EUWE WINT OPNIEUW DE INDISCHE IMPASSE Nederlands minister-president voor de assemblee PAGINA 2 WOENSDAG 16 JANUARI 1946 NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT Hoop, verwachtingen desiderata Veel belangstelling en instemming Uit het radio- Corn, van Zantenf programma „Wij zullen haar nooit vergeten" Het tornooi te Londen Tartakower verliest De tweede ronde DE TWEEDE KAMER Dringend beroep op de regeering Kleeding voor Nederland „Hij was waarlijk een held" Minister-president prof. ir. W Schermerhorn heeft, als leider van de Neder andsche delegatie in de namiddagzitling van gisteren ter assemblee van de Vereenigde Vol ken een rede gehouden. „De wijze, waarop wij Nederlan ders deze nieuwe groote onderne ming, die het behoud van den vrede ten doel heeft, zien, is reeds uiteengezet op de conferentie te San Francisco, aldus prof. Scher merhorn. Als een van hen, die ge durende de geheele periode van de Duitsche bezetting in Nederland zijn geweest, wensch ik slechts en kele opmerkingen daaraan toe te voegen. De gemoedstoestand van de on derdrukte volken van Europa en Azië, welke die ook zijn, is niet dezelfde als vóór 1940. Deze volken in Europa en Azië, neergetrapt als zij waren, hebben aan lichaam en ziel het vernederende en vreeselijke resultaat gevoeld van geweld, dat door geen wet in toom gehouden werd. Deze volken tellen de on schuldige slachtoffers, die onder hen gevallen zijn, bij tienduizenden. Als gevolg van deze nederdaling ter helle is er in al deze landen een hunkering naar nieuwe poli tieke vormen, naar een practische en radicale toepassing van de be ginselen van menschelijkheid en recht. Dit scheppende proces, dat öbelt op het tot stand brengen van nieuwe vormen van politiek en sociaal leven, doet zich gelden met een elementaire kracht, en het is niet te veel beweerd als men zegt. dat in Nederland deze strijd zal worden gewonnen door de vooruitstrevende stroomingen in ons volk. die zich thans met onge wone kracht ontplooien. Ik ben er van overtuigd, dat gij alien zult begrijpen, dat een volk. dat op deze wijze van de diepste diepte van lijden is opgestegen tot een welbewust en intens besef van de enorme waarde en beteekenis van al wat rechtvaardig en rnensche- lijk is. den vurigen wensch zal koesteren dezelfde beginselen op internationaal terrein toegepast te zien. In het leven van een natie is geen ordelijk bestaan mogelijk zonder het gebruik van macht, maar overal waar de macht wordt uitgeoefend zonder dat zij in de wet haar grondvesten heeft en zonder dat zij behoorlijk rekening houdt met de rechten van elk menschelijk wezen, is het onver mijdelijke gevolg de terreur, die nazi-Duitschland voor onze oogen heeft ontplooid. Wij hebben het voornemen, er actief toe bij te dragen, om aan het handvest, zooals het nu is. elke eerlijke kans te geven- Ofschoon, zooals wel bekend is. wij er niet op elk punt over te vreden zijn, zullen wij stellig toch aandringen op haastige of ontijdige amendementen. Aan den anderen kant wenschen wij duidelijk te laten uitkomen, dat wij het handvest niet beschou wen als een gietijzeren vorm. die de internationale samenleving voor altijd in een vasten en on- wrikbaren greep moet houden Door het handvest goed te keu ren, hebben de middengroote en kleine staten uiï vriien wil be loofd, zich te onderwerpen aan den gemeenschappeli.jken regel van recht en wet; wij zien in- tusschen uit naar den tijd, waar op de groote mogendheden de noodzakelijkheid en het nut voor henzelf zullen inzien, om de toe passing van dien gemeenschap- pelij"ken regel van recht en wet op allen en allen tegelijk, te aan