Vrijheid der Indonesiërs
Bezetters-geschenken voor BERLIJN
Voorts koude en geen
s tookma teriaa l
Kerstfeest op
het Loo
De Kerk werkte
door
PAGINA 14
DINSDAG 24 DECEMBER 1946
MISTVELDEN
Een koninklijke middag
OORLOGS
VRIJWILLIGERS
Aanneming wordt
stopgezet
Keerpunt of scheiding
In staat en bedrijfsleven.
Incident in Dairen
BERBIJN 23 December 1946-
De dagen vóór Kerstmis zijn voor de meeste Duitsche families
nog niet wat ze eens geweest zijn; dagen van hoopvolle ver
wachting voor het grootste feest van
den jaarkrans. De bevolking der steden (Van onzen bijzonde-
maakt zich nog geen illusies over de n—
uiterlijke verschijning van „Weihnach- ren correspondent)
ten" van dit jaar en zij heeft daar
dan ook weinig reden voor. Slechts weinige tafels zullen met de
traditioneele gaven en spijzen gevuld zijn; en voor de kerst-
boomen met hun kleurigen tooi die door htt opleven van het
,,Schmuck"-handwerk onder de immigranten uit het Sudeten-
land weer vrij rijkelijk te verkrijgen is is er in de meeste
woningen nauwelijks meer plaats.
LEVEN TUSSCHEN
UITERSTEN
CIPIER-VERRADER
KRUGT 15 JAAR
OUD-IDLEGALEN
H. VADER BETUIGT DEEG.
NEMING AAN JAPAN
De heer en mevrouw Ernest Bevin bij hun terugkomst van de
VJV.0.-conferentie en de bijeenkomst van de ministers van bui-
ienlandsche zaken te New-York. Ze worden begroet door den
mayor van Southampton.
Weerve^wa'clatinig, medege
deeld door thet K-N-M-I te De
Bilt, geldig tot Woensdagavond:
Hedermacht lichte tot matige
vorst en in die kuststrook om
heit vriespunt; mongien overdag
om het vriespunt met plaatse
lijk lichten dooi; mistvelden;
meest zwaar bewolkt, geen
neerslag van beteekenis, later
hier en daar opklarend; zwakke
wind.
Waarschuwing voor het var-
keer: plaatselijk gladde wegen.
25 Dec.: zon op 8-47 uur,
onder 16 33 uur; maan op 10.36
luiur, onder 18.01 uur.
26 Dec-: zon op 8-47 uur,
onder 16-33 uur; maan op 11-11
uur, onder 19 03 uur.
27 Dec-: zon op 8-48 uur,
onder 16.34 uur; maan op 11-38
uur, onder 20.19 uur.
Nadat H. M. de Koningin ruim
een jaar geleden, een groot deel
van het paleis ,,Het Boo" had af
gestaan voor de verpleging van
rustbehoevende oud-illegaton heeft
zij bij herhaling haar groote be
langstelling voor hen getoond. Dit
koninklijk medeleven manifesteer
de zich wel zeer bijzonder, toen
H. M. gistermiddag temidden van
de verpleegden het Kerstfeest
kwam vieren. Dit feest werd ge
houden in de bioscoopzaal van het
paleis, ook de liggende patiënten
waren daar aanwezig.
