°pfH
ACHTER DE
bij
SCHERMEN
de Prijscontrole
Mgr. dr. J. M. H. BUCKX f
Geen erkenning van SJAHRIR
De troepenuitzending naar Indië
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
bureaux voor redactie en administratie: broersvest 8, schiedam, tel. 68804
De vliegramp bij
Gander
Eieren-vervoer
verboden
bezoek
Seyss' vrouw
DE DUBBELGANGER. Wandeling met hindernissen
68ste JAARGANG
MAANDAG 23 SEPTEMBER 1946
No. 20113
DE SPIERING EN DE
KABELJAUW
Driehonderd pagina's
DE 18 OVERLEVENDEN
GEBORGEN
Nog een toestel neergestort
EEN GERUCHT EN EEN
TEGENSPRAAK
HEILIGE VADER PRIJST
ZWITSERLAND
Democratie als vrucht van
ondervinding
Maxima voor pluimvee
vastgesteld
Demonstraties eischen een
slachtoffer
ROSENBERG SCHRIJFT
HARDER DAN OOIT
DE BEAMBTEN-STAKING
IN FRANKRIJK
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DIRECTEUR: J. KUIJPERS
ALGEMEEN REDACTEUR
H. A. PAALVAST
HOOFDREDACTEUR
MGR. DR. J. WITLOX
ABONNEMENTSPRIJS 3.25 P. KWARTAAL, 1.10 P. MND., 0.26 P. WEEK
voorschriften
De Prysbeheersching en -controle
zijn niets nieuws Reeds vóór den
oorlog, in 1939, toen de Prijsopdrij-
vings- en Hamsterwet van kracht
werd' is er een begin mee gemaakt.
Maar intusschen is deze aangelegen
heid er niet eenvoudiger op gewor
den. Het periodiek „De Prijsbeheer-
sching", waarin de verschillende
voorschriften zijn opgenomen, legt
daarvan met 300 bladzijden van 3
kolommen getuigenis af.
De Prijscontroledienst js ongetwij
feld de af deeling van de Prijsbe-
heersching, welke het meest met
het publiek in aanraking komt er-
dientengevolge het meest de aan
dacht trekt. Het is daarom, dat wij
in on«ze artikelen ons hoofdzakelijk
met dezen dienst zullen bezig hou
der
Na de bevrijding begon ln ons
land de eigenlijke prijscontrole om
streeks Juli-Augustus 1945, hoewel
het nog enkele maanden heeft ge
duurd. alvorens de zaak goed op
gang kwam.
Aanvankelijk bestond de Contro
ledienst uit twee groepen, waarvan
de eerste zich in het bijzonder be
zig hield met de controle bij impor
teurs, groothandelaren, fabrikanten
en dergelijke, terwijl de tweede
meer was ingesteld op de controle bij
den kleinhandel, op markten e d.
In April van dit jaar is echter
besloten, de beide groepen in één en
kelen controledienst te vereenigen.
Daardoor werd een centrale, dus be
tere, documentatie en dientengevolge
een betere voorlichting van de amb
tenaren mogelijk. Er kon een z.g
..Planningbureau" worden gevormd,
dat al heel wat onrust onder de
priisovertreders heeft veroorzaakt
Op dit bureau komen namelijk
gegevens en inlichtingen, waarover
de verschillende ambtenaren de be
schikking krijgen, samen en aan de
hand daarvan worden plannen ont
wapen om op een bepaald gebied
in een bepaalden tak van bedrijf
ens met extra kracht toe te slaan.
Een sneeuwbal-proces
onderzoek bij een bepaald be-
leidt vaak tot belangwekkende
ntdekkingen van ontoelaatbare prac-
•Iken elders Bij een onderzoek m
®en restaurant b.v becijferde een
controleur, dat den laatsten tijd
Vermoedelijk 2341 kg vleesch,
14.454 eieren en 350 kg. sinaasappe
len zwart" waren geserveerd. Heel
Wat leveranciers zijn toen op on
aangename wijze aan hun vroegere
verkoopen herinnerd Een onder
dek bij 'n schoenenwinkel vestigde
"e aandacht op een „zwarte" auto
leidde tot de ontdekking van
een uitgebreiden zwarten handel op
dit gebied Een handel in „zwarte
auto's leidde weer tot de ontdek
king van een handel in valsche rij
vergunningen en dit bracht het on
derzoek weer op een geheel an
der terrein. Met een spiering vangt
de Prijscontrole vaak een kabel
jauw
Inlichtingbronnen
War zijn nu eigenlijk de bronnen
van informaties, die tot controle of
tot vooraf beraamde groots opge
zette acties leiden?
