Het lastige Koemarktplein
Indonesië
Weinig bevredigende uitslag
Negers zijn goed van aannemen
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DINSDAG 15 OCTOBER 1946
PAGINA 3
OPLOSSING IN HET
VERSCHIET?
MUIZEN EN MENSCHEN
BURGERLIJKE STAND
„ORPHEUS"
SUCCES VAN DE S.R.B.
WEDEROPBOUW
ROTTERDAM
DRIEMAAL DOODSTRAF
GEEISCHT
Van der Kley voor de 2e
maal voor het Hof
ARGENTINIE-NEDERLAND
VICE VERSA
TEWATERLATING
„MENOEMRING''
VOOR DEN RAAD VAN
CASSATIE
BASIS BINNEN ZES
WEKEN
Indon. legerleider geeft
zijn orders
De terechtstellingen
te Neurenberg
Advies der M.R.P. niet opgevolgd
Geen duurzame grond
wet voor Frankrijk
Maar nemen niet altijd
het goede aan
Wie Koemarktplein zegt, vertolkt
daarmede de roeest wezenlijke
eigenschappen van het verkeershart
van SchtePdam. Het is een ruimte
nlein. De mensehen loopen er zig
zag en kriskras door elkaar met
karbiezen of zonder, zoekend naar
koopvaar, of lanterfantend, dus 'n
marktplein. Het verkeer is er even
min regelbaar als een kudde ter
slachtbank geleide koeien, dus een
Koemarktplein.
Met dat al heeft de verkeerspoli
tie constant hoofdpijn over den toe-
Stand op en om Schiedams Place de
la Concorde. De menschen worden
gewilliger, ze steken netjes tus-
schen de paaltjes over, het is waar,
maar nu zijn het de bussen weer,
die last bezorgen. De bus naar
Vlaardingen stopt immers juist voor
de oversteekplaats bij de Passage
en de voetgangers hebben geen uit
zicht op het verkeer, dat van de
Broersvest komt.
De definitieve oplossing voor alle
misère zal pas gevonden worden,
wanneer de tram naar Wilton
wordt doorgetrokken. Teekenen van
een op handen zijnde verlenging van
het traject zou men kunnen zien in
de opmetingen, die beambten van
de R.E.T. gisteren in het Westen en
bij het Koemarktplein hebben ge
daan. Wanneer men toch begint,
laat men dan tegelijk aan den on-
houdbaren toestand op de Rotter-
damsche Dijk een einde maken. De
trambaan kruist daar tweemaal den
rijweg en ongelukken zullen niet
kunnen uitblijven.
Hoe voortvarend er wellicht aan
de bevrijding van Schiedam West
uit het isolement gewerkt zal wor
den, het is geen kwestie van van
daag of morgen en intusschen blijft
de toestand op het Koemarktplein
onhoudbaar,
- Het eindpunt en vertrekplaats
van de bussen op den rechterkant
van de Broersvest, bij de Hema,
combineeren, is vrijwel onmogelijk,
door huizen, dus een
Voordrachtsavönd Max Croiset
Na de weergalooze vertdlking
van twee stulücen uit <ie Russische
literatuur v?n4 -^-ax Croiset nieuwe
inspiratie veel jongere, niet
temin reeds opmerkelijk krachtige»
Amerikaansche letterkunde. „Mui
zen en menschen" van John Stein
beck bevatte de sterke psychologi
sche was het psychopathische?
teekening van den hoofdpersoon
jbennie, die ook de speelbaarheid
van de Russische stukken bepaalde.
Max Croiset weet ?ich zijn stof te
kiezen, wij zeiden het een vorige
maal reeds, en de overgang naar
dezen modernen Amerikaanschen
roman bèteekende het ontsluiten
van nieuwe wegen. Het thema
kenden ook wij in de Nederlandsclle
literatuur uit ,,de Goede Moorde
naar" van An toon Cool en Lennie,
de reus zonder hersens, heeft een
sterken drang naar het betasten
van zachte dingen. In zijn zak
draagt hij daarom byna steeds een
muis. Zyn geweldige kracht geeft
echter geen beestje kans, lang in
leven te blijven, de een na de ander
drukt hij ze dood, ongewild, bijna
door een noodlot gedreven. Wan
neer op de ranch, waar hij pas
komt werken, de lichtzinnige
vrouw van zijn baas met hem flirt
en hem heur haren geeft, is het
resultaat hetzelfde als bij de mui
zen. Meer dan twee uur hield Max
Croiset ons geboeid Sober gebaar,
prachtige intonatie, feillooze mi
miek. Hij groeit in deze voor
drachtskunst tot de hoogte, w^af"
op men hem niet meer wil miss
en verlangend uitziet naar J
volgende komst.
