Trouwe wachters
[aan de kuist")
O/e
Onderwijs
organisatie
Voor veiligheid in Maastunnel
wereld
PAGINA 6
MAANDAG 2 DECEMBER 1946
Leidende beginselen
Tot slot nog een enkele opmer
king.
Op lyceum A omvat het onder
wijs de geheele klassieke cultuur:
kunst, wijsbegeerte, wetenschap
eri godsdienst. Vooral op het ter
rein der wijsbegeerte lijkt hier
eenige beperking aan te bevelen;
men moet het verteringsvermogen
van deze leerlingen niet overschat
ten-
Curacao's „ontwaken"
WAT BETEEKENEN
DE LICHTEN?
Het werk der kraanwagens
BEZOLDIGING VAN
GEMEENTEPERSONEEL
ZIJN KLEEREN WERDEN
ZOO VUIL....
„Behouden vaart, wees voorzichtig en Gods beste zegen!"
De laatste wenschen aan de zeevaarders van hun familie- j
leden en vrienden, die, wanneer het schip met den horizon
versmolten is, zwijgend naar huis terugkeeren. Maar het
contact blijft; Aan de kust en op de schepen saan trouw
de wachters bij de radio, gereed om met den seinsleutel de
verbinding te onderhouden, zoodra de booten in volle zee zijn.
Hallo schippers, hallo schippers. Radio Scheveningen roept u,
Over!"
Surprises door de lucht
en een mislukt telefoon
gesprek
Vooral bij de reorganisatie van
het middelbaar en voorbereidend
hooger onderwijs draagt het sche
ma van dr. Bolkestein sterk het
merk van den auteur en van diens
van ouds bekende inzichten. Ken
merkend zijn o.a-: lo, liefde voor
de vrijheid, de overtu ging. dat
onderwijs om goed, om met name
echt vormend te zijn een bepaal
de mate van vrijheid noodig heeft-
Geen al te knellende reglementee-
Ting. 2o. In verband met die voor
keur voor grootere vrijheid staat
zonder twijfel dr. Bolkestein's ge
mis aan vertrouwen in het alleen
zaligmakende van 't eindexamen.
Hij acht een eindexamen moe
ten wij zeggen vooralsnog? on
vermijdelijk, doch het opzettelijk
geëxamneer wil hij tot een paar
in de hoogste klassen onderwezen
kernvakken beperkt zien. Verder
wenscht hij onderzoek gedurende
de geheele onderwijstijd zelf, dus
niet alleen op het. eindexamen";
3o. dr. Bolkestein is een besliste
vijand van de befaamde, in een
vroegere periode min of meer aan
beden algemeene ontwikkeling.
Uitdrukkelijk stelt hij vast: ,.Een
nitgebi eide algemeene ontwikke
ling moet niet worden nagestreefd
ten koste van de grondigheid van
behandeling." Over de drie
lyceum-typen heet het dan ook;
„Dit onderwijs moet vrij zijn van
elk utilistisch kar aki er; de vor
ming van de geest zij er hoofd
zaak, niet het bijbrengen van ken
nis. In elk der drie afdelin
gen wordt het aantal vakken zo
veel mogelijk beperkt; van de
vakken die geen kernvakken zijn,
worden alleen de beginselen on
derwezen; in de vierde klasse
loopt het onderwijs in enige vak
ten af (in de lyceumafdelingen
A en C bijv. dat in de wiskunde
en de natuurwetenschappelijke
vakken). In de vijfde en zesde
ilas.se wordt ruimte gelaten voor
selfstandige studie. Naast de voor
allen verplichte vakken staan fa
cultatieve vakken- Het eind
examen bepaalt zich tot de hoofd
vakken van elk lyceumtype". Bij
de beantwoord ng van de vraag:
ban een einddiploma worden toe
gekend, komen alle vakken op de
school onderwezen, ook de aftop
pende en zelfs de facultatieve in
aanmerking-
Afloopende vakhen
Bij deze ..afloopende" vakken
«taan we ongetwijfeld bij een punt
van de voorgestelde reorganisatie,
dat zal worden tot een teeken van
tegenspraak. Men is wel vrij al
gemeen overtuigd, dat, in navol
ging van de aloude seminar ën,
beperking van leerstof noodzake
lijk is. Maar als het op daadwer
kelijke beperking in concreto aan
komt, dan voelt menig leeraar
er zjjn ook gunstige uitzonderin
gen elke aantasting van zijn
vak als een soort persoonlijken
aanslag op hem zelf.
