Sinister
Russisch
werk
G
„NABUUR"
H
ONS LAND en DUITSCHLAND
DE COMMISSIE-GENERAAL
VERTROKKEN
in de „Metro
Gezinsmaand
Memorandum
gereed
Voor het vertrek
Spionnage
in Canada
October
N.V.V.-E.V.€.
ONGSLAGEN
Zeeliedenfctaking
opgeheven
68ste JAARGANG
ZATERDAG 14 SEPTEMBER 1946
No. 20112
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
het IJZEREN scherm
IN DE AMBASSADE
Met en zonder corruptie
ALS ANTWOORD AAN
BYRNES
FUSIE PER TREKSCHUIT
Ook de Oostkust accoord
over loonen
STRIJD TEGEN INFLATIE
Minister Beel hoopt hem te
winnen
Een onderhoud met Z.Exc. M. J. M. van Poll
Prof. Schermerhorn:
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DIRECTEUR: J. KUIJPERS
ALGEMEEN REDACTEUR DIRECTEUR: J KUIJPERS HOOFDREDACTEUR
H A PAALVAST MGR. "DR. J. W I T L O X
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: BROERSVEST 8, SCHIEDAM, TEL. 68804 - ABONNEMENTSPRIJS 3.25 P. KWARTAAL, 1.10 P. MND., 0.26 P. WEEK
j"ET rapport van de Canadeesche com
missie van onderzoek naar de Russische
spionnage in Canada bracht een aantal
ontstellende bijzonderheden aan het licht.
Niet alleen Russen namen aan dit werk
der duisternis deel, maar evenzeer menig
Canadees, die zooals het in de bolsjewist!-
sche terminologie heet, „in het net" was
gevangen. Er kan geen twyfel aan bestaan, verklaart het rapport, dat
de zeer vaak geslaagde pogingen om geheime of vertrouwelijke inlich
tingen te krlfg«n» n'et als toevallige of geïsoleerde feiten mogen worden
beschouwd
Het waren niet alleen daden van
over.ijverige sovjet-ambtenaren,
die bun eigen regeering wenschten
in te lichten. De geheele uitbouw
van deze organisatie in Canada
teas het resultaat van een lang
durige voorbereiding bij een
trouwen bondgenoot en helper mid-
den in oorlogstijd door ervaren
mannendie naar Canada waren
gekomen met het vooropgezette
doel om spionnage.werkzaamheden
te verrichten, en die alle te hunner
beschikking staande hulpmiddelen
gebruikten om, met of zonder cor
ruptie, de hun toegewezen taak te
vervullen.
Menigeen van deze mannen was
ongetwijfeld perfect getraind in de
organisatorische methoden van
spionnage en vijfde colonne en in de
politieke en psychologische methoden
van het „kringen trekken."
Gouzenko zelf, de man die het
onderzoek aan het rollen bracht,
kwam voort uit de komsomol (de
communistische jeugdorganisatie),
had, na door de N. K. V D ide
opvolger van de beruchte gepoe)
getest te zyn, een geheime training
school doorgemaakt; was daarna
bij de hoofd-afdeelmg van den in
lichtingendienst van het Roode Leger
in Moskou geplaatst, waar hij de
code-telegrammen naar en uit veie
landen moest ontcijferen Eerst
daarna was hij, na nieuw én uiter
mate streng onderzoek naar Canada
gezonden. Aan opleiding voor „het
vak" had het hem dus niet ont
broken.
IN DIEP GEHEIM
Tijdens het verhoor deelde Gou
zenko mede, dat het geheele spion-
nagewerk in het diepste geheim
werd verricht. Hy woonde met zijn
gezin in een particulier huis in
Ottawa, maar werkte in een kamer
van de ambassade; in een vleugel
waarvan de ingang met een dubbe
le yzeren deur was afgesloten,
terwyl de «vensters met zware ijze
ren spijlen en stalen luiken waren
beschermd. In een stalen safe in
deze kamer werden 's avonds alle
geheime verdachte documenten
opgeborgen, welke als ze ten volle
benut waren, In een eigen incinerator
werden vernietigd
In de kamers van deze vleugel
werkten de code-ambtenaren van de
vijf afdeelingen van de ambassade:
de N. K, V. D., de eigenlijke
ambassade, de politieke sectie, de
handelèafdeeling, en de militaire
groep. Ieder dezer afdeelingen zond
haar telegrammen aan de overeen
komstige, instantie te Moskou; aUe
code-ambtenaren werkten volkomen
onafhankelijk van elkaar, leder in
zijn eigen, den anderen onbekende
code.
