De aangekondigde
GRONDWETSHERZIENING
Het offensief tegen Franco
Indonesisch Nationaal Con
vergadert
ersr-jss ,i?s b<-[>crkt
VRIJDAG 1 MAART 1946
PAGINA 3
Ernstig woord van
mgr. Lemmens
Amerikaansch plan vindf
instemming
DE TWEEDE KAMER
VERKIEZINGEN
Politiek advies der
R.K. Volkspartij
Maatscha^irN.VJ^0'8 UitgeverS
Nog geen positieve
resultaten
Generaal pardon voor
politieke overtredingen
Pauselijk geschenk aan
koning Faroek
Britsch-Indiërs reeds
1 Maart weg
De Nederlandsche vlag
Nederland verrookt 45 millioen gulden
per jaar
Betere tabaksproducten
De Schrijver ontheven
van zijn taak -
Opdracht aan Spaak
Referendum in Italië
De plechtigheid in de Kathedraal te Utrecht op Do nderdag jl. Geheel links de Kardinaal op zijn troon.
II (slot)
Uit een lange historie blijkt dui
delijk de tweevoudige reden, waar
om in de Grondwet voor het ma
ken van veranderingen daarin een
bepaalde procedure werd voorge
schreven
vooreerst wilde men overijlde
wijziging voorkomen vandaar de
twee lezingen en de eisch van een
twee-derde meerderheid; en ver
volgens wilde men het volk uit-
do""ak over de veranderingen laten
Wil men nu deze procedure ver
korten. dan zal men de tweede le
zing dus de verplichte Kamer
ontbinding moeten opofferen
Maar dan vervalt daardoor de uit
spraak van het volk over de aange
brachte wijzigingen.
Dit bezwaar ware echter te onder
vangen door in plaats van de
Kamerontbinding een volksreferen
dum uit te schrijven: zoo zal het
volk in de gelegenheid worden ge
steld de veranderingen al of niet
goed te keuren
Men zou zelfs van meening kun
nen zijn, dat deze verkorting van
de procedure ook een verbetering
in zou houden
Immers de Kamerontbinding
zoo heeft de ervaring geleerd !s
een zeer onvolmaakte wijze, om het
volk uitspraak over de Grondwets
herziening te laten doen. De nieuw
gekozen Kamers blijven immers 4.
resp 3 jaren aan Er moet dus
tevens over het toekomstige regee-
rinesbeieid worden beslist.
Wil men niet alleen verkorting,
maar ook vergemakkelijking van
de procedure, dan zou men de twee
derde meerderheid, thans voor de
aanneming vereischt, in een ge
wone meerderheid kunnen wijzigen
Daartegen zouden wij 'willen
waarschuwen Te groote belangen
staan hier op het spel Wij wezen
daar reeds op
Ten slotte een prealabele vraag:
is 't eigenlijk wel juist, dat men,
groote veranderingen In de Grond
wet willende aanbrengen, eerst
zich bepaalt tot een herziening al
leen van het 13e Hoofdstuk, om
daardoor de verdere, eigenlijk be
oogde, grondwetsherziening vlotter
en gemakkelijker te maken?
Formeel kan hiertegen geen be
zwaar worden ingebracht. Maar is
deze methode niet in strijd met
den geest van de Grondwet, als ge
heel genomen?
Het komt ons voor, dat ook deze
vraag ampele overweging verdient.
Een schryven van Mgr. .Lemmens
naar aanleiding van Vastenavond en
den komenden vastentijd begint als
volgt:
„Wy voelen ons verplicht een zeer
ernstig woord tot al onze geloovigen
te richten Langzamerhand begint
het besef van den ernst onzer tijden
door te dringenLangzamerhand be
ginnen wy in tè zien, welke dwalin
gen en gevaren ons bedreigen. Het
is een verkeerd begrepen nationa
lisme, een beginsellooze zucht naar
eenheid, een stelselmatige neutraü
seering van alle sferen van het
openbare leven, een zich losmaken
van Kerkelijke leiding, een systema
tische verwording der zeden. Maar
den eigenlijken vyand zien de mees
ten nog niet. Onder en tusschen
alles door stroomt een latente ont
kerstening."
Een speciale correspondent van
Reu er te Washington meldt, dat
het Amerikaansche departement
van buitenlandsche zaken gister
avond heelt medegedeeld, dat de
Fransche regeering in principe het
Amerikaansche voorstel inzake een
drievoudige verklaring, ten aanzien
van het regime van Franco in
Spanje, heefi aanvaard
Gezaghebbende kringen gaven
als hun meening ie kennen, dat een
dergelijk aanvaarden in principe
binnenkort ook van Engeland te
verwachten is.
