverelniteit op te offeren. De wereld is, we zagen het ln een reeks artikelen, vol benauwende problemen De Uno is de meest geschikte plaats om ze door eerlijke samenwerking op te lossen. Daarom begroeten we deze eerste algemeene vergadering als de nieuwe start naar een betere Internationale sa menleving. Moge Gods zegen, door verscheidene staatslieden openlijk afgesmeekt, overvloedig op dit menschenwerk rusten. In het halfduister van de Parijsche Notre Dame staat thans een tien meter hoog ruw houten kruis, op een der armen hangt in lange .plooien de Fransche vlag neer Dit eenvoudige, indrukwekkende kruis is bestemd voor Buchenwald, waar het zal wor den geplaatst ter nagedachtenis van de 51 000 Fransche onderdanen die in dit kamp het leven lieten e'n 'n massagraven zijn geborgen. Naar wij vernemen, zal Z.Em. Joannes Kardinaal de Jong zich niet naar Rome be geven om tegenwoordig te zijn bij de plechtigheden op 18 Februari aldaar, wanneer Z.H. de Paus de nieuw benoemde Kardinalen zal creëeren.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1946 | | pagina 1