ACHTER DE SCHERMEN
Textiel- en Detailhandel
Amsterdamsehe stakers
bij de Prijscontrole
hervatten heden het werk
Menschen in nood
200 CHÏNEEZEN
GEDOOD
WOENSDAG 25 SEPTEMBER 1946
PAGINA 5
NOODZAKELIJK
Tendenz om winst te stellen
boven algemeen belang
Ned. haring naar Rusland
MEER INSCHAKELING
GEWENSCHT
HET TROEPENTRANSPORTSCHIP NAAR
INDIE VERTROKKEN
NA CCNELICT MET
INDONESIËRS
Wapengeweld in
Zuid-Perzië
III (slot).
PRODUCTIEREGELING
Er zijn, zooals wij reeds in ons
vorige artikel opmerkten, zeer vele
goederen, die tegen te hooge prijzen
■worden verkocht, zonder dat er van
zwarten handel wordt gesproken.
Het betreft hier artikelen, die op
een bepaald moment bijzonder
echaarsch worden of waarnaar op
een gegeven oogenblik 'n toenemen
de vraag bestaat.
Toen er bijvoorbeeld eenigen tijd
geleden suikerschaarschte dreigde,
werd er bij de Prijscontrole terstond
alarm geblazen en de opsporings
ambtenaren werden speciaal belast
met de controle op de suikerprijzen
en natuurlijk ook op die van de
zoetstof.
De vangst was inderdaad uiter
mate zoet, toen het net uiteindelijk
werd opgehaald. Het aantal over
tredingen was legio. In een be
paald geval werd bijvoorbeeld ge
constateerd, dat 8000 doozen, elk
met 100 pakjes zoetstof, te duur
waren verkocht.
Een prijs, die een paar centen te
hoog is, beteekent in zoo'n geval
voor een verkooper een belangrijke
winst. In dit speciale geval werd
een overwinst becijferd van niet
minder dan 43.000. En dit is niet
eens het bedrag, dat het publiek
teveel heeft betaald, want elke
tusschenhandelaar en elke detaillist
had natuurlijk zijn onkosten en
winstmarge op den door hem betaal
den prijs gelegd. Alleen voor zoet
stof en uitsluitend *bij de eerste
schakels van den handel, werd in
korten tijd globaal een overwinst be
cijferd van 150.000 in de ver
schillende gevallen, welke werden
achterhaald.
Dure Hollandsche
zindelijkheid.
Een geliefd artikel, waarvoor de
huisvrouw blijkbaar bereid is, eiken
prijs te betalen, is boenwas. Boen
was is dan ook een artikel, dat ge
regeld in de rapporten van de
controle-ambtenaren wordt ge
noemd. Natuurlijk staat het vooral
gedurende den schoonmaaktijd op
het programma, maar niettemin
vraagt het de voortdurende aan
dacht.
Een ander winstgevend artikel is
schuurpapier.J^ten heeft er eenvou
dig geen ideie van, welke prijzen
daarvoor worden betaald en hoe
daarmee kan worden geknoeid. In
één geval werden 25.000 vel achter
haald, die waren verkocht tegen een
viermaal te hoogen prijs.
En dan is er nog closetpapier,
waarop in een bepaald geval een
overwinst werd gemaakt van niet
minder dan een ton
Ook "de banketbakkers hebben
voortdurend de belangstelling van
de Prijzencontroleurs. In sommige
gevallen worden prijzen geconsta
teerd die honderd procent te hoog
zyn.
Hoesttabletten en dropjes
Hoe st tab let t endropjes en derge
lijke zijn blijkbaar eveneens zeer
lucratieve artikelen, die voortdurend
tot recidive aanleiding geven. Alleen
is de naam, waaronder het artikel
in den handel komt, telkens anders.
Overigens is alles steeds hetzelfde
liedje.
Textielgoederen en borstels be-
hooren eveneens tot de artikelen,
die den opsporingsambtenaren
voortdurend volop werk bezorgen.
