Politieke delinquenten
in de Tweede Kamer
Veldmaarschalk Rommel
„CAESAR EN CLEOPATRA
temidden van spionnen
Naturalisatie van oud-Spanjestrijders
PAGINA 4
VRIJDAG 22 NOVEMBER 1946
Uitvoerig is tijdens de behandeling der Justitiebegrooting
van gedachten gewisseld over het probleem der politieke
delinquenten, waarbij het verslag der vaste commissie uit de
Kamer voor privaat- en strafrecht omtrent haar bezoeken
aan interneeringskampen mede als leidraad diende. Behalve
de P. v. d. A. hebben alle fracties haar licht laten schijnen
over diverse onderdeelen. Eenig practisch resultaat: toelating
van kranten en tijdschriften tot de kampen, waarop van alle
zijden was aangedrongen. Misschien wordt het rookverbod
ook opgeheven
WHAT IS IN A NAME?
„Five Graves to Cairo"
een aantrekkelijke film
vttt?keeBSCHAO«; na
WEUTCTT.TT) TE TONDEN
KWANTITEIT-FILM
Hoe duur het was, en
hoe groot
V.N.-GEDELEGEERDE
TUSSCHEN GANGSTERS
Minister van Maarseveen zag
evenmin als bij de algemeene be
schouwingen over zijn begrootin-
gen kans den overvloed van kwes.
ties en wenschen in een behoor
lijke orde onder de loupe te ne
men en excuseerde zich weer voor
de „lappendeken".
Allereerst deelde Z. Exc. mede.
dat het aantal .gedetineerden, het
welk 15 October 39-000 bedroeg, op
16 November was teruggeloopen tot
33,425, welk cijfer wat geflatteerd
is omdat diverse gedetineerden ge
ïnterneerd zijn en onder de vrij
gestelden zich ook gewone veroor
deelden bevinden. In elk geval
weer een 5000 gevallen minder!
Den heer Stokvis (C.P.N.), die de
wijsheid in pacht dacht te hebben
met te stellen, dat hij de berech
ting der 100.000 makkelijk snel had
kunnen doen verloopen, door hon
derd „politieke politierechters" uit
de bekwame juristen te recrutee-
ren en deze per man 50 gevallen in
de week te laten afhandelen, ant
woordde de -bewindsman zeer ter
snede, dat hoe verder men afstaat
van de moeilijkheden, hoe makke
lijker men een oplossing bij de
hand heeft. Het was volgens Z, Ex.
volkomen uitgesloten direct na de
bevrijding honderd bekwame, juris,
ten uit hun arbeid te kunnen ha
len voor een tijdelijke functie en
de bewindsman noemde dit vlak af
„een hersenschim", den commu-
nistischen afgevaardigde bedui
dend, dat hij van raad gaarne is
gediend als het dan maar een goe
de raad is.
Met veel nadruk had nu Stokvis
ook verklaard, dat hij de voor
waardelijke buitenvervolging-stel.
ling afwijzend op toelating der
aldus losgelaten landverraders tot
zijn partij niet gesteld is, al kan hij
het niet hebben dat pastoors en
predikanten de kampen bezoeken
en dan. de gedetineerden waar
schuwen tegen het communisme
en al ziet hij toch gaarne „De
Waarheid" tot d.e N-S.B.-ers toege.
laten (wat de minister nog niet ge
heel zeker scheen te achten). Maar
toch voor die landverraders is „bij
de communisten geen plaats"!
Een uitlating waartegenovar meer
dan één afgevaardigde aanleiding
zal hebben gevonden om op de
christelijke barmhartigheid extra
aan te dringen; de barmhartigheid
die ieder mensch zoo zeide de
minister noodig heeft en die ook
de N.S-B.-ers, getuige een stapel
brieven aan Z. Exc., niet zullen af
wijzen al denkt de heer Scheps
(Partij v. d. Arbeid) daar anders
over. Zoo deed ook mr. Korten-
horst (K.V P.j, die' in een breed
voerige bespreking den bisschoppe-
lijken brief op il Augustus jl. van
alle kansels voorgelezen citeerde.
