RECHT
TRIOMFEERDE over MACHT
De nazi-geest wroet voort NOG EEN LICHTZIJDE
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
Dik TER BUIK ontmoet kannibalen
^T—
g.g. nieüwTzeeland
MAANDAG 20 MEI 1946
ROME'S VERZET
TEGEN HITLER
VAN MOOK SPRAK MET
SJAHRIR
f* A
F NAAR ZUIVERDER
VERHOUDINGEN
u
VERMANING VAN DEN
PAUS
IN CURASAO
DE K. L. M.
f
R'dam Giro9v_ j
Directeur,
joh. Kuijpers
Hoofdred.Mgr
pr j. Witlox.
Mg Redacteur:
A- Paail-vast.
Drukker:
n.r.c. N.V.
Uitg v.d. Maas
bode-Stichting,
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
\bonnementspi
f 3.25 p. kwart,
f 1.10 p.maand
f 0.26 p week
Tijd. adres:
Broersvest 8 A
Tel 68804
Advertentiër»
15 ets p. mm.
„II Quotidiano" het orgaan van
de Kath. Actie in Rome, publi
ceert bijzonderheden uit de docu
menten, die de betrekkingen tus-
schen het Duitsche Episcopaat en
het derde rijk behandelen en deel
uitmaken van het dossier van den
Amerik. procureur-generaal te
Neurenberg.
Daarai Komt o.m. voor de brief,
welken de Duitsche bisschoppen,
tijdens de conferentie te Fulda op
24 Juni 1941 tot Z.H. den Paus richt
ten en waarin zij hun onwankelbare
trouw aan den heiligen Stoel be
tuigden. De tekst daarvan luidt
„Wij zullen onzen diocesanen voor
houden, om zelfs in de diepste duis
ternis trouw te blijven aan de Kerk,
als het moest zijn, zonder priesters
en zonder sacramenten en daarin te
volharden, totdat de vredeszon weer
boven ons land schijnt".
Op 8 Sept. d.a.v. kwam het ant
woord van den Paus, dat een aan
sporing tot levendig verzet bevatte,
op het oogenblik, dat de nazi-legers
zegevierend oprukten.
De Duitsche regeering,, beneveld
door de successen, liet op 29 Augus
tus 1941 een mondelinge boodschap
het Vaticaan overbrengen,
betrekking tot de bezette landen
zou inwilligen. Intusschen zette men
de vervolgingen tegen de christe
nen, speciaal in Polen, voort. Hier
tegen protesteerde de staatssecreta
ris van den Paus op 8 Oct. 1942 en
er werd gedreigd, dat, indien de
vervolgingen tegen het episcopaat
,de geestelijkheid en de geloovigen,
niet ophielden, een plechtig protest
hiervan het gevolg zou zijn.
i Het blad besluit met te zeggen,
dat men thans maar al te gemakke
lijk geneigd is te vergeten, hoe de
Kerk en de Katholieken aan het
Hitler-regiem weerstand hebben ge
boden en de macht van het recht
tegenover het recht van de macht
hebben gesteld.
ö.a.11 -
waarin zij eischte om te worden ge
raadpleegd bij de benoeming van
bisschoppen, prelaten-nullius, apos
tolische administrateurs en zelfs van
de vicarissen capitularis in alle ge-
bieden, zoowel binnen als buiten
het rijk. Berlijn verwachtte, dat
de H. Stoel, onder den indruk van
de militaire successen, zou toege
ven. De Paus wees deze eischen van
de hand, als zijnde in strijd niet ai-
leen met het geldende concordaat
en de bepalingen van het Interna
tionale recht, zooals die in de twee
de Haagsche conventie waren ver
vat, doch ook met de grondslagen
van de goddelijke, zoowel als de
natuurlijke en menschelijke rechten.
Met betrekking tot de bezette lan
den wees het schrijven op de zede
lijke en wettelijke verplichtingen
van het Vaticaan, om ongeacht de
eischen van den bezetter, geenerlei
verandering aan te brengen, voor
dat de bevoegde internationale or
ganen na den oorlog de vredesver
dragen zouden hebben erkend. Hier
op kwam een levendige reactie van
't Reich, dat den toenmallgen nun
tius in Duitschland, mgr. Cesare
Orsenigo, mededeelde, dat het geen
enke! verzoek van het Vaticaan met
Naar verluidt, is de toestand op
Sumatra, over welk gebied de Indo
nesiërs zeggenschap zouden op-
eischen, het onderwerp geweest van
besprekingen tusschen dr. Van Mook
en Sjahrir.
