GRAAF DE MARCHANT VOOR DEN RECHTER Mgr. F. B. J. FRENCKEN OVERLEDEN Spanje-debat in V.-raad hervat Jan Courage kiest het want DADIO JHEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT DINSDAG 30 APRIL PAGINA 2 f DE DOODTRAF GEëlSCHT '«SUS», m »-■ HET VERGAAN VAN DE THEA EMIGRATIE NAAR ARGENTINIë Het loopend gerucht als zou de Argentynsche regeering de immi gratie van vreemdelingen op groote schaal mogeiyk maken en daarby faciliteiten verleenen, is van allen grond ontbloot. Aanvragen tot immigratie kunnen pas worden in gediend, nadat de consul van Ar gentinië hier te lande zal zyn aan gekomen. IX PRO PROGRAMMA PRIJSVERLAGING VAN BENZINE EN GAS OLIE. ZUSTERS VAN LIEFDE DE VADER DER E.K.-BEWEGING CHR. DEM. UNIE IN DUITSCHLAND AUSTRALIë'S VOORSTEL GEWIJZIGD AANVAARD Onze Marine in wording Uiterlijk onbewogen hoorde giste- ten graaf Maximiliaan Marchant et É'Ansembourg de doodstraf tegen Zich eJschen; de zwaarste straf, die taogplijk is, voor misdaden tegen liet Nederlandsche volk in de zwart ste periode, die ons land moest mee- ifcnaken. Groot was de belangstelling van get publiek voor de zitting van de Jflerde kamer van het bijz. gerechts- Je Maastricht. Dicht opeen ge pakt stonden cfe Limburgers daar jjOm de slotacte mee te maken, van wet politiek bestaan van graaf de Aaarchant. Een jammerlijk mislukt Beven. Wel zeer juist typeerde de procureur-fiscaal hem als het type &an een teleurgesteld ambitieus man. Half elf was het toen het Hof finnen trad. Het was als volgt Samengesteld: mr« E. Delhougne, president, mr. F. baron van Voorst tot Voorst, procureur-fiscaal; raads heren waren mr. van Assendorp, snr. v. d. Kun, overste Stuve] en ©verste Koopman. Als verdediger ptond mr. R. van Oppen den ver dachte ter zijde. Allereerst las de procureur-fiscaal de dagvaarding voor, waarin den graaf ten laste werd gelegd, dat hij Duitschland, toen Nederland met •Duitscrland in oorlog was, ten ©adeele van den Ned. staat en ten lyoordeele van den Duitschen vijand, fcijn functie als commissaris der provincie Limburg, waartoe hij door Seiss Inquart was benoemd, grovelijk heeft misbruikt; een aan tal feiten noemt de dagvaarding, tvaaruit een en ander blijkt, zooals p.a. de rede door verdachte gehou den bij zijn ambtsaanvaarding als •commissaris, het ontslaan van •ambtenaren op politieke gronden ijfmr. v. d. Boorn) en het verrader lijk afbreuk doen aan den strijd toan de Kath. geestelijkheid tegen Set nationaal-socialisme. Na deze voorlezing begon de pre sident met het verhoor, dat feitelijk ©iets anders was dan het voorleggen aa ondn verdachte van de verschil lende bewijsstukken zooals foto s, .brieven, redevoeringen enz. Met baast onhoorbare stem antwoordde Öe verdachte op enkele vragen. Lr Waren geen moeilijkheden, getuigen waren niet opgeroepen, de graat ©ntkende niets en het louter for- meele verhoor was zeer spoedig ten Éfeindë, waarna de jonge procureur fiscaal, het woord verkreeg voor het Ubuden van zijn requisitoir. Toen kwam er wat .kleur in deze ©itting. Fel trok de procureur-fiscaal Wan lee* een betoog, dat boeide ctoor overtuigingsvoMe voordracht en opbouw. Spr. schilderde den Verdachte in zijn leven; Fahnenjun- ker in de Duitsche armee was hij; in het bankwezen te Rotterdam; hij de Staatsmijnen; beide posities ■waren mislukkingen. Elndelijk werd feij burgemeester van Amstenraoe. Hij wilde hoogerop, maar miste de kwaliteiten; verder dan lid van Qe prov. Staten bracht hij het met. Maar de N.S.B. gat uitkomst en hu bracht het nu tot kameraad-com- BD?fne!ten door hem