SCHUILNAMEN
Dezelfde geheimzinnigheid, welke
op de ambassade gehandhaafd werd,
bestond voor de Russen ook in au:
betrekkingen met hun „agenten",
en -voor de agenten in hun onderling
cöntact, „Na lezing verbranden"
stond meestal boven de instructies
van den militairen attaché kolonsl
Zabotin aan de agenten. De ont
moetingen met de agenten (d.w.z.
spionnen) hadden gewoonlijk op
donkere avonden op de hoeken van
straten of in auto's plaats; vaak
werden door „t.usschen-personen" de
besprekingen gevoerd, terwijl steeds
schuilnamen werden gebruikt. Zoo
heette Canada in hun geheimtaal:
Lesovia; de ambassade: de metro;
de N. K. V. D., de geheime Russische
politie: de nabuur; passen werden
als schoenen aangeduid; de partij
in Rusland was: de corporatie; een
wettig „front" .voor illegale activi
teit: een dak, en de spionnagedienst
zelfGisel.
WERKFONDSEN
De fondsen, welke kolonel Zabotin
voor zijn werk noodig had, werden
liefst per diplomatieke post in Cana
deesche dollars uit Moskou gezonden.
Aanvankelijk werden de gelden via
de ambassade verkregen, maar dit
garandeerde geen voldoende geheim
houding, al kon men ze in het begin
verantwoorden, door herstelwerken,
aankoopen van auto's enz.
Zoo is jaren lang in Canada ge-
spionneerd. Want toen kol. Zabotin
als militair attaché in Juni 1943 in
Ottawa arriveerde, was zijn opdracht
niet een spionnage-net te organisee-
ren, maar het werk van zijn voor
gangers voort te zetten en uit te
breiden. Hij heeft zijn taak .,met
eere" vervuld.
Het Landelijk Secretariaat fier
Katholieke Actie deelt ons mene,
dat de komende Octobermaand voor
heel Nederland bijzonder in het tee-
1 11 van de gezinsgedachte geplaatst
zli samenwerking met het I.K.O.
die i-os' van activiteiten ontworpen,
uit.voerU^?nde deze Gezinsmaand ten
zal de KRnWor<len gebracht. Ook
mede werken °P bijzondere wÜze
Mr. A. 3. Cummings van het
Engelsclie blad „News Chroniéle"
schrijft:
„Ik weet niet, of het ministerie
van buitenlandsche zaken het in
drukwekkende memorandum over
de economische betrekkingen tus-
schen Nederland en Dultschland
heeft gezien, welk memorandum
door de Nederiandsche regeering
is opgesteld."
„Dit document handelt direct over
minister Byrnes' kortelings ge
houden pleidooi om Dultschland
als een eenheid te behandelen,
waarover, om met de deur ln
huls te vallen de Brltsche re
geering nog geen meening heeft
te kennen gegeven."
„Door datgene, wat misschien
een gril van het lot schijnt,
is Nederland, dat tot de erg
ste slachtoffers van de Duit-
sche bezetting behoort, van alle
Europeesche landen waarschijnlijk
het minst in staat, om het zonder
economische besprekingen met zijn
vroegeren vijand te stellen".
„De taak, negen millioen Neder
landers in een klein, dichtbevolkt
land een redelijken levensstandaard
te verschaffen, zal niet gemakkelijk
zijn, zoolang Nederlands onmiddel
lijke buur een pauper is."
