Gunstiger toestand te Batavia
Begrip van volk tot volk
Fiscale en sociaal-econ. politiek
Nieuw schokkend getuigenis
te Neurenberg
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
SuS&'SSSL""1
Nationaal budget grond
slag voor nationaal plan
Dank zij Christison's actie
Ombrengen van Ned.
vliegers en kampbewoners
Eerlang reizen naar
de maan
Nieuwe Wereldbeschouwingen
Afscheid van de oude
wereld
R'dam Giro 9095
Directeur:
Joh Kuljper*.
Hoofdred.Mgr
Dr. J Witlox.
Alg. Redacteur:
H. A. Paalvast.
Drukker:
N.R.c N.V.
Ultg. v. d. Maas-
bode-Stlchtlng
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
ZATERDAG 26 JANUARI 1946
68sle JAARGANG No. 19920
Abonmementspr
3.25 p. kwart,
1.10 p maand
f 0.26 p. week
Tijd. adres:
Broersvest 8 A
Tel. 68804
Advertentlën
15 ets per mm.
Voor leden van de Gelderscfae
Industrleele Club te Arnhem heeft
de Minister van Financiën, prof.
n*r. P. Lieftinck, een rede gehou
den over fiscale en sociaal-econo
mische politiek.
De opvattingen aangaande de
juiste plaats en functie van de
openbare uitgaven en de fiscale
politiek in het maatschappelijke
leven hebben een opmerkelijke
verandering ondergaan, aldus ving
de minister zijn rede aan.
Volgens het 19de-eeuwsche Lais-
ser-taire ideaal van de neutrale rol
van den staat beschouwde men de
ÏESn uitgaven als onproduc
tief. In de praotijk deden zidh
steeds belangrijke uitzonderingen
a?"- °P de laisser-faire theorie.
j elnd van de vorige eeuw
trad .de zelfstandige functie van de
publieke uitgavenpolitiek en van
de belastingheffing als instrumen-
en van sociale politiek reeds meer
en meer op den voorgrond.
De gedachte van het jaarlijksch
besroohngsevenwieht bleef eoher
tot aan de groote depressie van het
eind van de 20er jaren van deze
eeuw toe. de hoogste wijsheid, on
danks het feit, dat de staatsbegroo-
ting toen reeds een veel grooter
deel van het volksinkomen in be
slag was gaan nemen. Een verder
gaande verandering in de opvat
tingen omtrent de meest juiste fis
cale politiek ontwikkelde zich in
de laatste tien jaren vóór den oor
log Voornamelijk als gevolg van
de toenemende bemoeienis met de
Werkloosheid en het algemeen
Zich verbreidende inzichit in de be-
teekenis van de overheidsuitgaven
Voor de conjunctuur.
Zoo kwam het heele probleem
van het financieele overheidsbe-
heer in een nieuw stadium van
discussie, zoowel wat omvang en
methode van belastingheffing be
treft, als wat de hoogte en de
soort der gewenschte publieke uit-
de bateekenis van de staats
schuld en het belang van al deze
ia et o ren voor het fcrndig-ettaire en
monetaire evenwicht aangaat.
Onhoudbare veronderstellingen
Maakte het overheidsbudget In
net midden van de vorige eeuw
misschien 5 tot 10 van het volks
inkomen uit, in deze eeuw en met
name na den vorigen wereldoorlog
steeg dit percentage in vele landen
tot 20 a 30 en na dezen oorlog
zal her in een aantal landen nog
aanmerkelijk hooger liggen.
Onder deze omstandigheden is de
mogelijkheid groot, ja, is het vrij
wel onvermijdelijk, dat de fiscale
politiek een rol van'be teekenis gaat
spelen in de sociaal-economische
politiek.
Het wordt practisch onmogelijk
om vast te houden aan den tradi-
tioneelen eisch van de jaarlijks
sluitende begrooting, zonder de aan
het zakenleven inhaerente tenden
tie tot cyclische onevenwichtigheid
nog extra te versterken. Wanneer
de overheid haar uitgaven mee doet
schommelen met de opbrengst der
belastingen, verscherpt zij de de-
Pressie en stimuleert zij de' hausses.