Men verwachtte, dat Sjahrir na
dien zoo spoedig mogelijk naar het
nationalistische hoofdkwartier zou
vertrekken, en dat te Djogjakarta
waarschijnlijk een kabinetszitting
zou worden gehouden. Men ver
neemt voorts, dat de Nederlanders
voornemens zijn, orde en rust op
geheel Sumatra te herstellen en een
volksstemming te doen houden ten
einde daaruit de wenschen van de
bevolking te leeren kennen.
M1LUOENEN WORDEN TE
VEEL BETAALD
Van de bevrijding tot eind April
1946 heeft de prijzencontrole de door
handel en industrie te veel genoten
winst becijferd op bijna 8 millioen
gulden. Het aantal processen-ver
baal dat uit dien hoofde sedert 1
December j.l. werd opgemaakt,
schommelde van 100 tot 150 per dag.
Uit de processen-verbaal in Decem
ber, Januari en Februari is een be
drag van te veel berekende winst
van ruim 2 millioen gulden voor den
dag gekomen; die in Maart leverden
ruim 2 millioen gulden op en die in
April meer dan 3.5 millioen.
Het laat zich aanzien, dat de on
langs gereorganiseerde prijzencon-
tröle de komende v maanden een
steeds grooter aantal te hooge winst-
makende zaken zal opsporen. De
verbruiker begint meer en meer te
heseffen, dat hij in tallooze geval
len meer betaalt dan noodig is, zoo
dat hot i
Laatste Ned. vluchtelingen
op Ceylon
Een speciale trein met 21 wagons
heeft de laatste groep Ned. vluchte
lingen op Ceylon, wier aantal 643
bedraagt, onder wie 18 invaliden,
uit hun kamp te Kandy naar Colom
bo gebracht, alwaar zij zullen^ wor
den ingescheept.
Repatrianten
Aan onze bureaux ligt ter inzage
de passagierslijst van het m.s.
Niéuw-Holland, dat met 1062 repa
trianten op 24 Mei a.s. uit Bangkok
in het vaderland wordt verwacht,
alsook van het m.s. Weltevreden,
dat met 824 passagiers op 25 Mei
uit Batavia in Rotterdam zal aan
komen.
Generaal von Frijtag
Drabbe naar Indië
De commandant van bet korps
mariniers, generaal-majoor H
L,. M. A. von Frijtag Drabbe, zal
Dinsdag 21 Mei per vliegtuig naar
Indië vertrekken, voor het voeren
van besprekingen en het inspec-
teeren van de 1ste mariniers bri
gade.
Het nieuw gekroonde beeld van O. L. Vrouw van Fatima te midden
rnrt de Nederlandsche bloemen.
We hebben reeds meer dan eens,
openlijk onze bezorgdheid er overj
uitgesproken, dat dit kabinet, mebl
name de minister-president en d«.
excellenties van de P. v. d. Arbeid,;,
tegen de aloude goede costuymen in,
hun persoon, hun partij en hun pos
sitie zoo slecht uit elkaar hielden.
Een dienaar en raadgever der Kroon
past nu eenmaal politieke gereser»,
veerdheid. Vooral minister Scher
merhom draafde den laatsten tijd op
dit mm of meer voor een minister-;,
president verboden terrein door met
een spontane argeloosheid.
Hoezeer deze zijn positie schaadde
en hoezeer deze min of meer dubbel-;
zinnig werd, sprong met aperte klaar-
heid naar voren, toen hij, juist op
den vooravond van de verkiezingen,
zijn stakingsrede hield.
Dèt was nu juist het woord, waar-:
op Nederland lang. veel te lang had
moeten wachten; eindelijk een
krachtig optreden aangekondigd te
gen onduldbaar terrorisme gericht
op het verderf van land en in»
dividu.
Maar kreeg dit overigens zoo juis»
te woord van dezen zoo actieven
partijman op dien avond vlak voor
de verkiezingen niet een uiterst bes,
denkelijk politiek aroma, dat velen
naar den neus deed grijpen?
Kregen vellen niet onwillekeurig het
gevoelhier spreekt' naast en met den
regeerder, ook de partijman en het
klonk als: Boeren, burgers en bui
tenlui! hoort, welk een krachtig be
leid is te wachten van dit kabinet
met zijn stevigen P. v. d. Arbeid-
inslag en ziet toe, wat een ver
derf uitgaat van een andere politie,
ke parU,i
Dit laatste was zeer juist, maar
op het scheiden der markt werd
als 't ware nog even voor ieder
tastbaar, hoezeer de verhoudingen
vertroebeld zijn, en hoezeer onmid
dellijke terugkeer naar een zuiver-1
der toestand noodig is.
nat de Kath. Volkspartij zich o
A. F. P. meldt uit Vaticaanstad; De
H. Vader heeft een toespraak ge
houden, waarin hij den toestand
van thans vergelijkt met dien van
een eeuw geleden, den vooravond
van de omwentelingen van 1848.