vaarden. Sprekende over het nieuwe wapen; de atoomsplitsende bom, zeide de minister-president: Men mag zeggen, dat wij meer ken— nis dan wijsheid hebben. Het geheim van de explosieve vrij making van atoomenergie is op het oogenblik slechts aan enkele mogendheden bekend, maar het is zeker, dat binnen korten tijd vele andere mogendheden, óók kleine, dezelfde en misschien nog erger mogelijkheden zullen bezitten. Misschien kan deze overtuiging, die vrees baart, leiden tot internationale samen werking, maar vrees alleen za> niet voldoende zi.in. Hat za noodzakelijk zijn steeds weer te herhalen en te blijven herhalen dat wij op den verkeerden weg zijn, dat wij in een critiek sta dium van de evolutie der menschheid zijn gekomen, en 'dat er maar weinig tijd over is. om onze politiek te doen steu nen op den hechten grondslag van de moreele beginselen, die leven in het hart van elk nor- maai menschelijk wezen. Alléén op deze w 'Jze zullen wij de problemen, die een gevolg zijn van de jongste ontdekking, meesier kunnen worden en in dezen geest zal Nederland deze organisatie in al haar werkzaam heden steunen. Onder de zaken van dringend belang op de agenda van onze vergadering is in het bijzonder vermeld het probleem van de uit gewekenen, en het rapport van de voorbereidende commissie be vat een aanbeveling, dat de eco nomische en sociale raad op eigen initiatief of op verzoek van de algemeene vergadering in zijn eerste zitting den aard en de doel treffendheid zal bestudeeren van het bestaande internationale in strument van hulpverleening. Wi1 leden van de Nederlandsche de gatie, wenschen duidelijk te vei klaren, dat wij deze aanbeveling van de voorbereidende commissie volledig onderschrijven. Naar onzt meening schijnit echter een be vredigende oplossing niet mogelijk, wanneer deze ongelukkige men- schen niet beschouwd worden als menschelijke wezens wier belan gen onze meest sympathieke aan dacht waard zijn. Elke oplossing langs nauwe nationale lijnen zou hat gevaar in zich sluiten, dat menschelijk geluk aan nationale belangen wordt opgeofferd Wij zijn ook van meenihg, dat een korte bespreking over de noodzakelijkheid om de handels belemmeringen te verminderen, om de voorkeursstelsels op han delsgebied weg te nemen en om monopolistische neigingen tegen te gaan, nuttig zal zijn. In dit verband wil ik ook de aandacht vestigen op het interna tionale credietvraagstuk. alsook op het vraagstuk der prijzen van grondstoffen Sommige landen hebben dringend crediet noodig voor hun wederopbouw. terwijl andere landen een kapitaalover schot hebben. Het komt mij voor. dat dit niet het moment of de Plaats is, om een debat te openen over de werkzaamheden van den veilig heidsraad, die nog niet met zijn taak begonnen is. Niettemin voel ik mij gedwongen, iets te zeg gen over een voorstel, dat de Nederlandsche delegatie tijdens de zitting van het uitvoerend comité heeft ingediend, inhou dende, dat de algemeene verga dering een permanent comité voor vrede en veiligheid zou instellen, niet met het doel om afbreuk te doen aan de bevoegd heid van den veiligheidsraad DONDERDAG 17 JANUARI Hilversum I (301 M 6.45 Gymnas tiek; 7 en 8.Nieuws en gram.»].; 12— Orkest: 12.35 grampl.; 13 Nieuws; 13.20 Orgelconcert; 14 Wereldprogramma; 15.— Voor d< vrouw 15.15 Grampl.; 16.— Godsd halfuurtje; 16.30 Zang en piano; 16 45 Voor de kleuters: 17— Radio-jeugd krant: 17.30 Grampl.; 18 30 Kwartier voor den arbeid; 18.45 Tony Schiffer- ein, piano 18 Nieuws; 19 15 Repor tage: 19.30 Orkest; 20.00 Nederland herrijst; 20.15 Concertgebouw orkest; 22 15 Mensch en maatscnappij; 22 30 Gramol.231.00 Nieuws; 23. #5-t'3 30 Prot. avondwiidrng Hilversum II (415 M 18 Nieuws. 