Een klein koor bracht als eerste
Met ingang van 15 Januari 1947
wordt de aanneming van oorlogs
vrijwilligers stopgezet voor de
onderdeelen van de Kon. Band
macht en de Buchtstrijdkrachten,
Vian dien datum af kunnen belang
hebbenden, indien zij niet of nog
niet in aanmerking komen voor
den dienstplicht, alleen nog een
verbintenis aangaan op voet van
gewoon dienstplichtige, waarvoor
zij zioh niet tot de aanmeldings-
bureaux voor oorlogsvrijwilligers,
doch met een verzoekschrift tot
het ministerie van Oorlog dienen
nummer van het programma het te wenden. Het vorenstaande heeft
De missie der Jezuieten op Java
heeft ook den weg der ontwikke
ling van den Javaan ingeslagen en
er is veel, zeer veel bereikt, niet
enkel in geestelijk-godsdienstig,
maar door haar gedegen onderwijs
ook in materieelen zin. De Neder-
landsche missionaris behield lang
de leiding, die dankbaar werd er
kend de Javaan is een mensch
als ieder ander. Maar het moment
der gelijkmaking werd niet uitge
steld of verschoven En binnen één
generatie waren er reeds Javaan-
sche priesters, volwaardig naast
hun Nederlandsche confraters, en
sinds een aantal jaren bekleedt
een der landskinderen de bisschop
pelijke waardigheid te Semarang
en oefent geestelijk gezag en lei
ding uit ook over volbloed Neder
landers.
Daarnaast maakte het staatkun
dig en ambtelijk leven een betrek
kelijk poover figuur. Het econo
misch bestel met zijn macht,ge
grootbedrijven en finantieele
kraoht, invloedrijk in Indische en
Neder landscihe regeeringskringen
tevens, de pers goeddeels oeheer-
schend, leefde ongestoord voort
cup de oud-koloniale gedachte. En
in de binnenkamerbeschouwingen
was ook de ras. en superioriteits-
gedachto geen onbekend element.
Toen het was in het jaar
11927-'28 een zoon van een Ja-
vaansch Volksraadslid, in nauwe
betrekking staand tot den sultan
van Djokja. vurig nationalist niet
temin, zijn rechtsstudiën in Neder,
land had beëindigd, werd door mij
hij een directeur van een groote
finantieele instelling, eveneens lid
van den Volksraad, eens de vraag
opgeworpen, of het niet raisonna
bel was, dezen jongen man een po
sitie aan te bieden bij zijn instel
ling; hem, een Javaan dus, een
kans te geven zijn gaven en kun
digheden te ontplooien op dit ter
rein, was een nonchalant schouder,
ophalen het bescheid. Zulk een in
filtratie lag blijkbaar geheel bui
ten den gezichtskring der magna
ten. En toch, wat zou een inscha
keling van het Indonesisch element
in de leiding van het grootbedrijfs-
leven niet een milden, apaisee,en
den invloed hebben kunnen uitge
oefend op ultra-nationalistische
strevingen. Het besef, uiteraard
bij gebleken geschiktheid, op één
lijn te komen en volwaardig deel
genoot te worden in de grootbe
drijven van het land, hun land toch
6p de eerste plaats, wat zou dit
hebben meegewerkt aan vredelie
vende venhoudingen. Wij, Katho
lieken en de arbeiders als stand
piet minder op het arbeidsterrein
p— weten bij ervaring wat het be-
teekent, als groep en individueel,
jarenlang achtergesteld en voor
burgers 2e klas versleten te wor
den.
Zoo is het te begrijpen, dat
krachtige naturen iin opstand ko-
tnen tegen dergelijke systematische
achterstelling, speciaal in een land,
waar een numeriek kleine ras-
groep (lees Nederlanders) de over-
heerschende positie inneemt ten
opzichte van de andere, millioenen
tellende, autochtone groep (lees
Indonesiërs) en langs velerlei
wegen deze positie zoo lang moge
lijk wenscht te behouden. Komt
daar dan nog discriminatie uit ras-
Overwegingen en superioriteitsge
voel om niet te zeggen waan) bij,
dan voert dit hoe langer hoe snel
ler tot diepgaande tegenstellingen,
celfs haat Zoo was over een breed
front reeds lang de situatie vóór
den stormloop der Japanners. Dezen
hébben, gelijk bekend, er op ge
raffineerde wijze de Nazi's ver
overtreffend gebruik van ge-
Waakt
En wien zal het verbazen, dat
Rguren als Soekamo en de zijnen,
vrijheid en onafhankelijkheid
hancctwdeo krijgend, die zij hun
inziens van den Nederlander nim
mer zouden bekomen, deze kans
aangrepen en ook na den val van
Japan niet bereid waren die weder
af te staan? Zij hadden steeds de
non-coóperatie beoefend, hadden
gevangenis en verbanning getrot
seerd en zagen nu de vervulling
van hun levensideaal binnen het
bereik.
