nationale beteekenis
G
I
Q
Nog een chaos te Bandoeng
Een gebeurtenis van
Steun aan Katholieke militairen
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
ONGSLAGEN
OOGSTTIJD
IN
DRENTHE
68ste JAARGANG
ZATERDAG 24 AUGUSTUS 1946
No. 20095
Noord en Zuid volledig hereenigd
SCHOENENBON
OP CIJFER 4
WATERGEBREK EN
BRANDSTICHTING
Groot tekort aan arbeids
krachten
EEN DRINGENDE TAAK
EISCHT OPLOSSING
EEN MARSCH NAAR
DEN HAAG?
Oorlogsslachtoffers verliezen
hun geduld
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DIRECTEUR: J. KUIJPERS
HOOFDREDACTEUR
ALGEMEEN REDACTEUR
H. A. PAALVAST MGR. DR. J. WITLOX
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: BROERSVEST 8, SCHIEDAM, TED. 68804 - ABONNEMENTSPRIJS 3.25 P. KWARTAAL, 1.10 P. MND., 0.26 P. WEEK
Op school leerden wij het
en met zooveel nadrukkelijk
heid, dat er altijd een stil
gevoel van eerbied in ons
handen bleef en het passeeren
nooit zonder 'n tikje geheime
sensatie geschiedde, dat de
twee en een halve kilometer
ruim met de verbindings-
dammen wel te verstaan lange
Moerdijkbrug een van de
groote wereldwonderen betee-
kende en de langste brug van
Europa was.
Dat laatste is zeker niet het ge
val meer. En in later jaren zal de
wereldwonderlijke waardeering van
het leeraren-eorps ook heel wat
zijn afgezwakt, zoodat jongere
generaties met meer nuchtere ge
voelens over de brug stoomden.
Maar een verdiraaid-knap technisch
werk is de constructie van de
zee-arm-brug in haar tijd zeker
(wel, geweest. En welk een belang
rijke verkeersschakel ze vormde,
dat hebben we ons dubbel en dwars
kunnen realiseeren sedert dien
somberen dag, toen de Duitschers
na den slag in W.-Brabant de brug
grootendeels vernielden. Met schrik
hoorde men tot in Rotterdam en
verder de doffe dreunen, die de
afsijnding van den levensader voor
bet verkeer beteekenden.
Toen men in Nederland in het
midden van de vorige eeuw over
het bouwen van meer bruggien ging
denken, durfde men aanvankelijk
zelfs de mogelijkheid van de over
brugging van het enorme Hol-
ianriaoh Diep niet onder de oogen
te zien. Maar de noodzakelijkheid
van een vaste verbinding tusschen
Noord .en Zuid deed zich ten slotte
(Onweerstaanbaar gevoelen.
Na veel heen en weer gepraat,
na het overwinnen van heftigen
tegenstand werd in 1866 de groote
stap gewaagd en ging men op 22
Maart over tot de eerste grond
boringen. Vijf jaar lang heeft daar
op een leger van ingenieurs en
arbeiders aan den bouw gewerkt.
Er deed zich toen een om
standigheid voor, waaraan we
tegenwoordig totaal ontgroeid
zijn. De kosten bleven ver be
neden *de raming.
Men had nl. begroot, dat de
brug rond acht millioen gulden
zou kosten. Het bleek, dat het
werk gereed kwam voor 574
millioen, waarvan voor de eigen
lijke brug t3.878.J06, nl.f 2.407.339
voor den onderbouw en f 1.470.767
voor den bovenbouw.
Dat niettegenstaande deze in
onze oogen betrekkelijk kleine kos
ten toch degelijk werk werd afge.
leverd. bleek wel uit het feit, dat
bij de herstelwerken van thans
duidelijk aan het licht kwam, dat
de pijliers nog voldoende sterkte
bezitten om later een brugdek
imet dubbel spoor er op aan te
leggen.
De brug, die in de jaren 1866 tot
1872 werd gebouwd, telde veertien
openingen van 100 meter. Elr wa
ren veertien overspanningen van
elk ruim 103 meter. Bovendien was
er een verbindingsdam van 700
meter in het Noorden en een van
400 meter in het Zuiden.
Op 27 December 1871 werd de
brug beproefd en goedgekeurd en
op 1 Januari 1872 werd zij officieel
in gebruik genomen, zonder eenig
feestbetoon.
Aanvankelijk was er ook een
draaibaar gedeelte in de brug, doch
in 1936 werden twee overspannin
gen aanzienlijk verhoogd, zoodat
men de draaibrug kon laten ver-
Vallen.