Evenals toen en als steeds, zeide
Hij, jaagt de massa materieele ge
noegens na. Evenails toen, heer-
schen, ondanks materieelen voor
uitgang, zielennood, armoede een
eeuw lang was de wereld aan ern
stige convulsies blootgesteld.
De H. Vader wees met aandrang
op de noodzakelijkheid voor de Chris-
op uc 7
ten meer betaalt dan noodig is, zoo- tenen, de jeugd te onderrichten ten-
dat h„t aantal klachten zienderoogeneinde van haar een vo°rhoe°®
„f®"6®"11- Van bijna 1500 in Januari maken, in staat het hoofd te bieden
21-/7 het tot ruim 2150 in Februari aan de eischen van de politieke en
n Maart -- - i - -- -J-
en 2200 In April. sociale situatie.
Nog altijd moet men van
dag tot dag constateeren, hoe
diep de nazi-geest in de har
ten der Duttschers geworteld
is_ De „iviuench, Neue ztg."
hekelt dan ook de „beroeps
klagers'
van de Duitsche steden en
dorpen trekken om defaitisme
en wrok te zaaien en de
schuld voor de steeds duide
lijker wordende gevolgen der
Duitsche nederlaag op de be-
zetters af te wentelen^
Hoe de vrede er uit gezien zou
hebben van hen, die de uitroeiing
van geheele volken geproclameerd
hebben en een paar millioen moor
den gedecreteerd hebben, daarover
spreekt men in het geheel niet,
aldus de schrijver van een lang
artikel in dit blad. ,,ïn Duitsch
land gaan thans vele menschen
rond, die niet anders zijn dan
„Hetzers" der vertwijfeling en be
wust of onbewust nog een laatste
ongeschreven programmapunt der
nazis vervullen den chaos pro
pagandistisch uit te buiten", zoo
constateert de schrijver.
Hetzelfde artikel zegt ook, dat
dreigingen van de soort als: „Wan
neer de Amerikanen maar eens
weg zijn" van den eenen straat
hoek naar den anderen gecolpor
teerd worden, terwijl iedere
vriendschapsbetuiging der bezet
ters tegenover de bevolking
wordt uitgelegd, als zou zij erop
gericht zijn de Dui* schors tot bond-
genooten te maken in den komen
den oorlog der drie grooten onder
ling Er zijn nog altijd „bruine
i horden", die het land rondtrek-
Wrok van een OnoeKeera ken en tegen grafzerken en mo
numenten tekeer gaan als beelden
volk stormers. Tallooze boeren houden,
ondanks den levensmiddelennood,
hun voorraden achter. Professo
ren, die Hitler-methoden aanbe
volen hebben, zitten nog achter
hun katheders- De nieuwe Beier-
sche zuiveringswetten dreigen haar
effect te missen door stille sabotage
die door de straten eener bevolking, die nog niet met
de nazis breken wil-
Een Beiersche koningspartjj,
wier troonpretendent S.A.-para-
des heeft afgenomen, predikt de
verdrijving van gev'uchte Duit-
tschers uit 'n°t land, dat hen moet
opnemen. Dat alles zijn feiten, die
door het blad onverbloemd wor
den gezegd.
Het ergste daarbij is, zoo schrijft
het verder, dat al deze hoogst be
denkelijke dingen hoegenaamd
geen verzet in de openbare mee
ning gevonden hebben. Een leer-
aar, die een brief aan de redactie
van het blad schreef, kon Russen,
Polen en Tsjechen niet anders
zien dan als „Gesindel", waarmee
Duitschland niet tezamen in de
organisatie der vereenigde volken
zou kunnen gaan zitten, De Beier
sche minister-president dr. Hoeg-
ner, een gematigd socialist, deelde
dezer dagen made, dat de onder
gedoken nazis hem nog iederen
dag minstens een dreigbrief stu-
ren
De .Wiesbadener Kuner con
stateert, dat bij velen sle^ht® rf
thans hongerige maag Prote®'^7'
terwijl zelfs de dood van millioe-
nen bij de meesten niet een pro
test van den geest tegen een
systeem van bevolen moord kon
oproepen".
Ziedaar het geestelijke uiterlijk
van Duitschland een jaar na de
bezetting en gezien door Duit-
schers zelf.
De Gouv.- gen. van Nieuw-Zee-
land, sir Bernard Freyberg, en zijn
echtgenoote hebben een bezoek aan
Curagao gebracht. Door den heer
Suermondt en den adjudant van den
gouverneur werden ztj verwelkomd,
waarna zij in de woning van den
gouverneur werden ontvangen, on
Bernard en zijn echtgenoote reizen
met het stoomschip „Ruahine".
Dat de Kath. Volkspartij zich on-
der de moeilijkste omstandigheden
niet alleen handhaafde op een reed3
hoog niveau, maar daar nog boven,
uitging, is een groote lichtzijde van
de jongste verkiezingen.