18.30 Ensemble George Frank; 19.— oiano; 19.30 Voor de Ned Strijd krachten: 20.00 Oevar concert; 21 - Ftegeeringsvoorlichtingsd. antwoordt 21.15 Eddy walls speelt; 21.45 Prot A vondwijding; 22.00 Nieuws; 22 18— 23.00 De Kerstviering in de jaren der bezetting. zooals sommige delegaties ge vreesd schijnen te hebben maar uitsluitend met het doel. om de best mogelijke samenwer king, te verzekeren tusschen de jaarlijksche zittingen van laatst genoemd lichaam Dé Nederlandsche minister-presi dent besloot; Men kan er op ver trouwen, dat de Nederlandsche delegatie tot de komende debatten een bijdrage zal leveren in den geest, die deze redevoering ken merkt. De Nederlandsche natie is bezield met den wil om de pro blemen, waartegenover zij zich ge plaatst ziet. op te lossen in een radicalen, vooruitstrevenden geest. Evenals in verschillende andere landen vinden ook in Nederland in sociaal opzicht veranderingen plaats, die de nationale gemeen schap diep beroeren. De weder opbouw van het land is met groote kracht aangepakt, maar de econo mische activiteit zal voor een aan zienlijk deel moeten afhangen van het uiteindelijke lot van Duitsch- land, dat zoo nauw met het lot van heel Europa is verbonden. In zelfs nog sterkere mate voltrekt zich in Nederlandsch- Indië een sociale verandering, waar zij grenst aan sociale omwenteling. Ook dit vraag stuk wordt thans aangevat door ons land in samenwerking met de volken van Indonesië, op radicale wijze, waarbij wij ge leid worden door dezelfde mo reele normen, waaraan wij ons zoo standvastig houden bij den herbouw van ons eigen natio nale leven. Tenslotte moge ik de hoop uit spreken. dat deze nieuwe organi satie. die met hooggespannen ver wachtingen en nieuw vertrouwen begroet is. een machtig instrument zal zijn, om ons allen te helpen, de geestelijke krachten productief te maken, die onmisbaar zijn, wil de beschaving, zooals wij die verstaan, op deze planeet gered worden. Prof. Schermerhorn werd met hartelijk applaus begroet De heer Noel Baker van de Britsche dele gatie applaudiseerde nog, nadat de anderen reeds opgehouden hadden. Prof. Schermerhorn hield zijn toespraak op gelijkmatigen toon voor een oplettend gehoor. Hij sprak in het Engelsch. Toen ik de laatste maal bij Cornelie van Zanten kwam om over zangproblemen te praten was zij 82 jaarkwiek en vief haar stem was nog sonoor en zij sprak beheerscht en prachtig gearticuleerd, zooals altijd Haar adviezen waren concreet, helder en leerzaam. Zoo zullen wij, haar leerlingen, haar in onze herinnering bewaren. Cornelie van Zanten was een buitengewone zangpaedagoge, die een meesterlijke methode ge bouwd heeft, waaraan de oud- Italiaansche school ten grondslag lag. Haar kennis van de mogelijk- i heden der menschelijke stem Was onbeperkt en bovendien weten schappelijk gefundeerd. In talrijke geschriften is dit alles vastgelegd. Haar meesterwerk: „Bel canto des Wortes zal altijd een standaard werk blijven. Wonderlijk, hoe een carrière plotseling kan veranderen! In haar jonge jaren heeft zij als operazangeres over de wereld gezworven, in Italië. Duitschland, Rusland, Amerika. Daarna een nieuw bestaan zangpaedagoge, in Amsterdam, in Berlijn, waar zij langen tijd een beroemdheid was, na 1914 in den Haag. Sinds dien heeft zij haar woning op het Anna Paulownaplein 40 jaren lang haast niet meer verlaten. Overdag een kleine wandeling en soms 's avonds naar een concert. Cornelie v. Zamei Een nieuwe levenstaak had, ze: leerlingen vormen en zich ver diepen in zangtechnische vraag stukken: „It's all brainwork was één van haar geliefkoosde gezegden. Met eindeloos geduld heeft zij enkele generaties van zangers fessen) gevormd en met groote belangstelling volgde zij hun carrière. Wij zullen haar nooit vergeten. JO VINCENT. De uitslagen van de tweede ronde luiden E u w eAbrahams (Eng.) 10 na 17 zetten; List (Eng.)Broadbent (Eng.) 01; Friedmann <T Slow Golombek (Eng.i 01; Tartakower (Fr.)Bernstein (Fr 01: Sterner (Ver St.)Pomair (Spanje) 1—0; Stone (Eng.)