R
dader
FINANCIEEL DEBAT
in de Tweede Kamer
Een film van grootsch formaat
Toestand der Deli Plantages
de Onbekende
ADIO
programma
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
VRIJDAG 19 JULI 1946
PAGINA 3
INFLATIE-GEVAAR EN
SANEERINGSMAAT-
REGELEN
„MARIE-LOUISE"
Wat de oorlog heeft
beteekend voor de
kinderen
VOETBALINTERLANDS
VOOR HET A.S. SEIZOEN
In de gisteren gehouden vergade-
ping van de Tweede Kamer kwam
p.m. aan de orde het wetsontwerp
Verleening van de machtiging als
bedoeld in art. 1 lid 1 van het Mach
tigingsbesluit geldzuivering. De heer
Kortenhorst (K.V.P.) merkte op, dat
fle minister nu nog een jaar de
yrfle hand in de kwestie der geld
zuivering wil hebben, hoewel de
toestand thans wel zoo is, dat op
normale wijze geregeerd kan worden.
Eiken schijn van wantrouwen in
's ministers beleid wil spr bij voor
baat afwijzen.
Als redenen van de dreigende
inflatie, welke men dient te voor
komen, noemt spr., den monetairen
en economischen toestand, waarin
de Duitsche overheerscher ons land
heeft achtergelaten, en de voort
durende geldcreatie door de overheid
zelve. Er zijn klachten, dat er nog
niet behoorlijk financieel geregeerd
wordt. De indruk bestaat dat
regeerlngsorganen bereid zijn elk
loon te geven als er arbeidskrachten
moeten worden aangetrokken.
De overheid doet ten aanzien der
loonpolitiek niet, wat wel van het
bedrijfsleven gevraagd wordt.
De bron van inflatie-gevaar blijft
overmatige uitzetting van het
overheidsapparaat en het doen van
uitgaven, waartegenover geen dek
king staat. Een derde reden voor
nflatiegevaar is het constante deficit
op de internationale betalingsbalans.
De eenige oplossing is naar sprekers
meening stimuleering van de pro
ductie. Hfl constateert dat de zwarte
handel niet verslagen is, dat de
bankbiljetten en het girale geld in
belangrijke mate de som overschrij
den, welke de minister in het hoofd
had toen hij de saneering begon, en
dat de budgetalre saneering nog
niet in het begin van uitvoering is.
Als een ernstig gevolg van een en
ander ziet spr. verstijving der kapi
taalmarkt.
Spr. herinnert aan de nota van de
hoogleeraren Van den Brink c.s. aan
den minister. Hun denkbeeld kwam
hierop neer: wat voor bezwaar is
er tegen geblokkeerd geld beschik
baar te stellen voor niet-beleenbare
maar wel verhandelbare staatsobli
gaties? Spr. hoopt, dat de minister
wil overwegen in deze richting te
gaan.
De heer De Wilde (A.R.) vraagt
den minister precies mede te deelen
wat zijn plannen zijn met het ge
blokkeerde geld en ondersteunt het
denkbeeld van den heer Korten
horst inzake betalingen mogelijk te
maken met niet-beleenbare staats
schuldbrieven.
De reden waarom de omzetting
van geblokkeerd geld in verhandel
bare, doch niet-beleenbare groot
boekinschrijving nog niet is kunnen
geschieden, heeft spr. in een radio
rede al uiteengezet. Zoodra het
mogelijk is, zal spr. dezen weg be
reden en het zal geen vol jaar duren
voor deze weg zal zijn betreden.
Men doet goed niet al te veel te
spreken over inflatie-gevaren, meent
de minister. Hij is van oordeel, dat
thans niet meer gedeblokkeerd moet
worden, omdat men thans aan „full
employment" toe is. We moeten
oppassen verder geld in circulatie
te brengen.
De kwestie van opheffing van het
bankgeheim is thans niet aan de
orde. Persoonlijk staat hij op het
standpunt, dat opheffing van het
bankgeheim niet gemist kan worden.
