R
DADER
LWERELD
(Te gast bij commandant De Booy
Aantasting door de rupsen van
het koolmotje
DE EILANDEN DER 75.000
de Onbekende
DIE RARE
ADIO
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DINSDAG 16 JULI 1946
PAGINA 2
OP DE JCAREL DOORMAN
HET VLOOTPLAN
BESTRIJDING DIENT
MET KRACHT TER
HAND GENOMEN
STAATSLOTERIJ
Levenslang of spoedige
vrijlating?
programma
De Marine heeft altijd een zeer
warm plaatsje gehad in het hart
van ieder en Nederlander. Dat is
stellig niet het minst Eet geval,
sinds onze marine zich in letter
lijken zin heeft doodgevochten in
de wateren van het bedreigde In
dië Het was dan ook geen won
der', dat de heeren journalisten in
grooten getale hadden gehoor ge
geven aan de invitatie, om een
kijkje te komen nemen en eenig
onderrichtte mogen ontvangen
aan boord van H. M. „Karei
Doorman", het eerste en eenige
vliegtuig-moederschip van onze
marine.
Met tiaar 16600 ton is zij ook het
grootste schip, dat onze marine ooit
gehad heeft, al zijn er op het oogen-
felik reeds aircraft carriers van
45000 ton. De „Karei Doorman",
met haar roemrijken naam is onbe
taalbaar voor onze marine als oefen
schip en daarom moeten wij den
Engelschen wel zeer dankbaar zijn,
dat zij dit sdhip te onzer beschik
king stelden. Aan de invitatie is
zeker ook te gretiger gevolg gege
ven, nu Z. Exc. Luitenant-Admiraal
Helfridh, de man, die tot onze niet
geringe fierheid, destijds de Ver-
eenigde Vlooten in Indië comman
deerde en die zoo moedig de zware
verantwoordelijkheid droeg voor
den strijd in de Javazee, de wel
willendheid had om deze samen
komst van journalisten met zijn
tegenwoordigheid op te luisteren.
Na een sterk inlichtende film en
een rondgang over het schip, met
©roote hangar en met zijn 9 dekken
vooral de radar-installatie had
belangstelling volgde *n leerzame
conferentie, waarop het Hoofd van
den Marine-Voorlichtingsdienst, de
heer K. Bezemen-, ook uiting gaf
aan de lichte ontevredenheid over
de pers gelukkig op een minder
hardhandige manier dan een zekere
excellentie dat pleegt te doien
waarop aan het einde van den dag
Mr. Rooy, de voorzitter van de
Nederlandsche Journalisten Ver-
eeniging, riposteerde met de uit
spraak: „Evenmin als U zonder
schepen een vloot kunt bouwen,
kunnen wij zonder papier een
krant maken".
Na den heer Bezemer wees ad
miraal Helfrich op de noodzaak, het
Nederlandsche volk te doordringen
van de waarde oener maritieme
macht, die, zoo noodig, een waar
dige bijdrage zou kunnen leveren
aan de verzamelde zeemacht der
Vereenigde Volken. Deze juiste
waardeering, aldus de admiraal, is
niet mogelijk zonder een „maritie
me visie" op het wereldgebeuren,
dat de gansche wereld met wijden
blik omvat. Wij moeten de oceanen
niet alleen zien als natuurscheiding,
maar ook als bindmiddel. Dat was
de visie van onze roemrijke Gou
den Eeuw. die echter in onze latere
geschiedenis verloren ging. Beslist
klonk de uitspraak van den admi
raal: Een krachtige vloot had in den
jongsten oorlog de kansen kunnen
doen keeren, ofwel zoodanig pre
ventief kunnen werken, dat de ca
lamiteit ons was bespaard. Die
juiste maritieme visie moeten wij
gaan heroveren. Het materieele
verlies halen wij wel in, als de
geest maar blijft, de geest, die in
den afgeloopen oorlog, zelfs na
langdurige, breede en deprimeeren-
de verwaarloozing. onverwoestbaar
bleek.