Met het oog hierop wordt dan
®?k in de moderne litteratuur be
Pleit
t-i V het belastingstelsel zoo in te
Jfcnten, dat de heffingen een zoo
vuSjn?°eelijk destabliseerenden in-
2 b hebben
>nves?f Pubiieke uitgaven met een
.Dofseiijk jBskarakter voorzoover dat
wjden van s-,~ te concentreeren in
3 het ^Pressie;
politiek. die b van een begrootings-
tekorten aanvawu" van depressie
van hausse ovtS in tijden
ken erschotten te kwee-
Dit alles wijst m rie ri-v...
de noodzakelijkheid van een 1*mVan
jarige begrooting, althans voor S
zgn. beleidsuitgaven. De noodzake
lijkheid om rechtvaardig te zijn in
de heffingen en efficient in de be
steding, om misbruik van fiscale
macht te ontgaan en het vertrou-
in het staatscrediet te bewaren,
aan rt voornaamste eischen, die
steid beheer moeten worden ge
grenzen bij publieke uit-
Boven 'n acht te nemen-
durend hn„moet men zich voort
zen die wVs j blijven van de gren-
in acht m ,de Publieke uitgaven
om nipt morden genomen
te venzine?P financieel moeras
indacht- Daarbij verdienen de
bedHUsii^faed °P bet particuliere
drijtsleven mSfp sten op het be-
dat 211 et zoodanig
v^n.en en het nfil ngslust
w?H;nder°n RiiS? van winst
d?p vnm de psycjl^dere aandacht
leid d? een bepSg:sche invloed,
iëid der reeeariVT financieel he-
helMd* jltgaat bedrijfs
beleid der reBeermir°dwen in het
is niet een kwestie van financiering,
maar van psychologie.
2. De invloed op de arbeidsmarkt
en op de kapitaalmarkt. Wat de
arbeidsmarkt aangaat, moet wor
den voorkomen, dat de omvang
waarin en de wijze waarop
de overheid haar gelden besteedt,
leiden tot een schaars worden van
de arbeidskrachten die hun werk
kring zoeken in net particuliere
bedrijfsleven of/en tot een opdrij
ving en verstoring van het loonpeil.
Wat de kapitaalmarkt betreft, is
van veel belang, dat deze niet door
de overheid wordt gedraineerd,
hetzij doordat haar beleid remmend
werkt op de besparingen, hetzij
doordat dit onvoldoende ruimte
laat aan de vrijheid van investee-
ring. Ook de rente-politiek, die de
overheid voert, verdient hierbij de
aandacht
3, De invloed van overschotten
en tekorten op het budget van de
overheid. Op den langen duur moet
naar een budgetair evenwicht wor
den gestreefd, althans van de
gewone middelen en uitgaven, d.i.
van den gewonen dienst. Op den
buitengewonen dienst zal men wel
doorloopend met tekorten werken,
maar ook hierin zal men een
rhytihme moeten brengen, tegenge
steld aan de conjunctuur en zich
bij voorkeur moeten beperken tot
het doen van uitgaven, die het
staatsvermogen blijvend ver
meerderen en zoo mogelijk
rendabel zijn. De omvang van de
staatsschuld mag niet zoodanig
worden, dat de staat aan zijn ver
plichtingen niet meer kan voldoen
of zelfs zoodanig, dat de dienst
dier schuld een onevenredige plaats
gaat innemen onder de loopende
uitgaven, waardoor men de noodige
ruimte verliest voor andere nood
zakelijke uitgaven.
Een afzonderlijke plaats komt
hierbij toe aan den dienst der
sdhuld jegens het buitenland, om
dat het in gebreke blijven jegens
buirtenlandsche crediteuren zich op
ernstige wijze wreekt in een ver
lies van internationaal vertrouwen,
4. De invloed op hel monetaire
evenwicht. Als de staatsuitgaven
niet worden gefinancierd uit be
lastingopbrengsten en leeningen
en men zijn toevlucht neemt tot
aanvullende geldschepping, treedt
het gevaar van inflatie op, met
alle gevolgen daaraan verbonden.