Welingelichte kringen te Was
hington hebben een toelichting ge
geven op wat men moet verstaan
onder de „tusschentijdsche regee
ring" waarover gesproken wordt
in de Amerikaansche nota aan de
Fransche regeering Men wil een
regeering, gevormd door personen,
die reeds in Spanje verblijven, en
onder wie zelfs leden van de hui
dige regeering kunnen zijn De
voornaamste voorwaarde voor het
lidmaatschap dier regeering zou
de ernstige wil zijn tot het houden
van vrije verkiezingen.
Men wenscht. voorts, dat. zoodra
deze tusschentijdsche regeering ge
vormd is, Engeland, Frankrijk en
de Vereenigde Staten aan zullen
bieden een commissie van waar
nemers te zenden, om de voorbe
reidingen voor de verkiezingen en
de verkiezingen zelf te controleeren
op dezelfde wijze als de commis
sie, die de Grieksche verkiezingen
zal observeeren.
Wat den inhoud van de nota
betreft, die door de Fransche
regeering aan de „big Three" is
gezonden wordt gemeld, dat in
dit document er allereerst aan
herinnerd wordt, dat Frankrijk
reeds op 12 December van het
vorig jaar de aandacht van de
Vereenigde Staten en Engeland
gevestigd heeft op het gevaar,
gelegen in de gedragingen van
het huidige regiem in Spanje.
Sindsdien is de toestand ernstiger
geworden. Frankrijk wijst op de
executies van Spaansche republi
keinen en constateert, dat de
politiek van generaal Franco een
aanfluiting is van het internatio
nale recht.
De nota herinnert voorts aan
de verklaring van Jalta betref
fende den onderlingen bijstand
tegen satellieten van de as. en
aan de verklaring van Potsdam
over het weigeren van het lid
maatschap der U.N.O. aan Spanje.
De Fransche regeering verzoekt
aan de drie regeeringen zich aan
Frankrijks zijde te scharen, ten
einde de Spaansche kwestie aan
den veiligheidsraad voor te
leggen.
De republikeinen staan
gereed
Giral. de „president van de
Spaansche republikeinsche regee
ring" in ballingschap te Parijs, zal
hedenavond door Bidault worden
ontvangen
Hij verklaarde, dat de republi
keinen gereed staan, om terstond
de macht in Spanje over te nemen,
„De republikeinsche regeering en
die regeering alleen zal, na den
val van Franco het bewind in han
den nemen.
De verkiezingsraad der Katholieke
Volkspartij heeft het politiek advies
samengesteld. dat op 17 Maart a.s.
aan de leden der partij zal worden
voorgelegd bij de z.g. groslij ststem-
kiSTnS,.„VO<S Tweede-Kamerver-
op de lii?S, v€V'"eabare Plaatsen
Verbmiden ^ijsten ^"eef M
Seringen en een even gr^t aanta
plaatsvervangers Het Sdvies luidt
als volgt:
Kring Utrecht:
1. Mr. J. H, van Maarseveen. Als
plaatsvervanger: Mr. W. Derks.
Kringen Amsterdam, 's-Gravenhage.
Rotterdam:
1. W. J. Andriessen. 2. Mr. F. J. H.
Bachg, 3. Th. Koersen, 4. J. H. M
Derksen. Als plaatsvervangers: 1. Mr.
F E. A. M Goseling, 2. J. Bakker, 3.
A. Oornelis. 4, A. H. J. Steeman.
Kringen Den Helder, Haarlem,
Leiden, Dordrecht:
1. Prof. mr. C. P. M. Romme, 2. M
P v. d. Weyden, 3. W. Steinmetz,
4. Th. S. J. Hooy, 5. J. Groen Azn„
Als plaatsvervangers: 1. Dr. J. de
Boer. 2. H. B. Vink, 3. Dr. W. J. J.
Dijsselbloem, 4. P. B. M. A. Alberts.
5. J W A. Lefeber
TWEEDE WERELDOORLOG.
Wie een goed overzicht wenscht
van de gebeurtenissen voor en
tijdens den tweeden wereldoorlog,
kan terecht bij de „Kleine ge-
Bchiedcnis van den grooten oor-
jog door H. v. d. Mandere (Lei-
Sjahxis heeft gisteravond in een
telefonisch onderhoud met Bata
via verklaard, dat de eerste zit
tingsdag van hel Indonesische
centrale nationale comité te Djok
jakarta geen positieve resultaten
heeft opgeleverd. Hij zeide ver
der, dat het comité nog twee
dagen in zitting bijeen zou zijn.
