TIENJARENPLAN
m
voor Neerlands herbouw
Bezoek van Het Prinselijk Paar
aan Denemarken
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
DIK TER BUIK neemt maatregelen
mmm
m
Kardinaal De Jong
eere-doctor Utrecht
Eerbewijs aan het
geestelijk verzet
Een druk bezet programma
Twee weken zonder
sigaretten
R'dam Giro 9096
Directeur:
joh. Kuijpers
Hoofdred.Mgr
Dr. J- Witlox.
Alg. Redacteur:
H. A. Paalvast.
Drukker:
N.R.C. N.V.
Uitg. v.d. Maas
bode-Stichting,
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
VRIJDAG 15 MAART 1946
68ste JAARGANG No. 19961
Abonnementspi
13.25 ;p. kwart
f 1.10 p.maand
10.26 p. week
Tijd. adres:
Broersvest 8 A
Tel. 68804
Advertentiën
15 ets p. mm.
Het college van Algemeene Commissarissen voor den Weder
opbouw heeft thans gepubliceerd het „bouwplan 1946" Ter
uitvoerina van dit plan zal het noodzakelijk zijn, dat op vrij aan
zienlijke schaal bouwvakarbeiders van elders in de getroffen ge
bieden worden werkzaam gesteld. Dit Jaar zal in totaal met den
bouw van 12500 woningen worden begonnen, waarvan er voor 1
Januari 1947 tienduizend voltooid kunnen zijn.
Het zg. gebouwenplan wordt geraamd op 500 millioen gulden,
het program van openbare werken op 290 millioen; de behoefte
aan deviezen op 234 millioen.
Opleiding van vakarbeiders moet op aroote schaal worden ter
hand genomen.
Minstens uen jaren omvat net g-e-
heele bouwprogram dat voor ons
land moet voorzien m het ontstellend
woningtekort dat vernieuwen moet
STheSteUen. wat in den oorlog ver
heugd en gehavend verd, dat ons
de uitvoering en voltooiing moet
hrengen van vele groote werken
Aldus leidt minister Ringers het
bouwplan in
auel en rationeel bouwen met
een doelmatige aanwending van
de beschikbare arbeidskrachten,
materialen en gelden, dat is het
hoofdmotief voor het bonwplan
1946 en zal dit ook voor de vol
gende jaren zijn.
Offers vraagt de uitvoering van
velen. In verschillende der zwaarst
getroffen gebieden zullen arbeiders
Van elders moeten worden te werk
gesteld. Dwang zal er niet zijn. Doch
evenals de ingenieurs, aannemers en
technici zullen de arbeiders de taak
vrijwillig op zich moeten nemen om,
dikwijls gehuisvest in kampen, vaak
ver van huis en gezin, te gaan wer
ken.
Daarom is het slagen van het plan
niet in de laatste plaats afhankelijk
Van de arbeiders, op wier medewer
king de minister een dringend be
roep doet
Het plan moet lukken en het zal
lukken
Het College van algemeene com
missarissen voor den Wederopbouw
is thans overgegaan tot publicatie
van het „Bouwplan 1946".
Het „bouwplan 1946" gaat uit van
o.a de volgende beginselen: 1. in
schakeling van alle beschikbare
bouwvakarbeiders. 2. In eenige der
zwaarst getroffen gebieden worden
arbeiders uit de overige minder zwaar
getroffen gebieden te werk gesteld
3 de op deze wijze in elk bouwbu
reau beschikbaar komende of blij
vende arbeiders verrichten in de
eerste plaats het daar nog resteeren-
de herstel der lichte schade. Vervol
gens het herstel van zware schade
tot ten hoogste 50 pet. van het aan
tal gevallen en in de derde plaats
den herbouw c.q. den noodzakelij-
ken nieuwbouw. Voorts wordt uitge
gaan van een gebiedsvolgorde (eerst
de zwaarst geteisterde, vervolgens
de minder zwaar geteisterde gebie
den en het laatst de gebieden zon
der noemenswaardige schade).