Op de eerste plaats zijn daar na
tuurlijk de klachten, welke van alle
kanten binnenkomen. Ruw geschat
zijn het er eenige duizenden, weike
maandelijks, vooral van de zijde van
het publiek, bij de verschillende bu
reaux van den Prijscontroledienst
worden ingediend Deze klachten zijn
van zeer uiteenloopenden aard, ook
Wat de sociale belangrijkheid betreft
..Zwarte borrels" komen vrij veel
voor. maar ook textielklachten Zij
«omen uit alle rangen en standen
Jr\ de samenleving, geschreven met
vouSftL ?olde hardel in gekruide
maar ook uitmuntend ge-
soma roeren<T weer
geladen met cynlschen spot. vaak
yonder naamsv.mi0^;n(,
Wikken en wegen
Indien de controledienst alle
klachten prompt en stuk voor stuk
zou willen behandelen, zou het ap
paraat eenige malen grooter moe
ten zijn Of de resultaten in dat ge
val - indien Iedere klacht terstond
werd onderzocht - echter grooter
zouden zijn dan thans het
fa echter de vraag. De controle
dienst gaat na, wat op een bepaald
moment het belangrijkste is. Een
klacht over ©en zwarten borrel kan
geen voorrang hebben boven eer
klacht over levensmiddelen of tex
tiel Bovendien mogen de klachten
ken, al zijn er gevallen, die een
direct ingrijpen noodzakelijk maken
De controledienst bekijkt de klach
ten anders dan degenen, die ze in
dienen. Een klacht kan immers een
algemeene aanwijzing bevatten Dat
maakt, dat zij soms van veel meer
belang is dan de klager kan ver
moeden. Vaak ook kan het noodig
zijn, niet terstond naar buiten te
doen blijken, dat den controledienst
iets in het oor is gefluisterd en dat
hij iets in zijn schild voert. Dit
laatste zou onmiddellijk bekend
worden, in-dien met man en macht
een bepaalde actie werd ingezet,
onopvallend rondneuzen is dikwijls
veel verkieslijker
Het spreekt vanzelf, dat het voor
de klagers niet altijd pleizierig is,
als aan hun klacht niet prompt ge
volg wordt gegeven, maar er zijn
nu eenmaal vaak practische en tac
tische bezwaren tegen een directe
actie Bovendien dienen de klagers
te denken, dat niet elk geval zoo
eenvoudig is op te lossen, als men
wel denkt.
ver de vele en groote moeilijk
heden, waarvoor de controledienst
zich bij zyr> opsporingswerk ziet ge
plaatst, in een volgend artikel
Over de Prijsbeheersching, dt 2
2 Prijscontrole en alleswat me2
deze kwesties samenhangt, w
2 reeds heel wat geschreven. Et
bestaat nu eenmaal van de zijdt 2
2 van het publiek groote belang
stelling voor, welke zich uit 2
waardeering en afkeuringTocl
2 vraagt men zich wql eens af 2
of er niet minder zou worden ge- 2
2 praat en geoordeeld - en zeet
2 zeker minder ver-oordeeld Z
indien de groote massa wat meet 2
2 wist van de prijzencontrole, van
2 de moeilijkheden, waarmede zij 2
te kampen heeftmaar ook van 2
2 haar ervaringen en successen2
2 ne directeur.generaal van de
2 Prijzen is zoo welwillend ge- 2
2 weest ons toe te staaneens een
2 kijkje achter de schermen te 2
nemenHet resultaat van onze 2
2 bevindingen hebben wij vastge2
2 legd in enkele artikelenwelke 2
2 wij in ons blad zullen publicee-
2 ren2
Ce achttien overlevenden van het
bij (Jander verongelukte Sabena-
vliegtuig, zyn thans allen ln het zie
kenhuis aldaar opgenomen. Het
vliegtuigwrak wordt door deskundi
gen onderzocht.
