Dakota stort
Ernstige vliegramp
op Schiphol
treft de K. L. M.
neer
Officieele mededeeling
over de ramp
Mysterieus
radiobericht
Zesentwintig inzittenden gedood
Oorzaak is nog
onbekend
Stond motor
in brand?
J
m JAARC-ANCVRIJDAG 15 NOVEMBER
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN hoofdredacteur
Een verschrikkelijke ramp heeft onze nationale lucht
vaart getroffen. Het K.L.M.-lijnvliegtuig van Londen is
gisterenavond om tien minuten voor acht op Schiphol
verongelukt. Alle inzittenden, namelijk -een en twintig
passagiers, de bemanning van vier personen en de
stewardess zijn om het leven gekomen.
hoe het gebeurde
DE SLACHTOFFERS
"Herman de Man
Hij ruste in vrede.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
'ALGEMEEN REDACTEUR DIRECTEUR: J. KUIJPERS MGR. DR. J. W I T L O X
BUREAUX VOORLREDACTIE EN ADMINISTRATIE BROERSVEST 8. SCHIEDAM, TEL. 68804 ABONNEMENTSPRIJS 3.25 P. KWARTAAL, 1.10 P. MNP., 0.26 P. WEEK
Talloos welhaast zijn de onge
lukken. welke de laatste maan
den de' wereldludhtvaiart hebben
getroffen. En de keeren, dat men
van een ramp moest spreken, wa
ren vele. Doch telkens weer was
het of er een beklemming van
ons werd genomen, als we hoor
den, dat het verongelukte toestel
geen KLM.-er was. Niet. dat we
die ongelukken niet vreeselijk
vondien, maar tooh. we hoopten,
dat onze eigen luchtvaartmaat
schappij ervoor gespaard zou blij
ven.
Thans eveniwel is ook hier de
Sla? gevallen.
Als iederen anderen keer, zorg
vuldig maar onbezorgd, gaf piloot
Moreton gisterenvond op Croydon
het sein de blokken los te gooien,
zijn Dakota schoot weldra vooruit
en spoedig zat het toestel in de
lucht: koers Schiphol.
En de 21 passagiers, die opge
wekt de cabine vulden, verheugden
zich reeds op hun nabije thuis
komst.
„Safety first" is strikt het devies
van de K-L-M- Als er aan een
toestel wat hapert, mag het be
slist niet starten, eer het manke
ment absoluut is verholpen. Des
noods komt een andere machine
passagiers en vracht halen. Men
mag daarom als zeker aannemen,
dat de PH TBW, toen zij van
Londen opsteeg" absoluut in condi
tie w=s
Wat er precies is gebeurd, zal
evenwel nooit verteld kunnen
worden, want zooals gezegd, nie
mand van de inzittenden over
leefde de ramp.
Dit zijn dé feiten, voor zoover
wij die gisterenavond konden
achterhalen:
De tweemotorige Dakota PH
TBW van de K-L-M. vertrok giste
renavond van Londen naar Am
sterdam Het gerucht, dat het
met vertraging zou zijn opgeste-
gen, kónden wij niet bevestigd
krijgen Het weer was betrek
kelijk goed en de reis verliep nor
maal. Boven Schiphol aangekomen
cirkelde het toestel geruimen tijd
rond om de landin,gsbeurt af te
wadden
Toen de banen vrij waren,
maakte de piloot de voorgeschre
ven ronden en meldde bet toestel
zich radiografisch af ten teekten,
dat het ging landen. Het ging toen
zijn laatste ronde in en ov
roode hoofdlichtbaken heen vloog
(het om elf minuten voor acht,
de richting van de landingsbaan.
Plotseling stortte het hierbij
echter neer aan den uitersten
Zuidwestelijken rand van het
vliegveld. Men is daar ter plaatse
bezig de landingsbanen te verlen
gen, waarvoor veel grondwerk
moet worden verzet. Er zijn diepe
geulen en ook dijkjes van opge
worpen aarde. Tegen een van deze
dijkjes niu is het toestel terecht
gekomen.
De gevolgen waren verschrik
kelijk. De Dakota versplinterde
totaal door het geweld van de I
botsing. Een vleugel kwam te
recht op een honderdtal meters
afstand in het drassige terrein.
Een tiental meters van het eigen-
lijke wrak lag het staartstuk en
verder lagen overal brokstukken
in het rond, propellers, boeken,
verbrande kranten....
De inzittenden moeten bij het
neerkomen allen op slag dood zijn
geweest en ook zij werden naar
alle kanten weggeslingerd.
De benzinetanks sloegen bij de
botsing uit elkaar met het gevolg,
dat alles wat er van den romp nog
restte, door de vloeistof werd
overgoten. Even een steekvlam en
dan stond de ruine in lichter laaie.