Met hem kan men het eens zijn,
dat een gedachtenwisseling als de
onderhavige, zonder veel resultaat
voor de praktijk, niettemin haar
waarde heeft voor het bewerken
der publieke opinie, waarin de
denkbeelden sinds lang aan het
kenteren zijn en die meer en meer
overtuigd wordt van de hooge ze
delijke beteekenis eener rechtvaar
dige zuivering en bestraffing.
Tegenover den katholieken afge
vaardigde, die meer heil had ver
wacht van het indertijd onmiddel
lijk arresteeren en berechten der
kopstukken en aan een minimalen
„bijltjesdag" de voorkeur had ge.|
geven boven de massale internee-
ring met alle gevolgen van dien,
bleef de minister stellen, dat uit
de nu eenmaal ontstane impasse er
slechts één practische uitweg is: de
buitènvervolgingstelling op bei
paalde voorwaarden.
Amnestie?
De suggestie van mr. Ko'rtenhorst
betreffende het verleenen van
amnestie ter liquidatie van de in-
tterneering wees Z-Exc. af. Hij is
daar geen voorstander van. nog
minder van een aankondiging,
want die schept verwachtingen en
dan gaat men zijn gedkag bepalen.
Het is beter de inferraeering te la
ten beëindigen op grond van goed
gedrag dsr be'trokk'eren-
Ook een ander denkbeeld de
bedrijfszuivermg aan die bijzondere
berechting te doen voorafgaan
vond bij den bewindsman peen
genade. Wel zal aan de moeilijk-
beden, gerezen bij het Beheer, te
gemoet worden gekomen.
Den katholieken a&sevaardigde
antwoordde Z.Exc. voorts in ver
band met de recente aanhouding
In Rotterdao^. yan directeuren
eener groot.e -ifajifry.^yverf dat hij
geen groot hrEVi i iifilr ji van de
politieke arrestaties in dien laat-
sten tijd. Over de noodzaak ervan
moeten in eerste instantie de
procureurs-fiscaal beslissen. Hoo-
ger beroep op den rechter staat
open.
Terzake van den moord op den
heer Guljé kon die minister nog
geen positief resultaat van het
onderzoek mededeelen.
Kinderbescherming
Met mevr. Van den Muijzen/berg
-Willemse (C-P-N.), die een warm
pleidooi hield vooir verbetering
dier kinderbescherming, is de mi
nister het eens dat een „Pleegkin
derenwet" waarop sinds 1915
werd aangestuurd dringendle
eisch is, maar hét is de tragiek van
dezen tijd dat tal van vraags iiuk-
ken, die om oplossing schreeuwen,
nog niet ter hand kunnen wordlen
genomen. Voor het overige hebben
's ministers ambtgenooten van
BinnenlandsChe en Sociale Zaken
ook in deze materie meer in de
melk te brokkelen dan hij.
De beide Ju Stiti éW egrodtingen
zijn ten slotte z. h. s. aangenomen.
Oud-Spanje strijders
Hetzelfde geschiedde met het
ontwerp ttot kostelooze naturali
satie van oud-Spanje strijders, na
dat mr. Roolvink (K-V-P.) verzet
had aangeteekend tegen de koste
loosheid, die niet eens wordt toe
gestaan aan personen uit die ille
galiteit!
De avondvergadering
In de avondvergadering is de be
handeling der begrooting van Bin-
nenl. Zaken voortgezet. Niet minder
dan zeventien sprekers hebben er
het woord gevoerd, die hedenmid
dag door minister Beel zullen wor
den beantwoord.
De heer Algerda (A.R.) wees o.a.
op de moeilijke positie van de
laagst gesalarieerde ambtenaren en
vroeg of het mogelijk is de invasie
toelage uit te breiden tot de ge-
pensionneerden. ook de burge
meesters, die in Sept. 1944 niet in
functie waren hebben deze -toelage
niet ontvangen. Hij vroeg voorts
een regeling voor door burgemees
ters gederfde salarissen.
Aan de gemeentelijke en provin
ciale financiën wijdde o.a. de heer
IJsselmuiden (K.V.P.) een uitvoe
rige beschouwing.
De heer Van Sleen (P.v.d.A.)
bepleitte o-a. verhooging van het
pensioen voor weduwen van amb
tenaren.
