R
Een glansrijk
te Megen
Eeuwgetij
(Zes eeuwen MIRAKELSTAD
Wederom een:
Ik verbied
Preludium
ADIO
jftflEUWE SCHIEPAMSCHE COURANT
DONDERDAG 20 JUNI 1946
PAGINA 2
5HI
EX-BURGEMEESTER WESTRA
VOOR DEN RECHTER
DE MIJNWERKERS
STEMDEN
HET VETORECHT
LANGS OMWEG AANGETAST.
DE OPENINGS- V
PLECHTIGHEID
programma
300 jaren vruchtbare
Franciscaansche arbeid.
PROVINCIALE STATEN.
IPNIEU^" DOODVONNIS.
AMSTERDAM, 19 Juni '46.
F' Gïstéren zijn wij in den regen,
«ie insterde dwars door het licht
Jvan een waterig zonnetje heen, om
fle Heilige Stede geloopen. Men zal
i*n politieagent in Amsterdam tever
geefs naar deze plaats vragen en
pok de voorbijgangers, die haastiger
Iflan gewoonlijk over de trottoirs van
Öe Kalverstraat liepen, richtten hun
belangstelling waarschynlyk op meer
'fiardsche zaken.
Zelfs de vrouw, die even staan
bleef, verwaaid en nat gedoken in
fden regenjas dit had Breitner
'ïnoeten zien wist niet, dat zij
zich vlak by den „Heiligen Hoek"
bevond, toen zy in een etalage
kinderjurkjes stond te bekyken. Op
plechts enkele meters afstand ge
schiedde meer dan zes eeuwen ge
leden of om nauwkeuriger te
[?yn: „in het jaar des Heeren, toen
tanen schreef 1345, des Dinsdags voor
^Palmzondag, welke Dinsdag viel op
jöen zestienden dag in Maart"
.een der grootste wonderen ooit op-
geteekend in de geschiedboeken yan
Katholiek Nederland,fJ^
I Maar naar den haard of Heiligen
Hoek zal men vergeefs zoeken en
ook de Heilige Stede is niet langer
pelgrimsoord. Alles wat er van over
jSs, toonde ons de vrouw van den
^koster der O. Z. kapel, een klein
Hederlandsch Hervormd bedehuis,
'dor van soberheid en weggedrukt
tusschen winkels. Toen in 1908 het
j„papd" onder den moker kwam,
einds de Hervorming weliswaar zeer
Verwaarloosd, maar volgens ge
tuigenis van velen nog te restau-
jreeren begon de nuchtere op-
marsch der etalage-poppen,
Wij verarmden zeer? rfBP
Zeker, het verlies van een derge
lijk Katholiek geloofsmonument als
deze laat-Middeleeuwsch gothisehe
kerk is onherstelbaar. Onze zwijgen
de nachtelijk-,stille omgang kent toch
al niet den luister van de mirakel
processies uit vroeger eeuwen met
al den glans der gildebroeders, de
pracht der priestergewaden, de schit
terende schuttersvendels, de vaan
dels en vlaggen, waarmee Amster
dam toen aan zijn dankbaar geloof
uiting gaf.
Maar, wanneer u op den N.Z.
Voorburgwal binnenloopt bij het
Toen onder de tonen van het
orgel de lange stoet van kerkelijke
en wereldlijke autoriteiten den mid
dengang opschreed, en we het
statige purper der bisschoppen
zagen, de witte en zwarte habijten
der abten, de paarse sjerpen en de
kostbare borstkruisen en alleen
reeds de minzame goedheid, waar
mee Z. H. Exc. mgr. Huibers de
aanwezigen begroette, de donkere
ernst van mgr. Giobbe, of de inner
lijke rust der zwijgende Cistercien-
serabten temidden der ,,wereldsche
galakleedij" maakte deze entree tot
iets zeer bijzonders moesten we
plotseling denken aan een eeuwen
oud boek, dat langzaam ontsloten
werd en opengeslagen en eigenlijk
wilden we dit verhaal aanvangen
met het ,,In den Naam van den
Vaderzooals zeer lang geleden
in de kloosterlijke rust wereldver-
geten monniken de woorden van het
Kruisteeken neerteekenden, letter
voor letter op het perkament en hun
werk aanvingen
Maar dit was niet noodig, want
toen de voorzitter van het hoofd
comité, mgr. G. P. J. van der
Burg, deken van Amsterdam, zijn
dank en welkom in het Nederlandsch
en Fransch had uitgesproken, waar
bij hij ook den brief van Z. H. den
Paus aan kardinaal de Jong voor
las, opende mgr. J. P. Huibers,
Bisschop van Haarlem en geestelijk
gastheer" van dit eeuwfeest de
plechtige viering met deze inleiding
breed als de oorkonde op een Mid-
deleeuwsch perkament
vloer, ea tafelkleeden
loopertjes, kussens enz.
