DADER
„Tante Cor" brengt 20 mille op
FIDES HERLEEFT
Reclamekosten en Overheid
m
de Onbekende
VRIJDAG 5 JULI 1946
PAGINA 4
1 23.000 telefonische tijd-
aanvragen per maand
BET TEKORT AAN
PERSONENAUTO'S
K.L.M. GAAT ZE HEETEN!
f 'N NIEUW GELUID
Centrum van journalistieke
missie-informatie
ARGUMENTEN VAN HET
BEDRIJFSLEVEN
-
REEDS 5 GOUDSTAVEN
OPGEHAALD
I O-
Wie er nog-niet van overtuigd is,
(flat de tand des tyds de fijne rade.
jren Van Nederlandsche klokken en
(horloges leelijk heeft aangepast,
kan daarvan nergens een tastbaar
der bewijs vinden, dan in de cen-
jtrale van den Amsterdamschen te
lefoondienst der P. T. T. Zestig
aninuten per uur en 24 uur per dag
jflraait daar trouw het ingenieuze
jcylindervormige toestel rond, dat
jonder de telefoon.ambtenaren den
Ibijnaam „tante Cor" heeft gekre
gen en dat zonder mankeeren op de
minuut af precies mededeelt, hoe
laat het is. Een jongedame, wier
stem door telefonieke helderheid
voor dit doel bijzonder geschikt is,
heeft daartoe destijds alle 1440 mi
nuten van den dag langzaam en
iduidelyk uitsprekend op een band
laten vastleggen. 3>at heeft de P. T.
,T. geen windeieren gelegd. De ma
chine brengt per maand ongeveer
20.000 aan gesprekken op. Terwijl
er per dag in Amsterdam gemiddeld
323.000 stadsgesprekken worden ge.
voerd, laten niet minder dan 23.000
Amsterdammers zich dagelijks tele
fonisch van den tijd op de hoogte
stellen. Voor ieder gesprek wordt
het normale stadstarief van 3 cent
in rekening gebracht. Een reken
sommetje vertelt u, dat het por mi
nuut bijna 16 gesprekken be teekent,
maar uit den aard der zaak worden
de drie nummers voornamelijk
overdag gebeld en dan nog in het
bijzonder op de spitsuren, des mor
gens en tegen het einde van den
middag. Op deze uren zijn de 14 'ij-
nen, die de drie nummers tezamen
bezitten, dikwijls zoo druk bezet,
dat u vaak het ingesprek-signaal
zult hooren, wanneer u wilt weten
hoe laat bet is. Dit ondanks het
feit, dat ieder gesprek met „tante
Cor" automatisch wordt verbroken
ma 7% seconde, een tijdsbestek,
waarin de stem u tweemaal achter
een den tijd verstrekt. Meer dan 14
Amsterdammers bellen op zoo'n mo
ment precies tegelijk „tante Cor"
op.
Het is een doorn in het oog van
den telefoondienst te weten, dat
tante Cor" niet volledig tegen haar
taak opgewassen is op de spitsuren.
Zij wordt daarom vervolmaakt. In
de plaats van de huidige drie num
mers, komt één nieuw nummer, dat
zoo snel is afgesteld, dat het bel-
signaal reeds overgaat voor de laat
ste 1 is teruggeloopen. Twintig lij
nen komen op dit nummer binnen
en wanneer mocht blijken, dat. zelfs
20 lijnen niet in staat zijn aan den
tijdshonger van het publiek te vol
doen, dan zullen er nog 10 aan wor
den toegevoegd. Deskundigen zijn
van meening, dat met 30 lijnen en
een gespreksduur van hoogstens 7y2
seconde het aantal aanzoeken aan
tante Cor" nog zoo groot mag wor
den, niemand meer een blauwtje bij
haar zal loopen.
De regeering heeft voor het jaar
1946 deviezen beschikbaar gesteld
yoor den aankoop van 11.000 auto.
mobielen uit de Ver. Staten, in
welk cijfer de 3000 Nash-wagens,
.welke voor de artsen zijn bestemd,
zijn begrepen. Op 15 Juni waren
van de 11.000 personenauto's er
621 geleverd.
