GEZINSHERSTEL brengt
I VOLKSHERSTEL
Een hoorbare groei
Pleidooi voor een gezinsraad
„Constellation" concurrent van
Skymaster
Doorbraak is
mislukt
68ste JAARGANG
DONDERDAG 5 SEPTEMBER 1946
No. 20104
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Massaal congres
fatale ontreddering
DE NIEUWE BONNEN
Koffie en Zuidvruchten
Amerik. schoenen vrij
H
SNELHEID EN RUIMTE
GEEN BONNEN MEER
voor babypakketten
ARBEIDERSBEWEGING
STELT E1SCHEN
Loonen en prijzen
De kindertoeslag
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
ALGEMEEN REDACTEUR DIRECTEUR' J KUIJPERS HOOFDREDACTEUR
HA. PAALVAST MGR. DR. J. W I T L O X
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIEBROERSVEST 8, SCHIEDAM, TEL. 68804 - ABONNEMENTSPRIJS 3.25 P. KWARTAAL, 1.10 P. MND., 0.26 P. WEEK
Op prachtige wijze hebben Brabant en Limburg gisteren in het
Bossche „Casino" een Gezinscongres gehouden belegd door de
maatschappelijke organisaties, die samenwerken in Limburg's
en Brabant's Volksherstel. Het Zuiden toont daarmee, de zaken
te willen aanpakken, want dit congres, gewijd aan de belangen
van het gezin in al zijn nooden, is slechts het begin van een
actie om het gezin weer te herstellen, het Nederlandsche volk
op te heffen.
Massaal was dit congres ifider.
daad. Toen om ongeveer half elf de
voorzitter van Brabant's Volksher-
etel de bijeenkomst opende waren
alle plaatsen in de groote schouw,
burgzaal bezet. Alle kringen van het
openbare, charitatieve en maat
schappelijke leven in het zuiden
waren aanwezigmaatschappelijke
werksters en werkers, gezinsverzorg
sters, wijkverpleegsters, leeraren,
priesters, onderwijzers, jeugdleid.
sters en leiders.
Met vreugde begroette de voorzit,
ter van Brabant's Volksherstel
mr. F. van Thiel, Z. Exc. dr.
Jos. Gielen, minister van onderwijs,
K. en W. en de vertegenwoordigers
van de ministers van Sociale Zaken
jen van Openbare Werken en Weder.#
opbouw benevens Jhr. mr. J. Th.
©mits van Oyen, wnd. commissaris
der Koningin in Noord-Brabant. Spr.
hoopte, dat het congres zou worden
een machtige demonstratie van het
streven van Brabant en Limburg
naar herstel.
Drie inleiders waren er op dezen
congresdag, die, ieder op hun eigen
wijze, de verschillende facetten van
het vraagstuk van het gezinsherstel
berichtten.
MEISJESVORMING IN
HET GEZIN
M. J, N. Metz, directeur Gewes
telijke Arbeidsbureau te Heerlen,
hield «en referaat over „De directe
zorg van de gemeenschap voor het
gezin". Spr. besprak enkele prac-
tische zijden van vraagstukken in
verband met het gezin en stelde:
het meisje moet in het gezin ge
vormd worden voor den komende
gezinstaak. Spr. zou het toejuichen
als ieder meisje één jaar in een ge
zin zou werken vóór haar toestem
ming werd gegeven in een niet-
huishoudelijke betrekking te gaan of
verder te studeeren. Een tweeledig
doel wordt dan bereikt: de gezin
nen krjjgen hulp, het meisje leert
haar komende gezinstaak. Spr. po
neerde de stelling: in Nederland
moet een gezinsraad komen ter per
manente voorlichting van de regee
ring en als adviseerend orgaan. Re
geling van loonen en arbeidsvoor
waarden. ook voor vrouwelijk huis
houdelijk personeel, is zeer ge>
•wenscht. Voor het groote gezin
moeten komen geschikte en ruime
woningenvoor lichamelijke hygi
ene van het gezinvoldoende con-
sultatie-bureauxvoor geestelijke
hygiëne; voorlichting bij de opvoe
ding der kinderen en deskundige
voorlichting bij beroepskeuze.