„In den naam van de Allerhei
ligste Drieëenheid tot eer en
glorie van den Vader, Die ons
schiep en ons Zijn eenigen Zoon
gegeven heeft
tot eer en glorie van oneen Beer
Jesus Christus, den eenigen Zoon
van God, Die in Zijn Heilig Sa
crament dagelijks onze Gezel, ons
Offer en onze Spijze is en Die in
deze stad Amsterdam Zijn God.
delijke Almachtigheid door groote
teekenen heeft getoond
tot eer en glorie van den Heiligen
Geest, Die ons deel geeft aan het
Goddelijk Leven en ons maakt tot
Kinderen Gods" 1
Na het congres dan gesteld te
hebben onder de bescherming van
verschillende Heiligen, vooral de
Nederlandsche, verklaarde hij ,,de
luisterrijke viering van. het zesde
eeuwfeest ter eere van het Heilig
Sacrament op den vooravond van
den Heiligen Sacramentsdag van het
lustratief in de groote lijn opnam en
de religieus cultureele curve trok tot
haar hoogtepunt bij de alteratie om
deze lijn via een dieptepunt in de 18e
eeuw opnieuw te laten stijgen in
Broere's dithyramben, een geestelijk
verloop dat ons zeer ernstig,, ver
plichtingen oplegt.
Het Voor van Katholiek Amster
dam onder leiding van Hendrik An-
driessen zong daarna het nieuwe
,,Te Deum'" van den dirigent, al
waardig en zeer passend slotvignet.
De doodstraf geëischt
Het Byzonder Gerechtshof te Den
Haag heeft gisteren behandeld de
zaak van de N.S.B.-schen ex-burge
meester van 's-Gravenhage. prof.
mr, H. Westra.
Als verdediger van prof. mr.
Westra trad op mr. C. B. Reinhold.
De behandeling trok vry veel pu
blieke belangstelling. Na uitvoerig
verhoor eischte de procureur-fiscaal
de doodstraf en levenslange ont
zetting van ambtsbekleeding en
actief en passief kiesrecht.
Comité Zes Eeuwen, vindt u daar ;'af;r 1946 pleoh'tig geopend.
nu een kleine tentoonstelling van onder een nieuw initiaal moet
hetgeen de scholen in Amsterdam j~an de rec*e van ^en zeereerwaarden
.vervaardigden om dit eeuwfeest te heer pastoor W. Nolet volgen, die in
Vieren. En schampert u nietl e£n historisch overzicht de H. Eu-
toen ik me vanmiddag naast den c *r.stle net miaaeipuiit van het
weerbarstigen kuif van een jongen I *e ^«uze leven plaatste en sprak
van 13 jaar over diens „olieverf- I vf.r Sacramentsfeest en de
schilderstuk" boog hy kleurde vee^u *£e H« Communie, die reeds
na het Concilie van Trente weer de
plaats in ging nemen, die de vroeg,
ste Christenen eraan hadden ge
schonken, waarna hy zijn hoorders
aanspoorde om de geestelyke hoogte,
waarop God Zyn volk had gebracht
ook waardig te blijven.
Er omheen zong het Collegium
Musicum Amstelodamense" o. 1. v.
Toon Vranken 6de eeuwsche geeste
lyke liederen, en nog kleuriger was
het nieuwe hoofdstuk, dat prof. Dr.
W. Asselbergs van de Amsterdam-
sche Mirakelfeesten door de eeuwen
heen voordroeg, waarbij hij met de
conscentieuze nauwkeurigheid van
een kroniekschrijver het detail il-
Op de verschillende Limburgsche
mijnen heeft gisteren de verkiezing
plaats gehad van de leden der
fondscommissies van het Alg. Mijn-
werkersfonds, waarby alle mijnwer
kers verzekerd zijn. Van de 27.000
stemgerechtigden kwamen er 7500
niet op ruim 1800 stemden ongeldig.
De eenheidsbond (niet aangesloten
bij de E.V.C.) kreeg 9120, de vakunie
(R.K., Prot. Christ, en Soc. mijn
werker sbond) 8548. In totaal zal de
eenheidsbond 31, de vakunie 29 ze
tels bezetten. Op 7 mijnen is de een
heidsbond, op de 5 andere de vak
unie in de meerderheid.