Hebben wij, Nederlanders, in de
16e en 17e eeuw de hulp van
vreemde machten afgewezen om
de vrijheid op den Spanjool te
veroveren? Al deze nationalisten
hebben geschiedenis geleerd op
onze scholen en weten van den
vrijheidskamp, dien de Nederlan
ders 80 jaren lang gevoerd hebben-
Zij leggen dien anders uit dan wij.
passen de idee instinctmatig toe op
hun eigen omstandigheden.
Een Quisling, een Mussert ver
rieden hun land, doordat zij ingin
gen tegen den geest van 95 pet. of
meer van hun landgenooten en
doordat zij een vrij land uitlever
den aan een vreemd en bruut ge
zag Kan men daarmee Indische
nationalisten vergelijken, wie dan
ook?
We staan aan de kust, zijn nog
niet ,,in zee gedreven". Integen
deel, van de Indonesische zijde is
bewijs gegeven, dat er, zij her op
harde voorwaarden voor ons ge
voel vooral, naar toenadering wordt
gestreefd met Nederland. Te Cheri-
bon is na moeizame onderhandelin
gen, een smalle, nog wiankele von
der geslagen. Zal die verbreed, en
versterkt worden of weer afgebro
ken?
Bij al hun onderlinge geschilpun
ten Milano. Pangkalpinang en
Den Pasar zijn als zoovele merkpa
len daarvan en de rij zal eer ver
meerderen dan vermindereu, want
geen der Indische groepen wil
overheersching door den ander
vormen zij één phalanx, waar het
om hun zelfstandigheid, hun onaf
hankelijkheid van een vreemd ge
zag gaat.
Zal kortzichtigheid onzerzijds,
vastklemming aan verouderde wets
bepalingen en verhoudingen, zal
ook de superioriteitsgedachte, die
nog verspreid, openlijk of verscho
len, leeft, ons de te Gheribon toe
gereikte hand doen terugtrekken
ende kans op uiteindelijke vreed
zame oplossing dér moeilijkheden
doen verloren gaan? Moeten andere
machten die hand grijpen?
Binggadjat; is het keerpunt of
het wordt de onherroepelijke
scheiding
A. B. TEN BERGE.
Oud-lid van den Volksraad en
het College van Gedelegeerden
Haarlem, 17 Dec. 1946.
„Nu sijt wellecome" ten gehoore,
waarna ds. Hein. remonstrantsch
predikant te Haarlem, een toe
spraak hield.
Na dit wijdingswoord volgde de
uitreiking van de Kerstcadeaux,
welke door H. M. de Koningin met
enkele woorden werden overhan
digd. Ieder, ook het personeel,
ontving een pot met bloemen, een
plaat, voorstellende een boschge
zicht naar een schilderij van H. M-
en een pakje, dat een luxe-voor
werp inhield.
Aan H. M, de Koningin werd
door een der patiënten een zelf
gemaakte schildertasch aange
boden Twee gezamenlijk gezongen
Kerstliederen besloten het feest.
Het bijz. gerechtshof te Amster
dam heeft „Blonde Jet" (Hen-
riëtte v, Dongen), een goed be
taalde medewerkster van den
S.D., veroordeeld tot 20 jaar
rijkswerkinrichting. Zij kreeg
geen recht op cassatie.
geen betrekking op de aanmelding
van vrijwilligers voor den rijks
zeedienst (Kon. Marine en corps
Mariniers)waarvoor de gelegen
heid voorloopig nog onverkort
open blijft bij de aanmeldings-
bureaux en de Marine-wervings-
groep, Bezuidenhoutscheweg- 123.
's-Gravenhage.