Het zijn in de meeste gevallen een
voudige artikelen hoofdzakelijk
zelfs voorwerpen voor dagelijksch
gebruik, welke de aandacht van den
Controledienst hebben. Huishoude
lijke artikelen, keramische produc
ten, textiel, lederwaren, tasschen
e.d., hebben 't onderwerp van zorg
vuldig voorbereide acties uitge
maakt, die vaak verrassende resul
taten hebben opgeleverd.
Vroeger geschiedde de contröle op
eenigszins andere wijze. Toen wer
den, min of meer systematisch, be
paalde adressen volledig afgewerkt,
maar de Prijscontróle is daarvan
thans gedeeltelijk afgestapt. Men
"werkt nu zoo, dat men dan hier,
>oud-Indische militairen komen
ift beroering. Hun pensioenen zijn
absoluut onvoldoende en ter tege
moetkoming in hun moeilijkheden
wordt veel te weinig gedaan Dit
was de groote klacht op de vergade
ring van .Madjoe", de Ver van
oud-onderofficieren van het K.N.I.L
Evenals de Ned gepensionneerderi
wil men over 1946 een toeslag heb
ben van 25 pet.voor 1946 vraafrt
men 40 pet. met 4 maanden pensioen
direct uit te keeren als voorschot
De .Commissie financieele positie
burgerlijk rijkspersoneel" heeft on
der voorzitterschap van den heer
Neher voorloopig inzichten der per
son eelS-organisaties besproken t.a.v.
deze materie. Br zal nu contact
worden genomen met de regeering,
waarna definitieve voorstellen srullen
worden gedaan.
Boor bemiddeling van de Ned. re
geering kan de reedersvereemgmg
voor de haringvisscherij tien miliioen
Kilogram gezouten haring leveren aan
Rusland De levering zal geschieden
in z.g Schotsche vaten met 115 ki
logram netto vischgewjcht Negentig
a honderdduizend vaten zullen i"
vier partijen naar Rusland verzonden 1 hadden de soldaten bezit genomen
worden van het schip. Uit ieder venster
dan daar, een diepgaande controle
instelt om te trachten tot de bron
door te dringen en maatregelen te
treffen, om voor goed een einde aan
het kwaad te maken. Dergelijke
acties zijn in vele gevallen met
succes bekroond, ook al omdat in
overleg met den bonafiden handel
is gestreefd naar het scheppen van
betere verhoudingen.
Sier producten inplaats
van gebruiksartikelen
Bij de industrie bestaat vaak de
neiging, om in plaats van de veel
meer 'noodige gebruiksvoorwerpen,
sierproducten te vervaardigen
waarvoor hoogere prijzen kunnen
worden gemaakt. Indien dit door
ambtenaren van de Prijscontrole
wordt geconstateerd, vestigen zij
uiteraard daarop de aandacht van
de instanties, die op dit gebied
regelend kunnen optreden. Steeds
meer blijkt namelijk, dat er ver
schillende gebieden zijn, waarop de
prijsvoorschriften onvoldoende effect
hebben, indien niet tevens wordt
voorgeschreven, hoeveel en wat mag
worden geproduceerd.
Op die wijze moet dan worden ver
hinderd, dat door productieverschui
ving artikelen worden vervaardigd,
welke een hoogére winstmarge heb
ben, hoewel daaraan minder of geen
behoefte bestaat. Voor meubelen en
ook vöor verschillende confectie;
goederen zijn dan ook reeds pro
ductie-voorschriften gegeven als uit
vloeisel van allerlei ongewenschte
verschijnselen.
De Controledienst heeft overigens
reeds spoedig aanwijzingen, wan
neer ergens extra-winsten mogelijk
zijn. Zoodra er bijvoorbeeld een
klacht komt, dat een bepaalde in
dustrie personeel wegzuigt van
andere bedrijven, heeft de Contröle-
dienst belangstelling voor de weg
zuigende industrie.
Te hooge prijzen
Een vrij veel voorkomend ver
schijnsel, dat hij den Controledienst
wordt gesignaleerd is het inkoopen
tegen te hooge prijzen door den
detaillist. Deze detaillisten rekenen
in vele gevallen dan wel niet meer
dan de hun toekomende winstmarge,
maar het verkoopen tegen te hooge
prijzen is strafbaar, ook indien de
inkoopsprijs te hoog is geweest.