—Opocensky (Tsj Slow.» afgebroken; Fa'irhurst (Eng.) Prins afgebroken; Koenig (J SI.) -Newmant: (Eng Lupi (port.)—Wood (Eng.) o—l; Winter (Eng.)Devos (B.) 10; Denker V S.)Medina (Snanje) 10: Chris- toffel (Zwits.)Thomas (Eng.) 1'0 De afgebroken partij List (Eng Golombek 'Eng uit de eerste ronde (groep A) werd door Golombek ge wonnen. De afgebroken oar^ii Abraham- (Eng.)Clhristoffpl (Zwits.); (grren B) werd nogmaals afgebroken, dna- het spel nog niet beëindigd was, toen de tweede ronde begon. Dr. M Euwe seinde Dinsdagavond uit Londen: De tweede ronde bracht een nieuwe sensatie: Ta-rtakower's nederlaag te gen Bernstein De laatste behandelde de door Tartakower gekozen dame-' pion-opening op rustige wijze en wor. weldra een pion. Niettegenstaande de meest verwoede pogingen van Has tings overwinnaar kon deze niet ver hinderen. dat Bernstein geleidelijk ter- Volle tribunes, waarop het Indone sische element uiteraard niet ontbrak Als voorgerecht o.m een „overzee- sche gebiedsdeelig" onv'werpje waar bij het privilege van de Surinaomsche bank wordt verlegd om c vcu- latiebank in Suriname werkaaam te zijn en de bank wordi gemachtigd in bepaalde gevallen af te wijken van de Surinaams-che Bankwet 1928 Daarna stak als eerste spreker over het Indonesische drama van wal de katholieke Indië-specialifeit Max van Poll, die nogmaals vooropstellend dat de katholieke fractie bereid ts aan de aspiraties der Indonesiërs tegemoet te komen en daarbij zeer vei (verder zelfs dan de regeering) te willen gaan. mits dit vereenigbaar Is met het be houd der rijkseenheid, niettemin ernstige critiek kwam oefenen op het beleid van de regeering, die theore tisch wel aan het standpunt der er kenning van het wettig gezag vast houdt maar in de practijk toch telkens een beroep doet op elementen, die met het wettig gezag in conflict zijn. Met Soekarno zou ni$t gesproken mogen worden; niettemin is ook hij ter conferentie uit genood: 3d En hoe zou Sjahrir het wettig gezag erken nen daar hij als praealabeien e ch stelt de erkenning der „repoebllk Indonesia"? Niettemin wordt hij de man geacht die de besprekingen moet voeren waarbij het voortbestaan van het rijk gemoeid Is. Naar de „Victory Clothing Collec tion" heeft medegedeeld, heeft Ne derland nu bijna 2 millioen kg klee- ditng, schoenen en beddegoed ont vangen, bijeengebracht in April van het vorig jaar door het Amerikaan- «che volk. Er wordt nu weer een inzameling gehouden voor kleeding voor Nederland. De eerste inzame- - ling voor Ned.-Irvdië bracht een mil- De oorzaak is te wijten aan een ■1-—kleeding OP bnim nnlorvHHO' HP (iTiPWPff Vfil'l De heer van Poll meent ten de7»en den luit-G.G. in gebreke te moeten stellen. Diens woorden en daden wij zen er op dat hij niet Juist den terug slag ervan op anderen aanvoelt En juist hij heeft terzake een „vinger- toppengevoel" broodnoodig. Daarom dient hij een overvloed van publiek gesproken woorden te vermijden en op het effect van zijn daden te letten Ook de voorlichting laaf te wen schen. Nederland heeft thans een slechte pers, terwijl zijn vroegere ..koloniale" bewind in de achting der eansche wereld aan de spits stond De oorzaak is te wijten aan een ver