De minister erkent, dat de sanee'
ringsmaatregelen niet te effectu
ren zouden zijn geweest als de
banken niet hadden medegewerkt
Spr. sluit zich aan by de waardeering
jegens het bankpersoneel, tot uiting
gebracht door den heer De Wilde.
Het wetsontwerp wordt tenslotte
z. h. s. aangenomen.
Voorts heeft de Tweede Kamer
aangenomen de wetsontwerpen,
wijziging art. 11 van het besluit bui
tengewone rechtspleging; opheffing
Ned. gerechten op Britsch terri
toir; voorziening met betrekking
tot de territoriale bevoegdheid van
enkele notarissen; zuivering van de
Ned. ridderorde; wijziging van de
H O.-wet; goedkeuring van de her
nieuwde aanvaarding van de ver
plichte rechtspraak overeenkomstig
art. 36 lid 2 van het statuut van het
intern. Gerechtshof.
ZATERDAG 20 JULI.
HILVERSUM I (301 M.) K.R.O.
7.00 Nieuws en gymn,; 7.30 Morgen
gebed; 7.45 Gram,; 8.00 Nieuws en
gram.; 11.00 v. d. zieken; 11.45 Ber.
uit Indië; 12.05 Stafmuziek; 12.30
Lunchconcert (13.00 v. d. Ned. strijd,
kr.)13.45 Tooneelpr.14.00 Duke
Ellington14.15 Eng. les14.45 Piano;
15.15 Volksconcerti6.00 v. d. Jeugd
16.30 Caus.; 17.00 Tijdschr.; 17.15
Solisten; 17.45 Sportpraatje18.00
Ork.; 18.15 Weekoverz.18.30 v. d.
Ned. Strijdkr.; 19,00 Nieuws; 19 18
Ork.; 19.30 Gram.; 19.45 v. d. Ned.
in Duitschland; 20.00 Nieuws; 20.05
Lichtbaken H. de Greeve; 20.40 ,,Pa
Pinkelman"; 21.00 Radio-potpourri;
22.00 Nieuws; 22,15 Avondgebed;
22.35 Vibrafoonsextet ((22.45 v. d.
Ouders) 23.1524.00 Gram.
HILVERSUM II (415 M.) V.A.R.A,
„Een spoedig herstel van het
Deliland is mogelijk, indien in
den loop van de komende maanden
de Oostkust van Sumatra volledig
bezet wordt en gezuiverd van
terroristen; zoo niet, dan zullen de
gevolgen van ernstigen aard zijn'
aldus de vice-voorzitter van de
Alg. Vereeniging van Rubber,
planters aan de Oostkust van
Sumatra de heer H. J. van der
Mark, die per Skymaster van Ba
tavia naar Nederland vertrok.
De heer van der Mark wees er
op, dat de Japanneezen op Java de
Europeanen direct geïnterneerd
hebben, doch dat de leidende fi-
7.00 Nieuws, gymn. en gram,; 12.00
Kwintet; 12.36 ,,Cantare"; 13!oo
Nieuws; 13.15 „Het paard van Tro-
je"; 13.50 Cantate; 14.15 Sport; 14.30
Orkest (15.lo Boekbespr.)16.15 Le
zing; 16,30 Gram.; 17.00 Reportages
17.30 Filmband; 18.00 Nieuws; 18.15
Serenaders; 18.45 Caus.; 19.00*Vrou
wenkoor; 19.30 Bijbelvertelling20.00
Nieuws; 20.05 Gevar. progr.; 21.30
Pol. wekeoverz.; 21.45 Orgel; 23.00
22.15 Hoorspel22.45 Orgel; 23.00
Nieuws; 23.15 De Speellieden; 23.35—
24.00 Accordeon.
Minister Lieftinck aan
het woord.
Na eenige opmerkingen van de
heeren Schilthuis (Pv.d.A.) en
Hoogcarspel (Comm.) komt minister
Lieftinck aan het woord. Hy is het
eens met den heer Kortenhorst, dat
groote overheidsuitgaven zonder
dekking gevaarlijk zijn. De regee
ring staat nu eenmaal voor een
aantal opdrachten, die het onmoge
lijk maken voor iedere uitgave dek
king te hebben. Een sluitende
begrooting zal niet mogelijk zijn
vooraleer de rust in het koninkrijk
zal zijn hersteld en het economisch
leven zich voldoende zal hebben
kunnen ontplooien.
