TEXTIELNOOD
ét
Een jaardag en een lustrum
STRIJD BIJ SEMARANG
EN BANDOENG
ONZE ZUIVELINDUSTRIE
KAMPBEUL IN BEROEP
Bureaux voor redactie en administratie
CHINEESCH AVONTUUR. In den tempel
68ste JAARGANG
DINSDAG 13 AUGUSTUS 1946
No. 20086
algemeen redacteur
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
kuijpers hoofdredacteur
OVERPEINZINGEN NA
EEN JAAR „VREDE"
De beginselen van het
Atlantic Charter
Lagere straf geëisclit
VERANDERINGEN IN
'T PRODUCTIE-SCHEMA
DE TREIN RUDT WEER
Over den IJssel te Zutphen
VIERVOUDIGE MOORD
EN BRANDSTICHTING
DISTRIBHTIE-NIEUWS
SINAASAPPELEN VOOR DE
JONGSTE KINDEREN
BERICHT
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
H. A PAALVAST
DIRECTEUR. J. KUIJP RS MGR DR. J. WITLOX
BROERSVEST 8, SCHIEDAM, TEL. 68804 - ABONNEMENTSPR IJS 3.25 P. KWARTAAL, 1.10 P. MND., 0.26 P. WEEK
Twee passages in artikelen van
rt parochie-weekblad „Sursum Cor-
fla" hebben sterk de aandhcht getrok
ken van de lezeressen. Deze passa
ges houden verband met den schrik-
barenden textielnood, de obsessie
van minstens elke moeder in de ste
den van West-Nederland.
In ..Liturgisch praeludium zonder
kousen" wordt fel geklaagd over
het gebrek aan stijl, wijl vele meis
jes ter gelegenheid van het Stadion-
spel bij Amsterdam's Mirakelfeest
geen kousen droegen. Enkelen had
den sokjes aan.
Wij zijn van meening, dat die aan
klacht tegenover de meeste deel
neemsters ongegrond is. Er zijn een
voudig Seen housen Het kousen
tekort is voor de dames een.,.bran
dende kwestie". Uren van vele da
gen wordt ten behoeve van dit ar
tikel in de rij gestaan of op andere
wijze moeite aangew end Doch zon
der succes. Nog in de afgeloopen
week hoorden we in gezelschap een
dame de opmerking maken, dat zij
voor veertien gulden een paar kou
sen had gekocht, teneinde op een
fatsoenlijke manier" des Zondags
naar de kerk te kunnen komen.
Er is nog wel fijn gevoel voor O.
L. Heer, doch het deficit aan tex
tiel dwingt noodzakelijk tot het stel
len van lagere eischen. Voor pa-
rochieele processies en op cultuur
avonden moeten de zelfde excuses
gelden. Er is eenvoudig niet en van
een mode-gril is zeker niet ernstig
sprake
Gidsen en Akeela's waren in uni
form met kousen. Men moet echter
niet vragen, wat het aan de moeder
kost om dezelfde meisjes met nog
zooveel mogelijk behoorlijke lingerie
op kamp te laten gaan
In de bijdrage „Meisjes, wajr-
heen"? blijkt de moderne gezinsver
zorgster een soort H. Elisabeth te
zijn. In een desbetreffend huis is
geen laken in de kast. De kinderen
hebben het eenige stel ondergoed
aan. Deze situatie bestaat inderdaad
in vele gezinnen.
Doch dan verschijnt de gezinsver
zorgster ten tooneele. Zij stapt naar
de -.instanties" Distributie, Neder
lands Volksherstel, Maatschappelijk
Hulpbetoon, Parochieel Armbestuur
Overal weet zij den weg En zij
komt thuis met dekens, lakens en
Ideeren.
