CURACAO tijdens den oorlog en nu
Banden met Nederland
VIEREENS
over vijf vredesverdragen
Voedselpositie
Engeland en de Britsehe zone
PAGINA 4
VRIJDAG 6 DECEMBER 1943
Een onderhoud met drKasteel
,,Wat ik in Curacao aantrof", is het antwoord van den
Gouverneur op onze eerste vraag, „een levend bedrijf en de
geheele bevolking meelevend met Nederland". Wij voeren dit
gesprek op de kamer van dén Gouverneur in hotel „Vieux
Doelen". Een overvloed van paparassen op de tafels, op den
grond, op de stoelen, de eene bespreking na de andere, de
telefoon staat niet stil. Een conferentie hier, een conferentie
daar, besprekingen met de regeering, met leidende politieke
personen, een onderhoud met H. M. de Koningin, gesprekken
met tal van particulieren, die allerlei belangen hebben in
onze West. En dan de belangen van Curacao zelf. „Zooeven
ontving ik nog een telegram", aldus de Gouverneur. „Ver
zoeke dringend bemiddeling uitvoer deuren, dringend noodig,
zijn in andere landen niet verkrijgbaar". „Maar hoe is het
in Holland? Hout is goud. En hier redeneert men aldus: In
Curacao is het warm en hier is het in den winter koud,
dus hier heeft men de deuren veel harder noodig".
NOG VETTEKORT ïN
EUROPA
ECHT ENGELSCHE
SENTIMENTALITEIT
Gouvemeur van Curacao
keert terug
Litteraire prijzen in
Frankrijk
- L*
De gouverneur van Curacao, Z. Exc. dr. P. Kasteel, bestijgt de
trappen van het Statengebouu) voor de opening der Staten,
begeleid door het Statenlid Elias Roemer.
En toch is Curasao een. paradijs
vergeleken bij het Moederland.
Natuurlijk draagt het óók de eco
nomische gevolgen van den oorlog,
maar het heeft een zeer gunstige
betalingsbalans dank zij de olie
raffinaderijen en de haven Wil
lemstad, een der grootste havens
der wereld. t)ie betalingsbalans is
wel zóó goed, dat op de Boven
win dsohe Eilanden St. Maarten,
St. Eustatius eh Saba geen belas
ting wondt betaald. Een land om
'b nachts van te droomen.
Maar spoedig zitten wij al in de
alles beheerschende vraag: de ver
houding van dat land met Neder
land. .J)at had U onder en na den
oorlog moeten zien, zegt, de gou
verneur, dienstplicht. burger
wacht, vrijwilligers en na den oor-:
log de pakketten naar Holland).
Eh dan zijn er door de bevolking
duizenden geschonken aan het
Prins Bemhardfonds, aan het
Prinses Margriet Fonds, aan het
Roode Kruis, aan de Royal Air
Force. Vier honderd duizend gul
den werd gegeven aan het studen-
tensamatorhim in Nederland en
•an de Koningin verleden jaar op
Itaar verjaardag honderd duizend
gulden. Arm en rijk gaven aan
zienlijke giften, toen in Februari
1944 Prinses Juliana de West be
zocht. Met een ontroerende geest
drift werd de Prinses ontvangen.
Zij bezocht Aruba, Curacao, Bo
naire en St. Maarten en daarna
vergezelde ik Haar naar Vene
zuela en San Domingo..
Er was trouwens tooh een druk
verkeer met het buitenland. Wij
hadden een geregeld contact met
den commandant, die zijn stand
plaats had in St. Juan. Verder
kwamen naar Curagao de toenma
lige minister van Scheepvaart P.
A. Kerstens, admiraal Fürstner,
lt. gouverneur-generaal v. Mook.
de Nederlandsche ambassadeur in
Amerika, Loudon, de president
van Haiiti, Lescot en last not least
mevrouw Roosevelt.
„U heeft natuurlijk gelezen.
Excellentie, wat Dr. Maal in de
Staten van Curagao gezegd heeft.
Volgens hem zóu Curagao een
Soekarno noodig hebben en een
volksstemming zou uitwijzen, dat
vo'^'ï van Curagao een repu
bliek wenscht te worden.
Daar kan ik slechts op ant
woorden, zegt Gouverneur Kas-
keel, dat de aanhankelijkheid
aan het Koninklijk Huis echt |s,
«aar is geen twijfel aan. liet
Volk van Curacao stelt prijs op
den band met Nederland In.
dien er een volksstemming* zou
Worden gehouden, zou een over
weldigende meerderheid kiezen
voor den band met Nederland.
