De regeeringsverklaring Het Koninklijk woord en deiZelfbestuur onder vertegenwoordiger regeeringsverklaring Uitweg uit een tragische impasse van de Kroon DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN. Een ernstig document Ontwerp-structuur Radiorede van minister Logemann R'darn Giro 9095 Directeur: Joh. KuUpers Hoofdred.Mgr Sr. J Wttiox ftjg. Redacteur: ij a. Paalvast. Drukker: N.R.C N.V Uitg. v.d. Maas bode-Stichting, SCHIEDAMSCHE COURANT MAAHDAG .1 giïv.m 19.6 JAARGANG NO. 19933 \bonnementspi f3.25 p kwart f 1.10 p maand f 0.26 p week Tijd. adres: Broersvest 8 A Tel 68804 AdVertentiën 15 ets p. mm Plan voor gemeenebest Indonesië HEI Siuk, dat gisteren in Neder land in Indië en in net buiten land is gepubliceerd, is zeker wel een van de ernstigste documenten, ooit aan het Nederlandsche volk Voorgelegd. En zelfs zij, die van het begin af aan achter de regeering Stonden bij de methode, door haai ter oplossing gekozen, n.l. ie» weg der onderhandeling, zuilen wei enkele oogenblikken noodig hebben gehad, om het hun voorgelegde ge heel te verwerken. 'En als zij daarin geslaagd zijn, /.al het eerste gevoel, dat zich opdringt, er een zijn van groote zorg, en de eerste vraag die rijst zal zijn: hoe ver houdt zich het thans geboden? tot de bekende verklaring van mze Koningin? 'mmers, het stond vast: dat moet de basis zijn en deze toezegging moet zoo va komen mogelijk worden gehonoreerd. En dan kan de eerste indruk moeilijk een andere zijn, dan deze. datgene, waarmede de regeering thans voor den dag komt, gaai verder dan het koninklijk woord De verklaring van de Koningin immers liet de rijkscertheid vol slagen intact: deze bleet conditio sine qua non. Wat de regeering thans biedt stelt, altnuns wat de toekomst betreft, die ee/.heid uit drukkelijk im Frage. Na korter of langer tijdsverloop, zoo wordt met evenveel woorden vastgesteld, zal over de vraag, of Indonesië in één rijksverband met Nederland wil blijven, door de Indonesische vol keren in volle vrijheid kunnen worden beslist. Iets anders is niet te lezen uit de verklaring aer regee ring: „zij (de regeering) olaatst zich op het standpunt, da' de be- bolking van Indonesië na een be grensde periode van voorbereiding, in vrijheid over haar staatkundig lot zal moeten kunnen beslissen Deze onbegrensde vrijheid houdt natuurlijk ook de vrijheid in voor Indonesië, om zich geneel uit het rijksverband los te maken. no= di' beleid gaat dt regeering, eig?n verklaring, uit van de f™ hR uitgedrukt in de red? ToPi- ik'Koningin van Dec 1942. ,,Ik weet, dat geen politieke eenheid en verbondenheid op der- duur blijven bestaan, die mat door de vrijwillige aanvaarding en de trouw van de overgroo'e meerder heid der burgerij worden gedra gen." We hadden achter we' gaarne gezien, dat de regeering deze verklaring wat verder geci teerd had Immers, de algemeene opvatting was, dat de koninklijke verklaring uitging vatl de voor onderstelling dat de rijkseenheid in ieder geval gehandhaafd zou blij ven en dat de toe te kennen zelf standigheid slechts de inwendige aangelegenheid gold Dit blijkt uit de passages onmiddellijk aanslui tend bij de door de regeering ge citeerde. Hier volgen zii: de cur- siveerino van onc •Ik weet, aai Neaeiiand dieper öan ooit zijn verantwoordelijkheid der°elt voor den tachtigen groei de innerzeesche gewesten, en dat gegroeide6!1»0113 ln de langzaam ten waarbori?16"werkin9 den bes" stel van hun vVÏÏ?en voor het her" De laatste jariSeK®b «luk. dat in beide volkenm?en .getoonc vermogen tot harmonise»1 en b willig samengaan aanwezig n7iyri)- Een op dien grondslag gevefee rijkseenheid stuurt aan op de ver wezenlijking van.net deel, waar voor de Vereenigde Naties strij. den, zooals dit onder meer in het Atlantic Charter is belichaamd en waarmede wij aanstonds konden instemmen, omdat het de grondsla gen bevat van onze eigen Opvat ting van recht en vrijheid, waar voor