De overheid zou niet alles gedaan
hebben om het deficit zoo gering
mogelijk te doen zijn Wellicht Is er
spoedig een andere gelegenheid om
daaromtrent van gedachten te wis
selen.
Spr. trekt overal waar hg kan,
te velde tegen ongewenschte uit
gaven. Binnen eenige dagen
bereikt de Kamer een overzicht
over de personeelsbezetting en
de Kamer zal schrikken van de
personeelsinflatie.
Wie eenigen tijd geleden de prach
tige Zwitsersohe film ,,De laatste
kans" heeft gezien en toten voor het
eerst den naam Leopold Lindtberg
als regisseur op het doek van een
Nederlandschen bioscoop zag ver.
meld# zal waarschijnlijk niet hebiben
durven veronderstellen, dat deze
voor ons onbekende man in staat
zou zijn, ooit nog een tweede film
te maken, welke zyn eerste werik
zelfs maar zou benaderen^ laat staan
evenaren. Hoe vaak gebeurt het
niet, dat een kunstenaar zich in zijn
werk, waarmee hij bekendheid ver
werft, zich geheel geeft, zich als
het ware zoodanig uitput, dat hij
later nooit meer diezelfde hoogte
kan bereiken. Zijn volgende werken
blyken telkens weer een teleurstel
ling, Dat is met Leopold Lindtberg
niet het geval. Integendeel, zijn
nieuwe film ,,Marie-Louise", welke
volgende week voor het eerst in de
Nederlandsche bioscopèn zal gaan
draaien, is wellicht nog grootscher
dan de eerste,juist om haar een
voud en diep ontroerende realiteit.
Als ooit een enkele film het be
staan van een eigen nationale in
dustrie een afschuwelijk woord
in verband met een werk als t,Marie
Louise" heeft gerechtvaardigd
dan is het deze. En als wij ooit
mochten hebben getwijfeld, of de
film in staat is de toeschouwers
zonder sentimentaliteit tot in het
diepst van hun hart te ontroeren,
dan heeft ^Marie-Louise" aan die
twijfel een einde gemaakt.
Marie Louise" is een eenvoudig,
haast simpel verhaal op eenvoudige
maar bijzonder artistieke wijze in
beeld gebracht. Wat milli oenen dol
lars in dlywood en wat honderd
duizenden ponden in de Britsche
filmstudio's niet hebben kunnen be
reiken, dat bewerkt deze eenvoudige
Zwitsersche film. Zij laat ons zien
en voelen, wat de oorlog heeft be
teekend voor de kinderen en als
iemand deze film onbewogen en
zonder een brok van ontroering in
zijn keel van het begin tot het einde
kan zien, moet hij wel een steenier
hart bezitten.
Het is 1940 en de Duitsche wals
van ijzer, vuur en staal rolt on
weerstaanbaar aan op Rouaan in het
schoone Nonmandië. Madame Fleury
maakt zich gereed om met haar
dochtertje .-Marie Louise en haar
zoontje Pièrre te vluchten. Er val
len bommen. Ontsnapping is niet
meer mogelijk.
Twee jaren van bezetting, van
gaarkeukensoep, van honger en
angst volgen. Geallieerde bommen
begonnen te vallen en Marie Louise
kan de spanning niet langer verdra
gen. Met andere Fransche kinderen
wordt zij door het Roode Kruis ge
ëvacueerd naar Zwitserland. Zij
wordt opgenomen in een Zwitsersch
gezin, waarvan het hoofd, een
fabrieksdirecteur, stug van karak
ter is. Maar de aanvankelijke koel
heid van den pleegvader maakt
plaats voor een warme genegenheid.