In allerijl snelden vrijwel allen,
die op het vliegveld aanwezig wa
ren, naar de plek van de ramp.
Een wachtsman, die zieh vlak in
de nabijheid had bevonden, toen
het ongeluk gebeurde, stond met
een roode lantaarn te zwaaien en
het was maar een kwestie van
oogenblikken voor een autobus
met Schnpholmannen ter plaatse
was, tegelijk met de brandweer
van het vliegveld. Met twee
schuimstralen had deze den ben
zinebrand spoedig bedwongen.
Direct begon men met het ber
gen van de slachtoffers. In de ver
brande resten van het toestel vond
men er slechts drie. De overigen
lagen allen in het rond verspreid
en velen waren zoo* verminkt, dat
de identificatie niet gemakkelijk
zal zijn.
De Amsterdamsche geneeskun
dige dienst was eveneens spoedig
met auto's en brancards aanwezig
en vervoerde de lijken naar het
Wilhelmina- en het Binnengast
huis.
Bemanning:
Moreton, gezagvoerder,
Milo, radio-telegrafist.
Vos, telegrafist.
Tiemens, boord-mecano?.
Stewardess was mej. Lam
mens.
Passagiers:
Mevrouw H. Lamboo (Ned,),
de heer L. H. Lamboo (Ned.),
P. A. Josephs (Eng.), W. R.
Moseley (Eng.), Major Western
(Eng.), F. M. Burgers (Eng),
of F. M. Burgiss (staat nog niet
vast), B. A. Withham (Eng.), J.
Vet (Ned.), H. J. van Arkel
(Ned.), E. van Musschcr
(Ned.), M. A. Elias (Ned.). J.
Ridder (Ned.), W. E. A, M.
Koning (Ned.), W. L. Elderson
(Ned.), K. Sperna Weiland
(Ned.), employé van de K.L,
M„ M. M. Busman (Ned.),
Herman de Man (Ned.), A. de
Groot (Ned.). J, Kooyman
(Ned.), Chr. Tonet (Ned.), E.
M. M. 3. van Vlijmen (Ned.).
Een van de vleugels van het toestel bleef na de ramp slechts intact
De K.L.M.-persdienst deelde om middernacht officieel mede:
„Het K.L.M.-vliegtuig van den regelmatigen dienst Londen
'Amsterdam, een Dakota, dat de registratieteekens PH-TBW
droeg en te 18.50 op Schiphol moest aankomen, is bij dettmding
verongelukt en geheel vernield.
21 Passagiers, vier man bemanning en de stewardess kwamen
om het leven.
Even voordat het vliegtuig verongelukte kwamen vijf andere
lijnvliegtuigen normaal binnen. Het horizontaal zicht was goed,
de wolkhoogte bedroeg 150 M.
Het toestel kwam terecht ten Zuiden van de Oost-Westbaan
op het vliegveld Een onderzoek naar de oorzaak van de ramp
wordt door den Rijksluchtvaartdienst van het ministerie van
Verkeer ingesteld".
Er is een mysterieus bericht
van Aneia uit Londen. Het luidt:
In den controletoren .op het
vliegveld Croydon werd .korten
tijd voor de ramp op Schiphol een
radiografische boodschap van hel
verongelukte vliegtuig opgevan
gen luidende: „Motor in brand.
Zetten koers naar Schiphol".
Op Schi phol hebben wij gisteren-
Het K.L.M.-vliegtuig Dakota PH-TBW, voor de noodlottige vlucht
avond naar de juistheid van dit te
legram pogen te informeeren. We
zijn daarin echter niet geslaagd,
zooals daar trouwens van officiee
le zijde in het geheel geen inlich
tingen werden verstrekt. Wat we
er hoorden, was echter van dien
aard, dat het geval er nog raadsel
achtiger op wordt. Allen, die wij
spraken, gaven ons althans den
indruk, dat alles met de PHTBW
normaal was geweest. Het toestel
had rustig rondgecirkeld tot het
mocht landen en had zich, toen
biertoe het sein werd gegeven, vol
komen volgens de regels afgemeld.
Ook kon er aan boord geen paniek
zijn geweest, want gelijk normaal
voor de landing pleegt te geschie
den, had de stewardess de pas
poorten der passagiers opgehaald.
In haar tank heeft men ze alle, zij
het dan ook zwaar beschadigd, in
een bundel je teruggevonden.
De piloot, de Engelschman Mo
reton. was 'pas een half jaar in
dienst van de K. L. M. Hij vloog
echter steeds de Londen-lijn en
had zeventien vliegjaren achter
zich. Een ervaren man dus.