Het vlootplan
Overste Kroese legde vervolgens
een schema bloot van het vlootplan
voor de zeegaande vloot der Ko
ninklijke Marine, een plan, dat men
zeker niet te grootsdheepscCi zal
kunnen noemen. De zeegaande vloot
zal bestaan uit 3 smaldeelen, welke
de Amerikanen zouden aanduiden
als -Light Naval Task Forces". De
samenstelling van elk smaldeel is
gedacht als volgt: 2 kruisers, 1
vliegkampscbip (Light Fleet Car
rier), veel sneller dan de „Karei
Doorman", 8 torpedojagers, een
reparatie-voorraadscihip en een
snelle tanker. Daarenboven een on
bemande reserve van 2 kruisers,
een vliegkampschip en 6 torpedo
jagers en nog 6 bemande torpedo
jagers. Hiervoor zal een bemanning
noodig zijn ter zee en aan den wal
van plus minus 40.000. Het bouw
plan is berekend op 10 jaar. Met
den nieuwen aanbouw van onder
zeeërs moet worden gewacht tot
alle gegevens van den oorlog be
werkt zijn. In dit plan blijkt de
oorlogsles benut, dat 't vliegkamp
schip gesteund door kruisers en
Bing Crosby, radio-crooner, film
acteur en multi-millionnair, heeft
dezer dagen een bezoek gebracht
aan het plaatsje Boise in den Ame-
rikaanschen staat Idaho, om een
vroegeren schoolvriend dertig gulden
terug te betalen, die hij hem sinds
1924 schuldig was.
Als de multi-millionnairs zoo vlot
zijn met het betalen van hun schuld,
wat kan men dan van een armen
drommel verwachten
jagers, het slagschip als kern der
vloot heeft vervangen.
Daarna kregen de journalisten
gelegenheid tot het steller, van vra
gen en zij gaven daarbij blijk van
zooveel weetgierigheid wellicht
ook van zooveel gebrek aan des
kundigheid! dat op beperking
moest worden aangedrongen.
Met een gezelligen maaltijd,
waarbij de matroosjes comman
dant de Booy is maar wat tevreden
over zijn oorlogsvrijwilligers!
die in het zweet huns aanschijns
dienden, sloot deze voor de journa
listen even aangename als leer
zame bijeenkomst.
De aanwezige journalisten zullen
wel verstevigd zijn in de overtui
ging, dat voor geheel onze positie
op verschillend terrein, over de
geheele wereld een voldoende zee
macht noodig is. De heer Bezemer
had dit nog aardig geïllustreerd met
te verwijzen naar onze oude,
sedertdien vergane, maar herleven
de glorie: de walvischvangst, die
eertijds slechts mogelijk was ge
weest onder de bescherming onzer
geduchte zeemacht. J. W.
I>e Plantenziektenkundige Dienst
te Wageningen schrijft ons:
Mede tengevolge van het warme
weer treedt in verschillende deelen
des lands in zeer ernstige mate vre-
terij op van kleine rupsen aan kool,
koolraap, mosterd, knollen en andere
kruisbloemige gewassen. Deze vrete-
ry moet in hoofdzaak worden toe
geschreven aan rupsen van het kool
motje, die kleine, ronde gaten in de
bladeren vreten, waarbij aan één
zijde de opperhuid vaak niet bescha
digd wordt, zoodat „venstertjes"
ontstaan.
Van dit insect komen twee gene
raties per jaar voor. De eerste mot
jes worden gewoonlijk in het begin
van Juni waargenomen. Zij hebben
de eieren afgezet, waaruit zich de
rupsen ontwikkeld hebben, die thans
in grooten getale schadelijk optre
den. Deze rupsen zijn binnen eenige
weken volwassen en verpoppen zich
in spinseltjes op de bladeren.
Kort daarop verschijnen uit deze
poppen de motjes van de tweede
generatie. De rupsen van deze gene
ratie zijn door haar grooter aantal
Trekking van 15 Juli: Prijs van
5000: no. 15322; 1500: nos. 2198
en 15790; 1000: nos. 3160, 8880 en
12765.
De ,JZarel Doorman".
Er bestaan in Nederland 97
eilanden met een totale bevolking:
van 75.000 menscben. Afgezien van
zeventien-honderd vreemdelingen,
spreekt het meerendeel Neder-
landseh.
