HONDERD MILLIOEN TON AAN SCHEEPSRUIMTE Mitrailleurs en proefalarm in Neurenberg Krachtproef voor Sjahrir DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN. S: Spellingcommissie gereed VERKOOPen CONTROLE Wat doen de Ver. Staten Voor den onbekenden zeeman Mgr. J. P. Huibers i 10 jaar Bisschop Kotholieke Ki-oolenleider vermoord Kanunnik Van Scfiaik De eindelooze reeks rechtsschendingen De juiste stemming 2.V2 Spaarcertificaten Exita-treinen Volksfronf en Pemoeda's „Australisch embargo gevolg van wanbegrip" R'dam Giro 9095 Directeur: joh. Kutjpers Hoof. (tred.Mgr Dr. J. Witiox. AÜg. Redacteur. H A- paalvast. Drukker: N.R-C-N.v. Ditg. v.a. Maas bode-stichting. NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT DINSDAG 5 FEBRUARI 1946 68ste JAARGANG No. 19928 \bonnem entspi f 9.25 (p. kwart 11.10 p.maand C 0.26 p. week Tijd. adres: Broersvest 8 A Tel. 66804 Advertentiën 15 ets p. mm. Gisteren Is te Londen de eerste vergadering van gedelegeerden van vijf landen gehouden ter be spreking van de scheepvaartpool. Het betreft hier de toekomst van ongeveer honderd millioen ton aan koopvaardijschepen, waarbij acht tien landen geïnteresseerd zijn. Gisteren Waren slechts de afgevaar digden van Groot-Brittaimië, de Vereenigde Staten, Nederland, Noorwegen en Frankrijk bijeen gekomen. Later zullen god elegeer- den van Australië, België, Brazilië, Canada, Chili, Denemarken, Grie kenland, Britsoh-Indië, Nieuw - Zeeland, Polen, Zuid-Afrika, Zwe den en Joego-Slavië aan de vergadering deelnemen. Vrijdag a.s. zal de laatste vergadering plaatsvinden, waarna een commu niqué zal worden uitgegeven. rionr Ap vertegenwoordigers uit Scandinavië voor deze conferentie fsTZaterdag j.l. een vóórbespreking eehouden, teneinde hun standpunt vast te stellen. Het schijnt, dat de reeders uit Scandinavië als een heidsfront zullen optreden. Uit ver klaringen van Noorsche reeders blijkt, dat de Noren tegen voort zetting van de internationale con trole op de scheepvaart zijn Reuter's financieele redacteur, Gampel-1, wijst er op, dat de hou ding van de Britsche scheepvaart op deze conferentie en het resultaat Van de conferentie zullen afhangen van een factor, welke nog niet voldoende bekend is, n.l. de beslis^ sing, welke het Amerikaanscn congres zal nemen over de wet inzake den verkoop van overtollige Amerikaansohe schepen. Het is nee goed mogelijk, dat de conferentie tot een tweevoudig besluit zal komen in Plaats y?nhe, het beslissingen, waarbij net aan net Amerikaansche congres zal worden overgelaten om te beslissen of er in de toekomst een internationale controle op de scheepvaart zal be staan door middel van quota, welke de Ver. Staten wenschen of een toestand vrij van alle concur rentie: dit zou beteekenen, dat landen buiten de Ver. Staten zich bereid verklaren tot het sluiten van overeenkomsten, welke de erkenning inhouden, dat de Ver. Staten een speciale plaats innemen in verband met hun overtollige scheepsruimte en de hooge exploi tatiekosten, welke bereidverklaring alleen zou gelden, indien het Ame rikaansohe congres bij de eind beslissing over de wet tot verkoop van overtollige schepen, rekening houdt met het -probleem van het tekort aan scheepsruimte bij de andere landen. Ben tegenovergestelde houding zouden de andere landen innemen indien de Ver. Staten geen reke ning wenschen te houden met het tekort aan scheepruimte in landen buiten de V.S. Ver. Stalen: 60 pet. van wereldlonnage. De voornaamste troefkaart van de Ver Staten. het bezit van ruim 60 pet. der wereldscheeps- ruimte, tegen voor den oorlog 14 pot. wordt echter slechts als van tijdelijk voordeel beschouwd. De veel lagere exploitatiekosten stel ten de andere tonden ongetwijfeld in staat om met succes met de VS te concurreeren, wanneer de andere landen hun handelsvloten weer zullen hebben opgebouwd. Tegen dien tijd zal een groot ge deelte van de overtollige