Tenslotte wees spr. er op. dat
het gebruiken van de fiscale poli
tiek ter bereiking van sociaal-
economische doeleinden slechts
op eenigszins verantwoorde wijze
kan plaats vindenindien men
het overh rsbudget weet te om-
ramen door ;en zgn. nationaal
budget, dat het geheele nationale
inkomen en het totaal der natio
nale uitgaven overzichtelijk tegen
over elkaar stelt. Een dergelijk
nationaal budget is voorwaarde
en grondslag voor een nationaal
plan.
kan luneste gevolgen XiZo.
punt
Dit
Al heeft men ook in verschil
lende publicatiën bijzonderheden
gelezen over de gruwelen, In de
Duitsche concentratiekampen be
dreven, toch geeft het niet alleen
den aanwezigen in de rechtszaal
te Neurenberg, maar ook hun, die
den gang van het proces daar van
verre volgen, telkens weer een
wanneer een slachtoffer
f van Duitsche oorlogsmisdaden
ten tooneele vorschUm^ dalr
voor de veroorzakers zelf van die
misdaden tegen hen zijn ontroe
rende getuigenis uit te spreken.
Krachtiger dan alle gruwelijke
verhalen, in de documenten neer
gelegd. was ook nu weer het mon
delinge getuigenis van één der
weinige overlevenden van Maut
hausen, den Franschman Maurice
Lampe.
Ontroerde beklaagden
Alle beklaagden luisterden ge
spannen toe en velen van hen wa
ren zichtbaar ontdaan door deze
weergalooze beschuldiging.
Lampe verhaalde, hoe hij samen
geperst met 104 man In een vee
wagen van Frankrijk naar Maut
hausen vervoerd werd. Ofschoon
net twaalf graden vroor moesten
de gevangenen van de Fransche
grens af, naakt reizen. Bij aan
komst ir Mauthausen zei de offi
cier. die het transport van twaalf
honderd Franschen begeleidde:
Duitschland heeft nieuwe wapens
noodig. Daarvoor gaan jullie wer
ken. Maar ik zeg je, dat niemand
zijn familie nog ooit zal terug
zien. Als iemand dit kamp binnen
gaat. komt hij er nooit meer uit,
tenzij door den schoorsteen van
het crematorium.
Lampe beschreef vervolgens het
werk in de beruchte steengroeven,
waarin uitgeputte menschen via
186 treden moesten afdalen. Hij
verhaalde, hoe twee Franschen uit
een ploeg van twaalf werden
ïeergeschoten, omdat zij de Duit
sche orders niet verstaan hadden.
De rest van de ploeg moest de
ijken meenemen naar boven.
Lampe verhaalde voorts, hoe op
6 September een transport van 47
vliegerofficieren, Britten, Ameri
kanen en Nederlanders, om het
leven gebracht is. Deze waren ter
dood veroordeeld wegens een po
ging om te ontsnappen, nadat zij
met oen parachute waren gedaald,
s Ochtends zeven uur moesten zij
verzamelen en werd hun gezegd,
dat de doodstraf voltrokken zou
worden Een Amerikaan vroeg als
soldaat te mogen sterven, waarop
hij ,an alle kanten geslagen werd.
Allien werden barrevoets en half
naakt in de groeve geleid. Zij
moesten met steen van 25 kilo op
den hals naar boven klimmen en
daarna terugrennen. Vervolgens
kregen zij zwaardere steenen en
hun lijdensweg duurde voort tot
zij dood neervielen of getroffen
werden door een steen, die voor
gangei's lieten vallen.
Toen Lampe 's avonds uit de
groeve terugkwam, was de weg
bedekt met bloed en lagen er 21
lijken. 20 andere slachtoffers stier
ven den volgenden dag op die
zelfde wijze.
DE NATIONALE FEESTDAG
De regeering heeft besloten
den nationalen feestdag, waar
voor als datum de 5e Mei was
vastgesteld, dit jaar od den
4en Mei te vieren, zulks in
verband met het feit dat
5 Mei op een Zondag valt
Een maand, nadat generaal
Chrisiison in Batavia zijn actie om
„krachtiger maatregelen te nemen
teneinde orde en rust te verzeke
ren" was begonnen', is het ui. er-
lijk van de iad belangrijk veran
derd. Het Wild West-karakter van
de stad is verdwenen en met den
dag worden de omstandigheden
beter. Christison's jongste bevel,
dat alle opschriften, van welke
strekking ook, verwijderd moeten
worden van treinen, trams, per
rons, straten en huizen, vormt het
slot van zijn campagne, die zeer
effectief is gebleken.