Musis Sacrum was Seheel K®v"ld
met V.U.-adspiranten, die het ge-
bodene zeer waardeerden en daar
geen geheim van maakten
GEBOREN: Susanna L.. d. v. c
M Hoogwerf en C. Nuijens Boerra-
veiaarr 1 Johannes C., z- v. H. Buy.
tenhek én E F, v Luijn, Boerhave-
laan 1; Willem z. v. W. V Buren
en Th W. v. d. Horst, Breedstr.
54; Cornelia J M„ d v. J, J- A.
Knol en G. H de Heij, Dr. Nolet-
straat 1: Nicolaas C., z. v. N, C.
Peek en J. v. Beera Rozentourg-
schestr 38; Marijke, d. V. C. v. Dig
gelen en K. Roijers, van 's'-Graven.
zandestr. 37; Gerritje W. J., d v.
M J. Often en M. J. Stok, Oosterstr.
117; Geertruida, d v. N. Putters en
A. Schop, Beierlandschestr. 49; An-
tonia J.. d. v. A J, Beukers en M.
J Schafthuizen. Chr. Hujjgenstr. 6,
Sophia, d. V. C Zwamborn en Chr.
Kloos Pr Fr Hendrikstr. 27; Hen-
drikus J., z v. H J. Ruijssenaars
en M. j. Hurkx, Boerra-jelaan 1
Frans, z v G. H Vogelezang en A.
Vendelbosch, Broersvest 95; Astrid.
J z. v. C. Verkade en I. Gallagher
Dr Noletstr. i; Arend z. v E. Lis-
beek en M ter* Hoope," Potgieter,
straat 46.
OVERLEDEN: W. R. Bergkotte 5
i Nassaulaan 75; M. Hoedeman 51
i vr v H Soeters, Broersvest 54;
c'. p." v.' d. Marei 3 j
0FFIC1EELE KENNISGEVING
Drankwet
Burgemeester en Wethouders van
Schiedam brengen ter openbare ken
nis, dat bij hen is ingekomen een
verzoek van de Directie van de
NV. ,M et na'bu izenfabr lek .Excel,
sior" alhier, om een verlof B voor
den verkoop uitsluitend van alcohol
vrijen drank voor gebruik ter plaat
se in de cantine van genoemde fa
briek aan den Buiter. havenweg 52
alhier en
herinneren er aan, dat binnen twee
weken na deze bekendmaking tegen
het verleen en van dit verlof bij hen
schriftelijk bezwaren kunnen worden
ingebracht.
omdat het draaien met volle bus
vlak na het starten zeer groote be
zwaren oplevert.
Waarschijnlijk zal de halte voor
de lijn naar Vlaardingen nu voor
de Amstelbron worden gelegd, vlak
bij het punt, waar het parkeerver
bod begint. De voetgangers hebben
dan op de oversteekplaats vrij uit
zicht naar de Broersvest.
De verkeersdokter moet nog steeds
pillen voorschrijven, waar verande
ring van lucht de eenige uitweg is,
maar die komt ook nog wel eens.
DISTRIBUTIENIEUWS
Uitreiking schoenenbonnen
I>e Distributiedienst van Schiedam
maakt bekend, dat de uitreiking van
schoenenbonnen aan hen wier stam
kaartnummer eindigt op het cijfer 0;
plaats vindt volgens onderstaand
schema
Woensdag 16 Odt. A tot en met Bon;
Donderdag 17 Oct Boo t.m Don;
Vrijdag 18 Oct. Doo t.m. Fr,; Za
terdag 19 Oct. Fu t.m. Hars; Maan
dag 21 Oct. Hart t.m Hui; Dinsdag
22 Oct. Huk t.m. Kerr; Woensdag 23
Oct. Kers t.m. Kr Donderdag 24
Oct Ku t.m. Maz: Vrijdag 25 Oct.