gepleegd eijn te aan, het onjuist gebruik van het recht om burgermeesters aanwuzin. soen te geven en het geval van m R. v. d. Boom. Deze ambtenaar wae door hom ontslagen omdat hij hem fer van verdacht twee dochters van 'm N.S-B. er, die tot n Maastricht- Bche tennisclub wilden toetreden, te hebben doen deballoteeren. Later Is mr. v. d. Boorn gegijzeld en ten slotte is by vermoedelijk in Duitsch. land omgekomen. Moreel acht,?Pr* den verd. medeschuldig aan ,^®ns dood. Gevallen va» verraad worden door den procureur genoemd, net ffeval Droesen, Th eel en e.a. Ais voorbeeld van party-politiek noemt spr., o.a. een brief over het stand beeld voor dr. Moller, dat hy wilde verhinderen. Fel striemden de woorden van het O. M. den verdachte, toen hij de rol toelichtte die de graaf had gespeeld by zijn afbreuk van het kerkeiyk verzet, Welk verzet door den spr. als heroiek werd geroemd. Den se cretaris van den Roermondschen bisschop noemde de graaf diens kwaden genius. Hij signaleerde een pastoor, die in een preek zich telgen het nationaal-socialisme had ge keerd, voortdurend stookte en dreef hij en speelde gevaarlyk met de levens van goede Nederlanders. Aan het slot van zyn requisitoir achtte de procureur-fiscaal de fei ten bewezen en noemde den ver- dachtte in dubbelen zin strafbaar voor het misdrijf van benadeeling van den Staat en bevoordeeling van den vyand; Daarom eischte hij de doodstraf met ontzetting uit het actief en passief kiesrecht voor het leven. De spanning die tydena dit requi sitoir steeds gestegen was, ontlaad de zich bijna in een applaus na den eisch# hetgeen echter door den pre. siden't dadelijk onderdrukt werd. Een nerveus bewegen van de han den, was het eenig udteriyk teekjen van de bewogenheid van den ver. dachte. Hierna werd de zitting te half twee geschorst tot kiwart over drie. Onmiddellijk na d/e heropening kreeg de verdediger, mr. R. van Otppen het woord voor het houden van zijn pleidooi. Pleiter meende dat zyn cliënt niet aan al het in de dagvaarding ten laste gelegde schuldig beschouwd kan worden. Volgens hem trof den verd. geen moreele schuld aan den dood van mr. v. d. Boom. Deze was volgens pl. vermoedelijk omgeko men toen hy, na uit gijzeling ont slagen te zijn, een poging had ge daan om uit bet nog bezette deel naar het toevryde deel van Limburg te gaan- Uitspraak over veertien dagen. Na het lijk van den kok W. van Ommeren, is thans ook dat van den tweeden vermisten opvarende van het verongelukte ms. Thea, zekere Witsiers uit Rotterdam gevonden. WOENSDAG 1 Mei. Hilversum I (301 m.) VARA-uitz. 1OONteuws, gymn. en gram.; 10.20 Vaudeville-orkest; 11.00 Voordr. Voordr.11.19 Zang en piano; 11.45 Ber. krijgsgev.12.00 Ork.12.45 Nieuws; 13.00 Causerie; 13.20 Ork. enkoor; 14.00 V. d. vrouw; 14.40 Ho bo en piano; 15.00 Voordr.; 15.25 Zang; 15.45 V. d. jeugd; 16.15 Gram.16.30 Causerie16.45 Gram. 16.30 Causerie; 16.45 Gram.; 17.15 Voordr 17.45 Nieuws; 18.00 1 Mei-toe spraak; 18.30 v. d. Ned. strijdkr. 19.00 v. d. jongeren; 19.25 Gram 19.45 Partij v. d. Arbeid; 20.05 Toe spraken minister-president; 20.25 Mei-bijeenkomst; 22.45 Zang en ork.23.00 Nieuws23.15—24.00 Re portages en gram. Hilversum II (415 m.): NCRV uitz.7.00 Nieuws, gymn., gram en morgenwijding; 11.00 Koor; 11.15 Klarinet en piano; 12.00 Lichte mu ziek; 13.00 Nieuws; 14.00 Gram 15.00 Kwintet; 16.00 Over postze gels; 16.15 Meisjeskoor; 16.45 v. d. jeugd; 17.30 Orgel; 18 00 Concert (18.30 Over Indië)19.00 Nieuws en gram.; 19.30 Engelsche les; 20.05 Causerie; 20.20 Kerkconcert; 22.00 Nieuws; 22.15 Causerie; 22.35 Fian 23.05—23.50 Gram. Geteisterd Limburg. Vrijdag a.s. 15.00—15.15 uur zal In het K. R. O.