wij in den loop der geschie denis goed en bloed geofferd hebben. Ik stel mij voor. zonder vooruit te loopen op de adviezen der rijks conferentie, dat zij zich richten zullen op een .Rijksvelband, waar in Nederland, Indonesië, Suriname en Curasao tezamen deel zullen hebben, terwijl zij ieder op zich zelf de eigen. Inwendige aange legenheden in zelfstandigheid en op eigen kracht, doch met den wil elkander bij te staan zullen behartigen. j-ÏÏÜ yïeen' dat zulk een zelfstan digheid en samenwerking aan het Rijk en zijn deelen de kracht kun nen geven om hun verantwoorde- DE NEDERLANDSCHE RE GEERING stelt zich voor, in overleg met veelzijdig gekozen gezaghebbende vertegenwoordi gers van Indonesië, een struc tuur te ontwerpen voor het ko ninkrijk en voor Indonesië, ge baseerd op een deelgenootschap- pelijken democratischen grond slag en die zal gelden voor een begrensden tijdsduur, aan het einde waarvan de deelgenooten zelfstandig zullen beslissen om trent de voortzetting hunner netrekkingen od den grondslag van een alsdan volledis en vrij willig deelgenootschap Wat de genoemde structuur oeireft, zal net overleg worden gevoerd aan de hand van een zestal hoofdregels, die te be schouwen vallen ais een ont- werp-constitutie. na de inwer kingtreding waarvan de Neder ïandsche regeering de spoedige toelating zal bevorderen van Indonesië als lid van de O.N.O lijkheid naar '-innen °n naar bui ten ten volle te dragen. De regeerrag hoopi wel, even later ook deze woorden ten deele citeerend, dat bij de eenmaal in vrijheid te nemen beslissing, de rijkseenheid in den zin der Ko ninklijke verklaring zal bewaard blijven, maar meer dan een, zij het geringe hoop. Is het niet. in afwachting van de eenmaal te nemen eindbeslissing stelt ae regee ring voor een structuur van be grensden tijdsduur; de vraag over evenlueele verlenging zal worden onaerworpen aan een verzoenings procedure of aan arbitrage Deze tijdelijke structuur wordt dan vastgelegd in een 7-tal punten, waarbij, dus helaas! slechts voor loopig, van de rijkseenheid wordt uitgegaan, terwijl de inwendige aangelegenheden zelfstandig zullen worden geregeld door een Indisch gemeenebest samengesteld zeer verstandig uit landen met uit- eenloopende graden van zelfregee- ring. In de volksvertegenwoordi ging wordt, zeer juist, een substan- tieele Indonesische meerderheid gedacht; een ministerie en politieke harmonie met die volksvertegen woordiging en een vertegenwoordi ger dei Kroon vormen mede de wetgevende en uitvoerende macht. Eenige fundamenteele punten voor de constitutie worden vastgelegd Voor net geheeie rijk komt er een rijkskabinet met ministers uit alle deelen van het koninkrijk en een rijkswetgeving, die de instemming behoeft van de volksvertegenwoor diging der onderscheiden rijksdee- len Van hoeveel gewicht deze de- mocratiseermg voor Sjahrir moet zijn, blijkt uit zijn ondubbelzinnige verklaring in de brochure „Onze Strijd": „Niet het nationalisme be hoort nummer één te ziin. maar de demooratie' Tegen deze, thans zoo uitdrukke lijk als voorloopig gekenmerkte, structuur hebben wij geen bezwaar, iIntegendeel: zij brengt de inlossing i van het koninklijk woord, maar wij hadden gewenschi. dat het daarbij voorloopig ware gebleven en dat de rijkseenheid niet met evenveel woorden tot een toekomstig vraag stuk gemaakt ware. waarin moge lijk nog een invitatie kan liggen tot voortdurende en gezochte agitatie lntusschen hebben wij één troost die bijna zekerheid is: het samen gaan binnen de lijnen van de voor- loopige structuur zal zoo duidelijk doen blijken, dat Nederland en In donesië in beider belang bijeen be lmoren te blijven, dat ook later de rijkseenheid gehandhaafd za) blij ven. Dit te meer omdat alleen zeer buitengewone omstandigheden aan Soekarno de eenige nog vrijloo- pende Quisling genoemd c.s ge- legeriheitf hebben kunnen geven de tegenwoordige beroeringen te wek ken Hadden