R
o/e
Italië in de Parijsche klem
De Nederlandsche kustvaart
wereld
KATHOLIEK DUITSCHLAND
tijdens den oorlog
ADIO
programma
WOENSDAG 21 AUGUSTUS 1946
PAGINA 6
CONFERENTIES BIJ DE
SCHEMERLAMP
VOOR DE KEUKEN
DRANKEN
EEN DERDE DEEL VAN
DE VLOOT GING
VERLOREN
„Nicht Martvrer wollen wir schaffen,
sondern Verbreclier"
EEN INTERESSANTE
PUBLICATIE
.Van onzen Rarijsehen correspondent
De territoriale en politieke com
missie voor het vredesverdrag met
Italië heeft den geheelen dag ver
gaderd, Het Italiaansche memo
randum met de bemerkingen op
het ontwerptractaat was binnen
gekomen, een zeer groot aantal
amendementen bevattend. Door de
delegaties waren nog geen amen
dementen ingediend, behalve door
de Nederlandsche, die eenige
tekstwijzigingen voorstelde, waar
in niet alleen overwogen wordt,
dat de fascistische regeering om
vergeworpen werd door de pres
sie van militaire gebeurtenissen,
maar ook, dat het Italiaansche
fascism^ daartoe heeft bijgedra
gen.
Behalve Vishinsky waren geen
eerste tenoren aaxiwezgi Als het Ne-
derlajfcdsche amendement in een vol
gende zittinig ter behandeling komt,
«al het wel eenigen steun vinden by
Visihinsky ,die zich meermalen met
de orde van behandeling bemoeide
•en dezen keer zeker niet ten onrech
te, want veel klaarheid viel in het
debat niet op te merken.
De meest vergaande wijziging, die
Italië in zijn memorandum voor
telt, betreft de koloniën. Italië wil,
dat het afstand doen van zijn ko
loniën niet in het verdrag zal wor
den opgenomen, omdat men de be
slissing over den toekomstigen sta
tus dier koloniën een jaar heeft uit
gesteld. Verder vraagt Italië, dat de
Italianen in de koloniale gebieden
zullen kunnen terugkeeren, voordat
over de koloniën een beslissing
wordt genomen. De economische
«lausule wordt het meest aan eri-
tiek blootgesteld en daarbij vraagt
Italië, dat zyn recht zal erkend wor
den, door terugstortingen van
Duitscluand. Ook wil Italië in Tan-
ger blijven meespreken bij de vast-
•telling van den internationalen
staat Tanger.
Dit aües gaat de commiss.e aan,
«naar het was wel duidelijk, dat eer
conferentie nog wel iets anders
plaats heeft, dan wat de openbare
zittingen te zien geven4 De leden der
conferentie hebben gelegenheid te
«ver zonder de vele en belangrijke
zittingen, om met eikaar te praten,
Al was het alleen maar bij de re
cepties, cocktails en bankets, die zoo
talryk zijn, dat de m nister van bui
tenlands ehe zaken van Tsjeoho -Slo
wakije, de heer Jan Masaryk, be
vreesd is geworden voor zijn weer.
jtands vermogen aan de gastrono
mische en andere mondaine geneug
ten. Hij heeft tenminste verklaard,
dat de heeren der conferentie tan
een ernstig, zoo niet gevaarlijk pro
bleem worden blootgesteld, door al
die mondaniteiten, soms twee offi-
cieele recepties tegelijk. En als dan
zoo'n minister van bu tenlandsche
«aken niet verschijnen kan, is er
meen in gs verschilDiplomatieke
verkoeling
De avonden worden geheel in be
slag genomen tot middernacht.
Waarom die ruime plaats aan d e
invitaties gegeven? Een causerie bij
de bar of onder een schemerlamp
compromitteert niet, terwijl een
-jcpres belegd onderhoud in een am
bassade of in het hotel van een de
legatie direct de aandacht trekt.
Zoo werd verteld, dat er reeds aaraig
wat te doen viel over het feit, dat
Tsaldaris nog al veel conversatie
heeft. De Joegoslaven verwijten
hem, dat hij bij een receptie op de
Amerikaansche ambassade weer erg
'ang zich met somjnige diplomaten
heeft onderhouden en zij beschu.di-
gen den Grigk, een balletje te heb
ben opgeworpen voor een accoora
buiten de conferentie om, over Zuid
Albanië.
De conferent e loopt niet o. er van
veel vriendelijkheden, maar als men
ïu nog by de recepties elkander ga at
Teglurcn, welk plezier blijft er lan
nog voor de diplomaten over?