V moet niet vergeten, dat de be
volking oorspronkelijk Neder-
•andsch is.
zo°vele banden met
wecemndsche families, er is een
nauw contact met Nederland,
dat men dezen band nooit zou
wenschen te verbreken. De men-
schen op deze eilanden zijn be
schaafd en hospitabei, zij hebben
een cosmopolitischen inslag, wat
verklaard wordt door de ongeveer
vijftig verschillende nationalitei
ten. waarmee zij leven, zij hebben
een groote liefde voor hun eilan
den, voor hun ,,dusjl Cursouw" en
datzelfde geldt voor de Arubanen,
die sterk aan hun eiland zijn ge
hecht. Maar in alle huizen hangen
de portretten van onze Koninklijke
familie. Dat bewijst voldoende hun
liefde voor Nederland en vóór ons
Koningshuis.
De wet op de echtscheiding
Wat zijn arbeid als Gouverneur
betreft, vertelt dr Kasteel van de
talrijke landsverordeningen, welke
tijdens zijn bewind werden ge
maakt. Slechts één werd* er ver
worpen, nl. een onltwerp om ge
vangenen huiten de gevangenis te
laten werken. Hij vertelt van de
landsverordening inzake de echt
scheiding waarbij de moge
lijkheid werd afgesnedendat
iemand op Curagao zich kon laten
scheiden van zijn of haar echt-
genoot(e) in bezett gebied, omdat
deze zich immers daartegen niet
verzetten kon. Wel werd op ver
zoek der regeering de mogelijk
heid geopend voor Nederlandsche
onderdanen buiten bezet gebied op
Curagao een echtscheidingsproce
dure aanhangig te maken. Verder
werd op herhaald verzoek van de
Staten van Curagao, in 1944 een
stokje gestoken voor misbruik van
de verstekprocedure. En deze ver
ordening werd door de Staten in
gemengde stemming met groote
meerderheid aangenomen. Ook de
sociale wetgeving werd gedurende
den ootlog in snel tempo bij ge
werkt.
Indie en de West
Heeft de ontwikkeling van de
zaken in Indië ook een terugslag
op Uw gebied, zoo vragen wij ten
slotte.
De Gouverneur glimlacht be
denkelijk. Ik heb genoeg te doen
met Curagao, zegt hij, en kan geen
deskundig oordeel vormen over
een aangelegenheid, welke zoo
moeilijk is en welke door zoovele
deskundigen wordt behandeld.
Rekening houdend met het feit,
dat het Nederlandsche volk lang
niet malsch is voor zijn staatslie
den denk Slechts aan Oldenbar-
nevëlt, aan de gebroeders De
Witt, aan Thorbeeke en Kuyper.
Het heeft de gewoonte hen eerst
achtèraf te eereh, njl. als zij goed
en wel dood en begraven zijn.
Maar natuurlijk ondervinden
wij eenige repercussie, die ia er
altijd. Bij ons had men graag
direct een volledige rijksconfe
rentie gehad voor allen tegelijk,
waar alle zaken ineens zou-
'IV nnNATT rniVFFRFNTTF beslissen. Als men ook dan niet
SS UUiNAU LUNFLttLINilL tot accoord korrrt) wordt de zaak
De raad van „vier" heeft over
eenstemming bereikt op alle be
langrijke punten, waaronder he
naar den secretaris-generaal
V. N. verwezen.
Wat de herstelbetalingen betreft
statuut voor Triest, dén Donar, werden de volgende bedragen aai>-
herstelbetalingen en schadeloos paard,
stelling. Door Italië te betalen: 125
Geen der voormalig vijandelijke
landen zal motortorpedobooten mo
gen bezitten.
In de Balkanverdragen wordt
omschreven, dat internationale
scheepvaart' op den Donau vrij zal
zijn. Deze vrijheid geldt niet voor
het verkeer tusschen havens van
hetzelfde land. De oeverstaten
krijgen dus het recht preferentieele
rechten te heffen voor binnen.
landsch verkeer.
Binnen zes maanden na het van
kracht worden der verdragen zal
een conferentie worden gehouden
van de Donaustaten en leden van
den raad van ministers.
De raad nam een voorstel van
Molotof aan. dat de waardebepa
ling van als herstelbetaling aan de
sovjet-unie overgedragen geallieerd
bezit in eerste instantie geschiedt
door direc'.e onderhandelingen tus
schen de Roemeensche regeering
en die landen, welker oliemaat,
schappijen in Roemenië er bij be
trokken zijn. Indien op deze wijze
geen overeenstemming kan worden
bereikt, ral een arbitrage-commissie
den worden besproken, doch
men heeft volkomen vertrouwen
in de regeering, die nit is op een
hernieuwing van het koninkrijk.
