Gang van't zakenleven in de V.S.
Het centrale vleverprobleem
Verkiezing Eerste-Kamerleden
Belgische regeering afgetreden
DIK TER BUIK loopt het water in.
68ste JAARGANG
WOENSDAG 10 JULI 1946
D ""BLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
No.
2005^
Regeering en
lezinszorg
ACTIES VAN GROOT- EN
KLEINBEDRIJF
Het gevaar der monopolies
DE SENAAT VERWIERP
VERTROUWENSVOTUM
RAZZIA'S TE WEENEN
DE JAMPRIJZEN
R'dam Giro 9096
Directeur:
Joh. Kuijpers
Hoofdred.Mgr
Dr. J. Witlox.
Aig. Redacteur:
H. A. Paalvast.
Drukker:
N.R.C. N.V.
Uifcg. v.d. Maas
bode-Stichting,
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
\bonnemen tspi
f 3.26 p. kwart
f1.10 p.maand
0.26 p. week
Tijd. adres:
Broersvest 8 A
Tel. 68804
AdVertentiën
15 ets p. mm.
Iu /..jii ongetwijfeld vertrouwen
weKkenoe re&eeringsverkla-
i'üiiigzeilde Minister Beel, dat
de legeering zich voorstelt over-
al, waar bijzondere omstandig-
heuen zulks noodzakelijk maken,
ook oij zo ridere maatregelen ter
verwezenlijking van het beginsel
der gelijkheid van lasten en ge
lijkheid van kiansen te trefien.
Daaroij denkt de regeering bij
zonder aan de bescherming van
het greote gezin.
Het klinkt zeer sympathiek en
De oudere zaken reageeren hierop
door hun toegenomen winsten te'
besteden tot het verkrijgen van een
betere positie bTj de concurrentie,
d.m.v. expansie en concentratie.
Gezien het feit, dat in het klein-.
bedrijf het mislukken, vooral in de
De invloed van den oorlog op de besinnoriode tameliik groot is zal
Amenkaansche bedrijvigheid en de JL.u-.t' a J, a,,,,,.
omvang, welke deze bedrijvigheid
uiteindelijk, na alle moeilijkheden
van het eerste na-oorlogsche jaar
zal aannemen, zullen in sterke mate
de toekomst van den Amerikaan-
schen en den wereldhandel be
palen.
De cijfers van de statistieken
nemen thans welhaast astronomi
sche vormen aan, maar er zijn
teekenen van structureele verande
ringen, die hieraan een logische
verklaring geven.
De nieuwste ontwikkeling im-
hoop vol, djodl over sympathieke Sjahir uit zijn gevangenschap terugHij leest dadelijk de verklaring van rners wijst er op, dat alles een
woordien hebben de kroostrijke
gezinnen de laatste jaren minder
te klagen- Daden echter zijn noo-
dig- km juist die noodzakelijke
daiaen waren tot nu toe helaas
minder frequent dan d,e woorden. r,
Binnenkort zullen wij waar- «X UUCilr
echijnli.ifc meer gedetailleerd de (]e kleine Westelijke landen?
plannen vain de regeering veme-
1 i ne raad van ministers van bui-
men- Dan en vooral bij de u teniandsche zaken der Groote Vier,
ring van de aangekondigde maat- j welke meilf aj naar men verwach-
regelen zal blijken of en in welke tingen voor op 29 Juli bijeen-
mmate boven aiaingehaal'de toezeg- 1 bomende groote bijeenkomst met
lt „-generaal Van Mook.
ging in daden zal worden om
gezet
in het weer verschenen orgaan
van een Kath. Bond voor 't Ge
zin wordt met veel voldoening
verteld, dat in België een apart
de 21 kleinen koestert, de voor
bereidende of de eigenlijke vredes
conferentie kan noemen, is -iet
kernprobleem van alle besprekin
gen: het Duitsche vraagstuk ge
naderd. Hoe ingrijpend en belang
rijk de vredesverdragen ju®t de
ministerie voor volksgezondheid gewezen satellietstaten van Duitsoh
en gezin is ingesteld.