-programma (Hil Vcraum X) mevr. I. Comuth—Noote i- jboom spreken ever ,,De vrouw in Woensdag 1 Mei zal de prijs voor benzine van 30 op 20 cent per liter worden verlaagd en die voor gasoile van 10 op 8 cent per liter. Het bedrag, dat benzine en gasolie sedert de bevrijding boven de bere kende kosten opbrachten, hebben de oliemaatschappyen aan de schatkist afgedragen. Maatregelen zijn ge nomen, dat pomphouders tengevolge van deze prijsverlaging geen ver lies zullen lijden. Tengevolge van de prijsverlaging van benzine zullen de prijzen voor het vervoer langs den weg even eens vermindoren. Voor het goede renvervoer per vrachtauto beteekent dit een reductie van 5,4 procent en meer naarmate de afstand grooter is; voor het personenvervoer per autobus een algemeene verlaging van 5 procent. Op grootere afstan den en in het byzonder voor de maandabonnementen is deze ver laging van groot belang. De tarie ven van het personenvervoer per huurauto ondergaan eveneens een verlaging van omstreeks dezelfde grootte. In het Moederhuis van de Zusters van Liefde te Tilburg werd het Generaal Kapittel gehouden. Tot alg. overste werd gekozen zr. M. Leonie Ides, tot eerste assistente zr. M. René Rutten, tot tweede as sistente zr. M. Laurence Huinck, tot derde assistente zr. M. Theresina Noor, tot vierde assistente zr. M. Josephino van Dinter, tot generale econome zr. M. Johanna de Deo Kerkers. In het St. Augustinusrusthuls te Antwerpen, waar hy voor herstel van gezondheid verbleef, h gisterenmiddag in den ouder dom van bijna 60 jaren over leden de hoogeerw. heer mgr. FJB. J. Frencken, stichter en leider van het vrouwelijk jeugd werk in het bisdom Breda. Mgr. Frencken, die reeds eenigen tyd ziek was, werd in den nacht van Zaterdag op Zondag j.l. van de H.H. Sacramenten der sterven den voorzien. Na dien trad in zyn toestand een lichte verbetering in, zoodat hy Maandagmorgen weer eenige besprekingen kon voeren. Tegen den middag echter werd hy Oogst root stembus-succes. In de Amerikaansche bezettings zone in Duitschl&nd had de verkie. zing voor de provinciale raden plaats. Nu de uitslagen uit 191 der 210 districten binnen zyn, blykt dat de Ghr. Dein. Unie «en overweldigen de meerderheid heeft behaald. Gp deze party werden meer stemmen uitgebracht en zy verwierf meer ze tels dan alle andere partijen by elkander. Zy kreeg L779.203 stean. mien tegen de rest. De veiligheidsraad heeft Maandag avond zijn besprekingen over de Spaansche kwestie hervat. De voorzitter stelde onmiddellijke stemming over het bekende Austra lische voorstel voor, maar de Pool- sche afgevaardigde kwam tusschen- beide met het voorstellen van twee amendementen 1) 31 Mei als limiet voor het ver slag van de commissie, welke een onderzoek zal instellen naar de Spaansche kwestie, en 2) een toevoeging aan het voor stel van de woorden eenstemmige moreele veroordeeling" van het regiem van Franco. Dr. 