Verder heeft de regeering devie.
zen beschikbaar gesteld voor den
aankoop van 3661 personenauto's
uit Engeland, waarvan er op 15
Juni 1015 waren geleverd, 1896 uit
Frankrijk, waarvan er op dien da
turn 172 waren geleverd, 535 uit
Tsjecho-Slowakije, waarvan er 2
zijn geleverd, terwijl verder 1500
jeeps uit de Amerikaansche leger-
voorraden in Frankrijk zullen wor
den betrokken, welke voor burger
doeleinden zijn bestemd.
Onvoorziene omstandigheden voor
behouden zullen dus in totaal onge
veer 19.000 personen-automobielen
ln het jaar 1946 in Nederland wor
den ingevoerd. Dit dekt de behoef
te natuurlijk in het geheel niet, im
mers op het oogenblik rijden er in
ons land 35 40.000 personenauto's,
waarvan er 16.000 goed bruikbaar
zijn en de rest minder goed. Verder
zijn er nog 13.000 automobielen die
opgeborgen zijn, waarvoor geen on
derdeden beschikbaar zijn of om
andere redenen stil staan. De be
hoefte aan personenauto's is op
het oogenblik 70.000 stuks.
Voor den oorlog reden er 100.000
personenwagens in ons land, waar
van de gemiddelde leeftijd jaar
bedroeg. Van de 33.000 die er op het
oogenblik ryden, bedraagt de ge
middelde leeftijd tien jaar.
Z Tell G. Dahlöf van Industria2
een Zweedsch journalistook be.
Z Üoorend tot het gezelschap bij de 2
opening svlucht naar Bazelzal
Z nog lang aan dezen tocht denken
Juist voordat het toestel weer
2 naar Schiphol vertrok ontving hij
een telegramwaarin gemeld 2
5 werddat hij vader was geworden
Z van een dochter. Luid gejuich 2
van de collega's en even later
Z was Teil Dahlöf letterlijk en 2
figuurlijk in de wolkenTusschen Z
Z Bazel en Schiphol kreeg hij het
origineele idee om zijn dochter
2 met drie namen te begiftigen
Z waarmede hij tegelijk de K.L,M. 2
kon eeren En het resultaat was
dat de jongste spruit van den 2
Zweedschen persman voortaan de Z
Z namen K(arin) L(ouise) M(aria)
zou dragen.
2 Tenminste als mijn vrouw het
er mee eens is", zei hij nog toen 2
2 hij het extra-vliegtuig instapte
Z dat de Scandinaviërs van Schip- 2
2 hol naar liet Noorden voerde.
Be NAT. MARIA-CONGRES TE
GRENOBLE.
Meer dan tien landen, waaronder
Nederland, zullen deelnemen aan
het eeuwfeest van La Salette en
het daarmee gepaard gaande 5e nati
onale Maria-Congres, dat dezen
zomer te Grenoble wordt gehouden.
Ondanks de huidige vervoersmoei-
lykheden zullen stappen worden
ondernomen opdat nog meerdere
landen afgevaardigden kunnen zen
den.
Wij vingen het op uit de com
munistische „Waarheid'', het blad,
dat er een sport van maakt wilde
stakingen aan te moedigen en zoo
pas nog over de tegenvoorstellen
van Sjahrir oordeelde, dat ze 't
koste wat 't kost, moeten worden
aanvaard, hetgeen overeenkomt
met een onmiddellijke losscheuring
van op z'n minst een deel van
Inidië uit het verband met het Ko
ninkrijk der Nederlanden.
Datzelfde blad heft nu een ge
weeklaag aan over den commu
nist Tan Malakka, die ter zake
van het vraagstuk Indonesië er
zijn eigen nog wat „grootsche-
re" visie op na houdt en ijvert
voor een republiek die half Azië
en Australië zal omvatten. De
„Waarheid" vindt dit „politiek
gangsterdom" en verzucht: „Het
ultra-radicalisme tracht steeds
onder de dekmantel van schijnbaar
revolutionaire parolen de dolk in
de mg te stoten van iedere voor
uitstrevende beweging".