Het spijt ons te moeten verklaren,
dat we ten aanzien van dergelyke
St. Nicolaas-surprises sceptisch zijn
gezind. Welke distributiedienst geeft
dergelijke artikelen uit? Welk paro
chieel armbestuur heeft nog een
voorraad van bovengenoemde goe
deren? Geestdrift is welkom, doch
enthousiasme wekken ten aanzien
van textiel is, zouden we durven
zeggen, ernstig kwaad tegen de
naastenliefde. Zyn de successen van
de gezinsverzorgster werkelijk fei
ten, dan maakt dat de zaak nog er
ger. De gezinsverzorgster weet den
Weg. Dien weg wisten en weten de
Uitgeputte moeders van gezinnen
ook. Doch haar is dan hulp gewei
gerd
Er is verwildering en achteruit
gang. Laten we echter noch spoken
zien, noch fata morgana schilderen.
Mogelyk kan de gezinsverzorgster
den Stadionmeisjes aan kousen hel
pen. Zij weet den weg.
Gisteren werd het verheer over de hernieuwde spoorbrug bij Zutfen
weer opengesteldDe eerste ver sierde trein komt over de brug.
VELE INDONESIëRS GEDOOD.
Een Britsch woordvoerder heeft
in een onderhoud over de militaire
situatie in Indië verklaard, dat in
de afgeloopen weken de activiteit
van Indonesische z^jde is toege
nomen. Dit wordt toegeschreven
aan het volgende: a. De Indone
siërs wenschen iets groots te doen
in verband met hun onafhanke
lijkheidsdag (17 gustus). b. be
invloed van het Ramadan"-!
(een feest met religieuzen inslag,
waaraan een maand vasten Is ver
bonden)
De woordvoerder voegde eraan
toe, dat de grootste militaire acti
viteit plaats heeft in het gebied van
Semarang en Bandoeng. Volgens
berichten zijn 300 Indonesiërs in de
omgeving van Semarang gedood bij
de gevechten rondom het vliegveld.
Zondag hebben de Indonesiërs
hernieuwde, zy het minder hevige,
pogingen ondernomen om in ge
noemd gebied ongeregeldheden te
veroorzaken.
De voornaamste activiteit in het
uitgestrekte gebied van Bandoeng
vond plaats naby Lembang en de
rivier ten Zuiden van de stad. Het
staat vast, dat hierbij 75 Indone
siërs gedood zijn. Volgens den
woordvoerder zou het aantal dooden
waarschijnlijk nog grooter zijn.
De in te voeren spertijd" is be
doeld om de mogelijkheid van extre
mistische infiltratie in de stad tegen
te gaan.
In het gebied van Soerabaja vin
den nog steeds ongeregeldheden
plaats. De meeste activiteit wordt
veroorzaakt door de Hizboelahs en
Ide Pesindos*
Er vinden geen gevechten van de
T.R.I. plaats.
De situatie op Sumatra besore-
kend, verklaarde de Britsche mili
taire woordvoerder: Handelsover
wegingen hebben op de stemming
der bevolking een buitengewoon
groot en invloed. Terwijl in Padang,
waar geen handel wordt gedreven
de verhoudingen zeer gespannen
zijn, is die spanning te Palembang,
waar een levendige handel bestaat,
niet merkbaar. Hij verklaarde, dat
de repatrieermg van Indonesiërs
uit het binnenland voortgang heeft,
daar het geallieerde commando niet
voornemens is deze in antwoord
op de weigering der Indonesische
autoriteiten om geïnterneerden uit
het binnenland van Java te evacuee-
ren, te doen ophouden.
Betreffende deze laatste kwestie
wacht het Britsche hoofdkwartier
nog steeds op de stappen, die de
Indonesische regeering in deze aan
gelegenheid zal doen. De Britsche
woordvoerder hoopte, dat Sjahrir
bij zijn terugkeer naar Batavia een
voorstel zou doen. Thans is van
geallieerde zyde voorgesteld, aller
eerst c>3 2000 Europeanen, die nog
geïnterneerd zijn, te evacueeren, ge
volgd door diegenen, die door de In
donesiërs zijn geinterneerd, hetgeen
te Djogjakarta is overeengekomen
Sjarifoeding protesteert.