scheeps ruimte der Ver. Staten naar den slooper gezonden kunnen worden. Dooh op dit oogenblik en voor den eerstkomenden tijd hebben de Ver, Staten echter alle troeven nog in handen en indien Engeland en de andere scheepvaartlenden thans de concurrentie tegen de V.S. zouden willen opnemen, zou er moeilijk een ongunstiger tijdstip mogelijk zijn. Tenzij de Amerikaansche senaat zijn besluit herroept, waar bij de 600 Amerikaansche schepen, welke thans door andere landen zijn gecharterd, moeten worden betaald in contanten of terug worden gegeven, bevinden de andere landen zich in een moeilijke positie. De niet-Amerikaansche landen hebben dringend behoefte aan schepen en momenteel biedt het surplus van de Ver. Staten de eenige mogelijkheid om aan deze schepen te komen. De door de Ver Staten voor liberty-schepen ge vraagde prijzen zijn niet buiten gewoon hoog en zelfs aanzienlijk lager, dan die, welke de Britsche regeering eischt van Britsche reeders voor overeenkomstige schepen, welke in Engeland zijn gebouwd. De eisch van den senaat, dat de schepen moeten worden ge kocht, beteekent echter, dat de niet-Amerikaansche landen in hun tijdelijke behoefte slechts kunnen voorzien door het betalen van prijzen, welke voor de Amerikaan sche schepen veel te hoog moeten worden geacht, daar deze zich slechts leenen voor het normale gebruik in vredestijd. Daar echter alle tonden, welke aan de inter nationale scheepvaartconferentie deelnemen, meer baat hebben bij een compromis dan bij strijd, zal het waarschijnlijke resultaat van de gisteren begonnen conferentie een compromis zijn. Naar uit Washington wordt gemeld, zal de Amerikaansche delegatie de eisch stellen, dat de Amerikaansche scheepvaart een aanzienlijk deel van de te expor teeren goederen, welke als gevolg van de Amerikaansche leeningen gekocht worden, zal mogen ver voeren. Ter huldiging van het werk der mannen van onze koop vaardij gedurende de oorlogs jaren en opdat de nagedach tenis van hen, die daarbij hun leven gaven bij het nageslacht in eere zal blijven, heeft een commissie uit de kringen der groote vaart, het denkbeeld opgeworpen, een monument te doen ontwerpen voor den on bekenden zeeman van de koopvaardij. Met kerkvoogden is reeds overeenstemming bereikt over het oprichten van zulk een monument in *de Oude Kerk te Amsterdam, die o.m. reeds de praalgraven bevat van Jacob van Heemskerck en Isaac Sweers. In den a.s. zomer hoopt men de graftom be voor den onbekenden zee man in een plechtige bijeen komst te kunnen onthullen. Ter gelegenheid .van den tien den verjaardag zijmeT H. Bis schopswijding zal Z.H. Exc. Mgr. J. P. Huibers, bisschop van Haar lem op Zondagavond 10 Febr. a.s. om 7 uur een pontificaal Lof celebreeren in de kathedrale kerk van St. Ravo te Haarlem en het bisdom opnieuw toewijden aan de H. Maagd Miaria, de Moeder van Altijddurenden Bijstand. Op Maandag 11 Februari, feest dag van O.L. Vr van Lourdes, zal om half elf de hoogeerw. heer dr. C; Henning, kanunnik en re gent van htet seminarie „Hage- veld" te Heemstede een plechtige Hoogmis opdragen in de Kathe draal te Haarlem met pontificale assistentie van den jubileerenden Bisschop. H-et voltallige kapittel zaldaarbij tegenwoordig zijn. Op uitdrukkelijk verlangen van Monseigneur zal deze verjaar- Onze Romeinsche correspondent meldt ons: Uit welingelichte bron te Triest wordt gemeld, dat aldaar ver moord is Giovanni Protulipatz uit Zagreb sedert twintig jaar voor zitter dier katholieke jeugd in Kroatië. Volgens een algemeen verspreid gerucht is de dader een partisaan, dia gehandeld heeft op bevel van de geheime politie der partisanen. Inderdaad lanceerde sinds eenige dagen Radio Zagreb aanvallen tegen het slachtoffer als leider der Katholieke Actie en medewerker van aartsbisschop Jbego Slavië, wiens invloed den laateten tijd aanmerkelijk steeg. TT^Ïunm^ J. G. van Schaik te