'Lang, de Poolsche afgevaar digde, zeide, dat hij deze voorstellen deed, omdat hij hiermede hoopte een eensgezinde actie van den raad te verzekeren. De Australische afgevaardigde zeide de twee amen dementen te aanvaarden. De Russische vertegenwoordiger Gromyko kondigde toen aan dat, hij zich van stemming over de Spaan sche kwestie zou onthouden. ,,Het aannemen van dit voorstel beteekent, dat de veiligheidsraad, in plaats van het nemen van doel matige maatregelen, uitstel en geen actie zoekt in de kwestie van het Spaansche fascisme. De Sovjet-Unie blijft zich ronduit tegen dit voorstel verzetten", aldus Gromyko. De raad nam vervolgens het Aus tralische voorstel aan met tien stemmen voor en éèn onthouding van Gromyko. De raad werd daarna verdaagd, zonder dat een datum voor de vol gende bijeenkomst werd vastgesteld. Er werd overeengekomen, dat de commissie, welke de documenten zal bestudeer en en een verder onder zoek naar het regiem van Franco zal instellen, zal worden samenge stelde uit de Australische .Braziliaan sche, Chineesche, Fransche en Pool sche afgevaardigden, terwijl de Australische gedelegeerde als voor zitter zal fungeeren. De voorzitter zeide „Wij zullen bijeenkomen, wanneer wij iets op de agenda hebben." Er werd geen veto uitgesproken en de voorzitter kondigde formeel aan, dat het voor stel was aangenomen. Overal!Overal!Over al!' weerklinkt 's morgens om ze ven uur door de slaapbarakken van de Marinekazerne „Voor schoten" en maakt een einde aan de nachtrust. Landeiyk is daar langs de Vliet gelegen het Alge meene Opkomstcentrum van de Köninkiyke Marine. Op uitnoodiging van den Marine- voorlichtingsdienst zyn we verleden week op bezoek geweest by comman dant J. Ossewaarde, kapitein-luite nant ter zee eerste klasse en overste van bovengenoemd kamp. Hier worden nog in hoofdzaak oor logsvrijwilligers „door den molen" gehaald, d.w.z. medisch gekeurd en getest. De recruten bhjven zoodoende in dit doorgangshuis maar tien tot veertien dagen eer ze verder gaan naar Loosdrecht. Niettemin vormt dit gebouwencom plex, waaraan met medewerking van den Ryksgebouwendienst nog hafd gewerkt wordt, een wereld in minia tuur: eigen telefooncentrale, post kantoor, kleermakerij, schoenmake rij, ziekenboeg met pillendraaiery enz. Er heerscht een strenge orde en tucht om den recruten alvast de grondbeginselen van de marine-dis cipline by te brengen. Op den dag van aankomst worden ze ontvangen en gaan zich melden op het bureau van den opperschip- per, den vader van de équipage. De jongelui worden dan in groep jes van twintig onderverdeeld: de „bakken" met als leider een baks- meester, een marineman. Den tweeden dag Is het wasehdag en daar heeft het interne onderzoek plaats. Deze keuring is serieus en streng, want de gezondheid van een toekomstigen Janmaat moet in alle opzichten in orde zyn. Het lichaam moet o.a. snel kunnen wennen aan verschillende klimatologische om- «taiKUgheden. Men hoopt over veertien dagen ge reed te zyn met de röntgenologische afdeeling. Interessant is vooral het „nacht- zienapparaat", iets geheel nieuws, dat vóór den oorlog niet gebruikt, werd. By de „nachtzien"-proef wordt den recruten een half uur een donkere bril opgezet om de oogen te acco- modeeren. Daarna worden ze door de Uchtsluis geleid en komen dan in de proefkamer, die volkomen donker gemaakt kan worden en waar het toestel staat opgesteld. ue proefpersonen worden op be paalden afstand van het toestel met 't hoofd vastgebonden, op een stoel neergezet. Dan gaat het licht uit en worden den matroos in spe zwarte teekeningen vertoond op witten ach tergrond, maar met een lichtsterkte, die volledig onder contróle staat van den proefnemer en in overeenstem ming gebracht kan worden met den normalen toestand 's nachts aan dek van een schip. De waarnemingen moeten tegelijkertijd op papier ge- teekend worden. Het is een zeer zware proef, waarbij het hoogste aantal punten, dat behaald kan wor den maximaal 1 maal ir de week (bij 60 k 80 onderzoekingen) voor komt. Brengt de jongeman er niets van terecht, dan is hy