Voor wie deze passie-preekende
vos een raadselachtige figuur
mocht schijnen zij opgemerkt dat
Tan Malakka het heelemaal niet
begrepen heeft op den invloed van
Rusland bij de opruiming van den
Indischen chaos en daar ijverig
tegen placht te waarschuwen toen
hij nog vrij rondliep.
Het is duidelijk. Voor het blad
dat zelfs zijn naam ontleende aan
het hoofdorgaan der Sovjet-Unie
bestaat er maar één werkelijke
vooruitstrevende beweging Al het
andere is reactie en neo-fascisme.
En zoo wordt die utopistische
Tan Malakka tot een „aasgier van
het imperialisme" en zijn bewe
ging tot „vijfde colonne van de
reactie"!
Fides, het groote centrum van in
formatie voor de Missies van alle
landen der wereld, moest tengevolge
van den oorlog zijn activiteit schor
sen, of tenminste grootendeels be
perken. Nu de verbindingen tus
schen de lahden weer mogelijk zijn,
wordt het geheel georganiseerd vol
gens de eischen van den tijd.
Het groote belang van een der
gelijk lichaam, dat een nuttig ver
bindingsmiddel zou zijn tusschen de
missielanden en de pers in de Euro-
peesche landen, werd ingezien tij
dens de Missie-tentoonstelling van
het Heilig Jaar 1925. Het duurde nog
eenigen tijd, eer het kon verwezen
lijkt worden. Door den Raad van de
Propagandawerken, waarvan kardi
naal Marchetti-Salvaggini voorzitter
was, werd in 1927 tot de oprichting
besloten en in December van dat
jaar verscheen het eerste Bulletin
van de Fransche en Engelsche
editiede Italiaansche kreeg haar
definitie ven vorm in Januari 1929,
terwijl de Spaansche en de Duitsche
edities volgden in 1930 en 1932. Voor
den wereldoorlog werd het Bulletin
verspreid in 42 landen en onder on
geveer 2000 katholieke kranten en
andere niet uitgesproken katho
lieke. Ondanks, den oorlog werd de
berichtgeving -foortgezet, in zeer
beperkte mate, weliswaar, en enkel
voor hetgeen statistieken en kronie
ken betrof.
De uitgebreidheid en het belang
van Fides blykt duidelijk uit het
feit, dat er een 500-tal corresponden-
Op 4 Februari 1946 is door den
Directeur Generaal voor de Prijzen
bepaald, dat reclamekosten bij de
prijsvaststelling niet als kostprijs
factor in aanmerking mogen wor
den genomen.
Dit punt is voor betrokkenen van
dusdanig belang, dat de Stichting
„Het Merkartikel" hierin aanlei
ding heeft gevonden het vraagstuk
van de reclamekosten aan een na
dere beschouwing te onderwerpen.
Het resultaat hiervan is de brochure
„Reclame en Overheid", welke is
samengesteld door het Bureau
Bakkenist te Amsterdam.
Het probleem, dat in de brochure
gesteld wordt, is de vraag: Zijn de
Op het Plein te Den Haag defileer en instruotie-troepen, die naar den
West vertrekken, voor den nieuwen minister v. Oorlog, Overste Fiêvez.
Aanwezig waren tevens minister Jonkman, oud-minm v. Oorlog v. Mey.
nen, gen. Kruisvice-chef-st. Doorman
reclamekosten rationeel, terwijl als
criterium voor rationeel wordt ge
nomen de vraag, of de opbrengst
of het nut grooter is dan de ge
brachte offers. Daarbij wordt dit
probleem beschouwd voornamelijk
van het standpunt van den indivi-
dueelen ondernemer.
Men onderscheidt dan twee soor
ten van reclame. 1) Marktscheppen-
de reclame en 2) Reclame als ele
ment in den concurrentiestrijd.
De eerste soort acht men een
kostenelement en wel van denzelf
den aard als de voor een nieuw pro
duct benoodigde speciale werk
tuigen.