Het is thans gebleken, dat de
totale brug tijdens haar 75-jarig
bestaan 20 c.M. is gezakt. Eigen
aardig is ook dat de brug als het
ware bleek te ademen. Zij ging
n.l. bij eb en vloed 2 millimeter
op en neer.
Door de Duitschers werd bij het
opblazen in den winter van 1944
'1945 de brug sterk gehavend.
Zes van de veertien overspanningen
Werden zoodanig vernield, dat zij
met meer hersteld konden worden
en twee pijlers werden volkomen
verwoest, evenals het Noordelijke
iandhoofd. Het Zuidelijke land-
hoofd was eveneens beschadigd,
doch minder ernstig.
In Juli 1945 werden de herstel
werkzaamheden aangevangen. Vier
bogen aan de Noordzijde heeft men
vervangen door een aarden baan.
De rest van de overbrugging be
staat thans uit een Engelsch aan-
brugje van 30 M. een z.g. E.S.V.B,-
brug. een Callendar Hamiltonbrug
van 54 M.. een deel van de Water -
loo-brug uit Londen van 45 M., een
gerepareerde oude overspanning,
twee Callendar Hamiltonbruggen
van 50.4 M. elk en zeven herstelde
oude overspanningen. Dit bruggen-
allegaartje bleek bij beproeving
voldoende sterkte te hebben om
.het groote verkeer met gerustheid
er over te leiden.
De herstelwerken werden uitge
voerd door de firma Penn
Bauduin te Dordrecht, de N.V.
Kon. Beton- en Aanneminigsmij
v.h. van Waning en Co. en de N.V,
Hollandsche Aannemingsbedrijven
Zanen en Verstoep.
Het gereedkomen van dit groote
werk brengt, zooals reeds gezegd,
een zeer beduidende verbetering
met zich mede in de verbinding
van de Noordelijke provincies met
het Zuiden. Een uur wordt op den
duur gewonnen, nu het traject
DordrechtLage Zwaluwe niet
meer per autobus behoeft te wor
den afgelegd. De spoorwegen heb
ben thans bovendien de frequentie
van het treinverkeer sterk ver
hoogd.
Men kan ook de plechtigheid
der heropening van de spoorweg
verbinding ten volle een feit- van
nationale beteekenis en een reden
tot nationale verheugenis noemen.
In den loop van de maand Sep.
tember 1946 komen diegenen voor
e-en schoenenbon in aanmerking,
wier stamkaartnummer op het ctffer
4 (vier) eindigt, voorzoover z\j se
dert 1 Januari 1945 nog: geen bon
voor schoenen hebben ontvangen,
NIEUWE AARDAPPELBONNEN
Van 26 Aug. t/m 31 Aug. geven
de bonnen ,,410 Aardappelen" recht
op het koopen van drie kg. aard
appelen en de bonnen ,,910 Aardap
pelen" op één kg. 'aardappelen.
De geldigheidsduur vajy de bonnen
409 en 909 is verlengd tot en met 31
Augustus.
In verband met de hardnekkige geruchtendie nog steeds liepen
over een wegvoeren in de oorlogsdagen van de bekende gouden koets
het geschenk van het Nederlandsche volk aan H M. de Koninginof
een ernstige beschadiging ervanhebben wij van de koets op de bi«-
nenplaats van de koninklijke stallen, Den Haagde hierboven gerepro-
duceerde foto laten maken, die doet blijken, dat de koets geheel
ongedeerd is.
Verwaarloozing van het buizen
net en sabotage in het begin van
dit jaar zijn de oorzaken, dat de
watervoorziening van de stad Ban
doeng een troosteloos beeld biedt.
Men is slechts in staat een kwart
van het benoodigde water te ver
strekken Aangezien de bronnen nog
niet onder controle der geallieerden
staan, is men overgegaan tot het
graven van artesische putten, die
over eenige maanden gereed zullen
zijn, elk met een capaciteit, van 25
liter per seconde.
De brandweer is in verband met
de veie brandstichtingen zeer zwaar
belast. Voor arbeidskrachten is pu
blieke werken aangewezen op ten
deele minder ervaren arbeiders, het
geen echter geleidelijk beter wordt.
Inplaats van de vroegere 1500 zijn
er thans maar 500 koelies beschik
baar. Voor technische werk kan men
gelukkig over een reserve van meer
ervaren krachten beschikken.