Verscheidene sprekers bepleitten
maatregelen voor de Zondagsrust
en herziening van de begrafenis
wet.
De heer Schmal (C.H.) wees op
de bevoorrechte positie, waarin zich
de architecten bevinden, die zich
onderworpen hebben aan de Kul
tuurkamer.
De heer Dassen (K.V.P.) was van
oordeel, dat herziening van het be
zoldigingsbesluit zeer verbetering
kan brengen in de financieele ver
houdingen in he£ ambtenarencorps.
Hij hoopte óp spoedige instelling
van een ambtenarenziekenfonds en
wees verder op de onjuiste werking
van de classificatieregeling.
De heer Korthals (P.v.d.V.) be-
critiseerde o.a. de benoeming
van den Commissaris der Koningin
in Noordbrabant en van den burge
meester van Arnhem.
Ten aanzien van het processie
verbod zeide de heer Scheps (P. v.
d. A.) dat hij bereid is het stand
punt der katholieken te aanvaar
den, zulks op democratische over
wegingen. Er moet echter weder
zij dsch vertrouwen zijn en daarom
zou hij de begrafeniswet ook in
democratischen zin willen doen be
zien, De Jehova-getuigen late men
met rust. Spr, oefende eveneens
critiek op de benoeming van prof.
De Quay tot commissaris der Ko-
ninging. Wat de burgemeestersbe
noeming te Arnhem betreft mag
z.i. niet gezegd worden, dat 16 pet.
der bevolking protestantsch is. Hij
becijfert, dat er 40 pet protestan
ten en 40 pet. katholieken in Arn
hem zijn.
De heer Maenen (K-V.P.) vroeg
richtlijnen voor de burgemeesters,
waaraan zij zich te houden hebben
bij vordering van woonruimte.
Vervolgens vroeg de heer Derks
(K.V.P.) richtlijnen t.a.v. wonin
gen voor ex-politieke delinquen
ten, waarbij ongewild onbillijkhe
den voorkomen. Ten aanzien der
zuivering van burgemeesters be
pleitte hij de mogelijkheid van her
ziening van uitspraken met inzage
van dossiers.
Lord Portal heeft het hooger-
huis geamuseerd met te vertellen,
hoe de stalen of aluminium ..pas
klare" huizen in Engeland aan den
naam „Portal''-huizen zijn gekomen.
„Aanvankelijk", zoo zeide hij. „zou
men deze huizen naar Churchill
noemen doch toen dit type-huis on
populair bleek te zijn, noemde men
het nogal wiedes naar mij".
Lond Portal zeide, dat het idee
van ..pasklare" huizen was opge.
komen in December 1943, toen Tom
Johnston, toenmalig staatssecretaris
voor Schotland, demonstraties gaf
van het inrichten van militaire nis
sen hutten tot tijdelijke woonhui
zen
Erich, von Stroheim als maarschalk Rommel met Anne Baxter als
het Fransche meisje in de film „Five graves to Cairo.
Direct na de bevrijding werd ons
land, overstroomd door oorlogs
films van allerhande makelij. Er
waren goede reportages bij en bom
bastische series veldslagen zonder
veel begrip tot een geheel aaneen-
gelascht, er was slechts een enke
le indrukwekkende film bij .Het is
dan ook niet vanwege de actuali
teit of omdat het zoo'n beste oor
logsfilm is dat wij ons bezig hou
den met ,,Fiive graves to Cairo",
een Amerikaansche film die ons
veldmaarschalk Rommel op het
hoogtepunt van zijh roem laat
zien.
De film werd gemaakt in 1943
toen Montgomery Rommel terug
geslagen had, en zal eerst in het
voorjaar hier in roulatie komen-
Maar het is een zeer aantrekkelij
ke film, die wel veel belangstel
ling zal trekken.
Five graves to Cairo is geen oor
logsfilm, in dien zin dat zij een
veldtocht op den voet volgt. Het
is eigenlijk meer een spionnagever.
haal, waarin men van de gelegen
heid gebruik maakt den Duitschen
generaal die ons zooveel nachtmer
ries bezorgde op het witte doek te
brengen en tegelijk flink met de
Duitsche mentaliteit af te reke
nen.