De tweede soort is veelal nood
zakelijk ter overwinning van den
tegendruk der concurrentie, die de
fabrikant bij den afzet van zijn
producten ondervindt. Reclame is
echter niet het eenige middel om
dezen tegendruk te overwinnen, zoo
dat men niet reclamekosten en
concurrentiekosten mag vereenzel
vigen. Wel is reclame een onaf
wendbaar Uitvloeisel van de con
currentie. Men komt dan ook tot
de conclusie, dat in de vrije ver-
keershuishouding, waar de concur
rentie het centrale punt is, aan
reclamekosten een rationeelë plaats
moet worden gegeven.
Ook in de geleide economie, van
een soort waar wij thans op af ste
venen. vervult de concurrentie een
rationeele functie. De daaraan ver
bonden offers zijn dan ook als
kosten van productie te beschouwen
en moeten in de prijsvorming tot
uiting komen.
De vraag is echter of dit ook het
geval is in de overgangsfase van
vriie naar geleide economie, waar
wii ohs momenteel in bevinden.
Waar in de toekomst de concurren
tie gehandhaafd zal blijven, acht
men ook hier plaats voor reclame,
n.l. herinnerings-reclame. om de
goodwill te handhaven; aankondi
gingsreclame, om het weer verschij
nen van de producten bekend te
maken: en wat men noemt in
ductie-reclame, om den afzet verder
te stimuleeren.
ten aan verbonden zijn, die uit aHo
missielanden rechtstreeks de laatst^
en meest betrouwenswaardige be»
richten naar Rome zenden. Naar ge«
lang de missles zich uitbreiden, n«a
men ook de correspondenten in aan.
tal toe. De correspondenten bevin
den zich niet enkel ln de missie»;
Fides heeft eigen berichtgevers ln
die landen, die missionarissen leve
ren, en in het bijzonder in de missie
centra van kloosterlingen en leeken,
in studie- en hulpcentra, in alle tak
ken van missiewerken.
Zij heeft ook contact met profes
soren en specialisten op gebied van
missie-arbeid in alle deelen van de
wereld.
Naast het gewone bulletin, publi.
ceert Fides ook artikelen en studies,
die vaak monographieën zijn, ter
wijl dikwijls dringende berichten af
zonderlijk worden verspreid, reke
ning houdend met de middelen van
overbrenging naar de plaatsen van
bestemming.
Naast dezen dienst van informatie
en verspreiding onderhoudt Fides
betrekkingen, niet alleen met de be
paald katholieke dagbladen, maar
ook met alle agentschappen en
voornamelijk met die, welke in de
verschillende landen een officieus
karakter dragen.
Een andere interessante dienst van
het Agentschap is die der foto's, die
steeds meer en meer uitgebreid
wordt, omdat alle dagbladen trach
ten, hun actualiteiten zooveel moge
lijk te illustreeren. Er is veel na
vraag naar fotografische documen
ten.
Onder leiding van mgr. Carminate,
bereidt Fides thans 'n groote Missie-
Encyclopedie voor, die alle aardrijks
kundige, historische en statistische
gegevens over alle Missies onder de
circonscriptie van de Voortplanting
des Geloofs zullen bevatten.
Bij de vroegere uitgaven van het
Bulletin ln verschillende talen wordt
er nu een gevoegd in het Poolsch.
Fides mag wel beschouwd worden
als een levend centrum, dat op
meest moderne wtjze werkt, van
journalistieke propaganda der
Missiegedachte.
Het feit, dat bij de bagger .verken
in den Nieuwen Waterweg, ter hoog
te waar/ in de Meidagen van 1940
de voor Engeland bestemde loods
boot met haar goudschat door de
Duitschers in den grond werd ge
boord, een der goudklompen aan de
oppervlakte is gekomen, heeft on
der de werklieden van de betrokken
baggermachine en die van de zand
banken een ware rage doen ont
staan, om nieurwe gouden staven op
te sporen. En er moet gezegd wor
den: hun ijver wordt inderdaad be
loond. Woensdag diepte men uit de
weggespoten bagger maar liefst drie
goudklompen in één dag o<p. In to
taal zijn nu nu al vijf van die 12 ij,
kg. wegende blokken goud opge
spoord en de kans is dus inderdaad
niet gering, dat een belangrijk deel
van de verloren gewaande goudzen.
ding aan haar oorspronkelijke eige
nares, de Nederlandsche Bank, kan
worden teruggegeven.