Nederland „beoorloogde"
Italië
In de zitting van de politieke com
missie voor Italië-heeft de Ned. gede
legeerde een bewering in het door
de Italianen ingediende memoran
dum becritiseerd, volgens welke de
Ned. oorlogsverklaring nooit aan de
Italiaansche regeering toegezonden
zou zijn, zoodat er nimmer oorlog
zou hebben bestaan tussch-en Ne
derland en het fascistische Italië.
De Ned. gedelegeerde memoreer
de dat de Zweedsche gezant, die de
Ned. belangen in Italië 'behartigde
nadat Nederl. door de Duitschers be
zet was, de oorlogsverklaring aan
de regeering van het fascistische
Italië heeft ar. erhandigd. De Ita
liaansche regeering had den Zweed-
schen gezant echter in kennis ge
steld, dat zy een dergelijke ver
klaring van de uitgeweken Ned. re
geering niet kon aanvaarden, om
dat zij van oordeel was, dat Neder
land niet langer bestond^
Italie9s memorandum
verworpen
i De politieke en territoriale com
missi e voor het vredesverdrag met
Italië heeft het Italiaansche memo
randum verworpen. Italië wilde in
de inleiding van het vredesverdrag
zien beschreven, dat net fascistische
regiem in Italië verantwoordelijk
was voor het kiezen van de Duit-
sche zijde en niet het Italiaansche
volk. Na een discussie van 4 uur
stelde de voorzitter van de commis
sie, Deif .Igeland (Z.-Afrika), voor
het memorandum niet als amende
ment te aanvaarden. Dit voorstel
werd aangenomen en de vergade
ring werd verdaagd.
DONDERDAG, 22 AUGUSTUS.
HILVERSUM I (301 M.) 7.00 KRO..
10.00 NCRV., 11.00 KRO., 14.00
NCRV., 7.00 Nieuws en gymn. 7.30
Morgengebed. 8.00 Nieuws en gram.
9.45 V. d. kleintjes. 10.00 Gram. en
morgenwijding. 11.00 V. d. zieken.
11.45 Ber. uit Indië. 12.00 Gram. 12,30
Lichte muz, (13.00 Nieuws) 13.45 V.
d. vrouw. i4.00 Sextet. 14.40 V. d.
vrouw. 15.00 Politiemuziekkorps.
15.40 Gram. 1G.00 Bijbellezing. 16.45
Kwartet 17.35 Gram. 17.50 Sextet.
18.30 V. d Ned. strijdkr. 19.00 Nieuws
19.25 Caus. 19.45 RVD. 20.05 Vacan-
tieprog. min. v. Maarseveen over de
politieke delinquenten. 21.35 Orgel.
22.00 Nieuws en actual 22.30 Gram.
22.45 Avondwijding. 23.00 Cello en
piano. 23.3024.00 Gram.
HILVERSUM II (415 M.) AVRO.
7.00 Nieuws, gymn, en gram. 10.35
Piano 11.00 V. d. vrouw. 11.10 Viool
en piano. 12.00 Gram. 12.35 Piano.
13.00 Nieuws. 13.15 Ork. en zang.
14.00 Voordr. 14.20 Sextet. 15.00 V. d.
jeugd. 15.20 Operette-fragm. 16.20
Lichte muz. 17.00 Kaleidoscoop. 17.30
Gram. 17.50 Over Indië. 18.00 Nieuw.s
18.15 Skymasters. 18.45 Sportpr. 19.00
Piano. 19.15 V. gerepatr. 19.20 Solis
ten. 20.00 Nieuws en actual. 20.15
Philh. Ork., min. v. Maarseveen
over de politieke delinquenten. 21.15
Solisten. 21.35 Voord.r 22.00 Roman
cers. (22.30 Actual.) 23.00 Nieuws.
23.15 Schaaktornooi. 23.3024.00
dansmuz.
Het Is weer zomer Men trekt er
op uit, naar de zee, de bosschen
in, de meren op. Men maakt fiets
tochten, wandeltochten, men kam
peert Komt men terug van zoo'n
tocht' in de felle zon, dan is niets
heerlijker, dan een verfrisschende
koele drank.
Gaat de huisvrouw zelf mee, dan
is het aan te raden, de dranken
van te voren klaar te maken en op
een koele plaats afgedekt te bewa
ren.
Wij geven u eenige voorbeelden
van frissche dranken.
