Minister Jonkman antwoordt
Homme s moties
IN DEN GREEP van de VORST
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Republiek moet verklaring èn
toelichting aanvaarden
1
Nieuwe
Kinderbijslag
88ste JAARGANG
VRIJDAG 20 DECEMBER 1946
No. 20194
OM HET LOT VAN LINGGADJATF
Kerst- en Nieuwjaars
boodschap van H.M.
de Koningin
Erkenning de facto
Mr. C. P- M- Romme. de leider der Kath- fractie heeft
bij de replieken op minister Jonkman's uiteenzettingen
gisteravond in de vergadering der Tweede Kamer een
tweetal moties ingediend. De eerste, welke betrekking
heeft op de geïnterneerden, luidt als volgt:
De Kamer van oordeel dat de vrijheid en veiligheid
der slachtoffers van de gebeurtenissen in Indonesië
en der geïnterneerden thans in ieder geval behooren
te worden verzekerd, gaat over tot de orde van den
dag."
Deze motie was mede onderteekend door de heeren Van
der Goes van Naters, Schouten, Tilanus, Bierema, Zandt
en Ruys de Beerenbrouck.
De tweede motie, ertoe strekkende, dat de Kamer zich
accoord verklaart met de aanvaarding van „het werkelijke
Linggadjati" en die tevens door den heer Van der Goes
van Naters was onderteekend, luidt:
De Kamer, overwegende, dat de regeering terecht haar
beleid er op richt, om, met overwinning van de zoowel
hier te lande als in Indonesië heerschende vertrou
wenscrisis. een duurzaam samengaan van Indonesië
en Nederland op den grondslag van de beginselen der
Koninklijke rede van 7 December 1942 te verwezenlij
ken,
overwegende dat de ffegeering hiertoe dienstig acht
het aangaan'met vertegenwoordigers van de regeering
der Republiek Indonesië van een wederzij dsche ver
bintenis, met inachtneming der geldende Grondwet,
tot niets meer of anders dan wat volgens de door de
Commissie Generaal opgestelde toelichting te Ling
gadjati is overeengekomen met onverkorte inacht
neming van de regeeringsverklaring van 10 December
1946 en van de aanvullende regeeringsverklaring van
19 December 1946;
van oordeel, dat deze wederzijdsche verbintenis, bij
juiste uitvoering daarvan, inderdaad de mogelijkheid
opent om het noodzakelijk duurzame samengaan tus
schen Nederland en Indonesië op den grondslag van
de beginselen der Koninklijke rede te verwezenlijken,
vereenigt zich met het te dezen door de regeering
voorgenomen beleid en gaat over tot de orde van den
dag.
ELFSTEDENTOCHT
VASTGESTELD
Nog meer verkeers
moeilijkheden
ook door Eerste Kamer
aanvaard
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
HOOFDREDACTEUR
ALGEMEEN REDACTEUR DIRECTEUR: J. KUIJPERS MGR. DR. J. W I TL OX
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE BROERSVEST 8, SCHIEDAM, TEL. 68804 - ABONNEMENTSPRIJS 3.25 P. KWARTAAL, 1.10 P. MND„ 0.26 P. WEEK
Van de historische dagen deze week in
de Tweede Kamer, was het gisteren mis
schien wel de belangrijkste. Minister
Jonkman kwam aan het woord om na
mens de regeering te antwoorden op de
vragen, welke de Kamerleden hebben
gesteld ten aanzien van het ontwerp-
accoord van Linggadjati en te trachten
hun bezwaren te ontzenuwen..
Ook nu was de belangstelling groot. De
meeste ministers waren present en in de
loge boven 's voorzitters bureau, hadden
weer de leden der Commissie-Generaal
plaats genomen.
Minister Jonkman
Minister Jonkman vangt zijn
rede aan met de opmerking, dat
de tegenstanders doen, alsof zij
van te voren zeggen, dat zij zien
niet laten overtuigen. Nu kan men
zeggen, dat de wijze van publicatie
hieraan voor een deel debet is-
Spr. erkent ter zake tekortkomin
gen der regeering, maar dit was
onvermijdelijk. Het was z.l. niet
onmogelijk, hier te lande meer
voorlichting te geven, maar zou het
veel hebben kunnen afdoen aan de
scherpe tegenstellingen?