Het weer was betrekkelijk goed.
Er was op het moment van het on
geluk 3 K.M. zicht vooruit, bij een
wolkenhoogte van 100 it 150 meter
enT,^e laud'ngslich.en waren aan.
tevoren waren in serie vier
P s, Soed binnengekomen en
het landen van viermotorige vlieg
tuigen is moeilijker dan dat van
tweemotorigg, zooais de veronge
lukte Dakota.
Ook de wachten op het vliegveld
verklaren niets te hebben gezien
dan de boordliichten; toen hoorden
ten de vlammen omhoog.
Niets van dit alles wijst ook
maar eenigszins op een bevestiging
van het bericht uit Londen, eer op
het tegendeel. Een officieele ver
klaring zal mor dan ook licht moe
ten brengen.
Misschien dat deze dan ook een
verklaring bevat, waarom de Da
kota zoo lang in de lucht bleef.
Volgens sommigen immers had men
den piloot reeds vroeger het sein
gegeven, dat hij kon landen, doch
desondanks zou hij in de lucht zijn
gebleven tot hij later mbest wach
ten op het landen van de andere
thuiskomers.
We spreken den stationschef van
Schiphol, den heer Thomsom.
Hij was, even voor het ongeluk
plaats vond, met het lijnvliegtuig
van Lissabon uit Madrid gekomen.
Als we hem naar zijn meening
vragen over de oorzaak, haalt hij
de schouders op.
,,Wij combineeren momenteel alle
raidio. en radargegevens", zegt hij,
„en morgen zullen we grondonder
zoek doen en luchtfoto's maken.
Misschien dat wij dan wijzer
worden."
In de lokaliteiten van den sta
tionsdienst werkt men aan de
passagierslijst. Zij werd uit Lon
den doorgeseind, want de lijst, die
zich in het vliegtuig bevond is
verbrand. De resten der paspoorten
uit de tasch van mej. Lammens,
verschroeid, doorweekt en bemod.
derd, liggen in het kantoor. Papie
ren worden ontcijferd; daarna de
families gewaarschuwd Hierom
worden ook vanavond deze namen
niet officieel bekend gemaakt,
maar zal dit tot morgenochtend
moeten wachten.
Thans werken er de reddings-
en brandweerploegen koortsachtig
en in den schijn van carbidlampen
zoeken zij het terrein af. Tegen
twaalven pas vindt men het laats .8
lijk, maar ook dan gaat men ver.
der met het verzamelen van voor
werpen, die over het modderige en
drassige terrein verspreid liggen.
Bij den stationsdienst liggen deze
stille getuigen; een doorweekte
taseh, een berg verschroeide
een tfntfotrnknoop en honderderlei
andere dingen.
Ook een horloge, waarvan het
glas stuk is, maar dat nog loopt..
Mej. Jannie Lammens
de stewardess
De ramp boven Schiphol heeft
ook onze letterkunde getroffen- op
de lange doodenlijst verschijnt ook
de naam van Herman de Man.
Hoewel De Man (zijn eigenlijke
naam is S. H. Hamburger) niet
meer actief aan het letterkundig
leven deelnam de oorlog, die
hem vrouw en zes kinderen ont.
ze een klap en gelijk daarop scho-rukie ,had hem te zeer geschokt
heeft zijn naam nog steeds goeden
klank als een geliefd auteur van
streekromans,
Hamburger is 1898 te Woerden
geboren, en de omgeving der Zuid-
Hollandsche dorpen bleef steeds in
het centrum van zijn gedachten;
daar speelden zich zijn streekro.
mans af, en het was zijn overtui
ging dat ieder auteur slechts tovert
den grond ,waar hij als kind leef
de, een waarachtige en met het
hart geschreven roman kan schrij
ven.
Zijn realistische romans worden
gekenmerkt door een hartelijke
deernis met de ongelukkigen onder,
deze plattelandsbevolking. We noe.
men: Aardebanden 1922, Weide
weelde 1923, De eenzame 1924,
Rijshout en rozen (1924), Het was
sende water 1926, Meester Lampe-
var 1929, De kleine wereld 1932,
Maria en haar timmerman 1933,
Een stoombootje in den mist 1934,
De barre winter van '90 (1936),
Scheepswerf de Kroonprinses 1936,
Maarten Luteyn (193?)Pietje de
Booy (1938).
In 1927 is de Man bekeerd tot
het Katholieke geloof. In 1940 wist
hij naar Engeland te ontkomen,
waar hij tijdens den oorlog bij Ra.
dio Oranje een grooten rol speel
de en o-a. de leiding had bij de op.
richting van een Curagaoschen ra
dio-omroep