De tweede inleider was de heer A.
Hijmans, arts en leider van het ge
meentelij 'k geneeskundig schooltoe
zicht te Rotterdam over het thema:
De indirecte zorg van de gemeen
schap voor het gezin. Wanneer wy,
aldus deze »pr., van de overheid
vragen dat zij oog zal hebben voor
het gezin, dan wordt niet gevraagd
om steun voor het groote gezin,
maar dan gaat het om de gerechtig
heid. De gemeenschap in haar ge
heel moet rekening houden met de
lasten van de ouders. De overheid zal
zich rekenschap dienen te geven van
de godsdienstige ontreddering van
ons volk en van de gevolgen hiervan
voor het gezinsleven. Zij zal dus de
kerken ruimschoots gelegenheid
moeten geven het gebod Gods te
doen doordringen.
Het groote gezin moet
toonaangevend zijn
Spr. vroeg zich ook af of we niet
naar een ander kiesrecht zouden
moeten van het individualistische
naar het meer organische, het huis
manskiesrecht. Dit kiesrecht berust
op de gezonde gedachte, dat de po
litieke verantwoordeiykheid moet
liggen bij hen, die de gezinsverant
woordelijkheid dragen, dus de ge
zinshoofden, kiezers met eventueel
stemrecht per bepaald aantal kin
deren, b.v. 1 stem per twee kinderen.
De steun voor het groote gezin moet
overgaan in een rechtvaardig soci
aal beleid; geen halve maatregelen,
zooals b.v. de kinderbijslag, want
deze bijslag is niet voldoende. Het
zeer kleine gezin geeft thans den
toon aanvan hieruit moeten de
overheidsmaatregelen zoodanig zijn,
dat het kleine gezin tegenover een
uitgegroeid gezin van denzelfden
maatschappelijken welstand geen
wezenlijk economisch voordeel meer
kan geven Dus de lasten van het
groote gezin moeten mede gedragen
worden door ongehuwden en kleine
gezinnenOok zy hebben belang bij
een gezond uitgegroeid gezindus
sterk ingrijpende fiscale regeling.
Verder bepleitte spr. nog verande
ring van erfrecht (eerst bij 4 kinde
ren recht op geheele ouderlijke na
latenschappen, dus deel p*: kind)
en wijziging of afschaffing van
indirecte belastingen, die oneven
redig zwaar op het groote gezin
drukken.
FOUTEN IN EIGEN
GELEDEREN
In de middagvergadering hadden
beide sprekers een groot aantal vra
gen te beantwoorden, die echter in
Vier\.^ met den beschikbaren tijd
slechts zeer summier behandeld kon
den worden. Uit de hoeveelheid en
verscheidenheid dier vragen bleek
intusschen wel de groote belangstel-
stond voor beide inleidingen be-
Daarna was het woord aan prof.
dr. W. Asselbergs (Anton van Duin-
ioateZ°nTr^ die niet minder dan
820 Engelsche en Amerikaansche
vliegers hulp bood, behoorde tot de
gedecoreerde helpers.
Aanvulling bonneniyst voor de
lste helft van de 10de periode 1046
(1 t.m 14 September)
Bonkaarten Ka, Kb, Ke 610.
554 algemeen, 100 gr. bloem.
555 algemeen, 100 gr. gedr. Zuidvr.
556 algemeen, 100 gr. koffie.
Bonkaarten La. Lb, Lc 610.
A 02 melk, 2 liter melk.
B 02, O 02 melk, 3)£ liter melk,
510 aardappelen, 3 kg. aardappelen.
Bonkaarten Kd, Ke 610.
054 algemeen, 100 gr. bloem.
055 algemeen, 100 gr. gedr. Zuidvr.
E 14 reserve 200 gr. bloem.
Bonkaarten Ld, Le 610.
D 02, E 02 melk, 6 liter melk.
010 aardappelen, 1 kg. aardapipelen.