Russisch ultimatum aan
Amerikaansch schip
Naar U. P. meldt, is Vrijdag 'n
Amerikaansch marinevaartuig
uitgewezen uit de haven van
Dairen (Mandsjoerije)Even te
voren had de scheepscomman.
dant v»n de Russische autoritei
ten het ultimatum ontvangen:
wanneer ge binnen twintig, mi
nuten niet vertrekt kunnen wé
niet voor de gevolgen instaan!
De Russen hadden aan een Ame.
rikaanschen zakenman ofschoon de-
j ze in het bezit was vim alle papie
ren, en aan een tweetal journalis
ten toestemming geweigerd van
boord te gaan, ondanks allen aan
drang van den kapitein
Het schip was op 18 December in
Dairen aangekomen met o.a. diplo
matieke stukken voor het Ameri.
kaansche consulaat aldaar Het had
verlof gekregen, 48 uur in de haven
te blijven. Het bleef echier Wee
I uur langer waarin de Amerikaan-
sche consul een uiterste poging
l wilde doen ten gunste van den
l Amenlkaanschen zakenman. Men
liet den consul echter eenvoudig in
de kou staan Het schip verliet
1 toen met den Amerilkaanschen za
kenman en de twee journalisten,
om erger te voorkomen, de haven.
Eindelijk kwamen de kalkoenenIn Engeland heeft eenige
dagen ernstige bezorgdheid geheerscht, dat de turkeys voor
Kerstmis niet bijtijds zouden aankomen. Gelukkig is nu een
lading van 250.000 Kerstboutjes uit Argentinië gearriveerd.
De Berlijners plachten in minder
nooddruftige jaren in deze dagen
voor het Kerstfeest met frissche
kerstboompjes door de straten te
gaan. Ze zijn thans reeds fortuin
lijk, wanneer ze een paar denne-
takken kunnen bemachtigen, want
het aanbod van kerstboomen is ver
beneden de vraag gebleven. Aan de
•drie millioen bewoners van de ge-
hakken van de boomstompjes, die
op de trottoirs zijn blijven staan,
nadat de boomen zijn afgezaagd.
Vanmorgen stonden lange rijen
mannen en vrouwen als een droef
geestig koor te stampvoeten voor
de winkels. Er is één groote zorg
voor de feestdagen in deze stad:
iets brandbaars te hebben voor den
hopeloozen strijd tegen den door de
vensters snijdenden vrieswind.
Vanmorgen daalde de tempera
tuur tot vijftien graden onder
het vriespunt een temperatuur die
vierendeelde stad waren vier hon. men den vorigen winter ra'.et be-
derddufzend kerstboomen toe»:- leefd heeft, doch die thans reeds
zegd, doch ook dit product moet meer dan een week de dagelijksche
gewrongen worden door de ,botUe- zorgen vergroot. Uit het Roergebied
neck" van het transport, en de za.l komen, nadat de hongerroep nau-
'ken staan er thans, twee dagen welijks verstomd is, thans weer
voor het feest, zoodanig voor dat nieuwe noodkreten die vragen om
hoogstens de helft tijdig zal arri.
veeren. De rest zal nochtans ook
in latere dagen welkom zijn om
hulp tegen het strenge regiem,
waarmede de winter heeft ingezet.
Koude en ontbering, dat Cs alles
den honger der kachels voor een j wat de feestdagen van dit jaarein.
uurtje te stillen
Gisteren in den stillen Zondag-[steden schijnen te
ochtend stond een grootvader in j den.
een der zijs raten v°" Kurfuer-
stond?mm ri
de over de rutoes va" <t» iju
kunnen spsei-
De bezettingsautoriteiten heb-
te hen het bare gedaan om de dagen
van Weihnach ten" toch nog een
tilkje kleur te geven en op te lich-
lichten uit den grauwen gang van
(zorgvolle dagen. In de laatste week
is Berlijn verrast met een royale
toebedeelt ng, die de moeders de ge
legenheid moet geven iets extras
ter tafel te brengen. De Russen
hebben 900 000 flesschen wodka
een artikel waarmee zij trouwens
in het algemeen guller zijn dan de FEDERATIEVE RAAD VAN
Voor luet Amstendamsche Ibijz.