U kunt er voor gebruiken: zelf-
gezochte boschbessen, bramen, aal.
bessen en natuurlijk de vruchten uit
den tuin.
TOMATENSAP.
1 kg. tomaten. 2 eetlepels (30 g.)
suiker, iets zout, pl.m i appels.
De tomaten in stukken snijden en
door een zeef wrijven. De appels
in vieren snijden en met iets water
zacht koken. Het moes door een zeef
wrijven en met de overige ingre.
diënten aan het sap toevoegen. Deze
drank zeer koud opdienen.
KOMKOMMERS AP.
2 Komkommers, 3 eetlepels (45 g.)
suiker, 2 theelepels zout.
De komkommers schillen, schaven
en uitpersen met het zout. Het sap
opvangen en dit op smaak afmaken
met suiker.
KARNEMELKDRANK,
1 L. karnemelk, 1 kopje water,
500 g. vruchten, 2 lepels stroop.
De vruchten wasschen en even met
het water opkoken (615 min.).
Ze door een zeef wrijven en door
het sap en de stroop roeren. Ais
het sap is afgekoeld de karnemelk
er door roeren.
KOFFIE-CHOCOLADEDRANK.
1 L. melk, 2 kopjes koffie-extract,
4 eetlepels (pl.m 30 g.) cacao, 3
eetlepels (45 g.) suiker.
Bijna alle melk aan de kook bren
gen. Met de overgebleven melk de
cacao de suiker aanmaken en
aan de kokende melk toevoegen.
Alles even laten doorkoken met
het koffie-extract. Deze drank zeer
koud geven.
Ely Cullbertson jr., de zoon vae
den bekenden bridge-expert, is de
zer dagen door de Amerikaanscihe
politie gearresteerd. H(j wordt be
schuldigd van diefstal van een
radar-installatie aan boord van een
oorlogsschip.
De redactie nan ,,Die rare we
reld" vraagt zidh af, of de jonge Cul-
bertson de radar-installatie noodig
had, om het todh al feillooze sy-
steeim-Oultoertson nog feilloozer te
kunnen spelen.
Vóór 1940 bestreek de Neder-
landsche kustvaart een gebied, dat
zich uitstrekte van Bergen in Noor.
wegen tot Lissabon, waarop zijde-
lings de vaart op de Britsche
eilanden en op de Oostzee aan
sloten. Naar gelang van de grootte
van het schip wordt een certificaat
verstrekt, dat aangeeft welke af
stand het schip zich mag verwijde,
ren van de thuishaven. Men kent
7 certificaatklassen, die men in 3
groepen kan onderverdeelen. De
eerste groep bevoer den Rijn en de
Duitsche kust tot het Kieler-kanaal,
de tweede hestreek bovendien
Noord- en Oostzee, terwijl de derde
ook Ierland en Portugal voor haar
rekening nam. Tot de laatste groep
kan men ook de schepen rekenen,
die een zgn. blanco-certificaat be
zitten, en een onbeperkte actie
radius hebben.
Van de 470 schepen, die voor den
oorlog in de kustvaart voeren, was
20 pet. eigendom van een reederij-
bedrijf, de rest behoorde toe aan
de eigen kapiteins. De oorlog be.
roofde de vloot van een derde deel
van haar schepen; 110 kustvaar,
ders gingen verloren door direct
oorlogsgeweld, de overige werden
verkocht of zijn onnaspeurlijk ver-
dwenen. Op het oogenblik zijn er
dus nog ongeveer 300 schepen voor
handen, doch hiervan zijn er 50 in
reparatie. Alle coasters waren di
rect na de bevrijding door de re
geering gevorderd; deze vordering
ging op 1 Januari 1946 over in een
bedrijfsvordering. Momenteel zijn
de schepen echter alle wederom
vrij ter beschikking van de eige
naars.
Behalve verliezen aan de vloot
berokkende de oorlog aanzienlijke
schade aan de vaartmogelijkheden,
vooral van de schepen uit de eerste
groep, die hun opkomst juist te
danken hebben aan de vaart op de
Duitsche binnen- en zeehavens. In
afwachting van een regeling der
valuta- en bezettingsvraagstukken
kunnen deze trajecten niet door
de Nederlandsche kustvaarders be.
varen worden en nemen Duitsche
schepen hun plaats in. De gedu
peerde schepen worden nu omge
bouwd voor een hoogere certifi
caatklasse of gebruikt voor de
binnenvaart.