Me t.m. Nis; Zaterdag 26 Oct No
t.m. Pr; Maandag 28 Oct Pu tm Se;
Dinsdag 29 Oct. Si t.m. Stee; Woens.
dag 30 Oct. Stef t m Ver; Donder
dag 31 Oct Ves t.m.' Z.
Men dient mede te brengen de
tweede distributiestamkaart met in
legvel Het Bureau Broersvest 95 is
geopend van 912.30 uur en van 25
uur Zaerdags van 9...12.30 uur.'
Toen m Orpheus" op 25 Augustus
3.1. zijn Eere-Voorzitter te Breda op
zulk een imposante wijze huldigde, gaf
deze den wensch te kennen, te zij
ner tijd de gebeurtenissen in kleinen
kring nog eens rustig de revue te
laten passeeren.
Voor deze nabetrachting vereenigde
zich j.l. Zón-dag het voltallig Be
stuur aan de lunch ten huize van
den heer Honnerlage Grete, waai
alle maatregelen tot een gplle en
allerhartelijkste ontvangst waren ge.
troffen De vereenigingsbibliotheek
werd 'dobr den gastheer met een
nieuw muziekstuk verrijkt.
Ter gelegenheid van het 3e lus
trum van de Maastrjchtsche Red
dingsbrigade werden op Zondag 13
October nationale wedstrijden ge
houden in gekleed zwemmen.
Dft Schiedamsche Reddingsbrigade
boekte weer een mooi succes.
De 100 M. gekleed schoolslag
won Marie Hodes in den fraaien tijd
van 1 m. 47.2 sec., terwijl Mientje
Deij op het nummer gekleed pop-
duikeh als le met 9 punten en een
tijd van 35 sec., uit den strijd
kwam c
Op het nummer estafette. 4 bij 25
m gekleed poptrekken behaalde de
S.R.B. met d« dames A. Maltha,
W Nesse, M. Deij en M. Hodes
den 3den prijs met een tijd van 2
min. 30 sec.
Ook op den wisselslag-estafette
werden de S.R.B. dames, M. Prins,
M Hodes, J. van Gelderen en W.
Nesse 3e.
Uit het maandverslag over Sept.
van het plaatselijk bureau voor
den wederopbouw te Rotterdam
blijkt, dat tot 1 October ongeveer
42 pet van het toegewezen bouw.
volume voor 1946 was omgezet in
bouwwerken Een bedrag van ruim
33 millioen gulden was hiermede
cVmv ®ePtember werd voor
4.140.600 aan bouwwerken uitge
voerd.
Driemaal eischte de advocaat-fis.
caal in de gisteren gehouden zit
ting van de Rotterdamsche kamer
van het Haagsch bijzonder ge
rechtshof de doodstraf. De eerste
verdachte, die deze straf vernam,
was de 23-jarige Johan E. War-
menhoven, voormalig Wachtmeister
der Ordnungs polizei te Rotterdam.
Ook hij had meermalen deelgeno
men aan de vreeselijke massa
executies te Rotterdam. Bovendien
had hij in den hongerwinter tijdens
een patrouilletocht in de Hudson-
straat een man, die naar kooltjes"
zocht met een kogel uit* zijn ma
chinepistool doodelijk getroffen.
De tweede verdachte was de' 37-
jarige riviervisscher J. J( C. Baas.
die zich in de bezettingsjaren door
de beruchte groep X en den SD
liet betalen voor het verraden van
Joden en illegale werkers. Aldus
voorzag hij in de behoefte van zyn
arm en ziek gezin Mr. Donker be
stempelde d,eze wijze van pogen
om den nood te lenigen als afschu
welijk en meende dat voor ver_
dachte slechts de doodstraf kon
gelden
Voor de tweede maal werd de
zaak behandeld tegen de 42-jarigen
C. van der Kley, vroeger kapitein
bij de staatsbrandweer te Rotter
dam. Deze hernieuwe behandeling
wasnoodig, omdat de dagvaarding
van de eerste zaak door het hof
nietig was verklaard, nadat ver
dachte en de advocaat-fiscaal bei
den in beroep waren gegaan tegen
het vonnis.