Alle overlevenden zijn ernstig of
vry ernstig gewond. De meesten
hebben brandwonden of ontvellin
gen. vaak aan het gelaat, opgeloo-
pen. Enkelen braken ledematen. De
stewardesse, Jeaen Rooke, verkeert
in levensgevaar. De heer Gilbert Pe
rier, bedrijfsdirecteur van Sabena,
vloog Zondag over de plaats des on-
heils. Zijn vrouw en oudste dochter
zyn vermoedeiyk bij het ongeluk
om het leven gekomen.
Naar de oorzaak van het onge
luk zal een onderzoek worden inge
steld. Het staat nog niet vast, of
de overleden slachtoffers per vlieg
tuig naar een kerkhof worden ver
voerd of ter plaatse zullen worden
begraven.
'n Transportvliegtuig, RAF.Dakota
van Canada, met persvertegenwoor.
digers en filmoperateurs aan boord,
is by het vliegveld van Gander
neergestort. Het ongeluk liep goed
af. Geen der inzittenden kreeg ver
wondingen. De machine werd be
schadigd.
MINISTER LIEFTINCK
TE NEW-YORK
Minister Prof. P. Lieftinck is gis
teren te New York aangekomen
In den namiddag is hij naar Ottawa
doorgereisd voor een officieel bezoek
aan de Canadeesche regeering en
zal zich Woensdag naar Washington
begeven voor het bywonen van een
vergadering van den raad van be
stuur van de wereldbank en het we
reldfonds. Volgens ANP-Aneta, ver
klaarde Minister Lieftinck, die ver
gezeld was van het plaatsvervan
gend bestuurslid van de bank, den
heer A. M_ de Jong, niet voor eenige
andere regeeringsaangelegenheid in
Amerika te zyn.
Mgr. dr. J. Af. H. BUCKX f
In het Missiehuls der Priesters
van het H Hart van Jesus te Sit-
tard is Zondagmorgen om 4.40 uur
overleden Z. H. Exc Mgr. dr J.
M. H Buckx, titulair bisschop
van Doliche, oud-apostolisch Vi
caris van Finland en oud-provin
ciaal der Ned provincie van de
Congregatie der Priesters van het
H. Hart van Jesus
Johannes Michael Hugo Buckx
werd 6 Aug. 1881 te Born (L.) ge
boren, legde in 1901 zijn H. Profes
sie af in de Congregatie der Pries
ters van het H. Hart van Jesus en
werd in 1906 te Rome priester ge-
"wijd Spoedig daarna werd hij mat
Pater J. van Gysel naar Finland
gezonden om daar een missie te be
ginnen. Daar arbeidde hij onder de
kath. Foolsche en Lithausche solda
ten en onder de weinige Finsche
katholieken totdat de vervolgingen
van den kant der Russen hem in
1911 noopten het werk op te geven.
Op uitnoodiging van Mgr. Bitter
aanvaardden de Paters een werk
kring in Zweden, vanwaar Pater
Buckx in 1916 naar Nederland te
rugkeerde Hij werd toen achtereen
volgens professor in de moraal
theologie te Liesbosch-Prlncenhage,
rector te Bergen op Zoom en Pro
vinciaal Overste. Nadat Finland
zich van Rusland losgemaakt had
en vrijheid van godsdienst afkon
digde, bleek Pater Buckx de aange
wezen man te zijn om de betrek?
kingen tussehen de jeugdige repu?
bliek en den H. Stoel te regelen.
Nadat in 1920 het Apostolisch Vica
riaat van Finland was opgericht,
werd Pater Buckx in 1921 benoemd
tot Apostolisch Administrator en in
1923 tot Apostolisch Vicaris Den
15en Augustus 1923 werd hij' door
Kardinaal van Rossum te Helsinki
tot bisschop geconsacreerd.