Het verbod, de reclamekosten te
calculeeren, beteekent echter een
economisch verbod om de ge-
wenschte reclame te maken: het
vormt een discriminatie t.o.v. die
producenten, die den concurrentie
strijd vml. met andere middelen voe
ren en zal zoodoende leiden tot een
verschuiving in de productieten
slotte zal het verstarring in de pro
ductie teweeg brengen, aangezien
nieuwe producten niet aan de
markt gebracht kunnen worden.
Oude merken en buitenlandsche
producenten profiteeren hiervan.
HOOFDSTUK XII.
Het glinsterende spoor.
De woorden vormden meer een
Verklaring dan een vraag en Lans
berg voelde zich aan de grootste
spanning ten prooi, terwijl zij op het
antwoord van het meisje wachtten.
Zij sloeg een paar verbaasde grijze
pogen op naar het ernstige gelaat
Van den inspecteur.
Ja, bevestigde zij zonder aar
zelen. Dat is zoek. Hoewel ik niet ka
begrijpen, hoe u dat weet.
Inspecteur Reynolds fronste het
Voorhoofd, lichtelijk verrast over
haar zonder aarzeling gegeven ant
iwoord.
Waarom bent u niet met mr.
Lansberg meegenomen of hebt u niet
iop hem gewacht, zooals was afge
sproken? vroeg hij kort aan het
Ineisje.
Zy haalde haar schouders op.
Ik vermoed, dat een impuls my
Van Idee deed veranderen, inspec
teur. Plotseling voelde ik, dat ik de
spanning niet langer kon dragen en
jdat ik iets moest doen. Het is myn
schuld, dat mr. Lansberg u dit niet
Verteld heeft.
Reynolds wendde zich nu weer tot
Lansberg.
Hebt u geen sporen van wan
orde in de slaapkamer of in de bad
kamer aangetroffen, mr. Lansberg?
Neen. Alles leek normaal. Zoo-1
als lk al zei, is er nadien niets meer
aangeraakt. Ik was juist in de hall
gekomen en stond op het punt, de
kamer van de dienstbode en de keu
ken te doorzoeken, toen ik een gil
hoorde. Ik snelde terug naar deze
kamer en zag miss Laureen daar
staan. Hij wees op de deur naar de
eetkamer. Zij zag er zoo bleek en
ziek uit, dat ik vreesde, dat zy zou
flauwvallen.
Hy zweeg en keek van Inspecteur
Reijnolds naar den dokter, die zwy-
gend naar het verhoor had staan
luisteren. De eigenaardig medely-
dende uitdrukking, welke hy op het
gelaat van dr. Tempest meende te
bespeuren, bracht Lansberg er toe,
zich rechtstreeks tot hem te wen
den.
Ik veronderstel, dat van een
dergelijke schok, volgend op een
serie ongewone gebeurtenissen om
één uur in den ochtend, elke vrouw
wel overstuur zou raken, dokter?
Ik kan u verzekeren, mr. Lans
berg, antwoordde dr. Tempest, dat
de meeste vrouwen om veel minder
van streek raken. Miss Laureen
heeft een opmerkelyke zelfbeheer-
sching getoond.
Reijnolds ontdekte een klank van
bewondering in de stem van den
dokter en viel hem ongeduldig ln
de rede. Het was nu geen tijd voor
complimentjes.
Het is niet noodig, langer be
slag te leggen op uw kostbaren tyd,
dokter, zei hij kort. U hebt hier
waarschijnlyk alles gezien, wat u
zien wilt?
Aboluut
Dr. Tempest stond op en zei Lans
berg en Laureen goedennacht. Bij
de deur bleef hy staan en den In
specteur bij zich roepend, zei hy
zachtjes iets tegen hem.
Zy lijkt volkomen in orde,
bromde de inspecteur.
Heel goed, doe wat je wilt,
maar kom mij later niet met ver-
wyten aan boord, waarschuwde dr.