Op 6 Februari 1945 kreeg van der
Kley opdracht van zijn chef Bud-
de. om den opperwachtmeester J.
Flipse op het kantoor van de
brandweerkazerne aan de Wilhel.
minakade vast te houden, tot deze
Budde gearriveerd zou zijn. Flipse,
die onder het brandweerpersoneel
illegaal werk deed, vermoedde een
streek van den S.D. en wilde toch
vertrekken. Er ontstond een worste
ling, waarbij Flipse geholpen werd
door zijn collega C. Eland. Met
vereende krachten werkten zy van
der Kley achter zijn lessenaar en
gingen er van doorFlipse op de
fiets, Eland ernaast loopende in de
richting van den Parallelweg.
Van der Kley had zich echter op
gericht en was naar buiten geloo-
pen met zijn vuurwapen in de
hand. Hij loste een schot m.et het
gevolg dat Eland doodelijk getrof
fen werd.
Er was een uitvoerig getuigen
verhoor, waarbij de schuld van
van der Kley kwam vast te staan.
De advocaat-fiscaal achtte hier het
oog om oog en tand om tand op
zijn plaats en eischte tegen van
der Kley de doodstraf.
De eerste maal was de eisch
eveneens de doodstraf, doch de
uitspraak was 20 jaar gevangenis,
straf
De Flota Mercante .del Estado,
ressorteerende ondter het Ministerie
van Marine der Argentynsche Re
publiek, zal binnenkort geregelde
scheepvaartlijnen naar West-Euro
pa openen en van Buenos.Aires uit
Rotterdam, zoowel voor inkomende
als uitgaande lading, maandelijks
aanloopen .Ter behartiging harer
belangen heefj. ztij het agentschap
voor de Nederlandsche havens aan
Wambersie Zoon C.V.o.A. gege
ven.
O Door storing in den electriciteits.
toevoer moest op het baanvak
AmsterdamHaarlem gisteravond
van 811 uur over enkel spoor
worden gereden. Het treinverkeer
ondervond hierdoor vertraging.
Dinsdagmiddag 22 October a.s.
zal van een der hellingen van dé
werf Gusto te Schiedam de zeetin-
baggermolen „Menoembing" te wa
ter worden gelaten.
Deze baggermolen is de tweede
van de 6 tinmolens, die in Neder
land voor de tinbedrijven in Ned.
Oost-Indië in aanbouw zijn. Bij den
aanbouw van deze tinmolens wer
ken de volgende werven samen: J.
en K. Smit's Scheepswerven N.V.
te Kinderdijk, werf Gusto en ma.
chinefabriek te Amsterdam en
werf Conrad en Storkhijsch N.V.
te Haarlem.
De „Menoembing", die van het
zelfde type als de bekende „Kari-
mata" is, wordt Diesel-electrisch
gedreven De hoofdafmetingen zijn:
lengte op spanten 66 m., breedte op
spante 20 m., holte in" de zijden
4,20 m., grootste baggerdiepte 30 m.
het grondverzet bedraagt per jaar
3.000.000 m3.
Drie der molens zullen reeds in
het voorjaar van 1947 naar Indië
worden gesleept.
Voor den raad van cassatie werd
gisteren de zaak behandeld van
Harmse te Rotterdam. Requirant
was toegetreden tot het vrijwilli-
gers-legioen Nederland en had in
de beruchte groep 10 van de Rot
terdamsche politie samengeweri»;
met den S.D.,' o.a door jacht te
maken op onderduikers.
Volgens de verklaringen van ver
dachte was hij tot zijn daden ge
komen uit anti-communistische
overwegingen. Hij beweerde voorts
ook nu nog van meening te zijn dat
hij. ondanks het afleggen van zijn
eed op den Führer hetgeen hem
als oud-officier in het Nederland
sche Leger door den procureur-fis.
caal zeer kwalijk werd genomen
trouw was gebleven aan de Konin-
gn De procureur bleek een andere
meening toegedaan hij concludeerde
tot verwerping van het beroep4
diger.
De Commissie-Generaal heeft de
volgende verklaring afgelegd
„Als resultaat van het ondertee
kenen van de wapenstilstandsover
eenkomst is de commissie-generaal
optimistisch gestemd ten aanzien
van de totstandkoming van een po
litieke basisovereenkomst met de
Indonesiërs vóór 30 November a.s.