Een Bngelsche korporaal, eenige
overlevende van een tankbeman
ning, komt in een dorp, waar de
Duitschers zullen binnentrekken.
Als de Duitsche staf in het hotel,
waar hij is terecht gekomen, hij
intrek neemt moet hij een camou
flage hebben. Hij speelt dan de
v'
Of echter de Britsche filmindus
trie met dit nieuwe, overweldigend
dure product een triomf van de ™en
kwaliteit heeft bereikt, betwijfelen
we ten zeerste. We gelooven, dat
zij met veel ..goedkoopere" films als
„De zevende sluier" en „Brief En-
counter" de film als zoodanig heel
wat grootere diensten heeft bewe
zen
Natuurlijk zal geen enkele gere
gelde bioscoop-bezoeker, die zich
zelf réspecteert, durven nalaten dit
grootste en duurste van alle En-
gelsche filmwerken dat ons aan
de schouwspelen van den onverge-
telijken Cecil B. de Mille deed den
ken te gaan zien, maas het is
zeer de vraag, of daarmee de repu
tatie van een man als Shaw, wiens
geestigheid niemand in twijfel zal
durven trekken, daarmee is ge-
werk raken
rol van den kellner die bij 'n bom
bardement werd gedood. Deze kell
ner blijkt een Duitsche spion te
zijn geweest en de korporaal krijgt
nu gelegenheid als spion tegen de
Duitschers te fungeeren. Hij weet
de plaats van vijf Duitsche geheime
opslagplaatsen voor de linies te
ontdekken en wanneer hij door
Rommel als „voorpost naar Cairo
wordt gestuurd, is het Britsche
opperbevel spoedig ingelicht.
Dit eenvoudige verhaal is door
Billy Wilder op zeer aannemelij
ke en aantrekkelijke wijze ge
realiseerd, het ontbreekt niet aan
spanning, niet aan oorlogsreali
teit en ook niet aan humor. Ty
pisch is bijvoorbeeld de openlij'k-
heid waarmee over geallieerde
problemen wordt gesproken. De
verwikkelingen tuschen Duit
schers en Italianen zijn aanleiding
tot kostelijke tafereelen. En onder-
tusschen hekelt men de Duitschers
maar zoo fijntjes en zoo vol hu
mor, dat het een genot is. Rommel
wordt niet belachelijk gemaakt, in
tegendeel men laat hem zijn volle
militaire „eer", maar men weegt
hierbij de methoden van de Duit-
sche'-s tegen die van de anderen,
af. Erich van Stroheim, zelf oud-
Pruisisch officier en nog steeds een
bijzondere en belangwekkende
figuur, maakt van Rommel dan ook
geen karikatuur; natuurlijk is hij
ij del en kortaf,
Kostelijk is de scène waarin
Rommel gevangen genomen Brit
sche officieren een lesje in strategie
geeft, aan de lunch die' hij den hee-
ren aanbiedt voor hun vertrek naar
het krijgsgevangenkamp. Een aan
tal zoutvaatjes stelt de verschil
lende Noord Afrikaansche steden
voor. En Rommel gaat ermee ora
alsof het speelgoed Is, terwijl de
Britten geamuseerd toekijken: de
laatste slag is aan hem. Want ter
wijl Rommel parmantig zijn gehei-
vertelt, luistert de kellner
toe.
Het is opvallend, hoe objectief
en zuiver in deze film verschillen
de naties gekarakteriseerd zijn in
een paar personen. Een mooi voor
beeld daarvan is Het Fran-che
meisje Mouche, dat de Engelschen
haat. omdat door hen haar broers
;n Duitsehland zijn. Zij tracht de
Duitschers te vermurwen, maar
kan er niet toe komen een E-n-
gelschman kwaad te doen. Deze
film zal destijds bij de geallieer
den veel indruk gemaakt hebben-
Het is ongetwijfeld een propagan
da-film, maar gezegend een land
dat zoo propaganda en mag
m aken
Er worden te Londen thans plan.
