1
1
KATHOLIEKEN
in Katholieke organisaties
Twee nieuwe Nederlandsche
bisschoppen
DIK TER BUIK neemt maatregelen
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
Eenheidsvakbaweging
verboden
België-Nederland
uitgesteld
Spaak van zijn opdracht ontheven
Een uitlating over de
koningskwestie
27 dooden bij vliegramp
in Amerika
Nog steeds schokt de
aarde in Zwitserland
ARBEIDSDIENST VOOR
HET JONGE MEISJE?
y
In de missie van Suriname
en China
De „Willem Barendsz" te
Amsterdam aangekomen
Militaire dienst voor
onderwijzers
R'dam Giro 908#
Directeur:
Joh Kuijpera
Hooidred.Mgr
Dr J Witlox.
Alg Redaeteurt
H. A. Paalvast.
Drukker:
N.R.C. N.V.
Uitg v.d. Maas
bode-stichting,
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
MAANDAG 4 MAART 1946
68ste JAARGANG No. 199S1
\bonnementspi
f3.25 p kwart
f 1.10 p.maand
10.26 p week
Tijd. adres:
Broersvest 8 A
Tel 68804
Advertentiën
15 ets p. mm.
in alle Katholieke kerken
en kapellen van ons land, is
gisteren het volgend Herder
lijk schrijven van het ge
zamenlijk Episcopaat als
„Vastenbrief' voorgelezen:
In onzen gemeenschappeiijken
brief na de bevrijding, van 29 Juni
1945, hebben Wij U er op gewezen:
„allen moeten wij, ieder op zijn
plaats, en naar de mate van zijn
krach.en, de handen ineen slaan,
om ons land weder op te bouwen,
waarvan zoo groote gedeelten ver
woest zijn. Allen moeten wij onze
krachten inspannen, om de geeste
lijke wonden te genezen, die vijf
jaar verwildering en groote zede
lijke gevaren hebben geslagen. De
wereld moet terug naar Christus,
wil zij niet ten onder gaan. Want
niemand ma een ander fundament
plaatsen, dan hetgeen gelegd is en
dat is Jesus Christus"
In de afgeloopen jaren hebben wij
onophoudelijk getuigd, dat zonder
de aanvaarding van de christelijke
grondslagen geen maatschappelijke
en staatkundige orde mogelijk is
Daarom is het de plicht van iederen
katholiek om èn als goed Neder
lander èn als trouw lidmaat der
Katholieke Kerk aan den wederop
bouw van ons dierbaar vaderland
mede te werken op den grondslag
der christelijke beginselen, waarop
oök het ïeven van staten en vol
keren moet zijn opgebouwd. Over
deze fundamenteele doelstelling kan
ei" onder ware christenen geen ver
schil van meening zijn. Het is
daarom ook zonder meer duidelijk
dat organisaties, wier beginselen in
strijd zijn met de christelijke leer
of wier daden en practijken in feite
den christelijken geest ondermij
nen voor katholieken onaanvaard
baar zijn.
Wanneer wij derhalve op sociaal
terrein zien, dat een Eenheidsvak
beweging onder het mom van
nationale eenheid, haar doel na
streeft met middelen, die onbe
twistbaar een communistisch karak
ter verraden en daarom bij het
weldenkend deel van ons volk
afkeuring vinden, is het geen vraag
meer, of de katholieken lid mogen
zijn van deze Eenheidsbeweging.