Volstrekte prioriteit van de
zwaarst getroffen gebieden vereischt
een volstrekte mobiliteit van het ar
beiderscorps. Dit is èn uit een oog
punt van huisvesting en uit sociale
en gezins-overwegrngen onaanvaard
baar Het zou bovendien in de prac-
tijk onuitvoerbaar blijken
Er is dus een redelijke maatstaf
aangenomen voor do maximaal op
den grondslag van vrijwilligheid te
verwachten mobiliteit en het aldus
als mobiel aangenomen gedeelte van
het arbeiderscorps is toegevoegd aan
die plaatsen, waar, op gTond van de
pchadecijfers, aanvoer van arbeids
krachten noodig bleek.
Voor het met de beschikbare ar
beidskrachten maximaal te verwezen
lijken bouwprogramma is een rela
tieve maatstaf ingevoerd, welke voor
dit bouwplan werd gevonden in het
begrip schad'e-nive au dat voor
elk bouwbureau werd uitgedrukt in
het cijfer van de totale schade pjsr
Inwoner, waanbij als geografiscne
erondslag werd uitgegaan van de in-
öeeiing der bouwbureaux.
—ij de vraag of de ar bei dsmogeljj le
vari materiaalpositie maatge-
is duidelijk de
vauetee?"U'ï'p,1,®n 1946 Saat aldus uit
Y?" Xre SL arbeidsbezetting bij
f.!» arbeidersmobi-
hteit en dientengevolge van een
over izJÖSv? land verdeelde
bouwbedrijvigheld. waarbij als Lei
draad voor de vordeeiing der toe
gestane Quanta de reductie van
de schade-per-inwoner werd gekozen
en wel in <üer voege, dat bij het
fvrtrtfete vastgestelde schade-niveau
ook rSafief de grootste reductie van
de schade per inwoner moest worden
bereikt oravat voorts als
nSj^STJSdeeleneen gebouwen-
hoofdbestamddeeien^ uw_ bedrijfs-
programma gebouwen) en een
bouw, openbare =irr,-ramma, beide
2ï£?££S, Yr^de meest urgente scha-
vyciiuflj. c -
gebaseerd op de mees
dereductie. a bouw-
De schadeopgaven jan.
bureaux naar den v
1946 leveren de 1volgfnf!fnJJnest 7731
Schadegroep 1 (totaal veJ™L vveSCha
mill.; schadegroep 2 D
digd) 214.7 mill.; schadegroep -
Ucht beschadigd) 66.0 mill. totaal
(1054.2 mill.
Deze bedragen zijn uitgearu**
Colds waar de 1939.
Voor de groep openbare werken
vooralsnog alleen beschikt wor- 21. Zooals Dik ter Buik daar zat,
over een ruwe schatting van de wa3 bij op en top Canadees. Hij
schade. Deze bedraagt plm. 500 M compleet met snor, pijp, en
ASTaflSS op bar baret. Hij berfeMe iets by 'den
yens betreöSde V|fbo^en en waard (w t Enigelsch natuurlek)
iaptai mwouet, ea gaf °°Sen kost.,
De woningbouw.
De in 1946 te bouwen woningen
worden als volgt over de provincies
verdeeld:
Groningen 400
Friesland 250
Drenthe 250
Overijssel 1> 700
Gelderland 1000
Utrecht 150
Noord-Holland 2) 1750
Zuid-Holland 3) 4550
Zeeland 600
Noord-Brabant 4) 1500
Limburg 1350
ZExc. dr. ir. J. A. Ringers.
werd het „schadeniveau'', d.w.z. de
nog te herstellen schade per inwoner
per bouwbureau, berekend.
Stucadoors en timmerlieden.