„De Nederlanders, die zich in hun
groote handelsondernemingen altijd
nijver en zeer competent betoond
hebben, worden gedwarsboomd en
weten niet wat te doen, zoolang zij
de vastgestelde politiek van de groo
te mogendheden in centraai-Europa
niet kennen. De tijd gaat voort en
twee leidende Engelsch.sprekende
groote mogendheden blijven wel ge
vaarlijk achter."
Uit den aanvang van het boven
staande artikel van Cummings zou
men kunnen afleiden, dat de Neder
iandsche regeering in een memoran
dum defimtief haar standpunt ten
aanzien van Duitschland heeft be
paald. Het is het A.N.P. bij infor
matie te 's Gravenhage gebleken,
dat de Nederiandsche regeering, in
het bijzonder naar aanleiding van
de rede vai minister Byrnes, met
groote aandacht het probleem-
Duitschland heeft bestudeerd en dat
dientengevolge verwacht kan wor
den, dat binnen afzienbaren tijd
het Nederlandsch standpunt ter
zake aan de groote mogendheden I mot het
zal kenbaar worden gemaakt. |Tidende"
Minister Jonkman installeert de leden der commissie-generaal Van r.
naar l,: F. de Boer, prof. ir, W. Schermerhorn en Max van Poll,
In een Donderdag te Amsterdam
gehouden bijéénkomst van vertegen
woordigers van N.V.V. en E.V.C.
is vredige overeenstemming ver
kregen over de voorwaarden, waar.
op de fusie tusschen deze twee orga
nisaties tot stand kan -Worden ge
bracht.
Overeengekomen werd, het fusie-
rapport thans ter definitieve goed
keuring aan beider organisatie
instanties voor te leggen. Na be
krachtiging van het rapport zullen
de besprekingen over samensmelting
van de afzonderlijke bonden een aan
vang nemen. Zoodra deze bespre-
kry'gen tot een goed einde zijn ge
bracht, zal een gemeenschappelijk
fusiecongres plaats vinden, tenein
de de nieuwe centrale, het Alg. Ned.
verbond van bedrijfsbonden, te
stichten.
Edgar Warren, direjcteiir van de
Federal Conciliation Service heeft
bekend gemaakt, dat er overeen
stemming is bereikt tusschen de
A. F. L. en de reeders aan de Oost
kust van de Ver. Staten over de
loonen der zeelieden. Zij krijgen
een verhooging van 27.50 per
maand.
Ook aan de Oostkust en aan de
Golf van Mexico wordt het werk dus
door de zeelieden aangesloten bij
de American Federation of Labour
hervat.
„De Nederiandsche regeering doet
al wat binnen haar bereik valt om
inflatie te verhinderen, eenerzijds
door het controleeren ven prijzen en
loonen, anderzijds door een minstens
even krachtige saneering van het
budget. Op deze wijze hopen wy
onze valuta te kunnen veilig stellen
en ik heb goeden grond om te ge-
looven, dat dit ons gelukken zal",
aldus verklaarde onze minister
president, dr. Beel, in een interview
Deensche blad „National
WORD MAAR BROEDER
Wijl van alle vragen een kwestie
wordt gemaakt, stikken we in de
problemen. WaarDy elk vraagstuk,
eer het tot oplossing komt, aan
felle critiek wordt onderwerpen
Toch kan men soms verwonderd
staan, noe menschen voor sommige
aangelegenheden simplistische opios.
singen \Wsten te geven zonder crL
tiek. Het leven in de wereld is van
daag niet gemakkelijk en juist daar.
om kan men vaak de uitdrukking
vernemen: ,,Hy is broeder of ztf
is zuster. Boffers hoor Gelukkige
menschen hoor, want ze zün zonder
zorg".
Denkt men in zijn materialiati-
schen gedachten^ang, dat het broe
der, zuster en zefs geestelijke zijn,
werkelijk zoo eenvoudig is Zij, dia
zoo spreken verlangen zélf heele.
maal niet naar zoo'n gemakkelijk te
ven in de geestelijken staat en bo.
vendien wordt vergeten, dat O. L
Heer deze menschen uitkoos Een
zaak van roeping derhalve, van ver
heven uitverkiezing.