Wat Wij vroeger bepaalden om
trent het lidmaatschap van com
xnunistische vereenigingen, geldt
thans ongetwijfeld ook voor de
Eenheidsvakbeweging. Aan katho
lieken. die lid daarvan zijn, moeten
de H.H. Sacramenten geweigerd
worden
In socialistische vereenigingen
zooals het N.V.V., openbaart zich
een streven om deze vereenigin
gen los te maken van de door de
Kerk steeds veroordeelde marxis
tische grondslagen en louter ma
terialistische doelstellingen. Op
grond hiervan meenen de leiders,
dat deze organisaties niet langer
voor katholieken verboden zijn
Hoewel Wij geenszins de oogen
sluiten voor de ontwikkeling, die
zich thans in socialistische ver;
eenigingen afteekent, meenen Wij
toch, dat de deugd van voorzich
tigheid eischt, dat Wij onze vroe
gere bepalingen omtrent het lid
maatschap van socialistische ver
eenigingen handhaven, totdat uit
de feiten blijkt, dat haar streven
niet meer in strijd is met de chris
telijke beginselen of den christe
lijken geest. Ter zijner tijd zullen
Wij daaromtrent een nadere ver
klaring geven
Tevens openbaart zich thans,
zoowel op cultureel als op sociaal
terrein, een streven naar neutrale
vereenigingen, of althans naar
vereenigingen, die niet op christe
lijke beginselen gebaseerd zijn,
maar op een meer algemeenen,
vaak als humanistisch aangedui-
den grondslag berusten. In het
huidig tijdsgewricht, hetwelk een
periode is van groei en wording
eener nieuwe maatschappelijke
orde, moeten wij echter neutrale
en zuiver-humanistische vereeni
gingen afwijzen. Om de vestiging
van een nieuwe, maatschappelijke
orde op hechte fundamenten te
waarborgen, zijn principieele or
ganisaties ook thans onmisbaar
- Alles schijnt er immers op te
wijzen, dat in de naaste toekomst
het zal afhangen van de innerlijke
kracht der principieele organisa
ties en haar onderlinge samen
werking, of zij bij machte zijn haar
gewichtige taak te vervullen in
onze samenleving: om met name
tegenover het communisme den
heilzamen en reddenden invloed
harer beginselen van sociale recht
vaardigheid, ouderlingen vrede en
liefde bij de ordening der heden-
daagsehe maatschappij te doen
doorwerken.
Daarom is neutraliteit als altijd,
zeker* nu onaanvaardbaar en is
de plaats van den katholiek niet in
de algemeene, neutrale organisatie,
maar heeft hij den plicht de nieu
we maatschappij te helpen opbou
wen in en door organisaties, die
zich bij haar werkzaamheden uit
drukkelijk laten leiden door de
christelijke beginselen.
Allerminst sluit dit uit een sa
menwerking met hen, die alhoe
wel zij niet op den grondslag der
christelijke beginselen staan toch,
op welke gronden dan ook, bij den
opbouw eener betere maatschap
pelijke samenleving naar soortge
lijke richtlijnen als de katholieke
te werk willen gaan.
Samenwerking met behoud van
Daar de herstelwerkzaam
heden aan het Antwerp-stadion
te Antwerpen niet o.p tijd ge
reed kunnen zijn, is de voet
balwedstrijd BelgiëNederland
van Zondag 14 April tot Don
derdag 30 Mei (Hemelvaartsdag)
verschoven.
Ook de wedstrijd Roode
DuivelsZwaluwen, welke
op Dinsdag a.s. in Brussel
zou worden gespeeld, gaat
niet door. Sneeuwval wordt
hiervoor als reden opge
geven.
sporen in vele geesten leven en
dus een vrees voor het opleven van
een- krachtig christendom?
Het Hoogwaardig Episcopaat
herinnert er aan wat het in de
circulaire van 14 Aug. 1940 reeds
schreef over vermeende vrees voor
nationale verdeeldheid en aan den
Herderlijken Brief op het 12e
eeAvfeest van St. Willibrord in
1940.
En met een aanhaling uit de
Encycliek „Quadragesimo Anno"
van Pius XI besluit het Herderlijk
schrijven met een nieuwe drin
gende aansporing om lid te blijven
of worden van Katholieke organi
saties.
De Belgische prins-regent heeft
Spaak ran lijn „informatie-op
dracht" ontberen. Maandag sal
Opnieuw beraadslaagd worden.