„In Nederland, aldus het or
gaan, zijn we daar nog ver van
af en op een afzonderlijk minis
terie van volksgezondheid en ge
zin valt in Nederland voorloopig
niet te rekenen. Maar veel zou
reeds gewonnen zijn als de re-
iand ook waren, zij liggen toch
slechts aan de periferie van den
Europeeschen vrede; Duitschland
daarentegen vormt het centrum;
het is alles-beslissend voor de toe
komst van ons werelddeel.
Nu is er ongetwijfeld nog geen
sprake van reeds een vredesver
drag met Duitschland op te stel-
geerin-g een commissie samen- len. Dat is onmogelijk, alleen reeds
stelde welke in contact met haar om de eenvoudige reden, dat er
zou staan om haar van advies te i an;; ,L
diienen inzake deze twee belang
rijke aangelegenheden-'
Of een commissie nu juist de
meest verkieselijke oiplossing zou
zijn betwijfelen wij sterk. Com
missies hebben de onhebbelijk
heid om langzaam te werken-
Wanneer dan een afzonderlijk
ministerie voor volksgezondheid
en het gezin niet mogelijk is, zou
men toch een afzonderlijke af-
deeling voor die behartiging van
de belangen van het gezin eri dan
Derde Rijk van Hitler is bij de
nederlaag volkomen vernietigd, en
een nieuiw Duitschland eenheids-
rijk, federatieve staat of een aan
tel zelfstandige staten is nog
steeds niet gevormd. Een werke
lijk centraal, maar dan nog slechts
landelijk gezag bestaat alleen in
de „landen" van Amerikaansche
zöne; in de andere zones bespeurt
men nog Slechts embryonale or
ganismen, waarvan allerminst zeker
is, dat zij ooit tot vollen wasdom
zullen komen.
Geen vredesverdrag derhalve,
ruim een jaar na V.E.-dag
speciaal van het groote gezin dat
het meest hulp noodig heeft, kun- t bezettende mogendheden zich ein-
nen inrichten. Deze afdeeling zou
dan moeten kunnen beschikken
over leidende ambtenaren, die uit
eigen ervaring met de nooden van
Ihet groote gezin op de hoogte
zijm- Zoo mogelijk zouden we ook
de jongere aimfotenarën genomen
willen zien uit de groote gezin
nen
Bedoelde afdeeling zou dan
met een eventueele contactcom
missie, wier taiak het zal zijin,
iedere wet, ieder en maatregel,
welke genomen wordt, te toetsen
aan het belang van onze gezin
nen. kunnen samen werk en-
En afdeeling èn commissie zul
len vooral actief dienen te zijn-
delijk op een waarachtige politiek
tegenover dit centrale gebied van
Europa met een zeventig millioen
hopelooze en wanhopige menschen
beginnen te bezinnen.
Ongetwijfeld is de tijd, welke
ditmaal aan Duitschland kan wor
den besteed, te miniem om eenig
ernstig besluit te nemen. De zaak
kar slechts aan de orde worden
gesteld zonder meer. Maar ook
dan reeds zullen de moeilijkheden
Niet afwachten dus, of de regee
ring advies komt vragen, maar
de autoriteiten stimuleeren door
zelf ir.ct plannen te kamien-
Want noodig zijn op de eerste
plaats diaden en nog eens daden-
Vinjaag a-s. heeft de verkiezing
plaats van de leden der Eerste
Kamer door de Provinciale Staten
der verschillende provincies. Voor
deze verkiezing zijn de provincies
in vier groepen verdeeld, welke
elk een afzonderlijk geheel vor
men. Groep I omvat de provincies
Noordbrabant, Zeeland, Utrecht en
Limburg, welke 13 leden der Eerste
staateuit ®anwijzen. Groep II be-
Overiissel r-provincies Gelderland,
welke evéne^T^PS e" Dren«?e-
zen. Gröep IJl JLSenatoren ,kle"
de provincies Noordhon m<a
Friesland, terwijl Gro^p01^^
bestaat uit de provincie ZuiH
(holland De Groepen III en ïv
kiezen elk 12 leden der Eerste
Kamer-
slag het getal, dat gelijk staat met
het totaal aantal uitgebrachte gel
dige stemmen bij een Tweede
Kamerverkiezing. Het totaal wordt
gedeeld door het aantal te ver
deden Eerste Kamerzetels in de
betrokken groep en dat quotient
is de kiesdeeler.