Ongetwijfeld zullen dan echter vele
bijzondere kwesties nog niet opge
lost zijn. Deze zullen maanden van
geduldigen arbeid eischen van de
gecombineerde Nederlandsche en
Indonesische commissies.
De opperbevelhebber van de T.R.I.,
Soedirman, heeft gisteren in een
radiotoespraak het Indonesische volk
mededeeling gedaan van den wapen
stilstand en order gegeven, dat alles
moet worden gedaan om botsingen
te voorkomen. Hij sprak verder de
verwachting uit, dat zijn orders zou
den worden uitgevoerd.
Uit Russische bron wordt verno
men, dat de executies reeds om 1
minuut over 12 vannacht een aan
vang zullen nemen. Er is evenwel
van dit bericht geen officieele be
vestiging te verkrijgen. A.F.P.
meldt, dat de veroordeelden waar
schijnlijk in onderstaande volgorde
terecht gesteld zullen worden: Goe-
ring, Ribbentrop, Keitel, Kalten-
brunner, Rosenberg, Frank, Frick,
Streicher, Sauckel, Jodl, Seys ln-
quart.
De uitslag van het Zondag j-l.
in Frankrijk gehouden referendum
over het tweede ontwerp-grond-
wet is in groote lijnen overeen
komstig de verwachtingen uitge
vallen; de constitutie is met een
kleinje meerderheid goedgekeurd:
9.200.647 voor en 7.790.676 tegen;
maar er zijn 7.776-893 onthoudin
gen. (De stemmen van Corsica zijn
hierbij niet bijgerekend, rvtar zij
kunrten geen enkele wijziging in
he' algemeene beeld meer bren
gen)
Om een eenigszins juister in
zicht in de allesbehalve hel dis re
situatie, welke door dezen uitslag
is ontstaan te krijgen, is het goed
even op het vorige referendum te
rug te grijpen. Op 5 Mei werd het
eerste onitwerp-grondiwet. dat in de
Constituante .met 309 tegen 249
stemmen was aangenomen voor
stemmen van M.R.P., socialisten en
communisten met 10.488.059
stemmen tegen 9.327 073 voor en
5-490.205 onthoudingen verworpen.
Het merkwaardige feit deed zich
toen voor, dat de M.R.P, na het
ontwerp in de. Constituante te
Aleer wij vandaag over de gewoon-
ten en onhebbelijkheden van de ne
gers gaan praten, moeten wij goed
maken wat het drukfouten-duiveltje
Donderdag verknoeide. De statie van
Pater Bastiaan-se was niet Lebiti,
maar Lebutu.
De negeropstand in 1944 was een
vreemd symptoom van mysterieus-
werkende krachten. Kwamen deze
voort uit een bewustzijn van gelijk
heid met de blanken? Wie die vraag
wil beantwoorden*, moet zich eerst
op de hoogte stellen van de gedach.
tengang en het karakter van den ne
ger. Het beste kunnen we aanknoo-
pen? bij het verhaal van Pater Bas-
tiaanse over zijn bekeeringswerk.
Wanneer hy op zijn jaarlijksch
huisbezoek de dorpen bezoekt, con
troleert hij of de kinderen hun las
sen geleerd hebben. Deze bestaan uit
de allereenvoudigste vragen* uit onze
kleine Catechismus; zy worden on
derwezen door een z g. onderwijzer,
die zelf vaak heiden is Na twee jaar
les in het dorp gaan de leerlingen
naar Lebutu om er zes maanden üi
een internaat de laatste lessen voor
het doopsel te leeren. Wanneer een
jongen of meisje gedoopt is, krijgt
het een groote verzilverde medaille
om Deze decoratie bepaalt voor een
£r°°t deel de animo voor het doop
sel. Toen er in den oorlog geen nieu
wen voorraad aangevoerd werd liep
aa:n*al gegadigden merkbaar te.
rug. Het ontvangen van het doopse'
mKSueen veriater van
de afgodische gebruiken* of een af-
keeren van den toovercultus Gebrui
ken. die eeuwenlang in zwang ge
weest zyn en zoo'n ingrijpende be_
teekems hebben, worden niet in een
paar jaar gekerstend. De terrein,
winst die gemaakt wordt, lijkt zelfs
nihil. Zoo zijn de negers b.v over
tuigd, dat er geen natuurlijke dooc
bestaat Het is altijd doodslag door
een van de anderen en men zoekt net
zoo lang tot men een zondebok heeft
gevonden. Zijn er in een dorp 7 of
8 sterfgevallen geweest, dan verhuist
de heele stam op stel en sprong naar
een andere plaats met achterlating
van alles. De booze geesten hebben
dan een wrok tegen het oude dorp
en men moet hun wraak ontloopen.