Spaak heeft aan journalisten
verklaard: „Ik heb kunnen vast
stellen dat mijn informatieve op
dracht een negatief resultaat heeft
gehad. Het is mij niet bekend, of
er Maandag iemand met een in
formatieve opdracht zal worden
belast, want de prins zal den
"nodigen tijd nemen om den toe-
pogen te zien. Nu de
ziin L^hlete£ornrm,le3 ondoelmatig
wikkMde fonhtdes Sn Inge'
grond moetenkomei?P den voor"
Op een vraag over het referen
dum inzake de koningskwestie
zelde Spaak dat deze kwestie niet
fa het regeeringsprogramma mag
worden opgenomen. Want hoe zou
het mogelijk zijn deze zaak in
het reine te brengen, nadat de
partijen dienaangaande tegen el
kaar een campagne hebben ge
voerd? De Katholieken kunnen
flmzners aan de socialisten en libe
ralen niet vragen het eens te
San Diego, 4 Maait (RW. Het
fiaggeschip van de „American
dkirlinöt" te op een berghelling bij
®an Diego "nar beneden gestort
*n volkomen vernield: AUe in-
®*w>enden 27 personen kwa-
het leven. Het te de em-
V*83^ ramP, «Me tot dusver bij
oe Amertkaansche civiele lucht-
teichtvaan heeft piaategevonden.
worden omtrent een punt, dat zij
tijdens den kiesstrijd hebben be
streden. Dit komt mij als onmo
gelijk voor: Het zou er op neer
komen, van de tegenstanders het
tegenovergestelde te vragen van
dat, wat zij vooraf hadden aange
nomen. Trouwens noch de socia
listen, noch de communisten, noch
de liberalen zouden hiervoor te
vinden zijn".
De Zwitsersche radio maakt mei-,
ding van een nieuwen aardschok,
den hevigsten sinds de aardbeving
van 25 Januari j.l. Deze schok
werd vandaag om 12 u. 35 in de
oude stad Sion, in de Rhöne-vallei,
in het kanton Wallis gevoeld. Een
tweede hevige schok volgde een
seconde later.
eigen zelfstandigheid en handha
ving der christelijke beginselen, is
de aangewezen weg om het doel
van aller streven te bereiken. De
wederopbouw van het vaderland
is een gemeenschappelijke -aak,
die slechts door de samenwerking
van alle goede vaderlanders be
reikt kan worden.
Het Herderlijk schrijven wijst
er op, dat de Paus, te beginnen
met Leo XIII de geloovigen onop
houdelijk hebben aangespoord zich
te vereenigen in Katholieke orga
nisaties.
De katholieken hebben aan die
stem der Pausen gehoor gegeven
en zoo zijn ook in ons land tal
rijke en krachtige organisaties op
gebouwd, die het geheele sociale
en maatschappelijke leven, opvoe
ding en onderwijs omvatten. Dit is
onze groote kracht geweest, toen
het nationaal-socialisme den strijd
op leven en dood begon tegen het
christendom. Öok de vijand zag
zeer goed in, van welke zijde hij
het meeste te duchten had. Daar
om trachtte hij aanvankelijk de
principieele organisaties te onder
mijnen door in dagbladen en pro
pagandageschriften het voor te
stellen, alsof de katholieke ver
eenigingen de nationale eenheid
van ons land zouden verbreken.
Het is opmerkelijk, dat die jam
merklachten mede kwamen van
menschen, die er niet voor terug
zouden schrikken ons land aan
den vijand te helpen overleveren.
In een schrijven van 14 Augustus
1940 aan de geestelijke adviseurs
hebben de gezamenlijke Bisschop
pen er tegen gewaarschuwd, dat
men geheel ten onrechte het voor
stelt, alsof de katholieke organi
saties de eenheid van ons vader
land ondermijnen. Toen de ka
tholieke organisaties ondanks alles
toch bleven bloeien, hebben de be
zetters radicale maatregelen ge
nomen. Te beginnen met de ka
tholieke werkliedenvereenigingen,
werden binnen korten tijd ook de
andere organisaties opgeheven:
die van de boeren, de onderwij
zers, de werkgevers, de artsen en
talrijke anderen. Over het alge
meen hebben de leden der katho
lieke organisaties zich kranig ge
dragen dikwijls ten koste van aan
zienlijke offers en slechts zeer
weinigen hebben zich aangesloten
bij de nationaal-socialistische or
ganisaties. En zij hebben er voor
al toe bijgedragen om den geest
van verzet bij ons volk levendig
te houden. Zoodra de bevrijding
kwam, hebben de Bisschoppen ter
stond de geloovigen aangemaand
de organisaties weer op te bouwen
eerst die van het Zuiden, dat het
eerst bevrijd was, zoo spoedig
mogelijk daarna de andere.