Voor al de bewoners dezer eilan
den, die geen rust- of vacantle-
oorden zijn, zooals men langen
tijd beweerde, bestaat de horizon
uit een metershooge prikkeldraad
omheining met wachtposten bij
slagboomen en wachtposten op
patrouille; rondom staan uitkijk
torens met zoeklichten en mitrail
leurs.
Daarbinnen telt men de dagen op.
Men telt de dagen öp, aangezien
slechts een zeer gering percentage
veroordeeld is en weet hoelang zij
nog de dorre uniformiteit van
eindelooze dagen en maanden
zal moeten dragen. Bovendien we
ten zij ook waaróm zij geïnter
neerd zijn. Daarnaast staat de
groote meerderheid: de twijfel-ge
vallen, die dat niet weten. En
onder hen, die in den tijd dat heel
Nederland aanklaagde, arresteerde,
en zijn onbloedigen bijltjesdag vier
de, provisorisch verhoord werden,
zit nog altijd een klein aantal on-
schuldigen.
Er zijn jongens bij van zestien
jaar, nauwelijks tot de jaren van
verstand gekomen, toen de oorlog
uitbrak
Er zjjn ook babies bij van nog
geen jaar.
In het vrouwenkamp Avegoor te
Ellecom (Gld.) ligt een oude vrouw
van zeventig jaar ziek, die echter
tot de zware gevallen gerekend
Het directoraat-generaal voor
bijzondere rechtspleging stelde
een aantal Nederlandsche jour
nalisten in de gelegenheid en
kele kampen voor politieke de
linquenten te bezoeken Wij la
ten hieronder het eerste artikel
van onzen redacteur naar aan
leiding van deze excursie volgen.
kleed. Hun lichamelijke verzorging
is sober, maar nergens wordt nog
geslagen of gemarteld, voor zoover
wij konden nagaan.
De bewaking bestaat uit twee
catagorieën; corrupten en onom-
koopbaren. Onder deze laatste groep
treft men idealisten en ongeschik-
ten aan. Het gedeelte, voor zijn
taak berekend, is absoluut ontoe
reikend, het personeelsprobleem Is
zeer urgent en haast onoplosbaar.
Zee. veel energie van overheid
en bewaking, zeer veel idealisme
van geestelijke en sociale verzor
gers werd en wordt gericht op het
scheppen van eenigszins mensph-
waardige levensvoorwaarden in die
kampen. Dit idealisme, deze energie
gaan in eerste instantie verloren
voor het Nederlandsche volk, dat
bovendien nog de zeer hooge finan-
cieele lasten dragen moet
Het zou gemakkelijk zijn eenige
oladzïjden te vullen met de meest
tragische en navrante bijzonder
heden omtrent deze menschen.
Er zijn tientallen aanvragen tot
echtscheiding, waarteger. sociale
verzorging weinig vermag uit te
richten. Er gaan honderden huwe
lijken voor goed kapot.
In Wezep. waar vorig jaar ook
moet worden en niet spoedig vrij i zwangere vrouwen geïnterneerd
zal komen. (werden, mogen de moeders hun
Een grauwe massa, genummerd, babies bij zich houden tot ze één1
gedeeltelijk allererbarmelijkst ge- ,jaar oud zijn
Er zijn kampen, waar de mannen
aan den anderen kant in de
vrouwenafdeeling soms hun echt-
genooten zien, ook met een num
mer. De kinderen zijn ofwel ge
ïnterneerd, of ondergebracht bij
vreemden.
Er zijn honderden geïnterneer
den, die geen bezoek ontvangen,
omdat hun families van de onder
steuning de reis naar het kamp niet
kunnen betalen.
Er zijn kinderen, die op de be
zoekuren hun moeder voor haar
verjaardag een stuk chocola hebben
meegebracht en beginnen te huilen
als deze het niet aan mag n»men.
Er zijn vrouwen, die de bewa
king probeeren om te koopen om
een brief door te smokkelen of
sigaretten, en die daarvoor den
hoogsten prijs moeten betalen
Er zit ergens ee^ jongen, die zeer
goed illegaal werk deed, maar in
de Euterpestraat in Amsterdam den
moed verloor Misschien verried hij
vaak nog schadelijker dan die van
de eerste generatie.