Op allerlei wijzen tracht men de
prijzencontroleurs te bedriegen of
te overbluffen, doch dat lukt lang
niet altijd. Wat wel op groote schaal
lukt, is, dat het publiek wordt afge
zet en het merkwaardige is, dat de
te hooge prijzen, die worden ge
vraagd, zoo maar klakkeloos, worden
betaald.
Sociale zijde der prijscon-
trole het belangrijkste.
Uit een en ander kan worden af-
geled, dat de zwarte handel inder
daad een zeer ernstig euvel is, maar
dat toch ook het opdrijven van de
prijzen niet als kwaad mag worden
onderschat. Integendeel. Het pu
bliek betaalt, ondanks de alom ge
signaleerde spanning tusschen loo-
nen en prijzen, maar al te gemakke
wordt door handel en industrie ge
bruik vaak misbruik gemaakt.
Zeker, industrie en groothandel
hebben met ernstige moeilijkheden
te kampen. Er moeten groote ver
liezen worden ingehaald. De weder
opbouw vereischt veel kapitaal.
Maar de sociale zijde van het
prijzenvraagstuk is verreweg het
belangrijkste.
Actieve prijzenpolitiek, doelmatige
bestraffing, maar vooral medewer
king van verkooper en koopers, zijn
noodzakelijk om het prijzenniveau
op een redelijk verantwoord peil te
houden. De Controledienst doet zijn
plicht. Mogen ook alle andere in
stanties, die belang hebben bij een
redelijk prijspeil, daaraan blijven
medewerken, of er hun medewer
king aan gaan geven.
26 SLACHTOFFERS
WORDEN BEGRAVEN
Vliegtuig cirkelt boven
het graf
Reuter seint uit Saint Johns:
Vandaag heeft de begrafenis plaats
van de zes en twintig slachtoffers
van de Sabena-skymaster, die nabij
Ganter te pletter viel.
In een vliegtuig, dat boven het
graf cirkelt, wordt de eenvoudige
plechtigheid geleid door den aarts
deken van Grand Falls, E. M. Bishop
en pater F. J. Mc. Carthy uit Gan
ter. Ook een rabbijn uit New York
neemt, aan de plechtigheid deel. Te
voren heeft pater Mc. Carthy een
H. Mis gelezen in de kapel van het
vliegveld.
Het vliegtuig met de geestelijken
werd vergezeld door een ander toe
stel, waarin zich functionarissen
van de Sabena bevonden, alsmede
vliegveldpersoneel en overlevenden
van de ramp.
Intüsschen meldt Reuter nog, dat
ook een der gewonde overlevenden
bezweken is, zoodat het aantal
slachtoffers tot 27 is gestegen.
Blijkens de begrooting voor 1947
wordt de schadeloosstelling aan
de leden van de Tweede Kamer
van 4500 gebracht op 5000.
Van Manssum bonds
voorzitter
Uit alle deelen van het land wa
ren gisteren de textieldetaillisten,
leden van den Ned. Kat Vakbond
voor den textieldetailhandel ,,St.
Willibrordus", bijeengekomen in de
Rivièrahal te Rotterdam om hun
eerste algemeene ledenvergadering
na de bevrijding te houden.
De afdeeling Rotterdam had de
eervolle opdracht gekregen, om ais
gastvrouw op te treden. Zij heeft
zich op uitnemende wijze gekweten
van deze taak en er voor gezorgd,
dat de talrijke leden van „St. Willi
brordus" een onvergetelijken en
vruchtbaren dag van ernst en ont
spanning in Nederlands grootste ha.
venstad hebben doorgebracht
De voorzitter van de afdeeling
Rotterdam, de heer W H. J. van
Mansum, sprak in zijn welkomst
woord, waarin hij zich speciaal
richtte tot deken J. H Niekel van
Rotterdam, die door zijn aanwezig
heid blijk gaf van zijn groote belang
stelling voor het werk van .,St.