Dr. Amir Sjardifoeding, de Indo
nesische minister van defensie heeft
in een brief aan het geallieerde
hoofdkwartier welke brief thans
gepubliceerd is verklaard, dat de
geallieerden „naar de letter en den
geest" de overeenkomst omtrent de
evacuatie van geallieerde krijgsge
vangenen en geïnterneerden in Mid
den. Java geschonden hebben.
Naar aanleiding hiervan, aldus
Sjarifoeding hebben de republikein-
sche autoriteiten de evacuatie uit
gesteld
Morgen, den 14den Augustus, is
het een jaar geleden, dat Japan on
voorwaardelijk capituleerde. Daar
mede kwam een einde aan den
tweeden wereldoorlog, welke den
lsten September 1939 was begonnen
met den misdadigen aanval van
Hitier-Duitschland op Polen; twee
dagen later de eerste uitbreiding
onderging door de oorlogsverkla
ring van Engeland en Frankrijk aan
het Derde Rijk; van dien datum af
tot het bittere einde de twee
atoombommen, welke op 6 en 8
Augustus 1945 op Hiroshima en Na
gasaki vielen voortdurend bree
der kringen trok; en op enkele
kleinere landen na de geheele we
reld meesleurde in zijn daemonische
vaart omlaag. Dien 14den Augustus
1945 nu stond officieel vast, dat de
rampzalige toeleg van Duitschland,
Italië, Japan en hiun satellieten oen
de wereld te overheerschen, defini
tief was mislukt,
In één enkele sobere alinea heb-
bij wij zes verschrikkelijke jaren
samengevat; zes jaren vrn mate-
rieele en moreele vernietiging zoo
als in de geschiedenis der mensch-
heid nog niet stonden opgeteekend.
De puinhoopen in Nederland, Bel
gië, Frankrijk, Engeland, Polen,
Rusland, Noorwegen, Joego-Slavië,
op den gebeeien Balkan; de ééne
gnoote puinhoop Duitschland; de
ruines in Hongarije, Oostenrijk en
Italië; in Noord-Afrika; in het ge
heele Verre Oosten liigigen, zichtbaar
voor ieder, als een demonstratie
van den waanzin van elkien moder
nen oorlog. Hoevele decennia zullen
verstrijken, vóór al het puin ge
ruimd is; voor weer zal opgebouwd
zijn een nieuwe bewoonbare we
reld, waarin de menschen aan wel
vaart en geluk zullen kunnen den
ken?
En toch zijn die stoffelijke ruines,
welke de economische structuur
van alle landen diep onder de in
eenstorting hebben begraven,
slechts één aspect van het groote
wereldprobleem. Veel ernstiger
zelfs zijn de geestelijke en moreele
vernietigingen, welke de mensch-
heid zal moeten herstellen, wil zij
weer tot een waarachtigen vrede
komen; een vrede beter en effectie
ver dan dien, waarover nu te Parijs
wordt beraadslaagd. Wat is er bij
de groote massa's van hoog tot laag,
na dezen oorlog, nog overgebleven
van de begrippen van recht en
rechtvaardigheid, van liefde en
barmhartigheid, van kuischheid en
huwelijkstrouw? Zelfs als men met
vreugde constateeren mag, dat
reeds sterke krachten tegen deze
totale moreele inzinking in ver
weer komen, blijft het feit bestaan
van de bedreiging van een modern
heidendom, afschuwelijker dan het
oude; want dit erkende nog goden
boven zich; het nieuwe wil geen
Heer en Meester en Voorzienigheid
meer erkennen.
Deze gedachten, een jaar na de
groote capitulaties, blijven somber.
Zij worden helaas niet verhelderd
door het licht van een lustrum, dat
wij morgen mede „vieren". Wij
herinneren ons, dat, toen wij vijf
jaar geleden Attlee over de B.B.C.
het beroemde Atlantic Charter
hoorden voorlezen, dat tusschen
Roosevelt en Churchill was geslo
ten, er vreugde was: dat waren be
ginselen, waarop een ware vrede
tot stand kon komen. Maar bijna
tegelijkertijd greep scepticisme ons
aan; wat zou er, als eenmaal een
concrete vorm aan de diepe g dach.
ten zou moeten worden gegeven,
van de geformuleerde beginselen
overblijven?