de Nederlanders on middellijk weer het gezag overal in handen kunnen nemen, dan ware er niets gebeurd. Dan waren zij, ook op Java ontvangen, zooals in de buitengewesten: met een diepen zucht van verlichting en met het harteliikst vreugdebetoon De regeering heeft met dit alles een wel zeer zware verantwoorde lijkheid op zich genomen, voorat doordat zij deze tot heden alleen draagt, en de Staten-Generaal eerst in het vertrouwen heeft genomen, toen er aan de zaak toch niets meer te veranderen was. lntusschen de eindbeslissing toch mede liggen bij de Staten-Generaal. Moge deze beslissing, op het mo ment dat zij genomen zal moeten worden, door een gunstige ontwik keling van de omstandigheden niet al te moeilijk zijn. De regeering houde nu verder voet bij stuk Wordt het hier ge- bodene verworpen, dan zal de ge heeie wereld weten aan welke zijde do goede en aan welke zijde de slechte wil was, en de over- groote meerderheid van de Indo nesische volken zal de juiste con clusie weten te trekken Gisteren zijn te Batavia de besprekingen begonnen tusschen den luitenant Gouverneur-Generaal dr. H. van M.ook en dr. Sjahrir om te komen tot een uiteindelijke op lossing van het conflict, dat in lndië is gerezen en over den toekomstigen status van Ned. Indië in het Koninkrijk der Nederlanden. Volgens welke lijnen de Nederlandsche regee ring zich deze ontwikkeling voorstelt, is neergelegd in een officieele verklaring, welke gisterenmiddag om 12 uur tegelijkertijd in Der. Haag, Londen en Washington is ge publiceerd. De tekst van deze regeeringsverklaring luidt j als volgt: De Nederlandsche regeering gaal bij haar beleid len aan zien van Indonesië uil van de overtuiging, uiigedrukl in de rede van H. M. de Koningin van 6 December 1942, mei de woorden: ,,Ik weel, dal geen polilieke eenheid en verbonden heid op den duur kunnen blijven beslaan, die niel door de vrijwillige aanvaarding en trouw van de overgroole meerder heid der burgerij worden gedragen" Zij plaalst zich, daarop voortbouwend, op hei standpunt, dal de bevolking van Indonesië, na een begrensde periode van voorbereiding, in vrijheid over haar staalkundig lol zal moeien kunnen beslissen. Mitsdien acht zij hel haar plicht, uil hoofde van de op haar ruslende en door haar diep ge voelde verantwoordelijkheid, alles in hei werk le stellen, om zoo spoedig mogelijk de voorwaarden in hel leven le roepen, of lof vervulling te brengen, die zulk een vrije beslissing mo gelijk zullen maken en haar internationale erkenning zullen verzekeren, daarmede tevens uitvoering gevende aan hel bepaalde in artikel 73 van hel Charier der United Nations. Zij is daarbij, zonder iels aan hel in den aanvang gestelde beginsel le kori ie doen, harerzijds eveneens overtuigd, dal ook daarna hel heil van hel land en van de onderscheiden volken van Indonesië zijn besten waarborg zal kunnen blij ven vinden in de vrijwillige bestendiging, naar de woorden van H. M., van „Een rijksverband, waarin Nederland, Indo nesië, Suriname en Curasao tezamen deel zullen hebben, ter wijl ieder op zichzelf de eigen inwendige aangelegenheden in zelfstandigheid en steunend op eigen kracht, doch mei den wil van elkander bij le slaan, zullen behartigen. Op den grond van hel vorenstaande slell de Nederlandsche regeering zich voor om, in overleg mei veelzijdig gekozen, gezaghebbende vertegenwoordigers van Indonesië, een struc tuur le onlwerpen voor hel Koninkrijk en voor Indonesië, gebaseerd op een deelgenooischappelijken democratischen grondslag. Deze structuur zal gelden voor een begrensden tijdsduur, binnen welke het mogelijk word! geacht, dat de (Vervolg op pag ln een radiorede deed minister Logemann Zondagmiddag aan het Nederlandsche volk mededeeling van de regeeringsverklaring be treffende Indonesië. De thans begonnen besprekin gen. aldus de minister, kunnen vap beslissende beteekenis worden voor de toekomst van Nederland en