Tabakskaarten enz.
v ffl2i(SntS' taJbalcsartikelen
Y. fr' sr. choc, en/of suikerw.
X 46, 100 gr. choc, en/of suikerw.
Voor het tijdvak van 8 Sept. t m.
Het restant van de uit Amerika
geïmporteerde schoenen mag met in
gang van 5 September 1946 zonder
bon worden verkocht.
kerken) die in een gloedvolle rede
de zinspreuk: Gezinsherstel brengt
Volksherstel" van vele kanten be
keek en daarbij kans zag vele waar
heden op min of meer ongezouten
wijze naar voren te brengen en te
wijzen op fouten in eigen katho
lieken kring gemaakt. Zijn van geest
tintelende toespraak in enkele zin
nen weer te geven, is onmogelijk.
Laten we volstaan met te vermel
den, dat het succes van zijn woor
den overgroot was en ten zeerste
verdiend. Het langdurig applaus
aan het eind van zijn rede, was hier
even welsprekend als de redenaar
zelf!
Dr, Beel spreekt
Terwyl prof. Asselbergs sprak,
was de minister-president de zaal
binnen gekomen en, nadat hij door
mr. dr. Th. Speetjens, voorzitter
van Limburg's Volksherstel, die in
den middag het congres leidde, was
begroet, betrad dr. Beel het
spreekgestoelte, om uiting te geven
aan de gevoelens van waardeering
van de regeering voor het streven
in de zuidelijke provinciën voor het
gezin, zooals dat tot uiting komt
op dit congres. Zonder gezonde ge
zinnen, aldus dr. Beel, is het voor
de regeering practisch onmogelyk
het welzijn van het volk te be
reiken. Tenslotte sprak de minister
president den wensch uit, dat deze
dag een uitgangspunt zal zijn voor
verdere actie in dit opzicht. De
regeering blijft met groote belang
stelling uw arbeid volgen en zal
zich daardoor geschraagd voelen.
INSTELLING VAN
EEN GEZINSRAAD
Vervolgens werd een resolutie aan
genomen, waarin de meening werd
uitgesproken, dat de regeering dient
te bevorderen de totstandkoming en
instandhouding van een Gezinsraad,
gebaseerd op de verschillende levens,
beschouwingen in den lande, waar
van de leden krachtens hun plaats
in en hun contact met het vrije
maatschappelijke leven deskundig
zijn op het gebied van de gezins
politiek, aan welken raad de regee
ring advies vraagt in alle vraag
stukken, de gezinspolitiek betreffen
de en welke raad ook eigener be
weging over deze materie aan de
regeering advies kan uitbrengen.
Nadat de voorzitter voorlezing had
gedaan van telegrammen van aan
hankelijkheid en trouw aan H. M.
de Koningin en Prinses Juliana,
werd het uitstekend geslaagd con
gres besloten met een enthousiast
gezongen Wilhelmus.
Up net Binnenhof te s-Uravenhage werden gisteren Amerijcaansche
onderscheidingen uitgereikt aan ZO Nederlandsche piloten-helpers.
De eerste van de tien Constella
tions, die de K. L. M bij de Lock-
heedfabrieken heeft besteld, is gis
teren op Schiphol aangekomen. Een
fabrieksbemanning heeft het toestel
naar Europa overgevlogentenge
volge van pech moest in Shannon
(Ierland) een dag worden overge
bleven, zoodat men eigenlyk te laat
in Amsterdam was.
Zooals men weet, zullen deze ma
chines op de overzèesche lijnen wor
den ingezet. Ze bieden plaats voor
80 passagiers, terwijl de Skymaster
er 44 kan bergen. Ook zijn ze veel
sneller Een Constellation kan b.v.
in 14 uur naar Amerika vliegen
tegen een DC 4 in 20 uur. De nieuwe
machine zal gaan vliegen op de
New-York-lijn. Merkwaardig is, dat
zy uiterlyk niet den indruk maakt,
zooveel passagiers te kunnen ver
voeren.