Voor de ana ore klassen is, in
ieder geval voorloopig, de vaart op
de havens ten oosten van Stettin
zeer moeilijk geworden, aldus de
heer R. Kunst, een Groningsch
kapitein-reeder. Met de gebieden,
die door Rusland bezet zijn of
onder Russische contröle staan,
zijn nog geen overeenkomsten af
gesloten en er kan dus nog niet
op de betrokken havens gevaren
worden. Overigens moeten hierbij
de beslissingen van de vredescon-
KOLEN VOOR WERKPLAATSEN,
PENSIONS ENZ.
- die door omstandigheden niet
te do gelegenheid waren vaste
trandstoffen aan te vragen voor
de verwarming van ruimten, be-
jtemd voor de uitoefening van hun
beroep, bedrijf of dienst, zullen
hiertoe nog eenmaal en wel van 22
„ot en met 30 Augustus a.s. in staat
■worden gesteld. Het hiervoor te ge-
b t iken formulier MD 393-05 is bij
den distributiedienst verkrijgbaar.
1 mvragen ingediend na 30 Augustus
a.s. worden niet meer in behande
ling genomen.
In bovenvermeld tijdvak kunnen
eveneens brandstoffen worden aan
gevraagd door exploitanten van
p-nsions, waarin tien of meer gas
ten vertoeven.
Bij het Thomas Verlagin Zu
richverscheen dit voorjaar een
niet zeer omvangrijk hoek9 geti
teld: ,,Sieg des Glaubenswaarin
een Amerikaansche auteurJohn.
S. Steward, een aantal authentie
ke geheime Gestapodocumenten
bundelde over het verzet der Duit
sche kerkenm Het grootste deel
dezer documenten werd door de
geallieerden bij de verovering van
Straatsburg buitgemaaktwaar de
Gauleiter van Baden, Robert Wag
nert zichzelf en zijn geheim ar
chief veilig waande voor luchtaan
vallen.
VOOR DE HEILIGVERKLARING
VAN PIUS X.
De vier onderzoeken, voorgeschre-
nlü., °,r d,e Congregatie der Riten,
inzake de deugden en wonderen van
Vmbib te Treviso. Mantua,
,t5"S .lpn Rome ingesteld, zijn vol-
d^.r"rt^en '?oopt dat d« laatste
m?ut0iLfegK<en vlotgeschreven for-
klfnnen *>innenl:°ri afgewikkeld
Kunnen worden en dat het nroop«
voor de heiligverklaring daarna zal
kunnen beginnen.
Na een inleiding van den samen,
steller, opent het boek met een ge
heime circulaire van Heydrich, die
op 10 April 1940 in slechts 300
exemplaren werd verspreid. Hooge
S.D.- en Sicherhejtspolizei functio
narissen kregen er een overzicht in
van de Katholieke hiërarchie in
Duitschland, alsmede aanwijzingen
en instructies, hoe een uiterst ge
raffineerd spionnagesysteem kon
j worden opgebouwd in- en om de
kerkelijke organisatie. Niet slechts
I de preeken, het geheele privéleven
j van eiken Duitschen geestelijke
stond voortdurend onder de onzicht
bare controle der Geheime Staats-
polizei en S.D.
En, nadat Heydrich in zijn rond
schrijven wanneer men van de
methoden kennis neemt, weet men,
j dat de Duitsche geestelijkheid en de
j Duitsche Katholieken onder een
zelfde terreur leefden als wij in Ne
derland heel het perfide scala
van doortrapte „rücksichtslose"
gemeenheid heeft dcorloopen, leest
men in volgende hoofdstukken de
..Stimmungsbilder" van S.D.-lunc.
tionarissen Kreisschülungsleiter en
andere hooge Partei-aanhangers.
Uit deze berichten, die b;«vendien
ook historisch zeer illustratief zijn
voor de langzame innerlijke ineen,
storting van Hitiers rjjk, groeit een
der boeiendste verzetsromans, geëtst
in bijtend sarcastische lijnen van
woedende onmacht
Men vindt er dezen binnenland-
schen genjepigen oorlog in terug,
in al zijn facetten: de psychologi.
sche terugslag der bombardemen.
ten, die velen terugdreef naar de
Kerk daar „de Partei geen innerlij
ke kracht of troost schenken kan",
zooals net in een geheim S.D._ver-
slag uit Baden-Elzas luidt: ,,en zich
slechts weinigen voor de nat. soc.
levensbeschouwing interesseeren".
Een „Uebermansch"-Kreisschü-
lungsleiter moest constateeren: ,,In
de kerken zitten zij (de Pooische
slavenarbeiders) zelfs tusschen de
„Volksgenossen" en worden hun
bovendien nog als lichtend voor
beeld van goed Katholicisme voor
gehouden".