Naast het beantwoorden aan de
vocatie door den candidaat stelt de
geestelijke staat hem nog bijzondere
zorgen genoeg Wel hebben die zor
gen vaak met het materieele niet
veel van doen, terwijl materieele
zorgen, waarvan wij niet kunnen
slapen, der kloosterlingen niet zoo.
veel benauwenis geven. Zij staan op
een andere basis, een grondslag,
dien w;i in de wereld ook meer
moesten klaar maken. Een grond
slag, op Godsvertrouwen en eind.
doel gebaseerd
Overigens komen we voor het
zielenwerk, hier en in den vreemde
nog volop menschen met edelmoe
dige harten tekort In plaats van
den geestelijken stand te bezien
uit den gezichtshoek van: onbezorgd
leven, deden we beter den Heer van
den oogst te bidden om nog veel
meer roepingen. Heilige roepingen
met onvenmoeiden ijver voor de
zielen, met zelfopoffering en zelf
verloochening, den geest van liefde.
Dat is wat anders dan critiek op
geestelijkheid, dat is wat andera
dan: Word maar broeder, want dat
beteekent een „makkie". Al heeft
men geen smaak voor of idee^ om
trent den geestelijken «taat. "eer
bied eischt deze staat. Moeder
Vaughan was beter op de hoogte.
Zij wensehte ai haar kinderen
gewijd te zien aan den dienst des
Heeren. Daarvoor hield zü 1 eiken
dag een uur aanbidding. Het' resul
taat? Haar vijf dochters traden in
het klooster en van acht zonen wer
den er zes priester, onder wie één
kardinaal en twee aartsbisschoppen.
Wie het vatten kan, hij vatte het,
HENK VAN DER MAZE
Met het gewone lynvtiegtuig der K.D.M., dat ook den hoofdvlootaalmoe-
zenier J. F. M. de Sain voor een inspectiereis van circa twee maanden
naar Indië brengt, heeft vanmorgen vroeg het driemanschap de reis
aanvaard om zijn werkzaamheden voor de solutie van het ingewik
kelde probleem te beginnen.
Wij hadden het voorrecht, midden
in de toebereidselen voor het ver
trek en tusschen allerlei zakelijke,
conferenties door, met den heer Van
Roll een kort onderhoud op den val
reep te hebben, waarin wij Z.Exc.
na een gelukwensch met zijn be.
noeming en het ophalen van enkele
oude herinneringen uit het verre
verleden, toen de commissaris-gene
raal zijn eerste schreden op het
journalistieke pad zette bij het z'Ch
pas voor goed ontplooiende „Maas.
bode"-bedrijf allereerst de vraag
stelden, hoe hij eigenlijk zijn nieuwe
taak zag.
Vooropzettend, dat hy uiteraard
maar heel weinig zou kunnen me-
dedeeien over de taak, die de com
missie wacht, wensehte de heer Van
Poll toch met allen nadruk te ver
klaren
Zy ls naar myn gevoelen zoo
ontzagiyk zwaar en moeilijk, dat wy
voor de vervulling ervan niet op
menschenwerk alleen ons vertrou
wen, mogen stellen, maar veeleer
ons OP de wijsheid Gods moeteh ver
laten. Ten zeerste zou ik het daar
om op prijs stellen, wanneer de
katholieken van Nederland het wel
slagen van deze missie in hun ge.
beden zullen blijven gedenken.
U verwacht dus niettemin re
sultaat';
O, de benoeming heb ik met
biymoedigheid aangenomen, wat ik
zeker niet zou hebben gedaan als ik
succes volkomen uitgesloten had ge
acht.
Een schuchtere poging om het ge.
sprek te brengen op de polemische
uitlatingen in de pers der laatste
dagen ter zake van de samenstelling
der commissie, werd kort en goed
afgewezen
Nu de commissie is tot stand
gekomen, dient zy als een eenheid
te worden beschouwd.
En alsof hy zich toch nog even
wilde rechtvaardigen tegenover on-
heusche kwalificaties, liet de heer
Van Poll ons een schrijven lezen
van een der leidende persoonlijkhe
den uit de Indonesische nationale
beweging, dat zich in hooge mate
waardeerend over den nieuw.be-
noemden commissaris-generaal uit
liet.