Na de bevrijding is er een ge
lukkig en zeer prijzenswaardig
streven de nationale eenheid van
ons land te versterken. Maar van
vele zijden hoort men ook weer
stemmen, die de nationale een
heid zoover willen doorvoeren,
dat er voor de christelijke orga
nisaties geen plaats meer is. Ën
onwillekeurig stelt men de vraag:
Is dit verlangefi naar nationale
eenheid zoo groot uit zuiver vader-
landsche motieven of is het een
uiting van het oude liberalisme en
misschien van het nieuw-heiden
dom, dat in zijn scherpsten vorm
zich openbaarde in het nationaal-
socialisme, waarvan echter nog
1) I Cor. m. 11 2) Prediker IV,
910. 8Spreuken XVIIT. 19 tRerum
Novaru-m). 37.
VASTEN EN ONTHOUDINGSWET
Door de hoogwaardige bisschoppen
is vastgesteld, dat de dispensatie in
het vastengebod ook nu nog van
kracht blijft. Alleen Asch-Woensdag en
Goede Vrijdag blijven geboden vas
ten- en onthoudingsdagen
De onthoudingswetten worden ech
ter van nu af weer onverkort van
kracht verklaard. Voor dit jaar wordt
krachtens bijzondere volmacht ontsla
gen van de onthoudingswet op de
Zaterdagen van de vasten, met uit
zondering van den Quatertemper-
Zaterdag in de vasten en van Paasch-
r"7" .- -j lO - - - - V rvtirlrloCfc O n
Is eenerzijds het gebruik aan ge
zinshulp uiterst dringend, ander
zijds wint steeds meer de overtui
ging veld, dat de meisjes een dege
lijke opleiding hiertoe moeten ont
vangen. Van overheidswege is reeds
goedkeuring verleend voor vier op
leidingsinstituten voor hulp in de
huishouding. Deze zullen worden
gevestigd in Noord-Holland, Twen
te, Noord-Brabant en Zuid-Liui-
burg.
Voor een spoedige opheffing van
den tegenwoordigen noodtoestand
zal dit proces echter te lang du
ren. Daarom heeft de studiecom
missie-Limburg „H-ulp in de huis
houding" bij den minister van
Sociale Zaken een urgentieprogram»
ingediend.
Vele jeugdige en ongeschoolde
krachten zullen dan aanstonds in
dienst moeten gaan en rullen 9nder-
vinden wat dienen in een gezin be-
teekent Voor de toekomstige werk
geefsters kan dit laatste niet ander»
dan heilzaam zijn.
Al zijn de gezinnen met deze on
geschoolde jeugd nog niet op ideale
wijze geholpen, wij zijn ervan over
tuigd. dat weinig huisvrouwen deze
11. Zoo snel zijn beenen hem
dragen konden, holde Dik ter Buik
weg op zoek naar een telefooncel.
Gelukkig had hij er gauw een
gevonden.
Hij belde zijn vriend, commis
saris Joris Chogum, het hoofd der
politie, op. „Hé, Chogum.... met
Dik ter Buik - ja zeg maak
onmiddellijk een overvalwagen
met een 15-tal agenten klaar....
Ja?Ik ben binnen tien minuten
bij je."
Na afgebeld te hebben nam Dik
een taxi.
„Zoo hard je kan. chauffeur!"
„In orde meneer."
Zaterdag tot 12 uur* 's middags Op hulp zullen afwijzen en dat zij een
de laatste twee genoemde Zaterdagen lijk rullen bekennen: beter zuiste
geldt dus ook het onthoudingsverbod, hulp dan geen hulp!
Wederom zijn twee Neder
landsche missionarissen tol
het bisschopsambt verheven.
Naar men ons uit Rome
seint, heeft Z.H. de Paus be
noemd tot apostolisch vicaris
van Suriname den hoogeerw.
paler Stephanus J. M. Kuypers
C. s. s. R. en tol apostolisch vi
caris van Luanfu in China de
zeereerw. pater, Contans
Franc. (Kramer O.F.M.)