utrecht, proost van het metropo- litaan kapittel en geheim Kamer- heer van Z.H, den Paus, viert 12 Februari *yn 75steo verjaardag. Er zijn op verschillende punten van het Neurenbergsche gerechts hof mitrailleurspos ten opgesteld. „Niet dat iets ernstigs te vreezen is" verklaarde in een communique generaal I.eroy H. Watson, de opperbevelhebber van Neurenberg, „het zijn slechts voorzichtigheids- maatregelen". Intusschen zijn ook in het gerechtshof zelf uitgebreider veiligheidsmaatregelen getroffen. Naar de „United Press" meldt. Is tevens het eerste proefalarm ge houden Amerikaansche soldaten met de bajonet op het geweer omsingelden het gerechtsgebouw Met radio en machinegeweren uit geruste jeeps patrouilleerden in de omgeving. Het gerechtsgebouw zelf werd gedurende bijna vier uur ge sloten en de wacht binnen werd verdubbeld. Bij de heropening der zitting nam onmiddellijk de Fransche aan klager Faure weer het woord om met vele documenten nader de ge dragingen en plannen der nazis ten aanzien van de door hen over rompelde en bezette landen te illustreeren. Hij bracht o.a. het verslag van een op 20 Januari 1943 te Berlijn gehouden S.S.-con- ferentie ter tafel, waarin Dene marken, Nederland en België toeschreven stonden als „Duitsche levensruimte" en plannen waren uitgestippeld voor Duitsche infil tratie in het nationale leven van deze drie staten. Speciaal in Nederland moest „germaansche rijkspolitiek" worden gevoerd, een tijdelijke „exploitatie van Mussert" voor Duitsche doel einden werd overbodig geacht. Faure besprak vervolgens de wijze, waarop de rijkscommissaris de in Nederfend bestaande vrij heden heeft afgeschaft en op alle gelbieden het „fuehrerprincipe" in voerde. De opheffing der werk zaamheden van de gekozen volks vertegenwoordiging, de opheffing wal. b?dtieke partijen, de schepping KtnriH arbeidsfront en den land- Stom-? lnstelling van „vredes- vlmmld dit verband derde methode, door ding weigerden, met gevangenis werden bedreigd. Seyss-Inquart en Streicher heb ben hun plaatsen in de beklaag, denbank weer ingenomen. De uitroeiing der Joden Het te München verschijnende Amerikaansche blad „Die Neue Zeitung" publiceer;- een statistiek betreffende hw. aa.ntal joden dat nog in Europa 1, in vergelijking tot vroeger en daaruit blijkt dat van de zes millioen joden, die voorheen in Europa leefden, slechts anderhalf millioen Hitier hebben overleefd. Het ergst was de vervolging in Polen, waar van drie en een kwart millioen slechts 80 duizend over bleef en Tsjechoslowakije, waar van 360 duizend joden slechts een tiende deel nog leeft. In Neder land, België en Joego-Slavië slonk het aantal joden tot een vijfde en bedraagt thans respectievelijk30 duizend, 22 duizend en 14 duizend. Van de oorspronkelijke joodsche bevolking van Duitschland zijn er nog slechts 10 duizend over en van Oostenrijk 5 duizend. Alleen in Italië en Bulgarije is het aantal joden niet noemens waard verminderd. POOLSCH GEZANT IN NEDERLAND. Naar het Poolsche persbureau te New-York meldt, is dr. Benedykt Elmer benoemd tot gezant der Pool- sche regeering in Nederland. De leider der afd. techn. con- tróle van den C.C.D. mr. G. P ter Haseborg is benoemd tot alg. secre taris der directie van de voedsel voorziening. X is sergeant van het oude leger; vocht in 1940 in het Westland; dook onder; hij stelde trouwplannen uit om vrij te blijven voor den inzet voor Indië. Gaf zich daama op bij de verplichte registratie bij het Bureau voor Oorlogsvrijwilligers 't Is zuiver een kwestie van regi stratie, zoo wordt hem daar verze kerd; van afroepen is geen sprake. X trouwt dan in Januari '46. 