Bij de laatste verkiezing van
leden der Eerste Kamer op 27 Mei
1937 werden gekozen: 16 leden der
Kath. Volkspartij, 14 leden der
Partij van den Arbeid (12 soc.-
idem. en 2 vrijz.-dem.). 7 Anti-
Rev.. 6 Christ. Hist.. 3 leden der
Partij van de Vrijheid en 4 leden
der N.S-B.
Volgens een berekening, ge
baseerd op de jongste verkiezing
van de leden der Prov. Staten, zal
3 leden
5 Christ. Hist.,
hei a en de Partij van de Vrij-
a en 5 Communisten.
rie, nieuwe Eerste Kamer bestaan
De leden der Staten komen mt i6 leden der Kath. Volkspartij,
prwinciesgewijze bijeen tot het 14 leden der Partij van den Ar-
fartibrengen van hun stem. Elke °eid, 7 Anti Rev
Gtem heeft een voor elke provincie ,~J~
verschillende stemwaarde. Het
aantal op een lijst uitgebrachte
etemimen wordt in elke provincie
vermenigvuldigd met het voor die
provincie geldend stemcijfer. De
producten van de tot eenzelfde
Kroep behoorende provincie worden
samengeteld en het totaal vormt
Vttor de berekening van den uit-
EI VOOR RIJPERE JEUGD
Op 11 Juli zal een bon worden be
kend gemaakt, waarop personen,
geboren in de jaren 1926 t/m 1931,
een ei zullen kunnen koopen.
bergenhoog oprijzen, en men kan
weer op de Russische sabotage
rekenen, zooals die zich den laat-
:ten tijd meer en meer openbaart.
Als men eens wanneer?
dieper op de kwestie zal ingaan,
zal zich een verwikkeling voor
doen, welke wel bijzonder op de
Russische zenuwen zal werken.
Want redelijkerwijs is te verwach
ten, dat de ministers van buiten-
landsche zaken van de kleine
Westelijke landen, als Duitschland
in behandeling komt, eindelijk hun
belang bij dit vraagstuk op krach
tige wijze zullen verdedigen, en
daarbij een beroep op de open
bare meening, in eigen land en in
den vreemde, zullen doen om vol
waardig mede te onderhandelen;
gelijk zij volwaardig onder de Duit
soh" nazi-terreur hebben geleden.
Ongetwijfeld zijn de verliezen,
welke bijv. Rusland tengevolge van
de Duitsche oorlogsverklaring heeft
geleden, in absolute cijfers veel
grooter dan bijv. de onze. Het is
echter een groote vraag, of rela
tief gezien, onze verliezen niet
zwaarder, ingrijpender en vooral
moeilijker te herstellen zijn dan
die van Rusland. Ook dat is een
factor, welke gewicht in de schaal
moet leggen, wil een rechtvaardige
vrede, en dat is de eenig ware
vrede, tot stand komen.
00oren omvang gaat aannemen.
Ver Staten zelf vertoonden in
.s opzichten een groei. De con-
umeerende bevolking steeg sinds
1940 van ongeveer 131,5 millioen tot
bijna 140 millioen. De arbeidende
bevolking (incl. personeel in mili
tairen dienst) was op het oorlogs
hoogtepunt 17 millioen grooter, dan
ooit tevoren. Men schat het getal
van werkzamen en werkzoekenden
De uitgaven van consumenten
bereikten in het eerste kwartaal
van 1946. volgens gegevens van
het Department of Commerce, om
gerekend op jaarbasis het record
van 120 milliard, of $20 milliard
hooger dan het vorige jaar Wegens
schaarschte van de duurzame goe
deren werd een onevenredig groot
bedrag hiervan besteed aan niet-
duurzame goederen en wel 76,5
milliard.