Willibrordus", zijn voldoening uit
over de groote opkomst, waarna de
bondsvoorzitter, de heer M F
Kempkes, er op wees dat men was
bijeengekomen om de belangen van
den textielhandel maar ook die van
de eigen katholieke organisatie, zoo
noodig in federatieve samenwerking
met anderen, te verdedigen.
In zijn jaarverslag deelde de
bondssecretaris, de heer A. M. Pee-
ters, mede, dat na de heroprichting
van den bond sinds de bevrijding
het ledental 200 procent bedraagt
van dat van 1939 en dat mag worden
verwacht, dat ,,St. Willibrordus"
binnenkort een ongekend aantal le
den zal tellen.
Uit de verschillende voorstellen,
welke aan de orde kwamen, bleek
duidelijk, dat de zoo vaak gesmade
textieldetailhandel, welke zoo graag
wordt gebruikt als de zondebok
die, beladen met de grieven van het
publiek en de voorschriften van de
overheid, de dorre distributie-woes_
Op het Waterlooplein te Amsterdam moest de politie gistermiddag
lijk den^ gevraagden prijs. Daarvan i charges uitvoeren om de opgewonden demonstranten uiteen te drijven.
Even over vijven gaf de „Boissevain"het trot^che motor
schip van de K. P. M., drie stooten op de fluit, als sein
dat men ging vertrekken. De sleepbooten langszij zetten
de motoren op volle kracht en langzaam schoof de reus
van de kade. De bijna drieduizend soldaten van de
7-December-divisie aan boord juichten en het publiek op
de kade riep laatste woorden van afscheid en zwaaide
met zakdoeken en hoeden. Toen zette de kapel het „Wil
helmus" in en allen op het schip en op de kaden
hoorden in stilte het volkslied aan.
Het inschepen was zeer rustig
verloopen. Op de terreinen der Mij.
„Nederland" waren voorzorgsmaat
regelen genomen. Zonder speciale
papieren kwam men er niet op, de
M.F. was onverbiddelijk. De treinen
kwamen aan en de soldaten gingen
aan boord na een laatste afscheid
van hun familieleden. Ze waren
monter en welgemoed. Aan boord
zocht men een plaatsje aan de ree
ling en de muziek speelde vroolijke
marschen en liedjes. Langs de Java-
kade stohden de bloedverwanten
moeders en verloofden, vaders en
broers. Er drupte wel eens een
traan, maar er viel geen onvertogen
woord. De jongens maakten wat
grapjes tegen de achterbljjvenden en
gooiden met appels en sigaretten,
heele pakjes Camelsigaretten, waar-
op te lezen stond: Een laatste groet
van het vaderland, aangeboden door
het American Red Cross. Vlak voor
het vertrek viel er even stilte toen
een vrouwenstem den jongens na
mens de N .I.W .I.N. een laatsten
groet bracht en hun beloofde dat
het vaderland hen niet zou verge
ten.
Toen voer het schip weg. Tot hoog
in de mast het khaki van de unifor
men. Als een sprinlthanenzwerm
stak een hoofd en toen een hij zijn
enthousiaste zwaaien zijn pet ver
loor, moest snel het bootje der poli
tie erbij komen, om die weer op te
visschen. De sleepbpoten trokken
de „Boissevaln" naar het midden
van het IJ. Toen was het schip
overal te zien en overal stonden
menschen en overal werd gejuicht.
De De Ruyterkade zag zwart en
over de hoofden van de menigte
heen, zag men het schip trots en
statig wegglijden.
Naar wij vernemen, zullen Zater
dag a.s. de „Ruys" en Donderdag
daaropvolgend de „Tegelberg" even
eens met onderdeelen van de 7-De-
cember divisie vertrekken.