De nieuwe apost. vicaris van
Suriname is een Brabander. Den
22 Juli 1899 werd hij te Borkel
en Schaft geboren. De humaniop
studeerde hij op het klein-Semi-
narie der Paters Redemptoristen
aan de Kapel iin 't Zand te Roer
mond. Daarna trad hij te 's Her
togenbosch in het noviciaat en
werd hier den 30 September 1920
geprofest. Vervolgens maakte hij
zijn theologische studies in het
klooster te Wittem en den 1 Oc
tober 1924 weird hij priester ge
wijd.
In 1926 ging pater Kuypers naar
de missie van Suriname. In ver
schillende functies, o.m. als mis
sionaris onder de Indianen en
Bosohnegers, heeft hij daar ge
werkt Ook was hij er verschillen
de jaren pastoor van de kerk van
St. Petrus en Paulus te Parama
ribo en rector van het klooster
aldaar.
Toen in 1939 Mgr. van Roos
malen naar Europa ging o.a. voor
het gebruikelijke bezoek „ad li
mine" te Rome, werd pater Kuy
pers op 10 Juni tot provicaris be
noemd. Onverwacht lang, doordat
Mgr. niet kon temgkeeren, heeft
hij in deze functie de missie van
Suriname moeten besturen. In het
begin van dit jaar werd hij tot
vice provinciaal der Congregatie
van den Allenh. Verlosser voor
Suriname benoemd.
Mgr. Van Roosmalen, die enkele
maanden geleden uit Nederland
naar Paramaribo terugkeerde en
dus thans zijn hooge ambt, dat hij
sedert 1911 bekleedde, neerlegt,
blijft administrator van de Missie
tot Mgr. Kuypers zijn ambt zal
aanvaarden. Zooals men zich hèr-
innert, gaf Migr. Van Rosmalen,
die zeventig jaren is, voor hij de
Z.H. Exc. Mgr. Stephanus
Kuypers.
terugreis naar de West aanvaard
de, als zijn verlangen te kennen,
nu tot zijn dood daar te mogen
blijven.
Mgr. C. Kramer.
De zetel van den Apostolisch
Vicaris van Luanfu was in den
oorlog vacant geraakt. De vorige
bisschop, Mgr. Fortunatus Spruit,
tit bisschop van Vaga, zag zich
door de oorlogsomstandigheden
gedwongen Luanfu (in Chansi) te
verlaten en is In de verbanning
gestorven. Zijn opvolger, pater
Constans Franc. Kramer, een
Fries, werd 3 Juni 1903 in Olden-
clooster bij Bolsward geboren.
Aanvankelijk studeerde hij aan het
Klein-Seminarie te Culemborg,
doch hij voelde zich meer ge
trokken tot de orde van St.
Franciscus en trad in 1921 in het
klooster te Wychen. Den 18
Maart 1928 werd hij te Weert
priester gewijd en reeds een jaar
later vertrok hij naar de Missie
van China. Als missionaris blonk
hij uit door zijn grooten ijver en
Godsvrucht.
Terwijl de natuur voor een Pool
landschap zorgde: een sneeuwpan-o-
rama onder een effen grauwe lucht,
waaruit no<g steeds sneeuw bleef
vallen kwam Zaterdagmiddag de
Nederl. walvischvaarder Willem
Barendsz." te Amsterdam aan
Kapitein Visser bracht het schip
uit Gothenborg in Zweden naar d«(
hoofdstad, waar het by de Amster-
damsche Droogdokmy. zal worden
verbouwd tot ..dryvende traanko-
kery"
In ^Novemiber zal het vergezeld
van een aantal catchers" naar het
Zuidpoolgebied varen ter walvisch-
vangst.
De heer Vinke van de fa. VJnke
Co., die de directie voert over de
My. voor de walvischvaart, klom
als eerste aan boord om bezit te
nemen van het schip, dat in den
oorlog herhaaldeiyk in convooien
meevoer.
In evidente gevallen kan aan
onderwijzers vrijstelling worden
verleend van het opkomen onder
de wapenen. Verzoeken daartoe
moeten worden gericht aan het
min. van Onderwijs (afd. L. O.),
dat zich over elik geval met het
min. van Oorlog in verbinding tel
rtellen.