Ben jaar lang werkt men nu reeds
aa:. wat men vrede wil noemen.
Hetgeen zich in die periode heeft
afgespeeld, kan ons scepticisme
slechts versterken. Van de verkon.
digde vrijheden is bitter weinig of
niets overgebleven: het recht schijnt
weer voor de macht te moete wij
ken. En de menschheid kan slechts
verzuchten: Geef vrede, Heer, in
onze dagen.
Voor den bijz. raad van cassatie
te 's-Gravenhage werd de zaak be
handeld tegen Maarten Scheffer uit
Koog a. d. Zaan, die tegen het von
nis van den procureur-fiscaal te
Amsterdam beroep in cassatie bad
aangeteekend. Scheffer was door
het bijzonder gerechtshof te Am
sterdam ter dood veroordeeld wegens
net tndiensttreden by het z.g. Kon.
troll Komrnando in 1943 en het mts.
i l,n datzelfde Jaar van ge
vangenen in het kamp te Ommen.
Uit getuigenverklaringen was ko-
yfst te staan, dat requirant
herhaaldelijk gevangenen met ge
weerkolf. stok en zelfs zweeip aad
afgeranseld. Ook had Scheffer zich
niet ontzien mee te werken aan het
opsporen van onderduikers, Eén der
gevangenen uit het kamp Ommen
was door hem op dusdanige manier
met een zweep bewerkt, dat het
bloed over zijn rUg stroomde.
De verdediger noemde verdachte
gen dom mensch met een zeer
Iperkt geestesvermogen.
In zijn requisitoir wees de procu
reur-fiscaal erop, dat de gepleegde
feiten zeer ernstig waren. Hij wilde
echter in aanmerking nemen het feit,
dat door verdachtes daden niemand
om het leven was gekomen en
voorts, dat verdachte niet geheel
toerekeningsvatbaar genoemd kan
worden. Hij concludeerde tot vemie.
tiging van de sententie van het
hfiz. gerechtshof te Amsterdam en
adviseerde den raad verdachte een
straf op te leggen van vijftien jaar.
Tegen Jules J. H. Vos uit Maas
tricht, die gedurende de bezetting me
dewerking zou hebben verleend aan
den vijand o.m. door actief propa
ganda te maken voor frontzorg en
andere N. S. B. instellingen, voorts
kringleider der N. S. B. voor Zuid-
Limburg geweest was en verschil
lende malen ook brieven aan Duit-
sche instanties had gestuurd, waarin
hij deze op de hoogte had gebracht
va nati-Duitsche handelingen van
enkele Nederlanders werd bevesti
ging van 't vroegere vonnis (15 jaar)
geëisoht.
De factoren, waarmede het Be
drijfschap voor Zuivel bij de
oorspronkelijke vaststelling van
het productieschema voor de zui
velindustrie rekening moet houden
bleken in den loop der maanden
zoo onzeker, dat de richtlijnen voor
de verwerking van de melk meer
malen moesten worden gewijzigd.
Van invloed hierop zijn de groot
te der melkproductie, de verdee
ling der melk over de verschillende
provincies, de kolenpositie en voor
de bereiding van gesuikerde ge
condenseerde melk der beschik
bare hoeveelheden suiker; daar
naast was het langen tijd onzekeT
of de regeermg, in verband met het
aspect van onze binnenlandsche
vet voorziening, goedkeuring kon
hechten aan de plannen tot export
van zuivelproducten.
Daar de melkgift, o.a; door het
sctfrale voorjaar ver ten achter ge
bleven is bij de aanvankelijke
schattingen, moest de oorspronke
lijke voorloopige productie-opzet
reeds spoedig worden herzien.
Werd in het begin van het jaar een
overschot geraamd van 400.000 ton
melk voor export in den vorm van
zuivelproducten, in het nieuwste
schema bedraagt deze hoeveelheid
150.000 ton. Het opgestelde export
programma voorziet thans in een
uitvoer van ongeveer 7000 ton kaas
en 13000 ton gecondenseerde melk.