gerechtshof stond Maandag de 36-
jarige.T. J. W. Buff terecht, die
gedurende 4 jaar der bezetting an
de Duitsche vleugels van de gevan.
genis aan de Weteringschans als
gevangenbewaarder dienst heeft ge
daan. Buff heeft eenige malen
briefjes en aanteekeningen der pol.
gevangenen aan de Duitschers uit
geleverd. waardoor eeus, mede
door toedoen van zijn superieur
Alberts (volgens Buff) 17 gevan
genen zijn gefusilleerd. Ook stal
Buff voorwerpen en levensmidde
len, welke voor de gevangenen be
stemd waren, uit de toegestuurde
pakketten-
De advocaat-fiscaal eisc'nte 15
jaar togen Buff, waarvan 12 door
te brengen in een rijkswerkin
richting.
Nederlandsche slijiers suiker en
meel tor beschikking gestold, de
Engelsehen een groot kwantum
zoete lekkernijen de Amerikanen
vruchten en vruchtensap en de
Franschen 400.000 flesschen wijn en
champagne.
De Berlijners krijgen bovendien
nog een paar sigaretten te rooken.
En zij, die nog in hun marken-bun
dels konden graaien, zullen ook
nog wel kans hebben gezien voor
vrienden en verwanten een pre
sentje aan den kerstboom te han
gen. Per slot van rekening kon men
voor 300 tot 600 mark reeds een
fles.chje Cofy bemachtigen en voor
200 mark een doosje poeder of
crème, dank zij het feit dat de
schoonheidsindustrie de eerste be
drijfstak was, die tin een verwoes
te stad weer op toeren kwam. En
wie er een paar duizend marken
voor over had, kon zelfs een keuze
maken uit de onwaarschijnlijke
weelde van bijouterieën die tus-
schen de ruines waren uitgestald.
Dat lijkt alles wellicht zonderling,
maar het leven van deze stad schokt
nu eenmaal zonder mededoogen
van het eene uiterste naar het an
dere. Daartusschen schijnt Diets
dan een grooto leegte, waar nie
mand een vasten steun kan vinden.
Kerstmis zou zulk een steun kun
nen geven wanneer het beleefd
werd als de rijke Geboorte in een
barren armzaligen stal. Maar hoe-
velen van de 3.2 millioen menschen
vah dezen anderen barren en arm
zaligen stal zullen, wanneer de
klokken beieren vanaf de flarden
der torens, de Belofte van Kerstmis
vindent
Onder presidium van zijn voor
zitter den heer H. J Ewoudt Ver
meulen, kwam gisteren te Utrecht
de provinciale raad van de gemeen
schap van Oud-Illegale Werkers
Nederland bijeen.
In deze bijeenkomst hield de
voorzitter een betoog, waarin hij
scherp stelling nam tegen de over
eenkomst van Einggadjati Omdat
de GOIWN als gemeenschap niet
aan politiek doet, zal een comité
uit deze illegalen worden gevormd,
dat zich achter de actie van oud-
minister P. S. Gerbrandy zal stel
len
Mededeeling werd gedaan van
besprakingen om te komen tot sa
menwerking met de federatie van
oud-illegalen (die praktisch alleen
in Zuid- en Noord-Holland iwerkt,
terwijl de GOIWN haar leden uit
de andere provinciën recrutoert) en.
de vorming van een nationalen fe
deratieven raad. Bij een oprichting
daarvan zouden eindelijk alle oud
illegalen in één overkoepelende o®«
ganisatie zijn samengebracht.
Z. H. de Paus heeft aan dn
Japansche regeering zijn deelneu
ming betuigd met de ramp, die Jaf
pan door de aardbevingen getrOf-.
fen heeft en heeft haar togelijketw
tjjd een groot bedrag doen toekxM
men ten behoeve van de slactvtof*
fers, die door deze aardbevingen
en door de daarop gevolgde oveu*
stroouüngen getroffen werden.