Wij gelooven, dat dr. Bolkestein
aier op het juiste, objectieve
«landpunt staat. Hij vraagt zich
eenvoudig af: wat zijn de kernvak
ken van elk type en wil dan het
mes zien gezet in die vakken, wel
ke hierbij zeker niet behooren.
b-v- wskunde en natuurkunde bij
lyceum-A. dat ons het ouderwet-
sche gymnasium zooveel mogelijk
wil herschenken, In een enkel an
der geval is dit minder apert. Zoo
/alt b.v geschiedenis bij het ly
ceum-B de oude H.BS-B
mèt Latijn, bedoeld als voorberei
ding voor de exacte faculteiten)
©nder de na de vierde klas afloo
pende vakken. We kunnen ons
voorstellen, dat dit in breeden
kring betreurd zal worden- (Vgl.
het felle artikel van prof. Geyl in
,Vrü Nederl. „Geschiedenisonder
wijs geruïneerd" naar aanleiding
van de urenvermindering in de
hoogste klassen)
Mogelijk kan van de facultatie
ve vakken een uurtje genomen
worden om ook in de beide hoog
ste klassen, zooals in de vierde,
enkele capita selecta te behande
len-
Wellicht kunnen deze faculta
tieve vakken ook uitkomst geven
voor de. helaas .afloopende" Bij
belkennis en voor de wiskunde op
lyceum-A voor bij uitstek begaaf
den op dit terrein. Niemand zal
ontkennen, dat voor dezulken dat
vak een groote vormende waarde
heeft, vooral wanneer zij niet door
een blok van minder begaafden
;worden geremd. Dit zou trouwens
gaan in een richting, die dr Bol
kestein op den duur stellig uit w 1.
als hij denkt aan zijn ..vakrenhe-
iden" in tegenstelling met klasse-
eenheden. Duitsch, dat al 'na"S
voor lyceum-B. tot de f~eu tn ieve
vakken wordt gerekend, z:I erh
Iter allicht op deze uren nek be-
Blag willen leggen
Met groote instemm ng rr>ak n
Wij hier nog meld ng van :nn op
vatting van dr P "lkps+ 'n. die een
gevolg is van zijn liefde voor de
vrijheid en die wij als volgt vin
den uitgedrukt:
„Reeds werd gezegd, dat dit
organisatieschema zich niet bezig
houdt met de bijzonderheden van
het eigenlijke onderwijs. T„ eer
moet daarom hier de gedachte
worden uitgesproken, dat geen
wettelijke regeling voor de ver
werkelijking van nieuwe opvat
tingen, die bij het onderwijs mo
gen ontstaan, een verhindering
mag zijn. Like wettelijke rege
ling van enige tak van onderwijs
behoort een bepaling te bevatten
in de geest van art. 25 en art.
90 der vigerende lager-onderwijs-
wet; de „bijzondere inrichting"
van enig onderwijs moet mogelijk
zijn zonder onmiddellijk door het
anathema der wet getroffen te
worden in de vorm van subsidie-
en rechtenonthouding".
En elders; „Aan de voorgaan
de schematische indeling van een
gedeelte van het middelbaar
onderwijs, moet een noodzakelijk
complement worden toegevoegd.
Er beatoftd reeds enige jaren voor
de tijd der bezetting een verheu
gende drang tot vernieuwing van
het onderwijs; ook op het terrein
van het middelba.ar. Deze drang
is nu allerwegen zich uitende.
Hef is zaak dit streven ten
bate van het onderwijs wettelijk
te steunen. De Regering zelf moet
het Onderwijs, van de Overheid
uitgaande, aan zekere regels bin
den: zij zal dit ook moeten uit
strekken over het normale onder,
wijs, door haar gesubsidieerd.
Maar zij moet dit niet zó opvat
ten, dat zij aan scholen, die naar
eigen wegen trachten, alle daad.
werkelijke belangstelling ont
houdt. Op onderwijsgebied kan
de Regering zelf niet experimen.
teren: dlt moet zij overlaten aan
het particulier initiatief".
In dezen gedaehtengang en in
de geheele lijn van het streven
van dr. Bolkestein l gt het zeker,
dat b.v. ook aan seminaria met
een min of meer afwijkend, maar
in z'n geheel gelijkwaardig pro
gram als lyceum A het jus promo
vendi worde toegekend, onder een
enkelen waarborg, die de nood
zakelijke vrijheid van deze inrich
tingen niet te na komt.