14 dagen later wordt hij opgeroepen Hij tijgt naar Den Haag; moet we gens grooten toeloop terugkomen. Bij het nieuwe bezoek verzekert hem een sergeant: wegens uw be langrijke positie in de textiel branche zal wel vrijstelling volgen. Zonder gehoord te worden hoort hij daarop aflezen, dat zijn verzoek verworpen is. Een ander, vader van vijf kleine kinderen, krijgt een oproep, terwijl duizenden jonge kerels ongemoeid worden gelaten. Vrage: in welke stemming zullen deze mensdhen ten krijgsdienst trck'k en Toch mogen zij één ding niet ver geton: wat hebben Engelschen, Ca- nadeezen, Amerikanen ene voor ons gedaan? We nopen echter, dat cr met het groote gezin of bijzondere omstandigheden rekening zal wor den gehouden. De directie van het Grootboek 1946 deelt mede; Als gevolg van moeilijkheden met de verschaffing van het be- noodigde speciale papier zal het niet mogelijk zijn de 2% Spaarcertificaten onmiddellijk op 15 Februari a.s. aan de inschrij vers ter beschikking te stellen. Verwacht kan worden, dat de certificaten begin Maart zullen worden uitgereikt. In verband met het bericht, dat ten behoeve van den jaarlijksehen „Stille ommegang" te Amsterdam, 28 extra-treinen worden ingelascht, wijzen de Ned. Spoorwegen er op, dat zij dit konden doen, omdat deze treinen uitsluitend gedurende de nachtelijke uren zullen rijden. Het gebeurt herbaalde malen, dat extra-treinen worden aangevraagd Wegens gebrek aan materiaal moeten deze verzoeken steeds worden afgewezen. Gedurende den nacht is het normale verkeer echter gering of zelfs geheel stopgezet, zoodat in bovengenoemd geval een Zooals bericht werd, is de Belgisch-Nederlandsche spelling commissie met de samenstelling van haar advies aan de beide regeeringen gereed gekomen. In één Brusselsche en twee Haagsche vergaderingen, elk van twee dagen, is het werk volbracht. Een vlugge en vlotte behandeling van zaken van een zoo netelig vraagstuk, waarover een banjir van inkt is heengespoeld. Met het grootste gemak had men den tijd, door de commissie aan haar rapport gewijd, louter aan inleidende beschouwin gen kunnen besteden. De samenstelling van de com missie zal tot een soepel verloop van zaken hebben bijgedragen. Scherpslijpers in vooruitstrevende of in conservatieve richting vond men er niet en de samenstelling was een veelzijdige en getuigt, dat men de spellingregeling niet uit sluitend aan de vakgeleerden en de school wilde overlaten. De Nederlandsche delegatie werkte onder leiding van een zeer gezag- en tactvol man als oud minister en oud-inspecteur Bolken- stein. In den inmiddels tot hoog leeraar te Utrecht benoemden dr. C. van Haeringen en in den secre taris dr. Buiskool had zij een kern van groote deskundigheid en erva ring op taal- en spellinggebied, nog versterkt door den adviseur, nourri dans le Serail, dr. Endepols. Een gelukkige gedachte was het, als vertegenwoordiger van het lager onderwijs te nemen een hoofd inspecteur, dr Gielen, die niet alleen op onderwijs-ervaring kan bogen maar ook op groote kennis van onze ingewikkelde lager- onderwijswetgeving. Goed gezien was ook, in den persoon van dr. Scbepman de taalgebruikers en hanteerders bij uitstek, de uitge vers, te doen vertegenwoordigen. Opvallend is, dat de overige leden, gekozen als vertegenwordigers van maatschappij en cultuurleven, allen bij het onderwijs zijn of wassn betrokken. Dit is het geval met nagenoeg alle leden der Ne<tor- landsche delegatie, ook met den vertegenwordiger van Indië. den heer Hart. De Belgische delegatie muntte uit door een aantal zeer vakkun dige leden van de Leuvvr.sche, Luiksche en Gent9che universitei ten, 4 van de acht (onder wie de Benjamin van de commissie, de 31- jarige prof. dr. Couvreur, oud- discipel van Leuven, op 29-jarigen leeftijd hoogleeraar geworden te Gent). Met een tweetal oud-minis ters, Hoste, den voorzitter der Belgische delegatie, en den Ant- werpschen burgemeester, Camiel Huysmans, den hoofd-inspecteur dr. van Hoof en den letterkundige Herman Teirlinck was de Belgi sche delegatie verder uitstekend toegerust. Tot de vlotte afwerking heeft ongetwijfeld het meest bij gedragen de ongemeen prettige