De zaal van het Concertgebouw tijdens de openingsplechtigheid vc
het Zesde Eeuwfeest.
Rusland heeft in den Veilig
heidsraad in de Spaansche kwes
tie zijn veto uitgesproken. Dit is
de tweede maal dat een groote
mogendheid van haar veto-recht
gebruik maakt, wederom in een
betrekkelijk tweede.rangsaan,gele
genheid; de vrede wordt er niet
door in gevaar gebracht; de zaak
zou dus als afgedaan kunnen wor
den beschouwd.
Principieel echter zit de kwesitie
veel dieper. Het geheele veto-recht
immers wordt er wederom door
aan de orde gesteld. Wa.t heeft een
wereldorganisatie eigenlijk nog te
beteekenen, als een der groote mo
gendheden, tegen de bijna een
stemmigheid van de overige leden
van den raad, met één enkel
woord elk besluit kan torpedee
ren? De Vereeni.gde Naties zijn
over het algemeen meer met be
rusting dan met enthousiasme
aanvaard; men stelde al zijn hoop
op een meer bezonnen toekomst,
en betoogde overigens dat deze or
ganisatie in beginsel doeltreffen
der was dan de volkenbond. Wat
er in de praetijk van zou worden,
ff
tot in z'n haar! was ik zelfs
een oogenblik de ontroerend-moole,
'bescheiden aandacht vergeten van
een Jan van Scorel op de tentoon
stelling „Zes Eeuwen Katholiek Am-
sterdam" in het Waaggebouw,
jj Want deze eerstgenoemde ten
toonstelling is niet alleen aardig, z\j
Verdient meer dan uw schouder
ophalende, genadige goedkeuring.
Deze schooljeugd vergeet het Mira
kel niet meer en hoe onkundig ook
bet gebaar van de vrouw hjj den
i baard was, deze jongen h;\d er iets
'In trachten te leggen van dezelfde
vroomheid en overgave, waarmee
Zes Eeuwen Eucharistisch Katho
licisme dit wonder in Nederland
hebben omgeven.
Terwyl Amsterdam weggescholen
lag onder den langen avondregen,
die rilde over de donkere grach
ten, werd in de beslotenheid van
1 het Concertgebouw de „officieele
begroetingsavond" gehouden
waarmee het Zesde Mirakel-eeuw-
feest plechtig werd geopend.
i' Het was meer dan een begroe
it in gsa vond.
VRIJDAG, 21 JUNI.
HILVERSUM X (301 M.) 7.00
VARA; 12.30 AVRO; 16.00 VARA;
19.30 VPRO; 21.15 VARA. 7.00
Nieuws, gymn, en gram. 10.45 Viool
en piano. 11.15 v. d. vrouw. 11.30
Gram. 11.45 Ber. uit Xndië. 12.00
Piano. 12,35 Harpkwintet. 13.00
Nieuws. 13.15 De Romancers. 14.00
Kookpr. 14.20 Kamerork. 15.25
Hoorspel. 16.00 Muziekpr. 16.30 V. d.
jeugd. 17.00 Lichte muz. 18.00
Nieuws. 18.15 Lichte muz. 18 30 V
d. Ned. Strijdkr. 19.00 Piano.' 1915
Caus. 19.30 VPRO. 21.00 „Op de
brug". 21.15 Gram. 22.00 Buitenl
Overz. 22.15 Ork. 22.40 VPRO. 23.00
Nieuws. 23.15 Orgel. 23.35—24.00
Gram.
HILVERSUM II (415 M.) NCRV.
7.00 Nieuws, gymn. en gram. 11.15
Zang en piano. 12.00 Lichte muz.
13.00 Nieuws. 13.20 Solisten. 14.00
Gram. 14.20 Litt. caus. 14.40 Ork.
15.45 Voordr. 16.00 Orgel. 16.30
Voordr. 16.45 Viool en piano. 17.45
Gram. 18.00 Lichte muz. 19.00 Nieuws
en caus. 19.30 Gram. 19.40 Caus.
.20.05 Marinekapel. 21.00 „Op de
1 brug", 21.15 Gram. 21.30 Lichte
22 00 Nieuws. 22.30 Solisten.
[83,10—23.50 Gram,
juumftririri
Het gymnasium StAntonius' te Megen, dat met het klooster zijn
300-jarig bestaan gaat vieren.