De schoonmaak wordt snel ten
uitvoer gebracht en wel in den
meest letterlijken zin van heit
woord. De Britten hebben van het
repulblikeinsche gemeentebestuur
de leiding over alle gezondheids
diensten overgenomen
Het herstel van de straten is
ook flink ter hand genomen door
de Britten, die op het bureau van
gemeentewerken, er toezicht op
houden hoe Ned. technici en In
donesische ploegbazen en arbei
ders elke groep onder een eigen
chef dit zoo hoog noodige kar
wei aanpakken. Er zijn talrijke
verkeersopstoppingen, doch het
publiek aanvaardt deze gaarne,
omdat zij veroorzaakt worden
door ploegen Japanneezen. wer
kend onder Nederlandsche lei
ding en groepen Britsch-Indiërs
onder hun eigen onderofficieren,
die groote gaten in de wegen op
vullen. deze asfalteeren en zoo
doende een groot aantal ramme
lende wagens voor verdier ge
bruik dienstig helpen zijn.
Rijst is nog steeds schaarsch en
zelfs in eenige afgelegen distric
ten zijn de prijzen gestegen tot
13 Japansche guldens „per liter".
Een gunstig verschijnsel is, dat
vele Indonesiërs en Chineezen.
die in de laatste maanden onder
druk van extremistische zijde
geweigerd hebben om voor Euro
peanen en speciaal voor Neder
landers te werken nu weer gaarne
aan den arbeid gaan. Velen zijn
reeds teruggekeerd in hun vroe
ger beroep.
Toch zijn de omstandigheden in,
Batavia nog niet geheel normaal.'
Af en toe hoort men nog schie
ten en er komen nog vrij veel I
gevallen van chantage voor.
voornamelijk op- Chineesche in-l
woners. Het plunderen is nog
moeilijk te onderdrukken, maar,
over het geheel genomen, is het
beeld van een maand „gedwon
gen orde en rust" zeer bevre
digend.
Met ingang van 24 Jan. zijn de
kranten en het radiostation te
Batavia onder geallieerde super
visie gesteld, in dier voege, dat
zij door de geallieerden kunnen
worden overgenomen, blijvend
kunnen worden gecontroleerd,
dan wel tijdelijk of blijvend ge
schorst, indien hun berichtgeving
„beleedigend geacht zou kunnen
worden, de meening in vlam zou
kunnen zetten-.of op de een of
andere manier, direct of indirect,
de menschen zou kunnen ophit
sen tot daden, die rechit en orde
schaden".
Van Mook fa Batavia.
Dr. Van Mook. de Lt.-G.G van
Ned. Oost-Indië, wiens terugkeer
naar Java door ziekte te Cairo
was uitgesteld, is nu te Batavia
gearriveerd.
COMMANDOWISSELING
IN INDIË
Hangende de reorganisatie van
het commando der zeemacht in
het Oosten, heeft schout-bij-nacht
Pmke de functie van waarnemend
commandant zeemacht van schout-
bij-nacht Koenraad overgenomen.
Felix Gouin bezig met de for
matie van een nieuwe regeering.
Los Angeles, ZS JanuariMajoor
W. E. Osborneeen voormalige
majoor van. het Australische
leger, die de radar-experimenten
om met de maan in contact te
komen, heeft geleid, voorspelde
tegenover verslaggevers van de
pers, dat binnen de komende
tien jaren raketreizen naar de
^^nr.1rfouien bunnen worden
„In samenwerking met dr. J. H.
Piddington van de universiteit
te Sydney, aldus Osborne, kwamen
wij in October en November
1941 verscheidene keeren met de
maan in contact". Momenteel
verricht Osborne geheime onder
zoekingen voor de regeering der
Vereenigde Staten, waarbij hij
gebruik maakt van een spéciaal
apparaatdit werd op de maan
gericht en vrijwel onmiddellijk
nam men trillingen waar. die
gecontroleerd en nog eens gecon
troleerd werden. De tusschen-
pauze was 2 y seconde, maar over
de frequentie, welke uit een zeer
korte microgolf bestond, werd
niets medegedeeld.
De lang verwachte Wisjinski
de Soviet-vertegenwoordiger
op de TT-»o cokom*
Ie Londen aan.
door
Hans Hermans.
Parijs, 13 Januari 1946.