Wanneer men er in slaagt op
basis van wederzijdsch vertrou
wen de besprekingen voort te
zetten, kan men inderdaad ko
men tot een vernieuwd konink
rijk. Het was voor de Neder
landers buitenmate moeilijk na
de Japansche nachtmerrie weer
tot contact te komen met de
Indonesiërs en het Is van het
hoogste belang dit contact vast
te houden. Vergeet niet één
ding: personen sterven, maar
het Rijk blijft.
Het is van beteekenis, dat mén
er in sflaagt een basis te vinden
en bovendien is het van belang
uit de sfeer van agitatie te gera
ken. Maar dit is slechts mijn per
soonlijke meening. Overigens heb
ik hier een prettige sfeer en een
groote mate van begrip voor onze
eilanden gevonden. De regeering is
bereid aan alle redelijke verlan
gens van Curagao, voortvloeiend
uit de redevoering van de Konin
gin, te voldoen en deze belofte
loyaal uit <-e voeren.
Het bezoek aan zijn vaderland
na een afwezigheid van zes jaar
is geen vaeantie geweest^ Onze
beste wenschen vergezellen hen
beiden. F. S.
Fiteigierald. secretaris van dien Unites*?
mattowaLen Noodvoedselraad. heeft RS|
Washington een overzicht gegeven
van dien Amerikaansdhen export de®
belangrijkste voedingsmiddelen in
naaste toekomst.
De export van graan, hoewel voLt
doende aanwezig in de V. S., wordifê
zeer madeelig beïnvloed door de
bimnenlandsche vervoersmoeihjkhedeiB
tengevolge van de staking in heU
mijnwerkersbedrijf. Volgens Fitzgeraldj
is het zelfs mogelijk, dat het broodU
rantsoen in de im por te erende landen
voor het volgende oogstseizoen moet
worden verminderd.
De voor export beschikbare voor
raden van vetten, oliën, suiker, vleesdbi
en zuivelproducten zullen volgen®
dezen woordvoerder in het komende
jaar niet gan de vraag kunnen be
antwoorden.
De wereldproductie van vetten en
oliën schatte Fitzgerald op ongeveer
85 van voor den oorlog. Hij voor-'
spelde echter, dat hiet meer dan 50
tot 50 van het voor den oorlog
geëxporteerde surplus voor de impor-
teerenidie landen beschikbaar zou zijn.
Vooral Europa aai volgens Filzgerakfi
een ernstig tekort aan vetten en.
oliën tegemoet zien, in het bijzonder,
omda de varkensiproductie niet meer
d,an 50 tot 75 van het vooroorlog-
sche kwanlum bedraagt.
In de wereldvoorraad van suiker
zag Fitzgerald een kleine verbetering,
hoewel de meeste geallieerde landen
slechts 70 van de voor den oorlog
geconsumeerde hoeveelheid zullen
krijgen
De Internat. Noodvoedselraad streeft
er naa£\ de beschikbare voedselvoor
raden over de verschillende landen
te verdeelen naar verhouding van de
consumptie van voor den oorlog.
neesheer u, op grond van de met
zijn patiënten opgedane ervaringen
kunnen vertellen, dat het Engel-
sche volk ondervoed wordt. En
Ook de Brit raakt ondervoed wat Duitschland noodig heeft zijn
geen pakketten met Kerst-lekker-
(van onzen Londenschen
correspondent).
De toenemende moeilijkheden
In de Britsehe zone in Duitsch
land houden de openbare mee-
De Gouverneur van Curagao
dr. P. Kasteel, zal a.s. Zaterdag
middag van het vliegveld Schip
hol vertrekken op terugreis naar
zijn gewest. Dr. Kasteel hoopt
reizend via New-York en Washing
ton, op Zaterdag 14 December a-s,
te Willemstad aan te komen.
De prlx Goncourt voor het jaar
1946 is toegekend aan Jean Jacques
Gautier voor zijn boek: „Histolre
d'un fait divers"
Jules Roy heeft de „Theophras-
te Renaudot" prijs gekregen voor
ztfa ,,Vallee heureuse".
nijen, die wij hier zelf ternauwer-,
nood hebben, doch scheepsladingen
graan, en die kunnen slechts aan
gevoerd worden uit de graan-pro-
duceerende landen.