Verder was gisteren de Bristol
Wayfarer" te gast op Schiphol. Dit
is een vliegtuig van de Bristol Aero
plane Co. Ltd., dat momenteel een
demonstratievlucht door West-Euro
pa maakt Het biedt plaats aan 32
passagiers doch kan eventueel 40
passagiers vervoeren. Een zuster
machine van de Wayfarer" is de
.Freighter". Dit is een speciaal
vrachtvliegtuig en kan een lading
van 4% ton vervoeren.
De nieuwe vogels trokken op de
steeds drukker wordende Amster-
damsch© vlieghaven veel belang
stelling.
Na 8 September zulLci. geen bon
nen voor batoypakketten meer wor„
den uitgereikt.
Zij die nog in het oezit zijn van
zuik een bon kunnen dezen nog tot
en met 14 September a.s. fij een
winkelier inleveren. Binnenkort zul
len nadere mededeelingen volgen be
treffende een nieuwe regeling krach_
tens welke men de artikelen welke
in het babypakket worden verstrekt,
kan verkrijgen
RAPPORT OVER NED. UNIE
Naar wij vernemen is de op ver
zoek van het Driemanschap door
prof. ir. W Schermerhorn benoem
de commissie gereed gekomen met
haar rapport over de Ned. Unie en
haar driemanschap.
Te Utrecht werd gisteren en
vandaag de buitengewone Ver
bondsvergadering van de Ned.
Katholieke Arbeidersbeweging ge
houden, die noodig was, zooals de
heer A. O. de Bruijn In zijn
openingsrede meedeelde, omdat ln
verschillend opzicht een achter
stand van Vijf jaren Ingehaald
moet worden en practisch ver
wezenlijkt, hetgeen In den loop
van de jaren theoretisch moge
lijk werd geacht.
Verheugende cijfers kon de Ver
bondsvoorzitter noemen omtrent den
„hoorbaren" groei van de N. K. A.,
zooals hij het uitdrukte. Het ge
zamenlijk ledental der vakbonden
bedroeg 1 April 1946 201.187op 1
Mei 206.588; 1 July 210.441, terwijl
de voorloopige cijfers van 1 Aug.
een ledental geven van 217.200, dat
daardoor is gekomen op 123 pet.
van het aantal leden per 1 April
1941, het laast bekende cijfer van
voor de opheffing.
De Diocesane bonden noteerden
1 April j.l. gezamenlijk 170.020, en
thans ca. 185.500.
Deze groei, die ook bij andere
katholieke organisaties voorkomt, is
het meest duidelijke antwoord van
het katholieke volk van Nederland
op het z.g. ,,doorbraak"-streven,
dat een volkomen mislukking is ge
worden. Het blijkt in het bijzonder
uit den gang van zaken met de z.g.
Eenheidsvakcentrale, welke tenge
volge van de meest fatale twee
dracht, in staat van ontbinding
schijnt te verkeeren.
Die doorbraak-poging is op zich
zelf niet erg, integendeel, de ver
houdingen zijn in een klaarder licht
geplaatst.
De N. K. A. zal met het huidige
kabinet zooveel mogelijk samen
werken, waarvoor het regecrings-
program een goede basis biedt.
Er is reden om aan te nemen,
dat de opvatting der regeering
nopens de komende sociaal-econo
mische ordening voor een zeer
belangrijk deel met het standpunt
der N. K. A, overeenstemt en het
schijnt aannemelijk, dat overeen
stemming mogelijk is met het cen
trale orgaan van het georganiseer
de bedrijfsleven: de Stichting van
den Arbeid.
Verblijdend is dat de regeering
uit eigen initiatief bij de Stichting
van den Arbeid het ontslagrecht
aan de orde heeft gesteld.
Geen enge loonpolitiek
Het wel en wee van het volk
hangt af van de waarde, welke aan
den arbeid van de werkers moet
worden gehecht.