jzuim onzerzijds: de driewerf vermale dijde Hollandsche zelfvoldaanheid Zelfs het eigen volk mist de noodige voorlichting. De Kamer ontving de jongste nota der regeering op het laatste nippertje, te laat om er behoor lijk kennis van t'e nemen. Maar ook na dit staatsstuk tasten wij nog in hei volslagen duister b.v over de diverse mutaties onder de burgerlijke en militaire ambtenaren. De beteeke nis der uitlating met name van gene raal v. Oyen, die het niet met de politiek van de regeering maar wel met die van Christison heette eens te zijn. Zoolang wij aldus spr. uitslui tend door één man worden voor gelicht, is er ook niet veel te ver wachten van de door de regeering in uitzicht gestelde .kroniek" Uit zending van een parlementaire com- missie naar Indië (Engeland stuurde al een Labour-afgevaardigde naar Batavia zou t'en dezen een oplossing brengen. Met .volledig begrip voor de moei lijkheden der regeering dringt de katholieke fractie er bij haar op aan. harerzijds voor de verantwoordelijk heid der Kamer begrip te toonen. Het betoog van den heer van Poll werd aangevuld door zijn fractie genoot Bajetto, die er terecht op wees dat het weinig zin heeft met de regee ring van gedachten te wisselen. Zij volgt de lijn door haar uitgestippeld Ons bekruipt thans een gevoel van wrevel over de vernederende rol ons beschoren nu in feite onze souvereini- teit wordt aangesist Volgens dessen afgevaardigde moet er iets zijn wat de regeering verborgen houdt, en dat is te zoeken, gelooft hij, in de inter nationale verhoudingen; het ware beter alle kaarten op tafel te leggen Op enkele détails ingaande deed de heer Bajetto o.m. zijn beklag over de onvoldoende geestelijke verzorging der mariniers, onder wie een funeste propaganda wordt gevoerd die den goeden geest ondermijnt; tevens ont hullend dat de verzending van een Nederlandse!) dagblad aan de strijd krachten in Indië niet minder dan 90 ets per dag kost! Van anti-revolutionnaire zijde kwam de heer Meijerink de regeering ver- v.ih m dat zij zich in he« d°fe»v=ief heef'» laten d>' ngon en daarin nog steeds berust. Waarom zoo lang ge talmd? De kiem der ontbinding is gelegd. En wat is de regeering nu de ontknooping nadert van plan te doen? Laat ze het ons althans in comité-generaal meededen. Ook de liberaal Van Kempen moesi nog eens de „slechte berichtgeving" aan de kaak stellen Van hem noteer den we tevens de uitspraak da«t de Indonesische „republikeinen" niet anders dan Japansche wajangfiguren zijn; alsmede dat de „Jappo-fascisti- sche" terroristen finaal moeten wor den opgeruimd, willen we niet in Indië het slachtoffer worden van een slepende ziekte. Over de leiding van den fungeeren- den landvoogd was ook deze oud gouverneur heel slecht te spreken; er wordt zoo heette het kort en bondig, niet geregeerd! En diverse staaltjes werden daarbij overgelegd. Wij vermelden vervolgens de Indo nesische stem, die uit de in alle rust en kalmte gevoerde besprekingen op klonk. n.l. die van den heer Palar die èn als sociaal-democraat èn als Indonesiër de huidige regeering een goed hart toedraagt, doch h.aar een te groote „degelijkheid" wpin,? „fantasie" verwijt. Dat het in het algemeen bij de Nederlanders aan fantasie schort be wijst volgens den heer Palar o.m net feit dat zij Indonesië n# d« capitulatie aaëiiZ«Jnvisii0or%,e moeilijkheden Is dan deze i-n Nederland te veel worden geweten aan machinaties van Japan als zouden zi.i niet haar grondoorzaak vinden in de oude koloniale ver houding. Volgens dezen Indonesiër, die vol ledig vertrouwen stelt in Sjahrir. gaan net niet allereerst om een conflict tus schen de militaire machten van Neder land en Indonesië; anders zou het er voor Nederland niet rooskleurig uit zien. Maar Nederland mag zich ge lukkig prijzen geallieerd bondgenoot te zijn. Want de invloed van nex Atlantic Charter is merkbaar en ook stelt Amerika er prijs op in Indonesië een rustig beleggingsgebied te pujvei behouden. r» r Deze zienswijze van den heet werd nog eens onderstreept door oen heer oedhart, die als .