Vrijdag zullen nog een aantal
woordvoerders der verschillende
Indonesische politieke partijen en
groepeeringen hun gezichtspunten
v°_ren brengen. Men verwacht,
dat Sjahrir zijn belangrijkste rede
voering op Zaterdag zal houden,
waarna men tot stemming zal over
gaan.
In een officieele verklaring be
treffende de personen, die met de
Japanners gecollaboreerd hebben,
herhaalt de Ned.-Indische regee
ring, dat niemand in dit land ver
volgd zal worden louter en alleen
vanwege politieke collaboratie met
de Japanners, daar het noodzake
lijk is, dat men het verleden afsluit
en men aan den wederopbouw be
gint. Wat betreft de verschillende
handelingen, begaan als gevolg van
nationalistisch enthousiasme en po
litieke overdrijving gedurende de
zich tenvolle bewust is van den
noodzaak om onderscheid te ma
ken tusschen vaderlandslievende
en misdadige bedoelingen, dat ge
lijksoortige maatstaven aangelegd
moeten worden, daar de toekomst
vam Indonesië eisdht, dat pacifica-
vergezeld ga van politieke
vervolging of wraak.
In
Nederlanders
uii Menado.
evacueeren
ji officieel communiaué
wordt meegedeeld dat alle Neder
z- de P£US heeft aan koning
Faroek vap Egypte een complet!
collectie munten, geslagen door de
munt van Vaticaanstad, doen toe!
komen, tegelijk met een eigen
handig geschreven brief. De koning
is namelijk een gretig verzamelaaï
van munten. De verzameling werd
den koning aangeboden door mar
Arthur Highes, titulair-blsschop
van Hieropolis en apostolisch dele-
gaat in Egypte en Palestina die
onlangs uit Rome naar Egypte is
teruggekeerd.
landers uit Menado
worden.
Generaal Sir C, Auchtnleck,
opperbevelhebber in Britsch-Indlë,
heeft in het hoogerhuls (den raad
van state te New-Delhi) verklaard,
dat 1 Maart een begin zal worden
gemaakt met het terugtrekken van
Britsch-Indische troepen uif Indo
nesië.
Inmiddels meldt Reuter, dat om
trent het terugtrekken van de
Britsche (dat zijn dus niet de
Britsch-Indische) troepen uit Java
nog niets bekend is en dat de be
richten, als zou dit terugtrekken
tegen de maand April bepaald
zijn, voortspruiten uit wenschen,
die de vaders der gedachten zijn.
Reuter ontleent dit bericht aan
een officieele tegenspraak van hei
hoofdkwartier der geallieerde
troepen in Nederlandsch-Indië
Een geestig-opgetuigde praalwagen, die deel nam aan het défilé
ter eere van den kardinaal gisteravond te Utrecht gehouden.
De regeering is, naar verluidt,
voornemens binnenkort de kwes
tie van het vastleggen der kleu
ren van de Ned. vlag opnieuw in
behandeling te nemen. Zooals men
weet, was in 1937 een wetsontwerp
ingediend om als zoodanig het
rood-wit-blauw vast te stellen, dit
voorstel is toen echter niet afge
handeld.
In een te Eindhoven
persconferentie heeft de
Polak directeur van het R. B. T.,
meegedeeld, dat de eerste tabaks
oogst uit Indië eind 1948 weer tege
moet gezien kan worden. Thans be
trekt Nederland zijn tabak vooral uit
Engeland en Amerika.
De sigarentabak is thans van een
zeer behoorlijke kwaliteit, terwijl
voor de andere rook-artikelen den
laatsten tijd een verbetering valt te
constateeren In die naaste toekomst
zullen de producten van steeds beter
gehalte worden. Tevens bestaat er
een mogelijkheid dat over drie
vier maanden de pakjes van 40 gram
shag weer 50 gram zullen bevatten.
Nu weer verplichting bestaat op
de banderol naam van bedrijf en
plaats van vestiging te vermelden,
beteeikent dat voor de fabrikanten
ook een stimulans om betere produc
ten aan de markt te brengen wat
zeer zeker in nog ruimere mate het
geval zal zijn, indien de eenheids
verpakking binnenkort zal zijn ver
dwenen. Momenteel zijn er bespre
kingen gaande met de s igaretten-
fabrikanten om in drie verschillende
prijsklassen 40 50 en 60 cent exclu
sief banderol met eigen merken op
de markt te komen. Ook de kerf-
industrie zial dan met drie eigen
merken uitkomen.