Enkele onschadelijk overvliegende
bommenwerpers bezorgen de kleine
Marie Louise in haar radelooze en
redelooze angst een zenuwschok,
waarvan zjj slechts langzaam in het
ziekenhuis herstelt. Zij keert terug
in het huis van haar pleegvader en
dan komt eindelijk de dag, waarop 0_
zij weer lachen leerts een van de land, een eenvoudig gegeven, maar
meest onvergetelijke momenten n I een groote en grootsohe film]
Herstel slechts mogelijk na gureï m 4e handelsondernemingen
n op Sumatra in adviseerende funo
zuivering van terroristen ties nog tot midden 1943 zijn ge
handhaafd. Het gevolg daarvan is
geweest, dat tot op dien datum de
schade aan de cultures minimaal
is geweest. Daarna werd het In.
donesisehe element in de leiding
van die ondernemingen versterkt
en momenteel zijn deze geheel in
Indonesische handen. Deze be
drijfsleiding deed haar werk op
zeer gebrekkige wijze, terwijl de
arbeiders een dagloon ontvingen
van een Japanschan gulden. Op de
plantagegronden werden op groots
schaal voedselgewassen verbouwd,
hoewel men zich thans gedwongen
ziet rubber af te tappen.
Nadat alle Europeanen aan de
Oostkust waren geïnterneerd,
gebruikte men de plantages voor
namelijk voor den verbouw van
voedselgewassen en Virginda-
tabak. Eenige rubberplantages
werden evenwel gehandhaafd
voor de fabricage van rubber-
kleedmg en ook werd nog wat
palmolie gewonnen om gebruikt
te worden als brandstof voor die
selmotoren. De kostbare tabaks-
gronden hebben zeer geleden,
doordat de bevolking daarop haar
kampongs had hetgeen voor den
oorlog niet was toegestaan en
den bodem uitputte door hem
voor den landbouw te gebruiken.
De onmethodische behandeling
van de tabaks- en rubberplantages
heeft tot gevolg gehad, dat een
groot aantal daarvan momenteel
waardeloos is, zelfs voor den
voedsellandbouw. Het euvel
breidt zich nog uit, want steeds
meer gecultiveerde plantages zijn
nood'ig voor landbouwproducten.
Op het oogenblik worden minder
voedselgewassen verbouwd dan
in de afgeloopen jaren, als gevolg
van de belastingen, door de T.R.I.
opgelegd en de actie van de ter
roristische organisaties, die zich
om de minimale behoeften van de
bevolking niet bekommeren. De
arbeiders hadden het zeer slecht.
Een minimum van 15 kilo rijst
per persoon per maand is nood
zakelijk, doch een berekening,
door Nederlandsche en Indone
sische autoriteiten op 28 Februari
gezamenlijk gemaakt, heeft aan
getoond, dat dit jaar slechts 67
kilo per hoofd beschikbaar was.
Tengevolge van zwakte is slechts
een derae van de arbeidersbe
volking van 180.000 in staat bet
werk te hervatten.
Op last van den republikeinschen
gouverneur van Sumatra is net af
tappen van rubber hervat, waar
door de levensmiddelenproductie
nog meer vermindert. Ten aanzien
van do mogelijkheid voor een
spoedig herstel van het Deli.
gebied zeide de heer van der Mark,
dat een militaire bezetting op
korten termijn van essentieel be
lang was. Hij verklaarde, nat er
thans eenige palmoliefabriaken in
bedrijf waren en dat men op de
hoogte was, waar de gestolen in
stallaties zich bevonden, doch dat,
in afwachting van het herstel van
de fabrieken, de rubber slechts
behandeld kon worden volgens de
oude plaatselijke methoden.
deze aan prachtige scenes zoo rijke
film.
Na drie maanden moet Marie
Louise naar Rouaan terugkeeren om
plaats te maken voor andere Fran
sche kinderen. Zij kan het vooruit
zicht weer in Rouaan te moeten
leven niet verdragen, stapt aan een
station uit den trein en tracht den
langen weg terug te loopen.
Zij krijgt toestemming voorloopig
nog te blijvien en keert tenslotte
terug met de laatste groep kinderen,
die van de Duitsohers verlof hadden'
gekregen om Frankrijk te verlaten.