Met alle ter beschikking staande
middelen probeeren de Missionaris
sen aan te toonen dat-de toovenarij
bedrog is, dat ziekten te genezen zijn
en dat een natuurlijke dood mogelijk
is. Daarby wordt de hulp van de me
dische wetenschap ingeroepen, maar
zonder veel resultaat.
De ondeugden
Bij de bevolking zijn groote open
wonden aan been en armen normale
verschijnselen. Het eerste wat de
Missionaris bij zijn aankomst in het
dorp doet, is deze wonden antisep
tisch behandelen en verbinden. Zoc
gauw is de patiënt echter behandeld
of hij loopt naar een plaatsje, waar
de Pater hem niet kan zien, draait
het verband er weer af en bewaart
ret gaas als een kostbaar kleinood
Deze drang naar bezit uit zich op
manieren, die N wij diefstal zouden
noemen. Niets van het bezit der
blanken is veilig en in die 9 jaar is
Pater Bastiaanse geen neger tegenge
komen, die zijn vingers thuis kon
houden.
Bovendien zijn de negers in het
geheel niet dankbaar. Iedere weldaad
aanvaarden ze als de gewoonste zaak
van de wereld uitgaand van het
standpunt, dat de Pater en iedere
blanke schatrijk is en ztfn heele le
ven niets, uitvoert.
Nu we toch aan4 de fouten bezig
zijn, kunnen we wel de grootste ook
noemen, nj den hoogmoed. Al heb
ben zy niéts om op te roemen de
negers vinden zich stuk voor stuk
ver boven de anderen en de blanken
verheven Sinds den oorlog is dat
sten, die verschillende van hen dien
sten. die verscrillende van hen aan
de fronten hebben moeten verrichten
De geallieerden, in het nauw ge
bracht door den Duitschen en Ita.
liaanschen opmarsch recruteerden
de jonge negers als helpers aan het
Abessynsche en N.-Afrikaansche
front. Zij moesten daar de munitie
aanbrengen* en andere corveedien-
sten* verrichten. Soms ook vochten zij
met de messen tegen de Italianen en
doodden zoo verscheidene daarvan
Dit dooden van* blanken en het op
de vlucht slaan der Italianen heeft
aan het gezag der blanken een ge
weldigen klap toegebracht Er is met
de gedemobiliseerde negers niets te
beginnen Deden zij vroeger practisch
heel weinig, nu voeren ze totaal niets
uit en dwingen anderen voor hen te
werken. Bovendien komen de verha.
len over hun heldendaden tegenover
de blanken bij iedere gelegenheid te
berde, aangespoord door die andere
neger-eigenschap die maakt, dat zij
niets voor zichzelf kunnen houden
Een plicht voor allen
Voor den lezer zal het duidelijk
zijn, hoe moeilijk de missioneering
en het opvoedende werk in de Congo
is. Gelukkig komt er hulp van de
kant der leekende jonge menschen,
die uit België komen zijn vaak be
zield van idealisme; het werk van
den materialistischen: en vrijbuiters
geest der ouderen zaj goed gemaakf
moeten worden. De neger kan uren
lang observeeren en imiteert dan feil
loos. Het slechte voorbeeld heeft
zoodoende veel volgelingen gehad Nu
er ook goede meesters komen kan
succes niet uitblijven
Alles moet gedaan worden, om de
hulpfniddelen die ten goede kunnen
werken aan de Missionarissen te ver
se laffen Pater Bastiaanse heeft onf
gezegd, dat hij alles kan gebruiken
vooral nu er kapers op de kust ko
men in den vorm van de Zending.