Die waarheid moet ook worden
aanvaard door de regeering en haar
orgaan, het college van rijksbemid
delaars. De arbeiders hebben niet
de minste behoefte aan de staking
om de staking, maar de uiteindelijke
loonvaststellers dienen niet tot ver
zet te prikkelen door het voeren van
een te enge (loon-)politiek. Men
dient niet uit het oog te verliezen,
dat de materieele positie van de
arbeiders, de voortbrengers van al
len rijkdom, veel te wenschen over
laat, waarbij vooral de nood van
de groote gezinnen duidelijk in het
oog springt. Het consumenten-
crediet is er nog niet en blijken
moet, of men onze arbeiders, zonder
uitzicht, in de schuld drijft.
De ouden van dagen, en blijven
de invaliden zullen eenigermate ge
holpen worden, maar het duurt alle
maal zoo lang en laat men ook de
Indische en Nederlandsche ge-
pensionneerden niet vergeten. Ook
ten aanzien van de verbetering der
kinderbijslagregeling heeft snel han
delen een dubbel effect.
Aan dit alles schenkt de N. K. A.
haar aandacht, maar de culturéele
belangen der leden en hun gezinnen
mogen daarbij niet veronachtzaamd
worden. Zoo wordt binnenkort de
3-jarige school voor sociale- en
economische ontwikkeling geopend
en staat de inrichting van een eigen
cultuurcentrum op het program.
Het N.A.F.-lidmaatschap
Bjj de algemeene beschouwingen
werd o.m. medegedeeld, dat wat
het lidmaatschap van de Party van
den Arbeid betreft, het bestuur zijn
standpunt handhaaft, dat tot roye
ment overgegaan kan worden.
Naast het Kan. v. Sehaik-fonds
voor steun aan priester-studenten,
heeft het bestuur besloten de op
richting voor te bereiden van een
studiefonds, waaruit in de daarvoor
geëigende gevallen aan ledeneen
bijdrage zal worden gegeven in de
studiekosten van hun kinderen
Over dit vraagstuk hield de eco
nomisch adviseur van het Verbond,
prof. dr. J. R. M. v. d. Brink, een
voordracht.
Een der oorzaken van de spanning
tusschen loonen en pryzen is de
onevenwichtige ontwikkeling van
loonen en prijzen, maar de diepste
oorzaak is de geringe productie.
Een algeheele wegneming van deze
spanning is slechts mogelyk door
de gezameniyke krachtsinspanning
van alle in het bedrijfsleven werk
zame personen, bevrucht door doel
matige maatregelen van de over*
heid, zoo luidde spr.'s eerste con
clusie
H t tweede punt van een resor
lutie, die de vergadering werd voor
gelegd, vroeg ter bevordering van
de productie, maatregelen, waar
door het aantal voor het bedrijfs
leven beschikbare personen weder
om meer in overeenstemming wordt
gebracht met de voor den oorlog
bestaande verhoudingen, het aantal
zichtbare en „onzichtbare" werk-
loozen wordt verminderd en da
arbeidsproductiviteit op een hooger
niveau wordt gebracht.
Vooral noodzakeiyk is verbetering
van de kinderbyslagregeling, waar
bij prof. v. d. Brink zich voorstan
der verklaarde van het plan om den
kinderbijslag te brengen van 2.40
op 3.60 per kind per week, terwyl
voor het tweede kind een tijdelijke
duurte-toeslag van 3.60 per week
wordt gegeven. Men dient zich
daarbij in te stellen op het gemid
delde gezin, een gezin van twee
kinderen. Juist by middelgroote en
groote gezinnen is de spanning het
sterkst. De kosten per kind worden
thans geraamd op 5 per week.'
Derde loonronde.
De resolutie noemde tenslotte eén
„derde loonronde" noodzakeiyk,
zoodra het uiteenloopend tempo van
de ontwikkeling van loonen en kos
ten van levensonderhoud een daling
van het reëele arbeidsloon zou be-
teekenen, of reeds zou hebben te
weeg gebracht.
Het Verbondsbestuur werd, gezien
de ged&chtenwisseling hierover, ge
machtigd, zoo noodig in overleg
met den sociaal-economischen raad,
de nadere redact* vea recelutie
vast te stellen, v.