Dit eenvoudige verhaal ls geba
seerd op de werkelijkheid. De 14.
jarige Josiane, die de rol van Marie
Louise speelt, was zelf een Fransche
évacué. Onder de uiterst bekwame
leiding van Leopold Lindtberg is
haar spel bijna volmaakt. En dat is
eveneens het geval met alle andere
acteurs, vooral Heinrich Gretler als
den knorrigen, eigenwijzen, maar
toch zoo goedhartigen fabrieksdirec
teur.
Opnamen, beeldwerking en mon
tage in deze film zijn van den aam-
vang al zoo aangrijpend en artis
tiek doordacht, dat het slot het
kon moeilijk anders als een anti
climax komt.
Een film, vervaardigd in een klein
De kleine Josiane en Heinrich Gretler in de nieuwe Zwitse-sche film
„Marie-Louise"
Voor het internationale voetbal
seizoen 19461947 zijn de volgende
wedstrijden vastgesteld
EngelandNederland; Nederland
■ZwitserlandNederland—België
België—Nederland en Frankrijk-
Nederland.
Op 27 Nov. zal te Leeds of JElud-
dersfield tegen de Engeischen ge
speeld worden. De wedstrijd tegen
de Zwitsers zal in het voorjaar zijn,
terwyi de data tegen de Belgen nog
nader moeten worden vastgesteld.
Onderhandelingen zyn gaande om
trent den datum tegen Frankrijk.
De wedstrijd wordt te Parijs ge
speeld op 25 of 26 Mei 1947 den of
2en Pinksterdag).
18)
Maar er was plotseling een veran
dering over mrs. Carter gekomen.
Misschien had .zjj zich geërgerd
aan Laureen's opmerking over „on
belangrijke vragen", misschien was
zjj najjvcrig op de belangstelling,
welke de demonstratie van haar
man getrokken had, vergeleken bij
haar eigen alledaags che verklarin
gen.
Misschien moet ik nog vertellen,
dat ik gisterenavond kort na het
vertrek van Miss Laureen, door de
Bpreekbuls luide mannenstemmen
hier in de flat gehoord heb, Sir, zei
ze en vouwde haar armen over
elkaar, rustig de uitwerking van
haar woorden afwachtend.
HOOFDSTUK VII
DE SPREEKBUIS
Mrs. Carter veroorzaakte al de
Sensatie, welko zij verwacht had.
Ieder lid van haar gehoor reageerde
echter verschillend.
Laureen leunde geamuseerd voor
over. Lansberg's gelaat werd nog
ernstiger, terwijl Carter zjjn vrouw
woedend aankeek, omdat ze hem zijn
succes ontnomen had.
In de oogen van den detective
kwam die vage, onbestemde blik,
welke zijn slachtoffers zoo vaak tot
een gevoel van valsche veiligheid
verleidde.
Wat heb jij 's avonds aan de
deuren van flats te luisteren? vroeg
Carter.
Zijn vrouw wierp hem een ver.
nietigenden blik toe.
Ik heb niet aan deuren geluis
terd, antwoordde zij. Indien Bertha
de stop uit de spreekbuis Iaat, is
dat mijn schuld toch niet? Zij doet
dat dikwijls en wanneer ik dan vlak
langs de buis in mijn keuken loop,
kan ik hooren, als er hier menschen
vlak bjj de spreekbuis staan te pra
ten.
Hoe laat was dat, mrs. Carter?
vroeg de detective vriendelijk. Onge
veer half elf?
Precies. Sir. Ik heb niet op
de klok gekeken, maar het was on
geveer een half uur, nadat het
meisje was weggegaan en ik ben
om kwart vóór elf naar bed gegaan.
Het moet dus ongeveer om dien tijd
zijn geweest
Reynolds maakte haastig eeh no
titie.
Hebt u iets verstaan? Vertel me
eens precies, wat er gebeurd is.
Mrs. Carter hield, nadenkend," 't
hoofd een weinig opzjj
Wel, Sir, Joe was naar zjjn
werk gegaan en ik zat op mijn ge
mak het Zondagsblad te lezen, toen
ik mannenstemmen hoorde. Twee of
drie, zou ik zeggen.