Aan de Amerikaansche industrie ls
opdracht gegeven tot levering van 25
millioen boekjes sigarettenpapier, die
binnen niet al te 1 ngen tijd zullen
arriveeren. Klachten over schade
lijke bestanddeelen, die binnen niet
al te langen tijd zullen arriveeren.
Klachten over schadelijke bestand
deelen, die de vloeitjes thans zouden
bevatten, zijn volkomen ongegrond.
Na den eersten April zullen de
winkeliers en grossiers weer recht
streeks bij den fabrikant naar keuze
kunnen bestellen, waardoor ook de
winstmarge hooger zal kunnen wor
den. In principe zal dan op de ont
vangen coupures het gewensehte
product geleverd kunnen worden
V er deelingspercentage.
Bij het verdeelingspercentage van
sigaren .sigaretten en kerftabak be
hoeft het Zuiden zich niet achterge
steld te gevoelen Sinds de distribu
tie overal hetzelfde is (1 Sept. 1945),
bedroeg dit percentage resp. voor het
Westen, Zuiden en Noorden voor
sigaretten 40, 42 en 24, voor sigaren
20, 26 en 17 en voor kerf 40, 32 en
49 procent De voorooriogsche cij
fers waren van het Zuiden 70. 20 en
10 procent
Wanneer men weet dat, terwijl
In Nederland thans reeds voor 45
millioen per jaar wordt verrookt,
met een verhooging van 1 rant
soen 1200 ton tabak per maand ge
moeid is. dan is het zonder meer
duidelijk dat hiervan voorioopig
nog geen sprake kan zijn vooral
natuurlijk met het oog op de daar
voor benoodigde deviezen.
Wat betreft import van sigaretten
met de bedoeling 'deze vrij tegen
hooge prijzen te verkoopen inderdaad
is deze mogelijkheid overwogen, zon
der dat men evenwel tot een oplos
sing is gekomen.
De distributie van import-sigaret
ten zal zoodra de zending die thans
onderweg is. is gearriveerd, nog een
maal plaats hebben Bij de a.s.
saneering in de tabaksbranche zal
in plattelandsgemeenten wel, in
stadsgemeenten niet meer de moge
lijkheid van uitoefening van een
nevenbedrijf blijven bestaan,
Er zijn orders binnengekomen voor
export van geïmporteerde tabak,
waarme 400 ton per jaar gemoeid is,
wat een welkome inkomstenbron be-
teekent voor deviezen.
Hei kabinet van den Prins-ro-
genl van België deeli mede: Da
prins-regent heeft Donderdagmid
dagmiddag den heer de Schrijver,
voorzitter van de C.V.P. ontvan
gen, die hem op de hoogte bracht
van den negatieven uitslag van
zijn onderhandelingen. De heer
de Schrijver heeft gevraagd van
zijn opdracht ontheven te worden.
De prins-regent is op dit verzoek
ingegaan, en heeft den heer Spaak
met een nieuwe informatieopdracht
belast.
Volgens een Reuter-telegram uit
Brussel verklaarde De Schrijver,
dat de Belgische socialistische
partij een voorstel van de Christe
lijke Volkspartij, om een coalitie
te vormenl verworpen heeft, wijl
een dergelijke coalitie het deel
nemen van de communistische
partij aan de regeering zou uit
sluiten.
Volgens een Belga-telegram
heeft De Schrijver aan de pers
medegedeeld, dat zijn onderhande
lingen niet tot bevredigende resul
taten konden leiden, wegens de
oppositie der socialisten tegen een
volksreferendum inzake de
koningskwestie.
Naar A.P. uit Rome meldt is in
een zitting van het kabinet een
aanbeveling van de partij-leiders
aanvaard, om het lot van de mo
narchie in handen te leggen van
de Italiaansche kiezers.
Een referendum zou worden ge
houden gelijktijdig met de verkie
zingen voor de consliiueerende
vergadering, die voorioopig zijn
vastgesteld op 26 Mei.
Intusschen heeft de Italiaansche
republikeinsche partij, die voort
durend heeft geweigerd deel te
nemen aan de regeering, een com
muniqué uitgegeven, waarin heit
referendumplan van de regeering
„dubbelzinnig en ingewikkeld"
wordt genoemd en wordt ver
klaard, dat de republikeinen het
referendumvoorstel slechts zouden
aanvaarden „Indien de luit.-gen.
(prins Umberto) zich gedurende de
verkiezingen zou terugtrekken".