Toenemende goederenstroom
Ongetwijfeld is een groot ge
deelte van den toegenomen stroom
goederen het gevolg van bepaalde
oorlogsomstandigheden, verband
houdende met subsidie van oorlogs
migratie, nieuwe huwelijken en de
demobilisatie.
Veel spaarsaldi, gecreëerd met
het doel na den oorlog een nieuw
begin te kunnen maken, werden
hiertoe ook aangewend, hetgeen
blijkt uit de toenemende vraag
naar huisraad.
De hausse in den detailhandel
trekt vele gedemobiliseerden aan,
die thans zaken opzetten, zoodat
de teruggang van het aantal kleine
detail-zaken tijdens den oorlog
weer een heel eind is ingeloopen.
Onze Brusselsche correspondent
seint ons d.d. gisteren:
De regeering Van Acker heeft In
den senaat de nederlaag geleden.
De premier heeft daarna onmid
dellijk den prins-regent het ontslag
van zijn kabinet aangeboden en de
prins-regent heeft het ontslag aan
vaard.
De regeering liep al een paar
maanden op krukken en haar val
werd herhaaldelijk voorspeld. De
vorige week werd de crisis acuut,
toen de socialistische senator Rolin
een scherpen aanval deed op den
liberalen minister van justitie, van
Glabbeke. In heftige termen inter.
peleerde Rolin dezen bewindsman
naar aanleiding van zekere pressie,
welke van Glabbeke in een privé-
gesprek zou hebben geoefend op
den voorzitter van het militair ge
rechtshof, Loppens, in verband met
een affaire der economische collabo
rateurs, welke toen voor het gerecht
in behandeling was.
Van Glabbeke verweerde zich de
vorige week tegen Rolin met de ver
klaring, dat bedoeld gesprek vroeger
had plaats gehad en dat hii overl-
genr maar een persoonlijk oordeel
had uitgesproken. De linksche regee
ring heeft toen alle mogelijke pres
sie op haar socialistische, liberale en
communistische regeeringsgroepen
geoefend, om een motie van ver
trouwen, verleden week opgesteld,
te doen aanvaarden.
Inmiddels heeft Hoppens echter
tegen 't verweer van Van Glabbeke
geprotesteerd en verklaard, dat deze
minister de zaken verkeerd voorstel
de. „HU heeft wel degelijk pressie
op het gerecht voor een bepaalde
zaak willen oefenen".
Dinsdagochtend heeft een speciale
ministerraad het geval andermaal
besproken en de regeering kwam
voor den senaat met de verklaring,
dat zij solidair was met Van Glab
beke.
De katholieken^ Rolin en een paar
andere socialisten waren het met
deze houding der regeering niet
eens, met het gevolg, dat, toen de
motie van vertrouwen in stemming
werd gebracht, het lot der regeering
bezegeld was.
Met 79 tegen 78 stemmen en drie
onthoudingen werd Van Glabbeke
en met hem de regeering gedes
avoueerd. Behalve de katholieken
stemden ook de socialisten Bolin,
Wyns en Devaux tegen de motie.
Van Glabbeke is de man, die sa
men met Van Acker, destijds de
scherpste aanvallen tegen koning
Leopold heeft gedaan. Zijn heengaan
zal niet worden betreurd.
het resultaat op den langen duur
wel zijn een sterk overwicht van
het grootbedrijf.
Financieele positie grootbedrijf
In de industrie is deze tendens
nog sterker. De door de regeering
gebouwde speciale oorlogsfabrieken,
voor het grootste deel gebouwd
voor productie op grooten schaal,
kunnen practisch immers alleen
door groote ondernemingen worden
t overgenomen, want slechts zij heb
ben de middelen en de ervaring,
noodig voor massa-productie.