Een ander rapporteert: .,Het ge
brek aan onbaatzuchtigen, van
eigen zaak overtuigde krachten bin
nen de „Partei" kan niet ontkend
wordenEn: „Het Magnificat"
ligt velen beter dan Hitler's ,,Mein
Kampf".
Sommige rapporten konden over
het Nederlandsche verzet zijn. Naar
aanleiding van het Processiefeest op
Sacramentsdag schreef een nat. soc
functionaris: „Overal ontmoette men
kwaadwillig verzet. Uitdrukkingen
als: „Nu vieren wij eens feest!"
waren aan de orde van den dag.
Terwijl uit het hier volgend citaat
de reactie over het weghalen der
klokken moge blijken: ,,Grooft was
de verontwaardiging over het
weghalen van de kerkklokken. Toen
deze actie begon, was het voor de
daarmee belaste werklieden moei.
lyk om onderdak en voeding te
krijgen, zonder twijfel een gevolg
van het geboden lijdelijk verzet"...
Nu, het moet zelfs in Duitscnland
niet altijd evun prettig geweest
zijn voor de Nazis. In Nov. '42
reeds schreef men uit Karlsruhe
„Geen enkele bevolking doet zoo
veel afbreuk aan ons vertrouwen in
den „Endsieg" als de clerus", die in
een bericht uit Neustadt in verbit
terde Naziterminologie „Hetzapos-
teln" genoemd werden.
Ook in de „Partei" wankelde het
rotsvaste Führersvertrouwen wel
eens: „Jongelui die onlangs in de
„Partei" werden opgenomen, na.
men dit niet meer serieus en moes
ten lachen om den eed van trouw:
Hoe kan je nou nog op een Führer
zweren en dan nog wel op zoo'n
Führer!" terwijl Baden zich bitter
beklaagt dat daar in Dec. '43 „het
grootste deel der Partelgenossen
in zijn levensbeschouwing nog
steeds met twee beenen in de Kerk
stond
Niets blijken, déze heeren begre
pen te hebben van hun werkelpken
vijand, het Christendom. Steeds
benaderden ze deze laatste vesting
verkeerd, het bovennatuurlijke ge
heim vermochten ze met geen
enkele „Mythe" te vervangen, laat
staan het met hun aardsche mid
delen te ontmantelen. In machte-
looze woede eindigde dan ook een
„Weltanschaulicher Lagebericht"
„Schade das wir den Pfaffen nicht
auf die Schnauze hauen dürfen.
Wir taten's gerne! Aber man trös-
tet sich damit. dass nach dem
Kriege die Abrechnung mit diesen
Landesverratern kommen wird".
Dit boek is een bemoedigend
boek. Het werd immers geschreven
door nazi.mannen, die gedurende
den oorlog van dag tot dag den
polsslag van Duitschlands geeste
lijke leven betastten en maar al te
graag in gunstigen en positieven
zin hadden geschreven.
Hun commentaren op hét gees
telijke leven blijken echter bijna
zonder uitzondering bitter en ne
gatief te zijn, waarbij moet worden
opgemerkt, dat allen die het goed
meenen met onze Christelijke
West.Europeesche cultuur en
verzwakt ais deze reeds is, kan zij
op den langen duur geen afsnoeren
en verschrompelen van een harer
ledematen verdragen zich over
het negativisme der Naziberichten
slechts kunnen verheugen.
J. H. W. I
ferentte afgewacht worden.. Onze
zegsman voegde hieraan toe, dat
in de kringen der coaster-reeders
geen al te hooge verwachtingen
aangaande de mogelijkheden in,
deze gebieden gekoesterd worden,
Men moet hieruit evenwel niet de
conclusie trekken, dat nu de ge*
heele Oostzee als werkgebied voor
onze kustvaarders zou zijn uitge-
vallen. Met Finland is reeds een
nieuw handelsverdrag afgesloten
en men mag hier op uitbreiding
van de betrekkingen rekenen. De
handel met Zweden en Denemar
ken is afhankelijk van de te tref.
fen deviezenmaatregelen.