De grootste verdienste van Mgr
Buckx is geweest het regelen van
de betrekkingen tussehen Finland
en de Katholieke Kerk. Daarbij
heeft hij de inwendige organisatie
van het Vicariaat krachtig ter hand
genomen
De Pontificale uitvaart zal plaats
hebben op Donderdag 26 September
om 10 uur in de Christus Koning
kerk te Leyenbroek-Sittard,
Volgens een bericht van de ,,Ass.
e?s- zou Ned commissie-gene
raal den republikeinschen autoritei
ten informeel hebben medegedeeld,
dat zij voornemens is he«t gezag
van de regeering-Sjahrir over Java
en bumatra te erkennen De voor
zitter van de commissie-generaal
prof Schermerhorn, heeft echter
officieel verklaard, dat „de bewe
ring van de wereldpers en radio,
dat de commissie-generaal tegen
over vertegenwoordigers van de re
publiek zekere informeele, politieke
beloften zou hebben gedaan, op
zuivere fantasie berust."
„Tot nu toe", aldus prof. Scher
merhorn, ,,is het eenige contact,
dat de partijen hebben gehad, een
onofficieele bespreking tussehen de
heeren Schermerhorn, Van Mook
en Soedarsono, den republikein
schen minister van binnenlandsche
zaken, geweest, waarbij uitsluitend
problemen t.a.v evacuatie, het stop
zetten der vijandelijkheden en den
technischen kant van de hervatting
Z. H. de Paus heeft een radio
rede gehouden tot de Zwitsersche
Katholieken, waarin hij o.m. zeide,
dat de ware vryheid die is, welke
het belijden en in practyk brengen
van waarheid en gerechtigheid, vol
gens de goddelijke voorschriften en
in het algemeen belang, waarborgt.
Na hulde te hebben gebracht aan
Zwitserland voor de edelmoedigheid,
die het tegenover de slachtoffers
van het wereldconflict heeft bewe-
zea' zeide de H Vader, dat daar,
waar andere landen hun kracht en
scheppende macht zochten in het
h T 8™,6' Zwitserland die vond
menwerJT® van hartelijke sa
menwerking tussehen de verschil
lende groepen der bevolking!
De Paus voegde hieraan toe dat
het Zwitsersche volk trotseh la op
het democratisch karakter van zijn
land en hi) noemde dit terecht, om
dat zijn democratie niet kunstmatig
biet te zeer. en z— zeW niet uit- gewrocht is, maar de vrucht is van
sluitend, individueel worden beke-de ondervinding gedurende eeuwen.
der besprekingen ter sprake zijn
gekomen.
Lord Killearn heeft op den eer
sten dag van zijn verblijf te Batavia
gebracht zich een duidelijk beeld
van den toestand te vormen. Hij
had een onderhoud met denrepu
blikeinschen minister van binnen
landsche zaken, dr. Soedarsono, bij
wien zich later nog Oetoyo voegde
Later had lord Killearn een ont
moeting met den geallieerden op
perbevelhebber, generaal Eric Man-
sergh, en den Amerikaanschen di-
plomatieken vertegenwoordiger,
Walter Foote.
Voorts zou hij de leden der com
missie-generaal ontmoet hebben.
Met ingang van Zaterdag jl. is het
vervoer van eieren verboden. Tot nu
toe was het vervoer van geringe
•hoeveelheden (tot 25 stuks) ook aan
particulieren zonder vergunning toe
gestaan. In het vervolg zullen
slechts eieren mogen worden ver
voerd, welke door de vereischte for
mulieren zijn gedekt
In de maatregelen ten aanzien
van het houden van pluimvee is ook
een vereenvoudiging gekomen. Vol
gens de oude bepalingen mocht
iemand alleen pluimvee houden,
wanneer hij in het bezit was van
een door het bedrijfschap voor
pluimvee en eieren afgegeven ver
gunning. Thans mogen particulieren
zonder vergunning ten hoogste tien
stuks pluimvee aanhouden
Voor personen, die een landbouw
bedrijf exploiteeren, mag dit totaal
de vijftig stuks niet overschrijden.
Voor hen, aan wie in 1946 een kui
kentoewijzing werd uitgereikt voor
130 kuikens, mag het aantal zonder
vergunning te houden stuks pluim
vee maximaal 75 stuks bedragen.