En hoe gaat het nu met uw
Kamerlidmaatschap? informeerden
wy verder.
Daar heb ik natuurlijk voor
bedankt. Als „verlengstuk van het
opperbestuur" kan ik niet tevens lid
blijven van de volksvertegenwoordi
ging, wier taak immers is op de
gestie van het Opperbestuur toe te
zien.
Onze Kamer-fractie zal u noo-
de zien gaan.
Er is inderdaad veel waars
in de critiek, die het laakt dat de
geheele zorg voor de Indische aan.
gelegenheden op de schouders van
èèn man is gelegd. Het verdiWt ze
ker aanbeveling dat daarin verande
ring wordt gebracht. Evenals de
heer Schermerhorn heb ook ik mjj
echter ter beschikking gesteld om
te zijner tijd weer in de fractie te.
rug te keeren.
Wanneer dunkt u dat dit moge
lijk zal zijn?
Het is niet bij benadering te
zeggen, hoe lang de commissie in
Indië zal moeten blyven. De schat
tingen dienaangaande loopen uiteen
van 3 maanden tot 3 jaar. Naar
myn gevoelen zal er toch zeker wel
één jaar mee gemoeid zyn. Want
ook al is er een accoord getroffen
tusschen beide partyen, dan zal de
aanwezigheid der commissie waar.
schynlljk noodig blyven voor de uit
voering der voorbereiding van de
nieuwe rechtsorde. Zooalg bekend,
heeft zy het recht den luit..-G. G.
van advies te dienen en kan «y al
dus ten deele treden in de fujictie,
die vroeger de Raad van Indië ver
vulde om den luit.-G.-G. bij -zyn
veelomvattende werkzaamheden ter
zyde te staan, ook al is haar
strikte taak afgeloopen. Zy neemt
op uitnoodiging van den heer Van
Mook haar intrek in het palei»
Ryswyk te Batavia dat in de on-
middellyke nabyheid van het paleis
Noordwyk, de residentie van den
G.-G., is gelegen.
Het onderhoud werd al voor dn
tweede maal gestoord en wy ba.
grepen, dat het onze tijd was. Wn
namen ylings afscheid met een:
Goede reis en Gods zegen, Ex.
cellentie
L. H.
,-Wy gaan inderdaad naar Indo
nesië met den vasten wil, om»
gedragen door de groote meerder
heid van het Nederiandsche volk en
met een vaste parlementaire meer
derheid achter ons, aan de verhou
dingen, zooals ze zijn gegroeid, een
zoodanige wénding te geven, dat
daaruit ook voor de vérdere toekomst
zegeningen, zoowel voor Indone.
sië als voor het Nederiandsche volk,
kunnen volgen."
De heer Van Poll:
„Niet zonder zorg, maar toch met
vertrouwen, aanvaard ik de my
opgei.-.Ie taakde blijvende ver
zoening van twee gebiedsdeelen.
opdat binnen afzienbaren tyd dei
reeds begonnen symbiose tusschen
Nederland en Indonesië tot een
machtige samenwerking moge be
klijven."
De heer De Boer:
„Ik ga met optimisme naar Indo
nesië, omdat mij gebleken is, dat
sedert het begin van dit jaar ook
in Indonesië, andere en betere stem
ming ten opzichte van dit vraagt
stuk is gekomen. De hartstocht»
die oorspronkelyk hoog oplaaide, ij
aan het bedaren en ook in Indonesië
heerscht de wensch naar samen
werking, waarby te constateeren is,
dat in het algemeen elk gevoel van
haat afwezig is."
De minister-president:
„Ik hoop, dat de commissie-gene
raal er in zal slagen de sfeer van
vertrouwen, die noodzakeiyke basis
vormt voor het welslagen van haar
opdracht, te scheppen Vol vertrou
wen zie ik de naaste toekomst
tegemoet. Het wil mij voorkomen,
dat er alle reden is voor optimisme.