LANGEN tijd werden de betrek-
kingen tusschen de Staten
bepaald door de onderlinge be
trekkingen der vorsten of der
regeerende staatslieden. Langen
tijd waren zij louter een kwestie
vclyi diplomatieke "mctchinevie
Doch tempora mutantur. Nieuwe
tijden hebben het inzicht ge
brachtdat de diplomatieke ma
chinerie slechts betrekkelijke
waarde heeft. Wil zij haar groot
ste taak het handhaven van
den vrede goed vervullen, dan
moet zij rusten op den onder
bouw van een goede verstand
houding, een goed wederzijdsch
begrip tusschen de volken zelf
Zóó ziet de Amerikaanschc am
bassadeur, in Den Haag, dr Stan
ley Hombaok, oud-hoogleeraar in
de politieke wetenschappen aan
de Harvard-University, reeds
jaren lang echter opgenomen in
Amerikaan.che diplomatie de
taak dergenen, die in dezen tijd
het officieel® verkeer tusschen de
Staten dragen. Zij kunnen hun
werk slechts goed doen, wanneer
zp de volken brengen tot een goed
Pe%J'J P van elkanders karakter- u-e?™;
rreisiken, elkanders instellingen en Parijs? Afscheid
elkanders moeilijkheden en pro
blemen.
SLENTEREN door Parijs heeft
een bijzondere bekoring, om
dat men er telkens weer van de
eene bewondering in de andere
valt voor dit onover' .ffen kunst
werk van stedebouw. Stellig: het
is indrukw°kkend om te wandelen
door de colonnades van Sint Pieter,
onder de boomen van het Prater,
over het Victoria-Embark ment
aan de Thames en langs den Haag-
schen Hofvijver Maar Parijs! Geen
stad in Europa die de monumen
ten van haar beschaving in een
zóó majestueuze omlijsting heeft
geplaatst. Men hoeft waarlijk geen
warwinkel van steegjes te door
kruisen om het Louvre te benade
ren en men hoeft van daar waar
lijk niet te zoeken naar den kilo
meters verde- gelegen Are de Tri-
omphe. Alles staat in .en ruimte,
die de schoo.iheid reeds op grooten
afstand doet spreken, waar iedere
vierkante centimeter rendabel is
gemaakt. Hier zijn de straten lang
en recht niet omdat het zoo prac
tisch is, maar omdat het zoo mooi
is om ze als lange sterrc tralen te
doen liggen en er de weidsche
verte in te zien.
Waarom leien de Amerikanen
ons, voordat zij ons overbrengen
naar de Nieune Wereld, nog en
kele dagen en wat voor neer-
iike dagen! zwerven door
van de Oude
Wereld in de stad, die haar cultuur
het zuiverst belichaamt van alle
steden in Europa? A *heid van
de cultuur der Oude Wereld, die
haar heerlijkste monumenten en
bovenal het monument van deze
stad tot stand bracht, 'vóórdat de
wetenschap der economie was
u.tgevonden? Vóórdat de menschen
„practisch" werden
LUCIFERS, vuurwapenen, ex
plosieve stoffen en atoombom
men dat zijn zoo de dingen, die
men niet in zijn koffer mag hebben,
wanneer men een Oceaanvlucht
gaat maken. Vei der wordt men
medisch gekeurd en tenslotte
moet men film van een half
uur bijwonen over den vliegtocht
Een bepaald opwekkende film na
het zien waarvan men zich onge
veer te moede voelt - Is na het be
zoek van oen verzekeringsagent
die rijkelijk met de risico's des
levens heeft gesche md. om zijn
postje te 1 nnen afsluiten. Deze
film verto nt precies alles, wat
men moet doen en laten, wanneer
het vliegtuig boven den Oceaan in
gevaar komt te verkeeren en naar
beneden gaat. Zwemvest aan; vul
len met lucht; alle harde voorwer
pen uit de zakken; boordeknoop
jes los; brillen af; en dan wachten,
tot de schok komt. Dan het luik
uitwerpen, een rutol rboot in het
water en d.arin rondzwalken met
een radiotoestel en een noodrant
soen voor een paar dagen Moe
derziel alleen op den oceaan, tot er
hulp komt opdagen. Mooi om te
zien. maar
Het zou den meesten van ons
toch aangenamer zijn, maar vast
ia New York te wezen...,