Klooster en gymnasium
jubileeren
Veilig omsloten in de omarming
der hechte dijken, die eertjjds ook
de beschermende stadsmuren droe.
gen, ligt het kleine stille Megen,
verborgen in een der grillige boch.
ten van de speelsche Maas. Het is
het oudste der drie Maasstadjes,
die gesticht zouden ztjn door Mego,
Bato en Gravio; zijn vorsten spe
len een rol in de sago der oude
Zwaanridders, zijn graven traden
op in de oorkonden der twaalfde
eeuw. Voor velen in den lande is zijn
ligging, zyn naam zelfs onbekend.
Toch zijn er ook honderden, alom
in den lande verspreid, die aan dit
stadje diepe herinneringen hebben,
aan zijn straten en huizen, zijn
kloosters en kerken en zijn gym
nasium vooral. In deze dagen her
leven bij die oud-inwoners van Me
gen deze herinneringen weer. En
zoo z(j aan de reünie van oud.stu.
denten op 29 en 30 Juni niet deel
kunnen nemen, zullen zij toch tn
gedachten meeleven met hun ge
lukkiger eol'ega's. die wel kunnen
tegenwoordig z(jn.
Want Megen viert feest. Het
herdenkt het 300-jarlg bestaan
van klooster en gymnasium. Een
feest, dat door de omstandigheden
tr i in?: wjird uitgesteld. Einde
Mei 1645 stichtten de paters Min-
derbroeders hier een klooster en
nog In datzelfde jaar werd hier
door hen een Uatijnsche school,
het tegenwoordige gymnasium,
1 geopend. Onafgebroken, tot op den
dag: van heden, hebben de paters
dat klooster bewoond en hun les
sen gegeven.
Het toen overheerschenct protes
tantisme had geen vat op hen,
want Megen was een eigen, onaf
hankelijk graafschap, in het bezit
van opeenvolgende katholieke fami
lies; de Katholieke godsdienst was
er volkomen vry en werd be
schermd.. Noch de Fransche revo„
lutionnairen, noch de Napoleonti.
sche dwangmaatregelen tegen de
kloosters, hebben de paters uit hun
woning en hun werk verdreven.
Maar had men onder vreemde
heerschappy en vervolging de ver
nietiging van klooster en gymna
sium weten te voorkomen, onder de
regeering van Koning Willem I
was de ondergang naby en scheen
onvermydelijk. Het verbod om nieu
welingen op te nemen had het
klooster byna doen uitsterven, toen
het bevrydend besluit van Koning
Willem II redding bracht. Klooster
en gymnasium herrezen weldra tot
een nieuw leven en vieren nu in
bloeienden toestand hun 300-jarig
bestaan.
Echter niet alleen, zelfs niet in
hoofdzaak geeft 't langdurig bestaan
aan dit feest zin, gloed en kleur,
er zyn ook andere oorzaken tot
feestviering.
Klooster en school werden im
mers 'n zegen voor stad en graaf,
schap tn economischen, maar pok
in geestelyken zin. Aan klooster en
school is het te danken, dat het
Katholieke geloof behouden bleef
in wijden omtrek, dat priesters
konden worden opgeleid, en de
priesterlyke arbeid kon worden
voortgezet. Een groot deel Van de
Meierij van 's-Hertogenbosch, de
Bommelerwaard, Maas en Waal,
het Rijk van Nijmegen danken
vooral aan de Mdgensche paters
het behoud van het Katholiek ge
loof. Zy kwamen daar in tyden van
het grootste gevaar, stonden de pa-
rochie_geestelyken by, of oefenden,
met machtiging der kerkelijke over,
heid, in de verlaten parochies
zielzorg ui
De Latijnsciie School Kweekte de
nieuwe priesters, die het werk zou
den voortzetten en de rijen der mis
sionarissen niet slechts in deze
streken, maar ook in Holland en
Friesland zouden aanvullen. Dat
werk is de glorie van Megen's
klooster en gymnasiumdie arbeid
geeft aan dit herdenkingsfeest die.
peren zin en ruimer beteekenis.