Ook op het gebied van de in
spectie is 'n enkele nieuwigheid in
petto: Ieder lyceum zal slechts één
inspecteur krijgen, zoo noodig
voor sommige afzonderlijke vak
ken terzijde gestaan door „consu
lenten" als adviseurs. Voor ieder
'lyceum zullen drie examen-ge
committeerden worden benoemd
voor den tijd van op z'n minst drie
jaar; in overleg met de inspectie
nemen zij kennis van het onder
wijs tijdens het geheele school
jaar. Dit lijkt ons een verbetering.
Merkwaardig is. dat op z'n
minst één buitenlandsch leeraar
aan een volledig lyceum ge-
wenscht wordt geacht.
Tijdens een debat in de staten
van Curacao over de Kwesde van
autonomie, zeide Ge nee.
Maal, dat Curacao een Soekarno
noodig heeft". Hij vervolgde: „Een
volksstemming zou uitwijzen, aa-i
het volk van Curacao een republiek
wenscht te worden en dat de ko
lonisatie na 302 jaar een mislukking
is gebleken". Minister Beel, aldus
Maal, heeft toegezegd, dat een der
gelijke stemming kon worden ge
houden. Spreker drong er op aan,
dat de leden van een parlementaire
commissie uit Nederland zouden
worden ontvangen als „gasten van
Curacao". De Nederlandsche regee
ring zal de belofte van autonomie
voor Curacao na moeten komen.
Het door de regeering gegeven
woord kan en mag niet teruggeno
men worden, zelfs niet door een
reactionnaire Neder landsahe re
geering"
Dn Engelsche posterijen zijn al
even degelijk en zorgvuldig als
Tante Pos in ons land. Naar aan
leiding van een meeningsverschil
over het houden van een officieele
kat op een postkantoor heeft het
hoofdbestuur van de Engelsche
posterijen in Londen ijverig zijn
archieven doorsnuffeld en daarbij
bleek, dat er wel degelijk uit de
officieele fondsen gelden mochten
worden beschikbaar gesteld voor
het houden van katten.
Het desbetreffende schrijven is
1368 gedateerd en luidt als volgt;
„Drie katten mogen op proef
worden gehouden. Ze moeten aan
een proefexamen worden onder
worpen. Het is vam groot belang,
dat de katten niet overvoed wor
den en ik kan niet meer dan 1
shilling per week voor haar onder
houd toestaan. Voor de rest van
haar emolumenten zijn zij op mui
zen aangewezen".
Daar gebleken is, dat zeer vele
automobilisten en motorrijders
slechts ten deele of in het geheel
niet op de hoogte zijn van de
veiligheidsvoorzieningen in den
Maastunnel te Rotterdam waar
gemiddeld 14 000 motorvoertuigen
per dag passeeren brengt de
Kon. Ned. Toeristenbond AN-W-B-
in overleg met de directie van
den Maastunnel het volgende on-
der de aandacht van het gemotori
seerde verkeer;
He; groene tunnellicht beteekent,
zooals bekend mag worden ge
acht: „alles veilig".
Bij eventueele stagnatie, van
welken aard ook. brandt in den
tunnel een geel knipperlicht; men
w-ete dan: „opgelet, langzaam rij
den",
Ziet men in den tunnel rood licht
aanfli sen, dan onmiddellijk stop
pen en motor afzetten.
Bij eventueel plotseling afslaan
i van den motor, dient men uit te
stappen en zonder dralen een der
I alarmknoppen uit te trekken, die
het gele knipperlicht in werking
stelt. Het verkor is dan gewaar
schuwd, terwijl aldus ook in het
belang van eigen veiligheid wordt
gehandeld
j Er yerschijnt dan een tunnel
wach er, die, wanneer men geen
kans ziet zijn wagen weer op gang
te krijgen, de hulp van één der
speciale tunnelkraanwagens in
roept
Breekt in'een au;o brand uit,
heeft er een botsing plaats gevon
den, zijn er gewonden, dan kan
men in de op regelmatige afstan
den aangebrach.e nissen, brand-
bluschmiddelen, zand en verband
middelen vinden.
Vanzelfsprekend diem dan
look allereerst de alarmknop uit>-
I getrokken te worden.
Dat deze maatregelen geen over
bodige luxe vormen, blijkt wel uit
het feit, dat sinds de openstelling
van den tunnel in 1942 niet min
der dan 1600 wagens door de
kraanwagens moesten worden
weggesleept.