ongeschikt voor de marine. Wanneer de jongeman echter niet te licht is bevonden, trekt hy naar het plunjemagazijn, waar hem de marinekleeding wordt verstrekt plus plunjezak. Per truck uit het eigen wagenpark wordt hy dan overgebracht naar het eerste opleidingskamp Loosdrecht by Hilversum. Dit kamp is een Duitsche erfenis. Keurige en zeer soliede barakken, verspreid over een groote opper vlakte in bosch en hei. Het hoofddoel is hier van de bur gers militairen te maken. De opvoe ding staat bovenaan en het kamp is daarom een militair vormingskamp. Hier zyn de jongens geen meneer plotseling minder en omstreeks half twee overleed hy. Beteekent dit sterven een groot verlies voor geheel Katholiek Ne- deland, in het byzonder is zulks het geval voor het diocees Breda, waar hy in 1926 begon met zijn ar beid voor de zedelijke en maatschap pelijke verheffing van het fabrieks meisje. Mgr. Frencken werd 9 Juni 1886 te Oosterhout geboren en ontving 21 Mei 1910 de H. Priesterwyding. Den 5en Juni daaropvolgend zag hij zich benoemd tot kapelaan in het Zeeuw- sche Lamswaarde, doch reeds op 5 September 1910 werd hy beiast met een professoraat aan het Bredascho klein-seminarie Ypelaar. Ongeveer 16 jaar bekleedde hy dit ambt tot hy op 28 Juli 1926 in de Sacraments parochie te Breda als kapelaan werd aangesteld. Van dit oogen blik af begon zyn groote werk voor de vrouwelijke jeugd, welke hy in ka tholiek diocesaan en plaatselijk ver band wenschte georganiseerd te zien. Mgr. Hopmans, die met hem de ziel was van dit grootsche werk, benoemde hem 11 Augustus 1926 tot diocesaan directeur van het Eucha- risische Kruistocht werk. De vele verdiensten. die mgr. Frencken zich zowel op kerkelijk als sociaal terrein heeft verworven, weden door Z. H. den Paus beloond met de benoeming, bij gelegenheid van zijn zilveren priesterfeest, tot Geheim Kamerheer van Z. H De Koningin benoemde hem bij deze gelegenheid tot ridder in de orde van Oranje Nassau. Verscheidene van zijn idealen mocht hij tijdens zijn leven nog ver wezenlijkt zien, o.a. den heropbouw en de uitbreiding van het kasteel Bouvigne. dat als centrum var» de K. A. in het bisdom "Br*»de aan gewezen. Onschatbaar veel heeft hö cre- daan voor de vrouwelijke jeugd hij heeft haar beschermd en voor haar belangen gevochten en haar or»ge- voed tot brave, degelijke vrouwen. Moge God hem voor dit werk het eeuwige loon reeds hebben ge schonken. waar matroos, dl. onder andere etellingi wetsbepalingen komt te staan en vooral tegenover de maatschappij een groote verantwoorde lykheid draagt. Het kamp ligt ver van de be woonde wereld in een prachtige nar tuur. De jongens mogen in de pe riode, dat ze hier zyn niet passagieren. Dat is gedaan om ze alvast te wennen aan het „lang van huis zyn" in de toekomst. De gees telijke verzorging staat bovenaan. Buiten de officiëele kerkdiensten er is een schitterende kapel) gaan de aalmoezenier en de vlootpredi- kant als „oudere broers" met de jongens om. Er zyn groote plannen om dit kamp aan alle eischen te laten vol doen, maar veel hangt af van finan ciën en materiaal. Er zal o.a. een betonnen schip op stapel gezet wor den om de jongens alvast de voor naamste onderdeelen van een schip te leeren. „Thans is nog Ons schip: het kampalduus officier de Vries, De ziekenboeg is vrijwel klaar en de tandarts heeft zijn handen vol. Hij zal assistentie grijgen van 3 ooi- lega"'s en Marva's die «jol» vrouwelijk werk zullen gaan ver richten De mstruumenten kwamen mee uit Engeland. De opleiding in de beginselen van het matrozenvak