Een andere factor, die eveneens
het productieschema op losse
schroeven zette, was het gebrek
aan kolen, waardoor de bereiding
van melkpoeder in eènigen omvang
aanvankelijk onmogelijk was. Ook
de productie van uitsluitend
voor export bestemde, gecon
denseerde melk werd hierdoor be
moeilijkt. Wat betreft gesuikerde
gecondenseerde melk, vormde de
onzekere suikerpositie eveneens
een struikelblok. Onder deze om
standigheden was het geven van
definitieve richtlijnen voor de
productie uitermate moeilijk.
Men heeft zich zooveel mogelijk
aan de werkelijkheid aangepast
en daarbij de belangen van een
mogelijken export niet uit het oog
verloren.
In Zutphen heerschte gisteren
groote vreugde, toen de spoorbrug
over den IJssel weer in gebruik
werd genomen. De pres. dir. det
N. S. ir. W. Hupkes, knipte om IS
uur, 'onder overstelpende belang,
stelling het traditioneele lint doof
en begaf zich met zijn gezelschap
naar de overzijde. Daarna reed da
eerste trein over de feestelijk ver
sierde brug het juichende Zutphen
binnen. Ir. Hupkes sprak zijn groots
waardeering uit voor den arbeid door
technici en arbeiders verricht.
Ook de loco-burgemeester, da
heer H, J. v. d. Vegte bracht dank
voor dé energie door de spoorwegen
in dezen tijd betoond Cadeaux wer.
den aangeboden, o.a. een Deiftsci»
blauw wandbord en een perronwa
gen. Daarna begaf het gezelschap
zich naar de tentoonstelling „We
deropbouw Zutphen", waar de loco.
burgemeester mededeelde, dat in
geheel Zutphen slechts 7 huizen
volkomen onbeschadigd den oorlog
hebben overleefd. Een feestelijke
optocht trok daarna door de stad.
Het dorp Remersdaal, bij Aubei,
in België is het tooneel geweest
van een afschuwelijk drama. Zater.
dagavond bemerkten voorbijgangers,
dat de hoeve van een landbouwer
in brand stond. Toen men er, met
veel moeite in slaagde de lijken der
bewoners den pachter, zijn vrouw
en zijn twee kinderen van 5 jaar en
14 maanden uit de puinhoopen weg
te halen, slelde men vast, dat allen
vier de keel was afgesneden. Het
onderzoek zal moeten uitmaken, of
men hier met misdaad of razernij
van een krankzinnige te doen heeft.
In de eerste helft van l3ept. zal
een aanvang worden gemaakt met
de verstrekking van 500 gram sl«
naasappelen aafi de kinderen, ge
boren in 1942 of later.
Op 15 Aug. zal in verband daar
mede een voorinleveringsbon wor
den bekend gemaakt Daar de be
voorrading van den handel afhanke
lijk is van den aanvoer van over
zee, zullen de sinaasappelen niet
overal terstond verkrijgbaar zijn. Da
mogelijkheid bestaat, dat In bepaal
de gevallen eerst In Oct. en Nov.
kan worden afgeleverd
26, De processie trad den tempel
binnen. Tobias en Binky slopen er
achter aan naar binnen en verbor
gen zich achter een groot afgods.
beeld. „Binky", fluisterde Tobias,
terwijl de menigte op den grond
geknield lag, „laten wij er ook tus
schen gaan staan. Wij vallen in on
ze kleeding toch niet opBinky
knikte en terwijl de menigte opstond
en zich klaar maakte voor een ge.
zang, schoven onze twee vrienden
zich ertusschen en ook zij gingen
met het doodgewoonste gezicht van
de wereld, meezingen tot een enor
me gongslag een eind aan deze ver
tooning maakte,,
Wegens den feestdag van Maria
ten Hemelopneming zal onze
courant Donderdag 15 Augustus a.s.
niet verschijnen.
DE DIRECTIE;