Indonesië. De poging, die in Baiavia wordt ondernomen r „en einde te maken aan de vern i ng van levens en eigendommen, wel- vaart en cultuurgoed, zal door het 9eheele Nede, Ïandsche volk met !??nnil»g worden gevolgd en wordt ooit door de groote meerderheid °ns volk goedgekeurd eeUikkis ^m ln zijn meerderheid, hoven gebleken om zich verheffen en «voelsreactie te vernetten en naar begrin fP 7npkpn van de diepere oor£k£n v™ekhe" conflict. Om critisch terug te zien o-p het verleden en om zich af te vragen, hoe een eerlijke toekomst gebouwd ban worden. Spr. was er trotsch op, dat deze geesteshou ding niet in de laatste plaats te v nden is bij hen, diie zelf slacht- offer van het tragisch gebeuren zijn geworden. Het misverstand. Het Nederlandsch bewind heeft vóór 1940 eerlijk ge streefd naar een geleidelijke ontplooiing van Indonesische volkskracht. Wij hebben het breuk ons verrast en ontgoocheld. Maar ze heeft ons ook gebracht tot bezinning Die is noodig aan beide zijden Want de breuk un de ontwikke ling heeft het feit niet weggevaagd, dat de Indische samenleving m haar meest wezenlijke stoffelijke en geestelijke elementen is opge bouwd uit dat samen-leven van In donesiër en Nederlandeer Het Ne derlandsche element laat zich niet verwijderen zonder noodlottige ge volgen voor welvaart en cultuur. Daarom mag Nederland zijn ver antwoordelijkheid niet prijsgeven voor de toekomst van Indonesië. Daarom snijdt Indonesië in eigen vleesch, als het den Nederlander zou pogen uit te werpen uit zijn maatschappij en ziin staat Minister J. Logemann land goed bestuurd en goed toegerust Maar wij hebben de spanningen onderschat, die in de menschelijke ziel veroor zaakt worden door de dooreen- strengeling in. één enkele sa menleving op ongelijken voet van twee volken dragers van tweeërlei cultuur, tweeërlei godsdienst, tweeërlei economie, tweeërlei levensrhythme Daarom heeft de plotselinge na bijheid der vrijheid de Indonesiërs zeil overrompeld. Daarom heeft de Naar nieuwen samenwerking. vorm van Wat noodig 1b, is het vinden van den nieuwen vorm van samen werking, waarin de Indonesiër ont last zal zijn van den psychischen druk, waaronder de oude verhou dingen hem stelden en dien hij als zijn onvrijheid voelde. De Nederlandsche regeering is bereid tot een uiterste po ging cm dien nieuwen vorm te vinden. In harmonie met de door haar als grondslag aan vaarde Koninklijke rede van 1942, denkt zij zich een mate van zelfregeering voor Indone sië, waarin Nederland slechts steun verleent en overigens een laats-te verantwoordelijkheid draagt voor de waarborging van internationale maatstaven van goed bestuur i Zij denkt zich een behartiging der gezamenlijke belangen un een rij kss truc .uur, waarin Indonesiërs gelijkwaardig naast Nederlanders (en natuurlijk vertegenwoordigers van Suriname en Curagao) aan de bewindstafel zullen plaats nemen en waarin zij de noodige interna tionale ervaring kunnen opdoen. Recht van zelfbeschikking. En vooral is zij bereid, als duidelijk en binnen afzienba- ren lijd bereikbaar doel te stel len voor Indonesië's staatkun dige oniwikkeling datgene, wat in het Atlantisch handvest en un het handvest der vereenigde volkeren als het rechtmatig doel van ieder volk is erkend: hel recht van zelfbeschikking. De regeering honoreert daarmede niet alleen de har.dteekeningen dia namens Nederland onder die docu menten zijn gezet. Zij honoreert er ook mede de belofte, die uiteinde lijk in de sedert 1901 aanvaarde po litiek van zedelijke verplichting je gens Indië lag verscholen. Zij er kent, dat de tijden gaan rijpen en zij meent, dat alsdan geen betera waarborg te vinden is voor de blij vende eenheid van ons rijk, dan de vrijheid van zijn samenstellenido deelen. Dit alles is uitgedrukt in de publicatie, die vandaag in Bala- via namens de regeenng wora*^ openbaar gemaakt.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1946 | | pagina 1