Zij zweeg even, vervolgde dan
Ja, ik ben er zeker van, dat ik
alles bij elkaar drie verschillende
stemmen heb gehoord. Het eerste
oogenblik schrok ik erg. Dan herin
nerde ik mij, dat de spreekbuis vlak
naast mij hing en dat ik de stop er
uit had gelaten, nadat het meisje
mij geroepen had
Dat is allemaal heel belangrijk,
mrs. Carter, zei de detective. Ik
hoop alleen maar, dat u geluisterd
hebt, vervolgde hjj dringend, uit
vrees, dat zjj anders misschien niet
zou durven toegeven, wat zjj alle
maal gehoord had.
Zjj streek haar schort glad en
bloosde.
Jawel, Sir, dat heb ik inder
daad gedaan, want ik vond het
vreemd, dat daar een paar mannen
stonden te praten, nadat Bertha ge
zegd had, dat Miss Laureen en zij
dien nacht niet zouden thuis ko
men,
Heel vreemd, gaf Reynolds toe.
Kon u verstaan, wat er gezegd
werd?
Mrs. Carter schudde het hoofd.
Niet goed. Maar ik weet zeker,
dat zi) ruzie hadden Z(j moeten in
de hall gestaan hebben. Eerst hoor
de ik de stemmen duidelijk. Toen
stierven ze langzaam weg. Waar
schijnlijk zijn de mannen toen een
van 'de kamers binnengegaan.
En u kon geen woord verstaan
van wat ze zeiden? vroeg Reynolds
gespannen
Neen, Sir.
Hebt u er niet aan gedacht,
eens naar boven te gaan om te zien,
wie de mannen waren, die zich in
miss Laureen's flat bevonden, ter
wijl u wist, dat zij en haar meisje
uit waren? Het hadden wel inbre
kers kunnen zijnDe stem van den
detective klonk kort.
De vrouw toonde zich gebelgd.
Het was me wat moois, zulk een
toon tegen haar aan *e si nan, na de
manier, waarop ze dezen detective
geholpen had
Inbrekers, weljazei ze toor
nig. Die zouden toch zeker geen ru
zie gaan maken, is het wel Die
zouden zich juist zoo stil houden,
ais ze maar konden Actrices doen
nu eenmaal gekke dingen. Het zou
toch mijn zaak niet zjjn geweest,
als miss Laureen tegenover haar
meisje verklaard had, dat ze niet
thuis zou slapen, om dan een paar
heeren mee te brengen, teheinde een
speljetje te doen. Dat geloof ik, als
u het mij vraagt.
Niemand anders deed dit en daar
om voegde mrs. Carter er nog ver
ontwaardigd aan toe:
Zij heeft een roulette. Ik heb
eens aan het dienstmeisje gevraagd,
wat dat was en ze zei, dat het een
gok-machine uit Monte Carlo was.
Laureen moest op haar lip bijten,
om haar vrooiijkheid te bedwingen.
Zij ligt daar, inspecteur. Lau
reen wees op een laag tafeltje,
onder die tijdschriften. Ik heb het
ding jaren geleden eens van iemand
cadeau gekregen, maar het loopt
niet zuiver, zoodat ik het nooit ge
bruikt heb
De inspecteur tilde de tijdschrif
ten op en onderzocht de „gok-ma
chine" zorgvuldig,
De stof zit er tamelijk dik op,
zoodat er blijkbaar sedert maanden
niet mee gespeeld is, merkte hy op.
Sergeant! riep hy vervolgens
tot zyn man in de hall, ga met Mrs,
Carter naar beneden en ga precies
op de plek zitten, waar zij gisteren
avond gezeten heeft. Blaas maar
even in de fluit van de spreekbuis,
zoodra je klaar bent Ik wil eens
een paar proeven met dat ding ne-
men.
Weldra hoorden zy gefluit, waar
na de Inspecteur, op een paar voet
afstand van de spreekbuis staande,
hardop enkele woorden sprak.
Nu u ook, mr. Lansberg, ven.
zocht de detective. Wilt u hier ko
men staan en me dan op boozen
toon wat zeggen?
(Wordt vervolgd).