Tot °P den dag van heden zetten
de Megensche Minderbroeders hun
heilzaam werk voort, tot troost en
sterking der geloovigen, tot hulp
der parochie.geestelijken, tot steun
en bevordering van binnen, en bul-
tenlandsche missies. Tot op den
dag van heden bloeit het gymna
sium; het telt zijn leerlingen tot
ver over de honderd. Al ls het uit
sluitend priesterseminarie, dit
neemt niet weg, dat velen, die daar
hun eerste opleiding genoten, als
leeken een eervolle plaats in de
samenleving innemen. Met groote
dankbaarheid voor hun opleiding en
leermeesters in Megen, zullen zjj
volmondig instemmen met den ge.
lukwensch aan het jubileerend
klooster, gymnasium en hun be
woners:
Yivant, floreant, crescant.
ff
moest men aan de staatslieden, die
de leiding in handen zouden krij
gen, overlaten
De ervaringen tot op den dag
van heden we denken daarbij
speciaal aan de Iraansche en aan
de Spaansche kwestie zijn ver
re van bemoedigend. Tot dusverre
is nooit iets geblekein van samen
werking, alleen van het uitvech
ten van allerlei soort tegenstellin
gen en geschillen, waarbij het ve.
to, het „ik verbied", steeds als
een dreiging over alle besprekin
gen en onderhandelingen
zweefde Er is nooit wereldpoli
tiek gevoerd maar steeds een zui-
ver-nationalistische politiek, waar.
bij de werkelijke of vermeende
eigenbelangen een exclusieve rol
speelden.
Het besef van deze harde waar
heid is diep in het bewustzijn van
staatslieden en volken doorgedron.
gen. En daaruit is ongetwijfeld de
poging van de Vereenigde Staten
voortgekomen om, zij het langs
een omweg, het vetorecht uit de
praetijk van het internationale le
ven weg te dringen.
Die weg loopt merkwaardiger
wijze over de atoombom. Washing
ton heeft n.l aan de atoomener.
gie. commissie een stevig in el
kaar gezet plan voorgelegd, dat op
den duur de geheele kwestie van
de aitoomkrachrt in handen van
een internationaal organisme zal
stellen, onder voorwaarde echter,
cln-fc allo landen zonder uitzonde-
ring zich aan een doeltreffende
controle ter zake onderwerpen,
terwijl hot vetorecht vervalt, a.
w.z. het vetorecht „ter bescher.
ming van hen, die in strijd met
hun verplichtingen de atoomener.
gie voor destructieve doeleinden
ontwikkelen of gebruiken."
Waarschijnlijk zal iedereen
uiterst sceptisch staan tegenover
het verbod van een atoomoorlog
Als het om leven of dood, om zijn
of niet zijn gaat, zal een desbetref
fende internationale wetgeving
slechts dan effect hebben als aan
het gebruik van atoombommen
meer gevaren dan voordeelen
voor zich zelf verbonden zijn.
Maar toch kan het zuiverend wer
ken, als de geweldigste macht ter
wereld zich bereid verklaart om,
zij het onder volkomen begrijpe
lijke voorwaarden, een geheim
prjjs te geven, dat, zoolang het
dit alleen bezit, zijn positie in de
wereld onaantastbaar maakt.
Zooals te verwadhten was. is
onmiddellijk verzet van Russische
zijde gekomen. Misschien ver
trouwt men Amerika niet ten vol
le, in elk geval wil Moskou van
controle niets weten: terwijl heft
ook wel voelt, dat een aantasting
van het vetorecht op één punt on.
verbiddelijk tot opgeven van' het
geheele vetorecht zal leiden. En
dit is tenslotte zoo'n machtsmid
del in de handen van Rüsland, dat
het dit vooral nu de anti-commu
nistische golf in de geheele we.
reid steeds aanzwelt, zoo lang
mogelijk zal vasthouden, en zeker
niet zal prijs geven in ruil voor
een formule, die het eens zelf
hoopt te vinden
Benoemd verklaard is tot lid der
Prov. Staten van Zuid-Holland. J.
Meertens (P. v. d. A te Rotter,
dam, wegens het niét aannemen
van zjjn benoeming door H. Wil.
■emse; tot lid der Prov Staten van
Groningen H. Dekker (P, v d A.)
te Veendam, wegens het niet aan.
nemen van zijn benoeming d*-nr G-
Drent.b
Ir. Mulder te Groningen, was door
het bijz gerechtshof ter doed veri
oordeeld, omdat hij bij den S. D.
had aangegeven, dat de familie 9.
een Jood had verborgen. Bij de
daarop gevolgde huiszoeking zpn
zoowel S als de onderduiker om
het leven gebracht. De bijz. raad
van cassatie heeft verd^ thans tot
dezelfde straf veroordeeld
Benoemd is in vasten dienst tot
hoofd-inspecteur L.O. derde hoofd-
I inspectie standplaats Groningen
IL, F. Kleiterp.