B, en Wwenden zich
tot de stakers
Van de zijde van B. en W. van
Amsterdam vernemen wij da* het
college gistermorgen den toestand
heeft besproken, welke in de hoofd
stad is ontstaan door de wilde sta
kingen by de Gemeentetram, ver
schillende gemeentebedrijven, de
haven en particuliere industrieën,
ateliers etc. Als resultaat van deze
besprekingen heeft het college on
der het gemeentepersoneel de ken
nisgeving laten verspreiden, waarin
den stakers uitdrukkelyk werd op
gedragen het werk te hervatten en
hun de gevolgen in herinnering wer
den gebracht, daaraan zy zich by
voortdurende onwilligheid bloot stel
led, Mede werd besproken het ver
zoek van eenige bestuurders van de
C.P.N. om op het Waterlooplein dan
wel op eenig afgesloten terrein in
de gemeente een massa-meeting te
organiseeren.
De wnd, burgemeester als hoofd
van de politie maakte als zijn be
sluit bekend, dat de vergunning tot
elke demonstratie of bijeenkomst,
waarvoor zijn toestemming ver
eischt is, per se zal worden gewei
gerd.
Voor de meeting op het Waterloo
plein, gistermorgen 11 uur, was ook
geen vergunning verleend. De met
de leiding belaste politie-inspecteur
ter plaatse heeft om tactische over
wegingen toegestaan, dat de voor
zitter van de communistische raads
fractie, H. Gortzak, het publiek
eenige minuten toesprak. Dit heeft
de verhitte de gemoederen bekoeld,
zoodat een dreigend handgemeen
achterwege bleef.
De staking van het personeel by
de gemeentelijke waterleiding, gas-
en electrieiteitsvoorziening bleef
zoodanig beperkt dat de watervoor
ziening totaal niet werd geëtoord,
terwyl de gasvoorziening slechts 'n
korte periode van den dag eeniger-
mate werd gehinderd en de gebrui-
kers een geringer gasdruk consta
teerden.
Politie moest ingrijpen
Den geheelen middag was het in
de Amsterdamsehe binnenstad roe
rig; speciaal op den Dam moest de
politie herhaaldeiyk charges uitvoe
ren. Omstreeks half vijf bereikte de
onrust haar hoogtepunt en trof de
politie maatregelen om verdere on
geregeldheden te voorkomen. Met
behulp van drie jeeps en de uitruk-
auto werd het publiek van het mid-
den-damterrein teruggedreven. Een
enkele maal moest de politie van
sabel en vuurwapens gebruik ma
ken. De G.G.D. had uit voorzorg
vijf ziekenauto's en een groote am
bulance-aanhangwagen naar de bin
nenstad gedirigeerd. By de charges
in de l^jnnenstad zyn totaal 29 ge-
wondeii' gevallen, waarvan een in
't Binnengasthuis is opgenomen; de
anderen liepen allen min of meer
ernstige sabel- of schotwonden op.
Ook in het begin van den avond
kwamen in de binnenstad weer op-
loopen voor van op relletjes beluste
opgeschoten jongelui.
tijn wordt ingezonden, niet uitslui
tend zichzelf zoekt, maar wel de_
gelijk een open oog heeft voor do
belangen van den verbruiker.
Aangedrongen werd o.a. op be-
scherming van den kleinhandel te
gen uitschakeling door leveranties
van fabrikanten aan verbruikers, op
gröoter medezeggenschap bij het
vaststellen van de puntenwaardee-
ring, op doorvoering van de vesti
gingswet, op het geleidelijk punten-
vry-maken van textielgoederen, op
ongeldigverklaring van alle in om
loop zijnde extra-punten en gelijk
tijdige geldigverklaring van een ge
lijkwaardig aantal punten van do
personenkaart, op een zoo spoed^
mogelyke verdeeling van de beschik
bare goederen welke thans soms
twee maanden traineert op ver
hooging van de productie van luiers,
baby-artike?en, overhemden, boor
den en corsette-, waaraan zeer drin
gend behoefte bestaat en op uitgifte
van speciale punten of zegels voor
vakkleeding.
Ten aanzien van al deze wenschen
en verlangens is het hoofdbestuur
diligent.
Na de lunch wees de nieuw©
bondsadviseur, rector C. M. Klaver,
in een helder betoog op de noodzaak
van een katholieke organisatie mot
het oog op de sociale rechtvaardig
heid.