Bij het huidige drukke verkeer
bedraagt dit cijfer thans 6 tot 7
wagens per dag
O De politie te Leiden arresteer
de twee gebroeders die zich
b/idden schuldig gemaakt aan
talrijke inbraken te Wassenaar,
Oegstgeest en Warmond
Tijdens de receptie bij zijn 75sten verjaardag werd oud-minister
dr. J. van Dijk gecomplimenteerd door minister Fievèz. Mevrouw
van Dijk ziet lachend toe.
De minister van binnenl. zaken
heeft besloten in te stellen een
commissie van advies inzake de be
zoldiging van het gemeenteperso-
neel. De commissie zal op korten
termijn moeten rapporteeren om
trent a. de waarde der huidige door
het centraal gezag gehanteerde
toetsingsnormen bij de beoordee-
ling van gemeentelijke bezoldi
gingsregelingen en het in overwe
ging geven van de in de toekomst
te hanteeren toetsingsnormen; b.
de mogelijkheid tot meer unifica
tie te komen der bezoldigingsre
gelingen voor de secretarissen, de
ontvangers en het overig gemeen-
tepersoneel; c. het peil der sub b
bedoelde bezoldigingsregelingen,
met name in de plattelandsgemeen
ten, en het doen van voorstellen
om, waar noodig, tot een spoedige
ftkomen.
De 35-jarige in Duitschland ge
boren N. Rienrtra uit Koog aan de
Zaan motiveerde zijn intreden bij
de landwacht als volgt; „Ik werkte
op een gasfabriek, daar werd mijn
goed zoo vuil, wat mijn vrouw erg
vervelend vond. Ik zei: „Daar
moeten wij wat op vinden", waarop
de president van het bijz. ge
rechtshof te Amsterdam prof. v.
Hamel vervolgde: „En daarom ging
u in de landwacht" Verdachte:
„Juist".
Rienstra heeft later nog dienst-
genomen bij de Grüne Polizei.
De advocaat-fiscaal mr. Besier
eisehte vijf jaar met aftrek voor
arrest en ontzetting uit de beide
kiesrechten voor het leven.
In het voorjaar van 1942 vertrok
de 32-jarige B. Bart uit Zaandam
verplicht naar Duitschland, waar
hij te Maagdenburg bij de Junker-
fabrieken werd te werk gesteld.
In September 1944 nam Bart, die
geen lid was van de N.S.B., dienst
bij de Waffen S S, Hij deed dit
naar zijn zeggen omdat hij hoop
te naar Nederland te komen en dan
te ontsnappen. Hij legde, den eed
op Hitier af en werd voorzien van
het bloedgroepteeken. Zijn oplei
ding voltooide hij in Tjecho-
Slciwakije, waarna hij aan 't E ïs-
sische frc.nt werd ingezet. Bij den
mas.::alen terugtocht kwam hij in
Duitschland terecht, waar hij door
de Amerikanen werd gevangen
genomen.
Tegen hem ei chte mr. Besier
tien jaar met aftrek van voorarrest
en ontzetting uitde kiesrechten
voor het leven.
Uitspraak 13 December.
Radio Scheveningen is lJmui-
d-en en Radio IJmuidien is Radio
Scheveningen", zoo vertelt ons de
heer C. v. Geel, directeur van het
op één na grootste radio-kuststa-
tion ter wereld. Engeland bezit het
grootste. Het heele bedrijf is on
dergebracht in twee schoollokalen
aan de Houtmanstraat te IJmui-
den.
In 1904 opende de P. T. T. te
Scheveningen een kuststation voor
A? zeevarenden met zender, ont
vanger en één telegrafist; een heel
escheiden begin. Na verloop van
jaren kwamen meer en sterkere
-enders, 110 meter hooge zendmas
ten verrezen; de ontvangst werd
:"hter daardoor gestoord en in
'026 verhuisde men met het ont-
vsngstceieelte naar IJmuiden, aan.
vankelijk in het postkantoor. Pef
kabel staat men met de Scheve-
ningsche zenders in verbinding,
door een enkelen knop in IJ mui- J
den zijn deze in werking te zetten.
In den oorlog hebben de Duit- j
schers alles grondig verwoest en
geplunderd. Op 5 Mei 1945 lieten
zij een troostelooze ruime achter,
geen gebouw, geen zenders Ode
zendmasten lagen tegen den grond)
en geen instrumenten. Doch na I
energiek wierken van technici en
telegrafisten het m. s. Tarakan
had een complete installatie en
deed in de Amsterdamsche haven
tijdelijk dienst als P. C. H. 2,
was in Juni 1945 radio Schevenin
gen weer in den aether. De zend-
draden werden o.a. bevestigd aan
de gashouders te 's-Gravenhage.