Ook de gedachten-wisseling in de
Kamer heeft de regeering de over
tuiging gebracht, dat hoezeer men
er ook tegen kan zijn, men zal
stemmen voor Linggadjati,
Spr. wil zijn tegenstanders over-
tuigen, dait het beter is toch te
gtemmen vóór Linggadjati.
Het beroert ons zoo volledig, d&t
daarin ook ligt een onvermijdelijk
verschillende instelling tegenover
de vraagstukken. Een regeering als
hier zit. die zich vooruitstrevend
noemt, kijkt naar de toekomst en
als men dat doet, is men voor Dan
zegt men: er is een groot offer ge.
bracht, om iets goeds te bereiken.
commissie gedroeg zich waar
dig onder onwaardige omstandig
Nopens de regeering is, wat voor
ons iigt, een psychologisch en
Staatkundig stuk. Men
nog zeer veel aan de verdere ut
werking is overgelaten. Het is voor
Blies een politiek accoord en de
regeecing overweegt, als het to
stand is gekomen, of dan niet het
moment is aangekomen, om wel-
licht, vóór westelijke maatregelen.
Uit 'toch nog allereerst bijeen te
roepen een rondetafelconferentie,
zooals die altijd de laatste jaren is
gedacht. Zoo weinig brengt dit ac
coord. dat er ruimte blijft voor een
rondetafelconferentie en daarna zal
men moeten komen tot een grond
wetswijziging en opstelling van een
statuut voor de Unie,
Men bedenke, dat het politiek
accoord nog zoo weinig brengt, dat
er wettelijke maatregelen moeten
komen voor den overbruggingstor-
inijn-
Spr. verzekert, dat zoowel de
C. G., als de li- G. G. reeds bij
de regeering hebben voorge.
bracht met welke menschen het
accoord verder kan worden uit
gewerkt.
Tegen de tegenstelling, welke de
heer Romme maakte tusschen
Linggadjati als fantoom en als het
wezenlijke Ling- t Ijati heeft spr.
bezwaar.
Compromis
Men moet zich indenken, onder
welke omstandigheden het accoord
moest worden opgesteld. Men be
denke, dat ieder der beide dele
gaties invloed wilde uitoefenen,
zoodat het een compromis moest
worden. De beste typeering is nog
altijd, dat het is een politiek ac
coord, een afspraak die eigenlijk in
houdt, dat we een definitieve af
spraak zullen nastreven op basis
van deze overeenkomst.
Een toelichting der C. G. en
een verklaring der regeering was
noodig. Men moet ze als één ge
heel zien, waarbij de verklaring
der regeering prioriteit geniet.
Het is niet geheel redelijk, om
alleen de 17 artikelen te bezien
los van de toelichting en de ver
klaring. Vóór de onderteekemng
moet vaststaan, dat dewederparüj
toelichting en verklaring aan
vaardt, Duidelijk moet blijken,
dat men niet alleen de artikelen
onderteekent. Aan de ondertee-
kening zou de regeering een
briefwisseling whten doen voor
afgaan, waarin dat wordt duide
lijk gemaakt. Daartoe helt ,de
regeering over.
Arbitrage
Ten aanzien vam de arbitrageclau
sule deelt spr. mede, dat de arbi
trage op het laatste oogenblik is
opgenomen op verlangen der In
donesische delegatie. Maar geen
der partijen heeft gelegenheid ge
had zich volledig rekenschap te
ge-ven van de draagwijdte ervan.
De bedoeling is af te spreken, dat
'dit artikel in een apart reglement
een eigen beschrijving zal krijgen.
De notulen
Ten aanzien van de bindende no
tulen zegt de minister, -dat er be
sprekingen zijn geweest zonder
den Britschen vertegenwoordiger.
Bij die politieke besprekingen zijn
voorzien, dat zich omstandigheden
als nu kond-en voordoen. Zoolang
de grondwet niet gewijzigd is, kan
het kwalijk mogelijk zijn, zich aan
te passen aan de wettelijke toe
standen. Verwijzende naar 1830
meent spr., dat we niet geheel
zonder precedent zijn.