In plaats van bondsvoorzitter M.
F. Kempkes, die zich wegens druk
ke werkzaamheden niet herkiesbaar
stelde, werd gekozen de heer W. H.
J. van Mansum uit Rotterdam, dio
tevens namens Zuid-Holland in het
bondsbestuur zitting neemt.
Met welk een instemming deze
verkiezing door de vergadering werd
begroet, bewees het hartelijk ap
plaus, - terwijl zelfs spontaan een
,,Lang zal hij leven!" werd aange
heven
Tijdens de verkiezing van 't hoofd
bestuur bracht de burgemeester van
Rotterdam, mr. P. J. Oud, 'n kort
bezoek aan de vergadering. In een
sympathieke toespraak wees hij op
de uiterst belangrijke taak van den
detailhandel in het distributieproces
waarbij hij herinnerde aan de hulp,
die hij na het bombardement in Mei
1940 van den heer van Mansum en
den textieldetailhandel had ontvan
gen.
In het hoofdbestuur werden geko
zen de heeren Kempkes voor Gel
derland, Oostermeyer voor Overijs
sel, Peeters voor Noord-Holland en
Utrecht, Lukke voor Noord-Brabant
en Vencken voor Limburg, terwiil
op de ♦vrije zetels werden gekozen
de heeren v. R&ay (penningmees
ter), Maatman, de eventueele op
volger van den heer van Mansum
als bondsvoorzitter, en van Horn,
die namens de heerenconfectie in "t
bestuur zitting heeft.
Te Bangansiapiapi aan Sumatra's
Oostkust zijn tweehonderd Chlr.ce.
zen gedood. Aneta verneemt van
bevoegde zijde, dat in dit visschers-
dorp, dat4 aan den mond van de ri
vier de Roka.n ligt, onlangs» onlus
ten zijn ontstaan, nadat de Chinee-
zen hadden geweigerd, hun wapens
aan de Indonesiërs uit te leveren.
Volgens de Chincezeto, die thans
naar Singapore zijn uitgeweken,
waar zij den Chineeschen consul-
generaal op de hoogte hebben ge
steld en diens hulp hebben ingeroe
pen, zijn tot dusver 200 Chineezen
gedood, terwijl de ongeregeldheden
voortduren.
Volgens de vluchtelingen zijn do
plaatselijke soldaten, die, zooals was
overeengekomen, buiten de plaata
waren gelegerd, Bangansiapiapi bin
nengekomen en hebben er eenige ge
bouwen bezet. De Chineezen zijn be-'
ducht voor de Indonesische verster
kingen, die per boot uit het nabij
gelegen Aboean Bilik arriveeren.
De bevolking van het visschers-
dorp Bangansiapiapi is overwegend
Chineesch. Slechts eenigen zijn er
in geslaagd, naar Singapore te ont
komen. Verdere bijzonderheden zijn.
nog niet bekend.
Bangansiapiapi is na Bergen, in
Noorwegen, de, grootste visschers-
plaats ter wereld. Ongeveer 15.000
Chineezen leven er uitsluitend van
den handel in visch, welke niet al
leen met de steden op Sumatra, doch
ook met Java en Singapore gedre
ven wordt.
Ongeveer 170 vrachtauto's, alsmede
tanks en vliegtuigen, zijn met Per
zische regeerings troepen uit" Teheran
vertrokken naar Sjiraz in Zuid-Per
zië, "waarop door de stam der Kas-
kais In het afgeloopen weekeind een
overval is gedaan. De Kaskais zijni
goed bewapend. Volgens inlichtingen'
uit betrouwbare bronnen zouden zij,
tezamen met leden van andere stam
men uit de omliggende gebieden,
ongeveer twintigduizend man sterk
zt)n.
In Teheran blijft men kalm. In
regeeringskringen is men ervan
overtuigd, dat Ghavam es Soeltaneh,
de minister-president van Perzië,
den toestand wel meester zal blij
ven. Het kabinet is intüsschen in
bijna permanente zitting bijeen ge
weest, sedert de ongeregeldheden
begonnen.