Bij de voorstudie bleek, dat de
nauwste doorgang in absoluten zin
bepaald wordt door het aantal be
schikbare stucadoors In overleg met
deskundigen werd besloten, het
bouwplanniet te koppelen aan het
aantal stucadoors. daar dit een te
groote beperking van de bouwacti
viteit met zich zou brengen. Dit
houdt evenwel iti, dat maatregelen,
dienen te worden genomen om het
stucadoorswerk zooveel mogelijk te
beperken en te vervangen, en voor
ae stucadoors overwerk te bepleiten
Na ampele overwegingen werd het
aantal timmerlieden maatgevend ge
acht voor het bepalen van het mo
gelijke bouwvolume. Op basis van
het aantal beschikbare timmerlieden
werd dan ook het plan berekend.
Huisvesting arbeidskrachten.
Uitgaande van een vrijwillige ver
plaatsing van arbeidskrachten, welke
zoodanig zal moeten zijn, dat zooveel
mogelijk, arbeiders des avonds naar
huis kunnen terugkeeren. of anders
toch niet te ver van hun woonplaats
verblijven, komt men tot de nood
zaak, dat 25 pet. der arbeiders buiten
de zwaarst getroffen gebieden in
deze gebieden zullen moeten worden
tewerkgesteld en aldaar moeten wor
den ondergebracht. Voorts zullen nog
25 pet. der buiten de betreffende ge
bieden wonende bouwarbeiders in
1W4, gebieden moeten tewerkgesteld
worden en dagelijks heen en weer
moeten reizen Tot elk der beide ca
tegorieën behooren 14.000 arbeiders.
Wat den gebieden betreft waar de
arbeiders moeten worden gehuisvest
noemen wij als de voornaamste;
West Zeeuwsch-Vlaanderen (2600)
Venray (1340), Gennep (1000), Wal
cheren (2550). Nijmegen (1030), Velu-
wezoom Oost (1030), Land van Maas
en Waal (690). Venlo (525), Roer-
mond (620). N.O.-Brabant (620h
Wat de indeeling betreft, komt het
plan tot den volgenden opzet:
25 pet, voor woningbouw;
55 pet. voor industriebouw, boer-
<2erijenbouw en overige bedrijfsge.
bouwen;
20 pet. voor overige bouwwerken.
totaal 12.500
1) w.o. 100 voor den Noordoost
polder.
2) w.o. 500 voor Amsterdam.
3) w.o 1000 voor 's-Gravenhage en
2500 voor Rotterdam.
4) w.o. 600 voor Eindhoven.
Verondersteld wordt, dat van
de 12.500 woningen in 1946 aan te
vangen, er eind 1946 10.000 vol
tooid zijn.
Rekening houdende met de verhoo
ging van de bouwkosten is voor het
gebouwenplan ln 1946 een totaal
geldvolume noodig van rond
f 500.000.000, dat als volgt is ver
deeld:
Herstel lichte schade 95 mill, gld,
Herstel zware schade 128 mill. gld.
Herbouw 246.55 mill. geld. Totaal
469.55 mill.
ReserveplanHerstel zware schade
7.4 mill gld. Herbouw 25.50 mill gld.
Totaal 32.9 mill. Totaal derhalve
502.45 mill.
Het openbare-werkenprogramma
vertegenwoordigt op basis van gelds
waarde 1939 een bedrag van
f 116.000.000. Door het aantrekken van
niet-geschoolde bouwvakarbeiders kan
men, indien daartoe behoefte be
staat. dit plan nog aanmerkelijk uit
breiden Krijgt het evenwel den in
het ontwerp vastgestelden omvang,
dan zal de verwezenlijking daarvan
in 1946 f 290.000.000 vereischen.
Het totale bouwplan is dus tezamen
rond f 790.000.000 (geldswaarde 1946).
De deviezenbehoefte voor 1946
wordt voor het bouwplan voorloc-
pig globaal bepaald op
f 234.000.000.
De arbeidsbezötting.