Daar het onderzoek naar de
moord- en ontvoeringszaken, tenge.
volge van het feit, dat de voor
naamste figuren nog niet gearres
teerd zijn, is vastgeloopen, heeft
de politie een razzia gehouden in de
stadskampongs, waar terugkeeren
den aanvankelijk ongemoeid zijn ge
laten. Hierdoor is de indruk gewekt,
dat zelfs de misdadigers van de
laatste maanden van 1945 te Ban
doeng wederom veilig zijn De raz
zia heeft 110 aanhoudingen opgele.
verd. De meesten van de, aangehou
denen zijn herkend als bij de moord-
drama's te zijn betrokken.
Onder leiding van de Katholieke
Actie kwamen tft. Utrecht vertegen
woordigers der groote Kath. or
ganisaties bijeen met de hoofd
aalmoezeniers van leger en vloot
om een antwoord te geven op de
vraag: waar blijft Katholiek Ne-
derlaaid met zijn steun aan de
Kath. militairen? Na een inleiding
van den voorzitter der bijeenkomst,
dr. F. Houben, schetsten hoofd
aalmoezenier kol. Van Straelen en
hoofdvlootaalmoezenier kol. De
Sain het omvangrijke werk der aal
moezeniers en gaven ze een uit
eenzetting van hetgeen zy van
Kath. Nederland meenden te moe
ten verwachten.
De vergadering besloot, dat een
stichting in het leven geifoepen
moet worden, waarin alle groote
Kath. organisaties zitting hebben,
en deze stichting moet in elke
plaats haar contactpunten hebben.
Elk der medewerkende organisaties
en elke parochieele K.A.-groepee
ring voert in eigen kring de meest
intensieve actie, waarvoor een
inmiddels gesticht Centraal bu
reau te Den Haag de directieven
verstrekt. Begin September komt
een definitieve stichtings-vergade-
ring bijeen, waarna het werk over
de geheele linie beginnen gaat.
Ned.Chin, suikerkwestie
Kadio,Tsjoenking heeft medege
deeld, dat de regeeringen van China
en van Nederland aan het onder
handelen zijn om de 11 scheepsla
dingen suiker, welke op 9 Juli op
weg van Ned.-Indië naar Singapore
door Ned. marinepatrouilles in be
slag zijn genomn, weer vrij te ge
ven. Volgens het radiobericht heeft
de in beslag genomen suiker een
totaalgewicht van 6 700 ton, terwijl
de waarde wordt geschat op een
millioen Ned. guldens. De suiker is
thans onder beheer van de Nigieo.
Zuivering99 hij Padang
Volgens een officieel communiqué
zullen nu vlammerwerpers gebruikt
worden voor het verwijderen van
kreupelhout in de onmiddellyke
omgeving van het vliegveld Padang.
nadat verscheidene methoden hiertoe
mislukt zijn.
Het kreupelhout, dat nu tot aan
de verdedigingsposten komt, ver
schafte aan binnendringende extre
misten dekking, zoodat zij konden
naderen en aanvallen. De vlammen
werpers zullen niet gebruikt worden
voor eenigen vorm van militaire
actie,
Chineezen verdeeld
Welingelichte kringen te Soera-
baja verklaren, dat het besluit van
de Chineezen, om niet aan de confe
rentie te Pangkal Pinang deel te
nemen, niet inhoudt, dat de Chinee
zen van Soerabaja niet vertegen
woordigd zullen zyn. Vele vereeni-
gingen en vooraanstaande personen
moeten nog hun meening over deze
aangelegenheid te kennen geven.
Gisteren vond te Nijmegen in de
goedgevulde zaal van de Vereeniging
een vergadering plaats van de lan
delijke federatie van oorlogsslacht.
offers.
De voorzitter, de heer Dijkman,
hield een klemmend betoog
over het thema „volledige scha
deloosstelling op basis van ver
vangingswaarde". Hij dreigde met
een marsch naar Den Haag „wan
neer de regeering in haar meer dan
lauwe houding blijft volharden en
geen gehoor geeft aan de herhaalde
requesten der oorlogsgetroffenen
Na de pauze sprak de heer Merx,
die een overzicht gaf van het werk
der federatie Aan het\ slot werden
ingekomen vragen beantwoord.
Het aanwezige publiek gaf' vele
teekenen van instemming met de
doelstellingen der federatie, die
thans 60.000 leden telt.
De zomer verloopt, de
oogsttijd is weder aange
broken. Op vele plaatsen
in Drenthe ziet men de
hooge korenbulten weer
waartusschen de ratelen
de en puffende dorschma-
chines haar werk ver
richten.