duurt veertien we ken. dan gaan ze naar de vloot of een dienst aan den wal. De men- schen voor technische opleiding zyn acht weken in dit kamp. waarna voortgezette opleiding volgt in En geland. De stokers gaan naar De- vonport; de kanonniers naar Ports mouth en ook de telegrafisten gaan voor verdere studie naar het land van de vrijheid. De „zeuntjes" zorgen voor den minder prettigen. maar hoogst noodzakelcken corvéedienst in het kamp. Onnoodig te melden. dat slaap-, woon- en andere verbiy ven zoo helder en schoon zijn als de Marine zelf. Tweemaal per dag wordt „bcJksge- wijs" gehouden: de inspectie in stip te orde en de volmaaktste discipline. Zingend trekken de jongens per truck naar de jachthaven, waar he laas jachten nog ontbreken. Wel zijn er sloepen om 'te leeren roeien en op het strandje wordt zwemon- derricht gegeven. Maar een matroos wordt pas een zeeman op een schip, waarby hy in het topje van den mast de wereld oTid kan zwerven. De wil is er; de mens oh en zijn er: nu nog materiaal, geld en belang. PEiNblOEN VOOR VERZETS- ST ACHTOFFERS Volgens mededeeltng van minister Schermerhorn zal binnenkort een wetsontwerp worden ingediend., waarbij aan Invalide verzetsslacht- offers en aan nagelaten betrekkin gen een wettelyke aanspraak op pensioen wordt toegekend. Dit pensioen zal in de meeste gevallen hooger zyn dan de huidige over- heidsuitkeering, omdat het wets ontwerp tot strekking heeft de ge troffenen in de gelegenheid te stel len binnen de grenzen van wat redelijk en mogelijk is te laten voortleven in hun vroeger sociaal milieu. Van deze wet zullen profi- teeren zij, die door daad of houding tot het binnenlandsch verzet hebben by gedragen. Hieronder vallen du« zoowel zy, die gewapend verzet pleegden als zy, die door hun daad of houding in een concentratiekamp terecht gekomen zijn. Ook vele ex po! itieke gevangenen, resp hun na gelaten betrekkingen, zullen dus rechten aan deze nieuwe wet kun nen ontleenen Euwe wint schaaktoumooi van Maastricht Het mternatinoaie schaaktournool te Maastricht werd gisteren beslo ten. Dr. Euwe eindigde als eerste, terwijl de Belgische kampioen do Vos en van Scheltinga. met 2 pun ten achterstand, de tweede nlaats deelden. Een bijzondere prestatie ven.entte de Limburgsche kampioen Vin Ken, die in- dit uitgelezen gezelschap sa men met den Engelscnen kampiuen, Alexander, en Prins de vierde, vijf de en zesde plaats bezette. Als oij- zondere onderscheiding werd Vinken medegedeeld, dat hij was uitgenoo- digd voor de nationale hoofdgroep in het a.s. wereldschaaktournooj te Groningen. Namens de spelers dankte dr Euwe de Maastrichtsche schaakvereemging voor de prachtige organisatie van dit schaaktournooi. Ook Alexander prees in een geestige speech de organisa toren en stelde hen als voorbeeld voor het buitenland. De uitslagen van de negende ronds van de meestergroep in het schaak- tornooi te Maastricht luiden: Vinken—Van Scheltinga W AlexanderPrins 10; De Vos Doerner 1—0; Soulttanbeieff—Euws 0—1' Vlagsma—Wolthuis 10: afgebr. partij PrinsVinken géwonnen door Prins. De eindstand in de meestergroep luidt: 1. Euwe 7% p.; 2. en 3. Da Vos en Van Scheltinga 5% p.: 4. 5, cn 6, Alexander, Prins en Vinken 5 p.; 7. Soultanbeieff 4% p.: 8 en 9 Doerner en Vlagsma 21£ n.10. Wolthuis 2 p. fJ Hoofdgroep: 1. Van OosterwIJclc Bruin 7 p.: 2. Thomas 6t4 n.: 3. Marwitz 5Ü p.; 4 en 5 Van Wage- oiruyen on Kroes 5 t>.6 en 7 Ijem» en Wsoten n.* 8. Heono1- berke 4 p.; 9 en 10 Blngen en

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1946 | | pagina 2