In verband hiermede raadt de
Plantenziektenkundige Dienst den
verbouwers van de reeds genoemde
gewassen aan, de bestrijding van
deze lastig te verdelgen parasiet
reeds thans met kracht ter hand te
nemen.
De bestrijding kan geschieden dooi
bestuiving of bespuiting met de in
den handel verkrijgbare DDT-bevat.
tende middelen. Lonchocarpus- of
Derris-preparaten en mogelijk even
eens met Pyridine-zeep ter sterkta
van 5%. Bespuiting met OAy lood-
of calciumarsenaat kan eenig resul
taat opleveren, doch de werking
hiervan is over het algemeen niet
geheel bevredigend.
Bij de bespuiting van het gewas
moet vooral de onderzijde der blade
ren, waar zich het meerendeel dei
rupsjes bevindt, geraakt worden.
Toevoeging van een uitvloeier aaa
de spuitvloeistof is gewenscht.
Met het oog op gevaar voor ver
giftiging van bijen mag de bestrij
ding niet worden toegepast bij ge
wassen, die reeds in bloei staan. Bij
koolgewassen, waarbij de kool zich
begint te vormen en bij bloemkool,
waarbij de bloem reeds doorkomt,
mogen in verband met vergiftigings
gevaar voor den gebruiker, geen
arsenicumbevattende middelen wor
den aangewend.
Het is van belang, zoolang da
vreter ij aanhoudt, het op rijen zet
ten van koolraapplanten, alsmede
het verplanten van koolplanten, uit
te stellen.
Mede ter vernooging van net effect
en in gevallen, waarin men geen be
strijdingsmiddelen kan toepassen,
kan het van belang zijn met een
touw of bezem geregeld over da
planten te gaan, waardoor een aan
tal rupsen van de planten op den
grond valt. Indien hierna de grond
bewerkt wordt (hakken, schoffelen)
wordt een belangrijk aantal rupsen
vernietigd.
WOENSDAG, 17 JULI.
HILVERSUM I (301 M.) NCRV.
7.00 Nieuws. 7.15 Gymn. 7.30 Zang.
7.45 Woord. 8.00 Nieuws en oyerz.
8.20 Gram. 9.15 Ziekenbezoek. 9.30
Zang. 9.50 Gram. 10.30 Morgendienst,
11.00 Sopraan. 117.45 Pam. berichten.
12.00 Rhapsodie. 13.00 Nieuws en
overz. 13.20 Orgel. 13.45 Liszt, gr.
14.00 Kamermuziek. 14.30 Planten.
14.50 Zang en piano, 15.20 Sopraan,
piano en fluit. 16.00 Orkestwerken.
16.15 Meisjeskoor. 16.45 V. d. Jeugd.
17.30 Volksherstel. 17.35 Piano. 17.45
zijn kameraden met een kapotgesla- omroeporkest 18.30 Ned. Strijdkr.
gen bloedenden mond.
Br is een kampcommandant van
24 jaar, die over een kleine 900
vrouiwen is aangesteld en volgens
uitlatingen van geïnterneerden
soms op zeer ongelegen momenten
inspectie houdt.
Er zijn ja, er zijn 75-000 ge-
interneerden waarvan het grootste
deel na meer dan een jaar zit en
zijn straf heeft uitgezeten of reeds
te lang eiken morgen de reveille
van de strenge kamp tucht heeft
gehoord.
Wij, die vier dagen lang gelegen
heid kr.egen een aantal kampen te
bezoeken, zijn jervan overtuigd,
dat de meest verbitterde en bar
stens vol rancune zittende Neder
lander zwijgend terug zou keeren
van een dergelijke excursie, maar
19.00 Nieuws. 19.15 Chr. vakverbond.
19.30 Eng. les. 20.00 Nieuws en weer-
overz 20.08 Koor. 20.45 Oorlogs
praatje. 21.05 Kamerorkest. 22.00
Nieuws en actualiteiten. 22.30 Gram.
22.45 Avondoverdenking, 23.00 Gram.
HILVERSUM II (415 M.) VARA.
7.00 Nieuws en gymn, 7.30 Gram. 8.00
Nieuws en overz. 8.20 Orgel. 8.50 V.
d. huisvrouw. 9.00 B.B.C.- orkest.