Thans heeft het kuststation tien
zenders en kunnen zeven schepen, I
waar ook ter wereld tegelijk gehol-j
pen worden. D? troepenverschepin- j
gen naar Indië maakten den dienst)
bijzonder populair en brachten eenj
geweldige drukte. In October jl.
zijn 21.000 telegrammen en 60O te
lefoongesprekken afgewerkt. Deze:
„productie" is vier a vijf maal zoo
groot als vóór den oorlog.
Onophoudelijk toeteren de mor-
senseinen door de koptelefoons.
Hier aan dit tafeltje wordt dag en
nacht gewaakt op den 600 meter
band, den zgn. nood of veiligheids,
band. Q T EQ T E; wat is mijn
ware peiling?
Onze telegrafist is er ais de
kippen bij: P C H P C H (Radio
Scheveningen) P D D V, naam van
het schip. Ga over op de 800 meter.
De 600 meter band moet immers
direct weer vrijgemaakt worden
voor andere noodgevallen.
Onmiddellijk worden de vier
peiistations: Terschelling, Willems
oord, IJmuiden en Hoek v. Holland
gealarmeerd. Het schip seint dan
op den 800 metier steeds dezelfde
teekens en met behulp van draai
bare raamantennes, wordt van de
peiistations uit de richting van het
schi pten opzichte van de lijn
N.Z. bepaald. Deze vier opgaven
zendt men naar IJmuiden, dat deze
hoeken direct naar het schip door
seint. In enkele minuten weet de
kapitein precies, waar hij zich be
vindt. Zoo loodst de radio een
schip in den mist onfeilbaar de
veilige haven binnen!
De korte golfband, 18,24 en 36
meter, wordt benut voor de lange
afstanden. Van het aantal tele
grammen gaat 85 pet. over dezen
kortegolf dienst.
De lange golfband, 2100 en 2222
meter, wordt benut voor kleine
afstanden.
„Dan hebben we nog een vier
den band", aldus de heer Van
Geel „het radiotelefoonverkeer tus.
schen de 100 en 200 meter geschiedt
hierop." Elke behoorlijke boot heeft
zoo'n installatie aan boord, waar
mee visschers elkaar kunnen op
bellen, kustvaarders met hun ree-
ders kunnen spreken, sleepbooten
in contact blijven met den sleep en
passagiers op mailbooten met hun
familieleden op het land kunnen
telfonecrcn.
De „Willem Barendsz" was twee
dagen onderweg, toen iemand op
1 deze drijvende traanfabriek zijn
vader in Amsterdam wilde opbel-
I len. De telefoonjuffrouw van Ra-
dio-Scheveningen bracht de ver
binding tusschen schip en stad tot
stand: „Meneer, hier is de Wil
lem Barendsz. Wilt U spreken?"
„Zeg, maak mij wat wijs. Ik
tippel daar niet in!" Rang, de
hoorn werd op den haak gegooid!
Vergeefs probeerde de juffrouw tot
driemaal toe pa te bewegen om
te spreken. Helaas, zonder resul
taat.
Laatst voer de „Tjibe ar" met
repatrieerenden op weg naar Ne
derland in de Middellandsche Zee.
Een tienjarige jongen kreeg een
hevige aanval van diphtheric en
het ergste werd gevreesd. Een
scheepsdokter was niet aanwezig.
Direct seinde die marconist naar
Malta wat te doen. Malta antwoord
de: „Kom naar dezen kant. dan
brengen wij den jongen naar een
ziekenhuis." Dat was te omslach
tig. Toen werd een noodsein op den
600 meter naar Radio Schevenin
gen gezonden en binnen 20 minuten
hadden de menschen een minutieus
advies voor den zieken jongen, die
kerngezond in Nederland aan
kwam, dank zij den Medischen
Dienst. Radio Scheveningen heeft
nl. een contract met het Roode-
Krulsziekenhuis in Den Haag,
waar altijd een dokter aanwezig
is en die via de telefoon precies
kan vertellen, hoe te handelen in
voorkomende ziektegevallen.
Zeevarenden kunnen v:a het
kuststation geschenken en surpri
ses laten bezorgen, want ook daar
wordt prompt voor gezorgd.
Als de storm rammelt aan uw
ramen en d,e regen ertegen klettert,
weet dan, dat Radio Scheveningen
waakt en zijn taak nauwgezet ver
vult.