samenwerking tusschen Zuid en Noord. Er heerschte in de com missie een buitengewoon joviale, loyale en aangename sfeer, waar van Belgische en Nederlandsche leden om strijd hebben getuigd. Als België en Nederland moei lijkheden hebben: men steke de koppen bij elkaar en het komt in orde. Af te wachten valt than^ of de beide regeeringen zich met het uitgebrachte rapport zullen kunnen vereenigen. uitzondering kon worden gemaakt, staan Het reizen naar Duitschland voor persoonlijke, familie- of zakelijke aangelegenheden is nog niet toege- het land en tegen het geestelijke leven, de kerken de unlvlreitoiten en opvoedingsinstellingen. Opnieuw werden talrijke schen dingen van de rechten der kerk in de bezette landen bedreven, en de onverschrokken protesten der geestelijkheid, welke er op volg den opgesomd. Maar „de meest brutale schending van de rechten der kerk beleefde Noorwegen," aldus Faure, waar bij decreet van het ministerie van politie, 13 December 1940, schending van het biechtgeheim werd geëischt en de Noorsche priesters, die deze schen- temin heeft men nog geen ver- In republikeinsche kringen, zoo meldt Aneta uit Batavia, acht men de a.s. conferentie te Soera- karta, die twee dagen zal duren en op 7 en 8 Februari zal plaats hebben, van groot belang. Som migen beschouwen het zelfs als een test, waaruit moet blijken, hoeveel invloed Sjahrir heeft. Hij zal de conferentie, waar niet al leen repuiblikeinsche functionaris sen, maar ook vooraanstaande medewerkers van het pasgevormde „Volksfront" aanwezig zullen zijn, presideeren. In vergelijking met de repuibli keinsche regeering is het Volks front op het oogenblik, gezien het aantal leden althans, een sterke partij en het minimum-arbeids- program zal bij de conferentie misschien een belangrijke rol spe len. Soedirman zal ook aanwezig zijn. Soedirman heeft meegedeeld, dat de T.K.R. zich absoluut afzijn dig zal houden van politiek, niet- klaring voor -het feit dat hij aan het werkcomité van het Volks front en de communistische „Tan Malaka" verbonden is. Er zijn nog meer bewijzen, dat de radicale Indonesische elemen ten steeds meer naar voren ko men. Een telegram, door Chairoel Saleh, voorzitter van de republi- keinsche jeugdorganisatie, aan Sjahrir gezonden, geeft hier dui delijk blijk van. Daarin wordt volgens het radicale Indonesische blad ^Rajat" gezegd: „Namens alle Pemoeda's, vertegenwoordigd in het werkcomité van het con gres, protesteeren wij tegen de arrestatie van Pemoeda's door Britten en Nica. en tegen hun wegvoering naar het eiland On rust. Wij verzoeken, zoolang deze duizenden Pemoeda's en burgers hun vrijheid niet herkregen heb ben, Europeeedhe ^krijgsgevange nen verder niet vrij t.e laten". De werkelijke feiten zijn aan de republikeinsche regeering bekend, maar klaarblijkelijk niet aan de republikeinsche Pemoeda's, die het geval van deze 300 onder ver denking staande misdadigers traanten uit te buiten voor hun extremistische propaganda. „Het embargo op Nederlandsche schepen in Australische havens is het gevolg van wanbegrip". Aldus de meening van twee Labour par lementsleden voor Queensland, de heeren J. J- Healy en J. A. Turner, die op het oogenblik aan Ned.- Indië een bezoek brengen. Hun verklaring luidt aldus: „Wij zijn ernstig bekommerd over het feit, dat de opvattingen van een slecht ingelichte minderheid de betrekkingen tusschen Australië en het belangrijkste nabuurland in nadeeligen zin hebben kunnen be ïnvloeden. D» onafhankelijkheid der Indonesiërs is niet alleen on mogelijk, maar bovendien zeer ge vaarlijk voor Australië. De Indo nesische leiders zijn collabora teurs. Wanneer aan deze men- sehen gezag wordt gegeven, dan beteekent dit voor de Japanneezen een stimulans, om over enkele jaren deze welhaast aan JjqiStraUë grenzende gebieden MbMP t* dringen."

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1946 | | pagina 1