Opgericht zijn of worden 47
bouwbureaux. Elk bureau beschikt
over de gegevens en ook over het
noodzakelijk aantal arbeiders. Zoo
moet bouwbureau 9 (Rotterdam)
de beschikking hebben over 3638
timmerlieden 3112 metselaars, 1011
opperlieden, 1700 schilders, 289
grondwerkers, 721 betonwerkers en
ijzervlechtens, 1268 stucadoors en
Minister van Kleffens vertrok gisteren in gezelschap
van zijn echtgenoote, als vertegenwoordiger van
ons land in den Veiligheidsraad, naar New'York.
4155 overige arbeiders. Voor bouw
bureau 45, .Zuid-Holland, bedragen
deze cijfers 1670 t., 780 m., 441 op.,
710 sch., 62 gr., 144 bet. en ijz., 375
st., en 572 o.a. Bouwbureau 34
(Westland) eischt 255 t., 167m., 97
op., 131 sch., 14 gr., 35 bet. en ijz.,
73 st. en 99 o.a. Bouwbureau 35
(Goeree en Overflakkee) heeft noo
dig 157 t; 34 m., 16 op., 33 sch., 2
gr., 3 bet. en ijz., 23 st. en 41 o.a.
Daarbij komen dan nog smeden,
electriciens, loodgieters e.d., welke
niet als bouwvakarbeiders worden
aangemerkt.
Consequenties van de
planning.
Voor de planing voor volgende
jaren zal een scherpe benadering
van de aantallen vaklieden m de
verschillende beroepen noodig zijn.
Aangedrongen moet worden op een.
duidelijke registratie van de be
roepen.
Voor de stucadoors zal overwerk-
arbeid bevorderd moeten worden.
Verdere richtlijnen voor de con
structieve samenstelling zijn noo
dig.
De opleiding van vaklieden, spe-
ciaal timmerlieden, metselaars, stu
cadoors en betonviechters moet op
groote schaal ter hand genomen
worden. Voorloopig kam dit zonder
beperking geschieden. De vraag
of er animo zal zijn, hangt echter
niet alleen af - van de directe mo
gelijkheden, maar ook van de toe
komstperspectieven.
Wil men na de inloopperiode
ook verder gaan met op groote
schaal oude woonwijken te sanee-
ren en dus de volkshuisvesting
meer dan tof nog toe zien als een
Naar wij van den senaat der
rijksuniversiteit te Utrecht ver
nemen, zal op den Dies van de
universiteit, 26 Maart a.s., het
eeredoctoraat in de faculteit der
letteren em wijsbegeerte worden
verleend aan Z. Em. Johannes
Kardinaal die Jong en het eere
doctoraat in de theologische fa
culteit aan ds. K. Gravemeijer,
naar aanleiding van den grooteu
geestelijken steun, die hun hou
ding tijdens de bezetting heeft
be teekend voor het Nederlandsche
volk.
Men meldt ons nog uit Kopen
hagen:
Nu verondersteld wordt, dat de
gezondheidstoestand van Prinses
Juliana en Prins Bernhard niets
meer te wenschen over laat, heb
ben de plannen voor het aan
staande bezoek van het Prinselijk
Paar aan Denemarken vasten
vorm aangenomen. Zij worden
Vrijdag 5 April op het vliegveld
Kastrup nabij Kopenhagen ver
wacht, waarna de hooge gasten
met hun gevolg intrek zullen
nemen in het paleis van Ohristiaan
VII naast de koninklijke residentie
Amalienboig.
De bezoekers krijgen een druk
bezet programma af te werken,
met een ontvangst door de
Koninklijke familie; een receptie
voor het Nederlandsche gezant
schap en leden der Hollandsche
kolonie. Waarschijnlijk zuilen zij
nog gelegenheid hebben een be
zoek te brengen aan verschillende
plaatsen op het eiland Aanager
waar de namen der bevolking en
haar behuizing doen denken aan
de immigratie van Nederlandsche
tuinders in den tijd van Ohristi
aan n, diens „liefste duiveke" en
haar krachtdadige moeder Sy
brecht Willumsdochter (begin
16e eeuw.)