Wat de financieele positie van de
groote ondernemingen betreft, deze
is van dien aard, dat in dit opzicht
geen enkele belemmering aan de
expansie gesteld wordt. De winsten
zijn niet alleen gestegen, maar ook
de dividend-politiek van de onder
nemingen was er op ingesteld een
steeds grooter deel van de winsten
te reserveeren.
In 1936 werd 80 pet. van de win
sten in dividenden uitbetaald, in
1939 was dit 62.8 pet. en in 1942
slechts 39 pet en deskundigen
meenen, dat sedertdien geen
groote veranderingen hebben plaats
gevonden. De winsten van maat
schappijen, na aftrek van belastini
gen, bereikten in 1943 een record
hoogte van $9.9 milliard. In 1944
bedroegen zij 9.8 milliard en in
1945 daalden zij tot $9.1 milliard.-
Deze factoren leidden er toe, da®
in de jaren 1939 en 1945 het be
drijfskapitaal van alle onderneming
gen steeg van 25 tot 50 milliard.
Het gevolg van een en ander is.
dat expansies over het algemeejn
kunnen worden gefinancieerd uit
eigen middelen, zoodat geen beroep
op de kapitaalmarkt hoeft te wor
den gedaan
Het aantal fusies neemt onder
deze omstandigheden weer gestadig
toe. De hernieuwde tendenz in de
richting van ondernemingsconcen
tratie mag zich verheugen in een
toenemende belangstelling van de
overheid. Beoogd wordt een natio
nale politiek tegen monopolies, die
trachten de markt te overheerschen
door de vrije concurrentie te elimi-
neeren. De regeering is op haar
hoede om nieuwe monopolies te
voorkomen in een tijdsgewricht,
dat een toeneming van het groot
bedrijf belooft tengevolge van een
aantal natuurlijke oorzaken, die
zich na iederen oorlog hebben
voorgedaan en zich ook thans
voordoen.
De Oostetirjjksche politie heeft
Maandagavond in don sowjet-Rus-,
siöohen sector van Weenen alle h<ui-«
zen doorzocht teneinde Duiteohers„
sudeten-Duitschers en andere per-,
sonen van Duitsche afkomst op ta»
sporen, drie zich niet aangesneld had
den op de verzamelplaatsen voor da
transporten naar Duitschland. Ei?
hebben zich geen incidenten voorge
daan. In Oostenrijksche officieel a
kringen betreurt men het, dat de
deportaties plaats moeten hebben op
een tijdstip, waarop velen der uitge-
bannenen voor het inhalen van den
oogst gebruikt hadden kunnen wor„
den.
De jamfabrikanten zullen in da
gelegenheid worden gesteld, naast
de bestaande huishoudjam 2 weer,
zij het nog in beperkte mate, hun
kwaliteit 1 te brengen. Deze Jan»
zal slechts geleverd worden in pot
ten van 450 gram.
Het grootere percentage edelpulp,
dat hierin is verwerkt, maakt een
hoogeren prijs noodzakelijk. Deze ia
gesteld op 0.66 per pot van 450
gram voor den consument. De prijs
voor huishoudjam 2 in deze ver
pakking blijft 0.52 voor den consu
ment.
115. Inderdaad. De vliegmachine
kwam met een schitterende glij
vlucht op de mannen af.
,,'t Is een ouwe tweedekker", zei
Dik.
„Dat geeft niet, htt neemt ons
mee", antwoordde de commissaris.
En dat was ook de hoofdzaak. Het
was nu wel zeker dat de piloot hen
gezien had, want het vliegtuig, (een
watervliegtuig), landde op he water.
ongeveer honderd meter van het
strand af.
„Come on, lui", riep Dik ter Buik*
„we waden er naar toe". En de daadl
bij het woord voegend, liep hy het
water In.