WIJ ZIJN VRIJE MENSCHEN
Ter bevrediging van de behoef
ten der menschelijke samenleving
kennen we stoffelijke middelen
zooals machines, schepen en on
stoffelijke bijv- doktersarbead en
postbezorging. Met de ..mensche
lijke diensten" die we verrichten,
verdienen we tegelijkertijd een
boterham, al dan niet belegd- Zoo
was de toestand, maar, naar ik
verneem zal zeer binnenkort in
deze situatie een revolutiomaaaire
omwenteling komen.
Ik ontmoette Marie en hoorde,
dat ZÜ bij haar mevrouw den
dienst had opgezegd- Op last van
haar vader en onder het motief
van ,,we zijn vrije menschen en
geen slaven". Ik rook copie en
spoedde me naar Marie's ouderlijke
woning. Vader bleek thuis te zijn.
Hij zat op z'n gemak, want ook hij
had zijn werk neergelegd.
Op m'n vraag, hoe hij zich die
toekomst dacht, repliceerde de
man: Waarom moet die mevrouw
een dienstbode hebben. Laat ze d'r
eigen zaken beredderen- Ik was
in een wasscberijDoe dat .werk
niet meer. Als de burgerij een
schoon hemd wil aantrekken, moe.
ten ze d'r eigen vuile zaakje maar
zien schoon te krij gen-
Bij zijn laatste woorden kwam
broer Hendrik de kamer in. Ook
hij had zijn baan eraan gegeven»
Denkt U soms, dat ik nog langer
gek ben", verklaarde hij. „Ik was
bij de gemeentereiniging, doch ais
de lui voortaan hun afval kwijt
willen, brengen ze het zelf maar
naar de vuilverbranding of stort
plaats." Wat gij Piet?
Piet, die naast Marie's vader
zat, was een voormalige keliner.
Ook bij wenschte niet langer tot
soms diep in den nacht luierenden
dames en heeren op terrassen en in
zalen consumpties achterna te
brengen. „Als ze wat willen eten
en drinken, halen ze het zelf maar
aan het buffet" was zijn devies.
Koos tot voor twee dagen chauf
feur en Gerard, een ex-kappers
bediende beaamden zijn standpunt.
,,Als men rijden wil, of zijn baard
doen verwijderen, moet men zelf
maar rijden of zich zelf scheren".
De aanwezige ex-brievenbesteller
en de ex-machinist knikten goed
keurend.
„Moeder heb je nog een bakkie",
rtiep dan Marie's vader. ,,Als je
thee wil hebben, zet je ze zelf
maar. Ik ben je slavin niet", klonk
het uit moeders mond
Ik wist genoeg en rende naar
kantoor, belegde een vergadering
met collega's en technisch perso
neel. Een succes-vergadering.
Want Maandag komen we niet
meer uit. Mijn redevoering had als
korten inhoud: „Als de lezerskring
door ons geschreven, gezet en ge
perst nieuws wil consumeeren, dus
een krant, dan moeten de lezers en
lezeressen zelf overal maar heen
gaan.. Ik bedank ervoor, om slaaf
te zijn vaak onder allerlei onge
makken, dag en nacht klaar te
staan voor lui. dlie achterover in
een stoel, sigaren rookend of
chocolade peuzelend met min
meer genoegen ons product wen»
schen te accepteeren."
P.S. Zoo juist komt me de
voorzitter van de krantembezor-
gersbond bedanken voor mijn ini
tiatief. De bezorgers voelen er ook
niets meer voor om soms in hitte
en vaak in storm de kranten thuis
te brengen. Iedier die een krant
wil koopen. moet zich de moeite
maar getroosten een exemplaar
op het bureau te komen halen.
Dat kan nu zelfs niet meer. De
bezongensbond had me nog bloe
men willen aanbieden, doch de
bloemist had niets van zijn leve
ranciers-in-ruste ontvangen, ter
wijl de bloemistbediende ook ai
zijn baan had opgezegd- Er resteer
de in de bloemenzaak nog slechts
één grafkrans.
Pracht symbool Want bij zulke
wanbegrippen inzake sociale dien
sten. een overgroot deel der men
schelijke handelingen zal het bin
nenkort wel een dooie boel wor
den.
HENK VAN DER MAZE.
DE NIEUWE SPELLING
De nieuwe spelling zal niet bU.
het begin van het nieuwe school
jaar verplicht zijn, aangezien del
memorie van antwoord op het voor-
ioopig verslag over het spellings-
ontwerp nog niet is ingekomen on
de Kamer op recès gaat,