Men zal zich herinneren, hoe wij
enkele maanden geleden schreven
over de intensiteit en de moderne
hulpmiddelen, waarmee de Pro-
testantsche zending het werk in Bra
zilië aanpakt. Ook in de Congo is
deze tendenz duidelijk merkbaar.
Groote kapitalen schijnen het werk
van de Zending te steunen, want de
hulpmiddelen welke daarvan ten
dienste staan, zijn van de allermo
dernste soort. Wij, Katholieken mo
gen ons de eer van de beste Missies
niet laten ontnemen, ook al dreigt
dat gevaar zeer beslist. Nieuwe we
gen zullen gegaan en nieuwe bronnen
aangeboord moeten worden, om de
Katholieke Missie baar taak te mid
den van de zwaarste mededinging
glansrijk te doen volbrengen. Pater
Bastiaanse verlangt ai weer hard te
rug naar zijn kinderen, die hem niet
kunnen missen.
hebben goedgekeurd, bij bet refe
rendum adviseerde tegen te stem
men. Deze raad van de Volksbe
weging werd door de aanhangers
dei partij practisch eenstemmig
opgevolgd; de „partij van de
trouw" had het advies van den
grooten leider van „het verzet",
generaal de Gaulle, aan haar aan
hangers overgebracht, en een wil
lig geihoor gevonden.
Het tweede ontwerp kreeg in de
Constituante, op 27 September j-l.,
440 legen 106 stemmen. De M.R.P.
spoorde zijn leden aan bij het refe
rendum „ja" te stemmen, maar ge
neraal de Gaulle sprak zijn veto
uit. Na in een eerste rede al zijn
bezwaren tegen de grondwet op
gesomd te hebben, sprak hij in
Epinal een absoluut neen uit. dat
hij Vrijdag in een persverklaring
herhaalde. Zoo ontstond een scherp
conflict tusscihen den buiten alle
partijen staanden generaal en de
M.R.P. Men verwachtte niet, dat
de grondwet zou worden verwor
pen, maar wel keek men met een
zeer merkbaar gevoel van bezorgd
heid en zelfs angst uit naar de
stemverhoudingen, welke uit de bus
zouden komen.
Dat gevoel is niel ongerechtvaar
digd gebleken. Op 5 Mei 9.327.023
voorstemmers, thans 9.200.647. Men
kan veilig aannemen, dat in beide
gevallen het overgrootste deel van
deze ja-stemmen van de socialis
tische en communistische partijen
afkomstig is. Wat echter weer be-
teekent, dat de leden van de M.R.P.
zich niet aan het ja-advies van de
partij-leiding .hebben gehouden,
maar zich hebben Onthouden en in
grooten getale zelfs hebben tegen
gestemd. De oppositie-partijen te
zamen kunnen nauwelijks de neen-
stemmen opbrengen, en ook daar
zijn blijkens 5 Mei zeer veel ont
houdingen. In de M.R.P. is dus, in
dit geval, de invloed van de Gaulle
grooter geweest dan die van de
leiding.
Nu heeft die leiding de vorige
week wel verklaard, dat het neen
van de Gaulle zeer dicht bij het
ja van de M.R.P. lag, maar in feite
blijkt het generaals-advies toch
dieper indruk te hebben gemaakt.
En dan ligt tevens de gewichtige
vraag voor de hand, welke reactie
deze houding bij de verkiezingen
van 10 November a s. zal hebben.
Natuurlijk zal gepoogd worden de
evidente scheuring in drie deelen:
ja, neen en on'lhouders te herstel
len; en men mag verwachten, dat
de Gaulle zelf een poging in die
richting zal doen. Maar het feit
ligt er, dat een verschuiving van
een paslfc honderdduizend stemmen,
zelfs naar rechtscthe groepen, den
communisten een bedenkelijk over
wicht kan geven, met alle conse- y
kwenties van dien.
Bij velen zal naast stembus-
moeheid het verlangen om uit het
voorloopige te geraken den door
slag tot onthouding hebben ge
geven- Zij hebben hun doei niet
bereikt. Want een grondwet, welke
slechts door iets meer dan een der
de van de kiezers is goedgekeurd,
kan geen duurzaamheid hebben, is
bouwvallig in zich zelf. Daarom
zal de strijd voortgaan, maar de
condities, waarin men is gedron
gen, bieden weinig hoopvolle
aspecten.