Tempest hem. Dat meisje heeft een
ernstige schok gehad en vecht dap
per te dapper om te voorkomen,
dat ze inéénstort. Zy heeft rust
noodig. Waar gaat zy vannacht
slapen?
Reijnolds keek gekrenkt.
Dat is mijn zaak niet. In een
hotel vermoed ik. Waar zij ook heen
gaat, zal ik haar natuurlyk in het
oog laten houden.
De dokter klemde zyn lippen op
elkaar.
Ze zou beter bij vrienden of
familie kunnen zyn dan alleen in
een hotel in haar overspannen toe
stand, antwoordde hy kort. Je kunt
je derde-graad-methoden op haar
beter staken als je haar niet dood
ziek wilt maken. Goedenavond.
Hy keek nog eens naar het meisje,
wier oogen verlangend op hem rust
ten, als wilde zij, dat hy zou blijven.
Goedennacht, miss Laureen,
zei hy opnieuw. Neem een paar
asperientjes vóór u naar bed gaat.
Dank u, dokter, dat zal ik doen,
antwoordde zy dankbaar.
Dr. Tempest wandelde naar huis,
met een gevoel van koude woede
in zyn hart. Hij en de inspecteur
waren beste vrienden, maar het was
niet de eerste maal, dat zij woor
den gehad hadden over Reynold's
meedoogenlooze methoden.
Zoodra de deur achter den dokter
was dichtgevallen, sprak de inspec
teur bijna gemoedelijk
Ik ga nu de flat doorzoeken.
U kunt het beste eveneens meeko
men, mr. Lansberg. De agent kan
hier blijven voor het geval de dame
zich zenuwachtig mocht gevoelen.
Beide mannen begaven zich naar
de slaapkamer en begonnen hun
onderzoek. In de badkamer bleef
de detective staan en keek naar het
bovenraam, dat openstond.
Hebt dat opengezet, Sir?
vroeg hy.
Lansberg schudde het hoofd.
Neen. Ik heb gezien, dat ook
het raam van de slaapkamer open
stond, toen ik er zooeven doorheen-
kwam.
H\mBrandladder loopt er bui-
teH vlak voorbij. Allemaal heel han
dig Zijn oogen zwierven langs de
wanden, bleven dan rusten op de
waschtafel met de glimmende kra
nen. Hy boog zich voorover.
Iemand heeft zich hier kort
geleden gewasschen, verklaarde hy.
De zeep is nog nat.
Lansberg voelde tegen zijn zin be
wondering voor de scherpzinnigheid
van den man. Hy bleek zyn vak te
Ja. Ik geloof, dat miss Laureen
hier zooeven haar handen gewas
schen heeft.
Inspecteur Reijnolds scheen op het
punt te staan, een vraag te stel
len. Dan bedacht hij zich en verliet
de badkamer.
Laureen kon hun voetstappen
hooren, maar van hun conversatie
drong niets tot haar door. De in
specteur spaarde zich blijkbaar
voor haar kruisverhoor, meende zy.
zy leunde met haar moede hoofd
tegen de kussens van de fauteuil en
sloot haar oogen.
Als zy zich maar dorst laten gaan
Maar zy wist heel goed, dat zulks
een vloed van tranen zou beteeke-
nen. Sommige menschen konden ge
makkelijk enkel met hun oogen
weenen. Bij Laureen, die slechts
zelden huilde, beteekende het een
opgeven van alle zelfbeheersching
en zij wist, dat zij ah1 kalmte en
intelligentie, waarover zij beschikte,
weldra zou noodig hebben, wanneer
die inspecteur met zijn harde oogen
met het ontledingsproces zou begin
nen.
Agent Bentley sloeg van zyn
plaatsje vlak by de deur af haar
bleeke gelaat vol medelyden gade.
Hij waagde een zenuwachtig kuchje
en toen zy in zijn richting keek,
sprak hij op schorren, maar sympa
thieken toon
Ik vrees, dat deze onaangena
me geschiedenis u leelyk van streek
heeft gemaakt, miss. Kan ik mis
schien iets voor u halen.
Zy keek hem in het vriendeiyke,
eerlijke gelaat, dat nu door een blos
van verwarring, om den glimlach.