Waar ging het bij de overeen
komst om? Gezocht wor-dt naar
heen vrijheid in grootere eenheid
i als oplossing van het koloniale
geval. Wij wille-n op eigen wijze
voorzien in een ni-euwe staatsin
richting met vrijheid voor de on-
derdeelen.
De vi-endeeüge staat, welken we
gaan oprichten, zal moeten vol
doen aan -eischen, di-e nog n-iet ge
steld zijn. Is het wel redelijk, de
regeering to beschuldigen va-n on-
trouw en zelfs met vervolging te
bedreigen?
Men heeft betoogd, dat de C. G.
haar instructies zou hebben over
schreden en de regeering zou daar
aan hebben meegedaan. Men zou
meer in federatieve ridhting gaan
en daarom werd aldus opgetreden-
En er zou alleen geparafeerd wor
den, omdat de Kamer zich over de
richting nog moet uitspreken.
Waar de bereidheid er was, om de
Kamer te kennen, is er. naar
sprekers meening. weinig reden,
om de C. G. te beschuldigen.
Het koninkrijk
Er is gevraagd, is dit nog wel
een koninkrijk? De overeenkomst
moet genomen worden naar haar
eigen tekst, en dan ziet men in art.
6 een federatie, die Unie wordt
geheeten; in art 7 organen, die
gemeenschappelijke belangen zul
len behartigen en men ziet aan
het hoofd der Unie den Koning.
Besluiten worden genomen in
naam des Konings Er. i>s een
den heer Logemann. De kern
van de erkenning, dat de repu
bliek het gezag uitoefent ligt
hierin, dat het noodzakelijk is als
bewijs onzer vreedzame bedoelin
gen, de republiek te erkennen.
Als de opzet mislukt
Wat moet er gebeuren als de
opzet mislukt? Dan zal ongerept
zijn gebleven de verantwoorde
lijkheid der Ned. regeering. Men
vindt dat in de regeeringsver
klaring. Het tijdstip in artikel 1
genoemd is geen ander rijdstip
dan dat genoemd in art. 12.
De regeering erkent, dat de Ne-
derlandsche en Ned. Indische weer
macht moet worden bijgebracht,
dat zij een Nederlandsche taak heb
ben te vervullen, om de nieuwe
gezagslegitimatie mogelijk te ma
ken. Toegezegd kan worden, dat,
dank zij die weermacht, tot een
goed einde zal kunnen worden ge
bracht, waarvoor de regeering ver
antwoordelijk iS.
Vervolgens wijst de minister
erop, dat het ontwerp, hier ter
tafel gelegd, geen voorstel is.
Een motie is er nog niet. Ais er
geen komt, dan neemt de regee
ring aan, dat de Kamer toelaat,
wat de regeering voornemens is
te doen.
afspraken gemaakt ^wat men" la ter conflictenregeling aangekondigd;
Jl geiSaaï:'„rÏÏLme".i?;®r hieruit bliikt de eigen souvereini-
De plannen-Welter en
Schouten
Spr. heeft slechts van twee
plannen vernomen, de heer Vonk
heeft in de .handelingen" doen
opnemen het plan-Welter. Z.i. is
het to unitarisch.
Het tweede plan is door den
heer Schouton aangedui-d. Hij
verlgngt terugkeer tot het oude
gezag onder bepaalde voorwaar,
den. Toen wij het gezag in handen
De commandant der Neder
landsche troepen in Engeland,
generaal-majoor Van Voorst
Evekink. heeft de volgende
Kerst- en Nieuwjaarsbood
schap van H.M. de Koningin
ontvangen:
,,Aan u allen, die deel uit.
maken van de strijdkrachten
ter zee te land en in de lucht,
zoowel hier te lande, als in
- Suriname en Curacao, of wel
in opleiding in Groot-Brittan-
nië, zend ik mijn besto wen.
schen voor een gelukkig Kerst
feest en een voorspoedig
Nieuwjaar
Moge ieder van u, trouw aan
die u gegeven opdracht, mede
werken aan den verderen op-
bouw van onze krijgsmacht.
w.g. WILHELMINA
hadden, hebben -we aan de aspira.
ties van Indonesië niet vo daan.