Maar er is er nog een, die met dit,
succes samenhangt, en die wij nau-
welijks lager aanslaan, n.l. dat da1
stembus van het vrije, christelijk a
Nederland een beslist positief chris
telijke meerderheid opleverde.
Voornamelijk door het zoo verheu
gende feit, dat zoowel anti-revolu-.
tionairen, als loon voor hun prin-1
cipieele houding, als christelijk-his- j
torischen, wat nauwelijks iemand
verwacht had, zich op hun normaal
voor-oorlogsch peil handhaafden.
De oude rechterzijde alleen heeft
reeds eëh meerderheid van 53. Daar*
bij komen nog de positief-cbristeliiko
elementen uit de P. v. d. Arbeid,
o.a. twee katholieken. De twen
Staatk. Gereformeerden noemen wij
in dit verband maar liever niet. We
bepalen ons te hunnen opzichte tot
een uiting van tevredenheid dat
het antipapisme, die kanker aan on*
ze nationale eenheid, geen vooruit*
gang toonde. Zelfs het vaandel met
het zoo lokkende opschrift: Pro»
testantsche Unie kreeg geen volge-i
ling en.
,,De Waarheid" ziet haar vreugda
door deze weleer „rechtsche" meer»!
derheid getemperd.
De onze wordt er zeer door veci
hoogd, en onze gerustheid meteen*
Er staan een phalanx, plus de noo»
dige hulptroepen als een bolwerk
voor onze hoogste goederen te»,
gen den rooden vloed, die wel weetij
verebben zal. J
73. Toen ze vertelden dat bun
«chip was vergaan, begreep de ko
ning alles. „Ah, nou ik begrijp, nou
jullie kom op mijn land. Maarr dat
met magggi Twintig lentes geleden
ook een blanke massa kwam hier.
'i7 e had om te betalen, toen
hebben wij hem opvreet. Hij errrg
lekkeren Maarrr ik jullie niet op-
ynreet ais Jullie betaal"! Professor
Wheetallis had Dik eens stiekum een
knipoogje gegeven. Deze stak van
wal met: ,,Eh, koning, wat zouden
we dan wel moeten betalen"? „Oh,
heb jullie niet van die mooi glim
kraal, of stukkie glas, dat ik kan
zien mijzelf, of eh, kijk effies jij
klein man,'" en hij wees op Dik ter
Buik, „jij heb mooi glasies voor je
oogt«s> as Ut krijg dat mooi gUnster-
glasie, dan jij kan ga, anderrrs
jij in pan"! Dik schrok. Zijn bril
kon hij niet missen en wat te doen
als die koning Hakmaraffie er op
stond juist die brli te krijgen.
Koortsachtig werkten zijn hersens,
toen zei hij: „Die glazen, koning, oh
nee, dat is veei te min voor U, kijk
es, ik hob heel wat mooiers voor U".
DUITSCHE MISSIONARISSEN
IN TRANSVAAL
De regeering van de Unie van
Zuid-Afrika heeft gevolg gegeven
aan het verzoek van Mgr. David
O' Laeary, apostolisch-vicaris van
Transvaal en andere kerkelijk au
toriteiten, om den Duitschen mis
sionarissen, die bij het uitbreken van
den oorlog hun bediening moesten
staken, wederom vrijheid van han
delen te geven.
Naar Z. Amerika en Z. Afrika
Reeds eenigen tijd doen geruchten
de ronde, volgens welke de ICL.M,
binnenkort een geregelde luchtlijn
op Kaapstad zou openen. Van be»
voegde zijde deelde men mede, dat
inderdaad plannen voor een derge
lijke luchtverbinding bestaan, doch
dat zij zich nog in het eerste sta
dium van voorbereiding bevinden^
In geen geval kan verwacht worden,
dat de geregelde lijndienst dit jaae
nog tot stand omt. Wel hoopt da
K.L.M. binnen afzienbaren tijd en
kele proefvluchten op dit traject té!
maken, waartoe thans reeds bespre
kingen worden gevoerd, \olgenu9
maand zal in opdracht van de Bet*
gische luchtvaartmaatschappij „ba-
bena" een z.g. chartervlucht wor-
den uitgevoerd naar de Belgischd
Congo. De datum van vertrek is
echter nog niet vastgesteld. Het
einddoel van deze vlucht zal Leo-
P°Ook'llde dienst op Zuld-Amerika
vormt nog steeds een onderwerp
der besprekingen en deze hebben
thans een gevorderd stadium be
reikt. Vermoedelijk zullen nog dit
jaar op dit traject enkele proef
vluchten worden ondernomen, om
trent de instelling van den geregel
der! dienst staat echter nog nieta^
l vaat,