Op overeenkomstige toewijzingen
voor 200 kuikens mogen thans 125
stuks pluimvee worden gehouden
Een groot gedeelte van de mili
tairen, de naar Indië zullen wor
den uitgezonden en verleden week
van het inschepingsverlof niet
waren teruggekomen, heeft zich
alsnog bedacht en is naar de
onderdeden teruggekeerd.
Aldus deelde generaal Krnls ln
een nieuwe radio-toespraak over
deze aangelegenheid mede, waarin
hy speciaal 'n beroep deed op de
familieleden der uit te zenden sol
daten om mede t© werken, dat
deze het hoofd koel houden en hun
verstand gebruiken.
Intusschen gaat de propaganda
uit zekere kringen tegen de uitzen
ding voort. Zaterdagavond werd in
Amsterdam op verschillende punten
in de binnenstad herhaaldelijk ge
tracht tot demonstraties te komen.
Politie en militaire politie grepen
echter in, voordat zich ergens een
stoet kon vormen.
Dit ingrijpen verliep echter niet
altijd even rustig. Op enkele plaat
sen moest met kracht warden opge
treden en er vielen zelfs eenige
schoten. Op den Haarlemmerdijk is
daarbij een militair, die aan de som
maties der militaire politie om door
te loopen weigerde te gehoorzamen,
zoodanig getroffen, dat hij aan zijn
verwondingen is overleden.
Seyss Inquart heeft Zaterdag
voor de eerste maal in de gevan-
genis bezoek ontvangen van zijn
vrouw, die uit Salzburg arriveerde.
Frau Seyss was de laatste van de>
vrouwen van de beschuldigden, die
aankwamen. Zy was vergezeld van
haar oudste dochter. Kort voor haar
is de vrouw van Kaltenbrunner, die,
evenals Frau Streicher, in politieke
gevangenschap vertoeft, naar Neu
renberg gebracht.
Seyss Inquart's activiteit in zyn
cel wordt wellicht nog overtroffen
door die van Rosenberg, die dag en
nacht schrijft aan memoires en be
schouwingen over Oost-Europa,
waarin hij precies dezelfde gedach-p
ten blyft vertolken, die zijn neer
gelegd in zyn „Mythus"
Rosenberg hoopt, dat de werken,
die hij thans schryft, na zyn von
nis zullen worden gepubliceerd en
hy beschouwt ze niet alleen als een
geestelyke, doch ook als een mate-
rieele nalatenschap.
Frau Rosenberg neemt niet deel
aan de gezamenlyke m&altyden van
de familieleden van de beschuldig
den, „omdat zij geen eten wenscht
te aanvaarden van de bezetters, die
haar man gevangen houden". Zij
heeft ook het haar ter beschikking
gestelde kwartier niet willen be-»
trekken en heeft zelf onderdak in
Neurenberg gezocht.
De staking van de ambtenaren
van het Fransehe ministerie van
financiën is aanzienlijk uitgebreid
en schijnt zoowel te Parijs als in de
provincie volledig te zijn, aldus een
woordvoerder van de ambtenaren?
organisatie
De vakvereeniging voor politie,
personeel in Frankrijk heeft beslo
ten Woensdag aan de staking van
het overheidspersoneel deel te ne
men. De bank- en beursbedienden
in Noord-Frankrijk hebben besloten
heden Maandag in staking te gaan.
W'atl<UYt?£*
19. ,,Ik geloof," zei Tobias op be.
denkelijken toon" dat ons moei
lijkheden te wachten staan Uit
dien wagen blijkt wel, dat de ben.
de ons op de hielen zit en dat het
slechts een kwestie van tiid is
of„Inderdaad een kwestie
van tud'viel Binky hem in da
rede en hy wees op ztjn polshor
loge. ,,en die tiid zal nog vijf minu
ten zijn!'' „Juist!" zei Tobias „en
daarom wou ik je nog het volgende
zeggen. Ik zit in moeilijkheden ga
lij nu terug en haal de politie dan
blijf ik hier wachten Om
door die bende gepalet te worden!
Neen. Tobias, dat nooit! Samen
uit! Samen thuis of samen gepaktF®
Tobias hoorde deze woorden met
een verheugd gemoed aan. „Oké.
Binky eerlijk gezegd had ik niet
anders verwacht. Kom laten MM
verder gaan".