9.30 Waterstanden en politieber. 9.50
Gram. 10.00 Morgenwijding 10.20
Keukenpraatje. 10.35 Bas er iano.
11.00 Lezing. 11.30 Gram. 11.45 Voor
dracht. 12.00 Eddy Walis. 12.30 Ka
lender. 12.35 Jan Corduwener. 13.00
Nieuws. 13.15 Dansorkest en gram.
14.00 V. d. vrouw. 14.15 Trio 15.00
V. d jeugd. 15.45 Jaap Brill. 16.15
Vragen staat vrij. 1.6.45 Vacantie-
krant. 17.15 Novelty Serenaders. 17.45
Rijk overzee. 18.00 Nieuws. 8.15
j. j Sj ,Gram. 18.30 Nieuw-Guinea. 19.00
den term rV V>! pian°-duo- '9-15 Depart, uitz. 19.30
colonne der sentimentaliteit" heeft Reportage. 20.00 Nieuws. 20 05 Caus.
uitgevonden, is het misschien beter 12015 Vacantiê prog. 21.00 Spanje,
de moeder ongevoelig van haar j 21.55 The Ramblers. 22,30 Gram 22 45
eenjarig kind te scheiden en niet Geestei. lev. 23.00 Nieuws. 23.15 Kon
over tranen te spreken.... Mil. Kapel 2400 Sluiting.
1 15)
Onmogelijk I kwam bet spon
taan en nadrukkelijk over haar Lip
pen. Maar hevig bloosde ztj, zoodra
zij haar fout besefte.
De detective kneep zijn oogen een
.weinig dicht, zacht en overredend
fclonk zym stem:
En wat brengt U op de gedach
te, dat Uw meisje, dat de foto van
den doode herken-de en flauw viel
fey het nieuws van zijn dood, niets
yan hem kan afweten?
Maar Laureen had zich inmiddels
W.eer volkomen hersteld.
Ik dacht natuurlijk aan mijn
eigen episode. Hoe kan Bertha daar
van afgeweten hebben? vroeg zij
rustig.
Ah, juist,antwoordde de detec
tive. Hoe staat het met mrs. Car
ter? Indien zij hier lederen morgen
Werkt, waarom is zij vandaag dan
■let verschenen?
Als Lk elders overnacht, zoo-
■ls Bertha gisterenavond veronder
stelde, waarschuwt het meisje mrs.
Carter altijd door de sjpruikbuie, dat
zij den volgenden ochtend niet boven
behoeft te kom^nt voor Bertha haar
roept. Dat hebben zy zoo afgespro
ken.
Spreekbuis? Reynolds keek ver
baasd om zich heen. Ik wist niet,
dat zich hier een spreekhuis bevindt.
Waar is die?
In de hall, vlak naast de deur van
de eetkamer. De opening bevindt
zich in een donker hoekje, half ver
borgen achter een paar mantels, die
daar hangen. Ik geloof, dat de vo
rige huurder die installatie speciaal
heeft laten aanbrengen.
De inspecteur ging naar de hail,
ontstemd op zichzelf, dat hij zoo iets
over het hoofd had gezien.
Ja, ik heb het gevonden, ver
klaarde hy even later somber. Zal
mrs. Carter antwoord geven wanneer
ik er in fluit?
Waarschijnlijk wel, ten-zij ze in
een van de andere flats aan hot
werk is. Maar in dat geval zal haar
man wel antwoorden en haar roepen,
wanneer U dat wenscht.
Dat wil ik zeker, zei hij beslist,
opnieuw naar de hall gaande.
Welk een ochtend! zuchtte Laa
reen, vermoeid haar handen omhoog
heffend.
En dat na zulk een nacht, arm
kind, antwoordde Lansberg mee
lijdend. En nu krijgen we nog meer
getuigen en weer nieuwe vragen.
Er kwam een uitdrukking van pa
niek in de oogen van het meisje»
toen zij aan een gast dacht, die haar
zou kunnen komen bezoeken. Dat
zou toderdaad een getuige zijnL aac
wietx de inspecteur zyn hart zou
kunnen ophalen. Laureen hoopte
vurig, dat er niemand zou komen.