««legaal kamerlid gaarne aan de ..oude Kamer haar feilen toont. Zijn betoog culmi neerde iii de uitspraak dat de Neder landers zelve aansprakelijk zijn voor der. chaos die thans in Indonesië h<wyCtlaten het bier maar bij. Veel teekening kwam er in de nog niet. Misschien_<Jfct de "Mine Woensdag wat me steken. Misschien! rein won, en ten slotte in het eind» spel zegevierde. Prins staat een pion voor tegen Fairhurst en zal wel winnen ln de partij StoneOpocensky zijn de kan sen vrijwel gelijk. In groep B won Euwe tegen Abra hams in 17 zetten, nadat deze laatste een incorrect stukoffer had gebracht en bovendien de sterkste voortzet ting had verzuimd. De hangpartij AbrahamsChristot- fel uit de eerste ronde is ten slotte na hardnekkingen strijd door den Zwitser gewonnen Spel van het wonderkind Hieronder volgt de eerste oartU van het Spaansche wonderkind Wit: A Pomar zw. dr. S Tar nkower Orthodox -damegambie i 1 d2d4, Pg8—f6; 2. c2c4 e7-* e6; 3 Pbl—c3. d7—d5; 4 Lel— g5. Lf8e7; 5 e2-e3 h7h6; G L.g5 h4. 00; 7 Pgl—f3. b7bC: 8 C4X d>5, Pf6Xd5; 9 Pc3xd5, Le7Xh4; 10 Pd5 X c7. Lh4%f2t 11. Kei x f2, Dd8Xc7 (het ls de vraag, of de door wit gekozen afwikkeling tot voor deel heef, geleid); 12. Talcl Dc7— e7; 13 Ddlc2 Pb8d7; 14 t-fl— b5 (het ziet er zoo mooi uit maar zwart heeft voldoende tegenspel), Pd7—f6; 15 Pf3e5. Lc8—b7: 16. Thltl (niet goed zou zijn 16 Dc7, Pe4t; 17 Ke2 Db4l), Pf6—g4t; 17. Pe5Xg4 De7h4lla. Kf2—gl Dh4X g4 (met een aardige combinatie heeft Tartakower de gevaren op den da mevleugel beeworen en zich fegen- kansen op den anderen vleugel ver. schaft); 19 Dc2e2, Dg4—g5. 20. Tel—c7 t.b7e4; 21 L,b5d3 (kost een pion; juist was 21. Lc6 geweest), Le4Xg2; 22. De2Xg2, Dg5Xe3t; 23. Kgl—hl De3Xd3; 24. Tc7xf7 (van deze tegenactie had de witspeler zich te veel voorgesteld), Tf8xf7; 29. Dg2xa8t Kg8h726. TflXf7 Dd3 bit; 27 Khlg2. Dbl—g6t: Kg2 _f2 <*7g5j Er volgde nog: 30. De4t Df5; 31. Db7t Kg6 32, Db8, Dh3t 33 Kf2, Kh5 34 Dc7 Kg4; 35 Dc5 Df3t 36. Kgl Ddlt 37 Kg2, Dd2t 38 Kgl, Dclt 39 Kg2. dXb2t 40. Kgl Dblf. 41 Kg2 DXaSt en zwart won go- makkelijk. Pauselijke waardeering voor Kardinaal De Jong Toen Z.H. de Paus na het uitspreken voor de radio van Zijn Kerstboodschap tot de wereld, de Kerst- en Nieuw jaar swenschen der aanwezige prelaten in ont vangst nam, was daarbij als eenige Nederlandsche bisschop ook tegen woordig Z.H. Exc. Mgr. Dr. J. Olav Smit. Aan f"" wensch voegde dezea\dus "jeldt Omhooa''. woorden van aanfe toe voor de hooge onderscheiding, welke Z.H. den Aartsbisschop van Utrecht had toegedacht. Zinspelend op het gedrag van Mgr. De Jong tijdens de bezet tingsjaren merkte de Paus dan op: „E stato veramente un erve. Si e comportato eroicamente". (Hij was waarlijk een held. Hij heeft zich heldhaftig gedragen i DE BRITSCHE HAVENS. De Britsche havens Cardiff, New port, Swansea, Port Talbot et» Barry, alle gelegen in Wales, zul len zoodanig gemoderniseerd wor den dat zij ln staat zullen zijn het exportverkeer, hetwelik tot voor den oorlog over Hamburg liep, over te nemen. Een bedrag Woensdag wa, meer licht kan ont- van 5 millioen zal daarmede ge steken. Misschien 1 l H at moeid zijn.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1946 | | pagina 2