Wij hebben alle staatkundige her.
vormingen uitgesteld tot later. Wij-
hadden moeten doen vóór de Ja-
pansche occupatie, wat de heer
Schouten nu wil.
Andere plannen heeft spr niet
gehoord; hij is gesterkt in de
overtuiging dat het accoord zoo
spoedig mogelijk moet worden on
dertoeken a
Spr. eindigt met den eed der
ministers nog eens nauwkeurig na
to gaan. Verlangd wordt trouw
aan de Koningin, trouw aan de
grondwet, getrouwe vervu'üng der
verplicht ingen. Daaraan meent hij
to voldoen.
zat doen op bepaalde punten.
Daarover zijn notulen gemaakt.
Spr. gelooft, dat de Kamer zou
kunnen goedvinden, niet aan te
dringen op het overleggen der no-
tulen, omdat het schade zou kun
nen veroorzaken. Er wordt in dit
debat, ©n terecht, gestaan op onze
grondwet. Maar men mag nooit
vergeten, dat men nooit heeft
hieruit blijkt de eigen souvereinl-
teit der Unie. In elk geval wordt
een en ander nog open gelaten
voor nadere uitwerking.
De beteekenis van de de facto
erkenning is naar sprekers in
zicht. duidelijk uiteengezet door
.Het effect van de vorstperiode te Giethoorn. De punters zijn
vastgevroren en de melkman moet, zijn klanten per slee
bedienen.
Hedenmorgen stonden de bloe
men weer op onze ruiten en als
het zoo doorgaat, zal het ijs zeer
sterk worden. Toch verwacht men
een dooi-periode, daar van boven
den Oceaan warme lucht in aan
tocht is.
Ondertusschen gaan alle schaat
sen uit het vet en vernamen wij
o.a., dat voorbereidingen worden
getroffen voor den elfstedentocht,
welke ijs en weder dienende, op
Zaterdag 28 December a-s, is
vastgesteld.
De Elfmerentocht gaat morgen
niet door, doch is vastgesteld op
Maandag a.s.
De vliegdienst Leeuwarden
Ameland voldoet geheel aan de
verwachtingen. Woensdag en Don
derdag zijn er 3 vluchten gedaan
met post en 50 passagiers. De
dienst voor Zaterdag is ook weer
volgeboekt OP deze wijze gevoelt
de bevolking minder het isolement.
Gisteren zijn op de Maas de
stuwen te Linne, Roermond, Bel-
feld. Sambeek en Grave geopend.
Over de stuw te Lith zal vandaag
worden beslist. Het verkeer door
middel van de veren tusschen
Maasbracht en Lith is gestremd.
De autobusverbinding van de
Ned Spoc» wegen tusschen Zalt-
bommel en 's-Hertogenbosch is
gisteravond 8 uur gestaakt wegens
het uitvallen van de schipbrug bij
Hedel. De reizigers, voorzien van
plaatsbewijzen. kunnen reizen
over Nijmegen.
De N. S. nemen bijzondere maat
regelen om het vervoer over Nij
megen naar het Zuiden te ver
zekeren.
Het verkeer op de route Utrecht
's-Hertogenbosch kan nu ook ge
bruik maken van de spoorbrug bij
Culemborg.
De N. S. laton nl. een spoorbaan
vrij voor het wegverkeer.
De schipbrug bij Hedel, een van
de belangrijkste verbindingen in
de Noord-Zuidroute, is weggeno
men. Weggebruikers worden aan.
geraden ihun route te kiezen over
de Moerdijkbrug. dan wel via Arn
hem, Nijmegen-
De Eerste Kamer heeft gisteren
middag na een kort debat het web
ontwerp tot wijziging van de kin
derbijslagwet z-ih.s. aangenomen-
In antwoord op een vraag van den
heer Steinkühler die met ande
ren ook had gepleit voor door.
berekening van de premie en de
verwerping betreurde van het
amiendement-Andriessen zeide
minister Drees, dat buitenlandsche
arbeiders alleen onder deze wet
zouden kunnen vallen bij weder-
keerigheid. De inschakeling van
vaderlooze gezinnen, gezinnen van
invaliden ed- zal de minis-er nader
bezien.