Zij luisterden naar Reynolds, die
scherpe instructies gaf, dat mrs.
Carter terstond gehaald moest wor
den.
Komt U ook boven, vroeg hij
door de spreekbuis.
Binnen enkele oogenblikken ver
scheen er een mager, bezorgd
vrouwtje, dat zenuwachtig haar
hadnen aan haar schort afdroogde.
Bent U mrs. Carter? begon
Reynolds.
Jawel sir. Mijn man komt
direct, zei ze op verschrikten toon.
Hij is zich aan het aan-kieeden.
Aankleeden? riep de dectective.
Is die man dan nog niet op?
Hy heeft nog pas enkele uren
geslapen, Sir. Hij is nachtwaker.
De detective glimlachte.
O juist. Het spijt me, dat ik
hem moet storen. Ik ben inspec
teur Reynolds van Scotland ard. A
propos, hebt U vanmorgen geen cou
ranten gezien, mrs. Carter?
By deze vraag keek de vrouw ver
rast op.
Ik Sir? Ik heb in de week geen
tijd om couranten te lezen. Waarom?
Is er wat gebeurd?
Ja, verteldde Reynolds haar
kort. Er is hier vannacht in deze
flat een doode man gevonden. Hy
wees in de richting van de eetkamer.
De vrouw keek met een ontsteld
gelaat aaas de aangewezen sleur.
Nu, ik weet er niets van, Sir.
verzekerde zij.
Reynolds keek haar vriendeiyk
aan.
Ik- is niets, waar U bevreesd
voor hoeft te zyn. Ik moet U enkel
verzoeken, myn vragen duidelyk en
naar waarheid te beantwoorden.
Ik zal mij nbest doen, Sir. mom
pelde zij.
Heel goed. Vertedt U me dan
eens, waarom U hier vanmorgen niet
bent komen werken, zooals op an
dere dagen?
Miss Laureen's dienstbode
heeft me gisterenavond gezegd, dat
haar meesteres vannacht niet zou
thuiskom-en en dat ze my n-og wei
zou waarschuwen, wanneer ze mij
noodig had. Zij wendde zich naar de
vermoeid uitziende Laureen. Het
spijt me, als U me wellicht eerder
had noodig gehad, miss, maa ik ben
boven aan het werk geweest en
wanneer mijn man Joe, eenmaal
slaapt, hoort hij geen spreekbuis
m»eer.
U hebt precies gedaan, wat mijn
meisje U gezegd heeft, mrsi Carter.
Zij had U niet eerder noodig, ant
woordde Laureen.
Hebt U dezen heer ooit eerder
gezien? vroeg de detectieve, de aan
dacht van de vrouw op Lansberg
vestigend.
Neen srtr. Het meisje hier Iaat
bezoekers altijd binnen.
Lansberg wendde zicih met ondeu
gend e-eototefeniis pogen tot Renfilds.
U zult weldra bewijzen genoeg
nebben van de eerlijkheid mijner ver
klaring, dat ik vóór vannacht nim«
mer in deze flat ben geweest, in
specteur, merkte hy op.
De Inspecteur keek een beetje on,
zeker.
We zijn verplicht, elke verklaring
te verifieeren, Sir, zei hij veront
schuldigend. terwijl hij zich over zijn
notities boog.
Het lijkt me een aetuug zon,
der eind, maar U hebt natuurlyk Uw
eigen werkwijze, antwoordde Lans
berg onverschillig, terwyi hy Lau,
reen zyn sigarettenkoker voorhield.
Zy nam een sigaret, boog zich
voorover om die aan te steken aan
den lucifer, welke hy haar pre
senteerde en wees dan op de asch-
bak, welke nog vol lag met asch
en sigaretteneindjes van den vo-
rigen avond.
Mogen we dit opruimen. in
specteur? vroeg zij, of w-lt u het
bewaren ais belangrijk bewijs?
Reynolds vestigde zijn scherpe
blikken op de aschbak, welke Lans
berg juist in den kolenbak welde
leeggooien.
Hij stond tiaastig op
pardon, laat mij dat even doen,
zei hij overdreven beleefd, en de
aschbak van Lansberg overnemend,
begaf hij zich daarmee naar de
hall.
tWerdt vervolgd).