diend; Shaw en zijn
volkomen bedolven onder pilnren,
(hoogte 22 voet, omvang 19 voet),]
den vuurtoren van den phairao (80 nen uitgewerkt om orde te schep,
voet hoog), de sfinx (lengte 36 ben in den verkeerschaos. welke
voet, hoogte 27 imet, gewicht 8 ton) dreigt te ontstaan hu het. ui gaan
en de karpetten- (waarde 20.000 Ya'L-fa °ret"'
j x t v t <-ii. dnehrjs is "en schema te maken»
pond sterling) van James Stewart. ttHstJppen_ w„ar0D de
Is Caesar en Cleopatra" als arh°;d wordt geë'nJkunnen
I schouwspel indrukwekkend. als worden gevarieerd. Daartoe heeft
Claude Rains en Vivier Leigh, de vertolkers van de titelrollen m hoogtepunt in de filmhistorie van men een gedeelte van T end fn 'in
t'v v-t. 2 wi
mé Ii fAS'.l
de Britsche kleurenfilm „Caesar en Cleopatra
„Een triomf voor de Britsche
filmindustrie" aldus wordt de
film „Caesar en Cleopatra" dooi
de reclame aangekondigd. En dat
wij
die er voor noodig is om een der-
gelijk fantastisch bedrag in
een enkele film te steken. Doch ookvervaardiging" van een"film' in" den
Engeland is zij een teleurstelling, veertten gebieden verdee'd. omzoo-
Zij is dat onvermijdelijk, zoudenjdoende te komen to een mm -of
-I tYI P Os- Cf
haast schrijven geworden,|myJordat^bepaalde maatregelen
in een andfr opzicht is „Caesar en
Cleopatra" een triomf geworden en
wel dit van de kwantiteit. Er heb
ben niet minder dan 110 sterren van
naam en twee duizend figuranten
aan meegewerkt. „Romeinen" en
Egyptenaren gebruikten bij de op-
omdat worden genomen zal een
onderzoek worden ingesteld naar
- i UltUC; AUCiv wwuru ui^co-i- w
waren zin va<n het WQ°m al^biJ aantai menschen. dat in deze
gebieden arbeidt en bun. werkuren.
ue recuwne iutugcnumtigu jlii u** w -
zal niemand verwonderen, dfe lossing van hun meenmgsverschil
weet, dat de productie van deze i len 'n ilm: 2800 pijleih
kleurenfilm, vervaardigd naar de touw, £500 dolken en 2900 helmen,
gelijknamige comedie van G. B.
Shaw. G. B. S. zooals de bon
zwaarden en schilden. Er was 112
ÖJlutvv o avvrtio pond verf noodig, niet voor de vwv
dige" Engelschen°den" ,,g1ra£d" old ^ïh' hoe" uitmuntend ^hun spel
voorbaat verijdel- n, namelijk
Shaw's tekst en het kleurenprocé-
dé. Shaw's tekst, hue geestig en
hoe diepzinnig ook, belemmert de
camera in haar werk en datzelfde
doet het kleurenprocédé, dat baar
beweeglijkheid tot een minimum
beperkt. Er wordt te veel voor de
camera gespeeld en te weinig door
haar geobserveerd. Dit heeft tot ge
volg, dat CClaude Rains en Vivien
man" bij voorkeur noemen
meer dan een millioen pond ster
ling heeft gekost.
In zoo'n geval kan men moeilijk
anders dan van een triomf spreken,
al is het alleen maar om den moed, crèmes en,mascara.
soms dik genoeg opliggen, noen oo|t steeds maaksels blijven van
voor de gezichten van de acteurs, Shaw.s ongebreidelde, sarcastische
maar voor het schilderen van de fantasie en de realiteit van de film
decors. Voor le make-ups werden mjssen
kilo's materiaal gebruikt, waar-
onder poeder, rouge, lippenstift,1 We hebben wel eens iets beters
gezien, dat minder geld had gekost.
Een der leden van de Oekrain-
sche delegatie ter algemeene ver
gadering van de V. N„ Stadnik.
trof het niet, toen hij met een
anderen Oekrainschen gedelegeer
de, Advoiiia, in één van New.
Yorks straten een winkel binnen
ging om iets te koopèn.
De winkel was namelijk op dat
oogenbhk tot operatie-terrein ge
kozen deor twee gangsters en bil
een schietpartij werd Stadnik in
het rechterbovenbeen getroffen.