Het Roergebied nog gesloten
Het zeer belangrijke Roergebied
is momenteel nog voor alle buiten,
landsche schepen gesloten en het
toekomstige goederenverkeer is ook
daar afhankelijk van de beslissin.
gen der geallieerden, die 3 moge
lijkheden overwegen, n.l. 1. onder
geallieerd toezicht. 2. een eigen
staat. 3. behoud van den oorspron-
kelijken toestand. Indien de in.
dustrie zich daar herstelt, aldus de
heer Kunst, zal er direct voor de
Nederlanders werk zijn bij het
verschepen van de goederen voor
herstelbetalingen. Naast Duitsch.
land bezit Nederland niet alleen
schepen, die geschikt zijn om deze
artikelen naar alle Europeesche
havens te vervoeren, maar ons
land bezit ook de gezagvoerders,
die volkomen tegen deze taak zijn
opgewassen.
De derde groep is minder gedu.
peerd dan de beide andere door
vrije keuze van de havens. Alleen
Engeland legt het buitenland moei
lijkheden in den weg, daar het de
eigen kustvaart wil stimuleeren.
Elk niet-Engelsch schip moet, om
een Engelsche haven aan te loopen,
een licentie bezitten, die tot nu
toe nog nooit geweigerd werd,
maar men rekent er in scheepvaart
kringen op, dat deze nieuwe „acte
van navigatie" volledig in werking
zal treden, zoodra Engeland over
de noodige vaartuigen en beman
ningen beschikt. Nederland zou
hierdoor in het bijzonder getroffen
worden.
Ondanks alle verliezen en tegen
slagen past het kustvaarbbedrijf
zich op soepele wijze aan de ge
wijzigde omstandigheden aan. De
belangrijke vaart op Portugal,
wordt thans meer en meer uitge
breid en op kleine schaal is ook
de Middellandsche Zee in de vaart
betrokken, zoodat in Marseille
reeds een reederijkantoor kon wor
den geopend. De regeering steunt
de ontwikkeling van het bedrijf en
bekostigde een studiereis naar
Zuid-Afrika, waarbij ook Egypte
werd bezocht teneinde daar de mo
gelijkheden te onderzoeken. De
besprekingen, die thans gevoerd
worden, wettigen de verwachting,
dat binnenkort de Nederlandsche
coaster regelmatig in de Zuid-
Afrikaansche havens zal worden
gezien. Voor de toekomst over
weegt men zelfs de vaart over den
Atlantischen Oceaan naar de lan
den om de Caraibische Zee en
naar Zuid-Amerika.
Tekort aan schepen
Men heeft bij de uitvoering van
deze grootsehe plannen echter te
kampen met een tekort aan sche
pen en het wachten is op den
nieuwbouw, die nog slechts moge
lijk is voor oorlogsgedupeerden.
Het materiaal is wel duur aan de
viezen, maar volgens den heer J.
Niestern, een bekend scheepsbou
wer uit Delfzijn, brengen de coas
ters deze dubbel en dwars terug.
In kringen van scheepsbouwers en
reeders heerscht de indruk, dat de
regeering de voorkeur geeft aan
buitnlandsche orders. De bouw van
schepen voor andere landen levert
evenwel slechts eenmaal deviezen
op en Nederland schept hiermede
concurrentieobjecten voor de eigen
scheepvaart.
Bouwtijd en prijs van nieuw te
bouwen kustvaarders bedragen on
geveer het drie- tot viervoudige
van voor den oorlog en hypothe
ken zijn moeilijk te verkrijgen
voor deize schepen, die wellicht
niet eens een loonende exploitatie
toestaan. Anders staan de zaken
met de oude schepen, die tegen
normale prijzen gebouwd zijn en
reeds gedeeltelijk zijn afgeschre
ven.
In de kustvaart bestonden steeds
eigenaardige sociale verhoudingen,
maar het zou een misvatting zijn,
indien men meende, dat er onwaar
dige toestanden heerschten. Thans
passen de arbeidsvoorwaarden zich
aan bij de bijzondere omstandig
heden. Het dreigende personeel,
tekort, dat vooral bij koks en mo
tordrijvers urgent was, baart min
der zorg nu de löonen zoo ingrij
pend verbeterd zijn.
Het is evenwel de vraag of het
bedrijf al deze lasten in den zwa-
ren concurrentiestrijd zal kunnen
dragen. Dit is weer afhankelijk
van andere factoren: zal het be
drijf zich kunnen aanpassen aan de
moderne \echn:ek en zal de regee
ring het voldoende steunen.
Nederland staat nog steeds met
de beste schepen en bemanningen
vooraan en men mag dus met ver
trouwen verwachten, dat de Ne
derlandsche kustvaarders ook in
de toekomst met eere de driekleur
•aar alle bereikbare havens zul-
.en dragen.