Bij deze gelegenheid zullen 120
leden van het Concertgebouw
orkest uit Amsterdam per vlieg
tuig overkomen om Zondagavond
7 April in de K. B.-hallen voor
3000 Kopenhagers een uitvoering
te geven. Tot de genoodigden be
hooren bestuursleden van „Red
Barnet", Hollands hjaelpen, leden
van het Roode Kruis, pleegouders
van Nederlandsche kinderen, die
hier op vacantie zijn, en gast-
heeren van diverse categorieën
herstellenden, die hier verpleegd
worden.
Het Prinselijk Paar zal Maandag
middag 8 April de Deensche hoofd
stad verlaten om zich naar
Stockholm te begeven.
voortdurend vernieuwingsproces,
dan behoeft van een in sterke
mate terugvallen van de bouw-
bedrijvigheid geen sprake te zijn.
In dat geval wordt de scholing
dus gericht op een blijvende
bouwbedrijvigheid van grooter
orde dan de „normale" v o o r-
oorlogsche.
Een dergelijk v e r-strekkend
woningbeleid vraagt echter reeds
nu maatregelen om de groote
saneeringen na afloop van de her
stel- en -wederopbouw-periode en
na voltooiing van den „normalen"
achterstand, ook economisch mo
gelijk te maken.
Uiteraard zullen, ook bij het
richten van de scholingspolitiek
op een blijvend grooter bouw
volume, verschuivingen optreden
in de verhouding van de aantal
len voor de verschillende beroe
pen. Invoering van verdergaande
voorbereidingen buiten de bouw
plaats, prefabrication (het van te
voren klaar maken) van onder
deden etc. kunnen zich dan ech
ter als geleidelijke veranderingen
in de bouwmethode voltrekken en
in het over jaren doorloopende
scholingsprogramma worden op
gevangen. Deze methode lijkt voor
een organische ontwikkeling van
het bouwen gezonder dan een
bouwontwikkeling, waarbij de
eene helft van de bouwobjecten
volgens „traditioneele" bouw
methoden, de andere helft langs
den weg van zuiver industrieele
prefabrication tot stand zou ko
men. Te denken valt daarbij, be.
halve aan de technische, ook aan
de sociale en cultureele aspecten
van het bouwen.
Plotseling keek hij op. Aha, wal
zag haj daar? De kleine dikke
kastelein verdween door een deur
opening, waarop het bordje „VER
BODEN TOEGANG" stond). Stille
tjes volgde Dik hem,
Het maam-etj-e verdween m een
zijkamertje, haalde een sleutel voor
den dag, opende een toast en nam
er een klein koffertje uit. On
middellijk trok Dik ziiah
terug.
Shag en pijptabak krijgen de
winkeliers iedere week in ruimer»
mate toegewezen, 'tls noodig, want
de taibakskerverijen moeten *tj
is een Nederlandsch belang
ook aan het werk blijven. Maa®.
als het publiek op zijn bon alleeiv.
maar „kerftabak" ziet aangewezen^
kijkt het zijn leverancier leelijk]
aan, ais deze geen sigaretten of'
sigaren geeft. Een gevolg mede
daarvan is, dat de voorraden tabak
veel te groot zijn en als er zoo
straks (we meenen 12 April) in
plaats van 40 gram een half ons
in de pakjes zal komen, wordt de,
moeilijkheid nog grooter. omdat,
de oude pakjes eerst moeten won.
den opgeruimd.
Naar verluidt, zullen om dit alles,
de eerstvolgende twee weken op,
den bon geen sigaretten of sigaren
doch uitsluitend tabak worden bo-
schikbaar gesteld.
De rookers, die er niet op verzot,
zijn, zullen deze keuzebeperking
niettemin eens een keer voor lief
moeten nemen. Ze helpen mede
om een normaler toestand te
krijgen.
Wij vernamen nog, dat over
wogen wordt de beloofde Engelsche
sigaretten tegen den nationalett
feestdag ia distributie te