Te Washington stelt Mr. Bevin al-
ning in Engeland meer en meer les in het werk om de Amerikanen
bezig. Zij zijn aangegroeid tot: over te halen in de behoeften van
een crisis, en zelfs dit woord is de Britsehe zone eenigszins te
misschien nog te zwak om den voorzien. Amerika heeft den groot
toestand, zooals deze door desten graanoogst in zijn geschiedenis
meeste ooggetuigen weergegeven en het Amerikaansche departement
wordt, aan te duiden. Het aantal van Landbouw heeft dan ook reeds
aspecten van deze crisis is ver- aangekondigd, dat „thans de weg
warrend groot. En de verwarring geopend is om aan distilleerders
wordt nog verergerd doodat som- een grooteren toevoer graan toe te
mige moralisten en philanthro- staan voor whisky productie"! Of
pen gevoelsargumenten aanvoe- Mr. Bevin's kansen te Washington
ren, die of niet ter zake doen of beier staan dan eenige wéken ge*
tegengevoelens, en dus nutteloo- leden die van Herbert Morrison,
ze polemiek, gaande maken. die met leege handen terugkwam»
De Angükaansche aartsbisschop 'morale' News Chronicle'"
van York en de Joodsche uitgever liberale„NewsChronicle
en letterkundige Victor Gollancz, Van h« wanbeer^" dat het
die in alle denkbare vormen ervoor f^ VieU ereste sjCTal nfet nóueenige
ijveren, dat Engeland zich nog ver. I |>et ®0rug k^nnen brengen en be!
dere beperkingen getroosten zal om K"""end"eh|® Britsehe
een algeheele voedsel-catastrophe M twee maal zoS
in de Britsehe zone te voorkomen, ;tandaa™ rantsoeni twee maal zoo
lokken reacties uit, die datgene, |enover wiist de Sunday Express"1
£ana/TrhefkriU treden nieten erop Sffl-
fn de kn^in rende den oorlog, gedeeltelijk dank
8 De Engelschen zijn allerminst een glloed
haatdragend volk: op internationaal re mnaen, gevoea
gebied Wordt hun zelfs vaak een al J? fieworden (het blad noemt da
te eemakkeliik .vergeven en verge- Duitschers gedurende de vijf oor
ten" verwelk'Mafr juist daarom logsjaren „het best gevoede volk
neemt men ontstemming waar. van Europa Engeland het nu al
mil- wanneer zekere personen en groe- 7-even jaren lang met een uiterst
lioên dollar aan Joego-Slavie, 105 pen, aan de zuiverheid van wier -5. ^^f^ritcoho mr>«
millioen dollar aan Griekenland. 5 bedoelingen niet getwijfeld kan Er twee hoofd-factoren
worden, zich geroepen achten het mweIk deiT toestand vereree"
volk het gebod1 Hebt uwf vijanden voor.
ztmder hun vernm^iingeru èralgbe- -fn ern»
hhgen hT™PoPden 'n 6611 zeffs "l rifn elnile ^n de ergste
SC Victor Gollancz 'maakt van de staal'jes. die hieromtrent gepubli-
kwestie een gewetenszaak, welke ceerd zijn, waarschijnlijk sterk
hem volkomen schijnt te beheer- overdreven of geheel verzonnen. En
schen Evenals een jaar geleden een groot deel van de bevolking
millioen dollar aan Albanië en 25
millioen dollar aan Ethiopië.
Door Bulgarije te betalen: 25 mil
lioen dollar aan Joego-Slavie en 45
millioen dollar aan Griekenland.
Griekenland en Joego-Slavie ont
vangen dus elk een gelijk bedrag
van 150 millioen dollar.
De vergoeding aan staatsburgers
van leden der V. N. wegens schade
aan eigendom in voormalige vij
andelijke landen wend op twee
derde van de overeengekomen
waarde vastgesteld.
Overeenstemming is thans dus
bereikt over vijf vredesverdragen
Duitschland gezonden moeten wor
den. De Engelschen zullen met
De Dordtsche Kil is weer vrij. De door de Duitschers tot zinken
gebrachte wagen-veer pont, welke vroeger den dienst l arkleade
Charlois onderhield, is door 4 groote bokken van de Wit's
Bergings Mij. gelicht, waardoor een groote verbetering voor de
scheepvaart ontstaan is.
verkondigt hij. dat de Engelschen Pa°J. ten einde het Britsehe beheer
zich met Kerstmis niet te goed mo- 'n drcrediet te brengen, de „onder-
gen doen, zoolang Duitschland hon- erondsche methodes toe, welke de
|er lijdt, en dat integendeel voed- productie schaden en het voedsel»
selpakketten als Kerstgaven naar problsem comDl cee
Voor de Britsehe regeering en
voor een deel der openbare mee-
ning staat dan ook bij de zaak
het Britsehe prestige op het spel.
Alles moet gedaan worden om te
voorkomen, dat de Britsehe zona
een Britsch fiasco wordt, dat een
Britsch fiacco blijven zou, al was
hst grootendeels te wijten aan
Ruslands negeeren van de over
eenkomst van Potsdam, een ge»
brek aan Amerikaansche mede
werking en aan Duitsche sabo
tage.
men verwacht echter niet dat deJtortmto hebben, waar
verdragen nog vóór het vertrek der wam ondanks alle merkwaardige
ministers uit New York woidem verkiarjngen van voedselmmister
geteekend. strachey zal iedere Engelsche ge.
