XXIIe Zionistencongres
te Bazel
Nieuwe startmethode
rr-c
j föRSSS
Geen zwichten voor de terreur!
Ruilaffaires in dollareffecten
van zware vrachtvliegtuigen
PAGINA 6
VRIJDAG 3 JANUARI 1947
Geen deelneming aan de
Palestina-conferentie
Maar een achterdeur blijft
open
„Bevrijding van "die benau
wenis is onze eerste taak"
STUKKEN MOETEN IN DE VER- STATEN ZIJN
Van de dollar-opbrengst
25 pet. naar Ned. Bank
De evacuatie op Java
DE WIJZIGING VAN
DE GRONDWET
Plechtige afkondiging
het ?rke 0 gediend is wet^ntwerp
boodschap
Prof. Romme over
Linggadjati
^Palestina belemmerde Zij verlang-pROF. GERBRANDY OVER 1NDIE:
Genève, 27 December 1946.
(Van onzen correspondent)
Ten aanzien van het XXIIe Zio
«listeneongr.s, dat van 924 De
cember te Bazel gehouden is, was
de Belangstelling, zoowel van de
congress.s en als van buitenstaan
ders vi- el geheel geconcen
treerd op deze ééne vraag: zuilien
de Zionisten beslu.ten tot deelne
ming aan de Lonciensehe confe
rentie over Pa estina, waartoe de
Britsche regeering ae Zionisten en
de Arabieren uitgenoodigd heeft?
De algemeene politieke beschou
wingen, waarmede de eerste con
gres.! eek vrijwel geheel vervuld
was. had-en aan het licht gebracht,
dat omtrent de meeste politieke
kwesties Palestina betreffend een
I4 «Mui
lestina op zijn stuk zou blijven
staan en verlangen zou, dat deze
staat' gansch Palestina zou omvat
ten. Van een verdeeling van Pa
lestina in twee onafhankelijke sta
ten, een Joodschen en een Arabi.
schen staat, zooals Weizmann en
zijn geestverwanten als compromis
hadden aanbevolen, wilden zij
niets weten.
Tevergeefs waarschuwde Weiz.
mann het congres zich toch geen
illusies te maken over den omvang
en den aard van den steun, dien
Amerika den Zionisten zou wil en
bieden. De Amerikaansche regee
ring zóu stellig zich geen onaan
genaamheden met Engeland op den
hals willen halen ter wille van de
Zionisten. Zoo min als Engeland
den toorn der Arabieren zou, willen
Profl. mr. P. S. Gerbrandy
heeft Donderdagavond voor
radio over beide zenders in zijn
hoedanigheid van voorzitter van
het „nationaal ctomité handha
ving der rtjksecnheid'11 gespro
ken over„den ernstigen toe
stand, waarin wij ons bevinden#
na en in verband met het resul
taat der debatten in de Tweede
Kamer over Linggadjati'»
Voorz. Dr Chaim Weizmann men.
j De
,.Het drama is niet beëindigd
docir de beslissing der Tweede Ka-
oP zich laden door geheel Pa:estina mer''» aldus 8^* t*'^s
tot een Joodschen staat te willenwacht een reeks van gebeur enis-
maken lüen Joodsche staat, die3en, ontstellend verrassend mis-
^kg^etV^steenwaCt T°ztnF^n fn Se
zouden kuX'h^en, L een dee. Kamer eensdeven oPenba|r ge.
ling. waarbij het Joodsche deel worden
zoo gioot zou worden, dat nog g ondwet vervolgde spr.
eenige honderdduizenden Joden er. Sronuw welke a
in zouden kunnen worden opgeno
stemming deed blijken, dat
- ------- v -het congres in
bijna algemeene overeenstemming verzette, waarin de terroristische heIften over deze strijdvraag ver
onder de Zionisten bestaat; een actie ondubbelzinnig afgekeurd en waSi De richting-Weizmana
stemmig veroordeelde men het veroordeeld werd. verloor den strijd ten s'otte met
Bri sche Witboek van 1939.
immigratie in Palestina zoo
be.emmerde; vrijwel eensttmmig compromis-politiek van dr. Weiz- gres""de'"motie van zijn door dr,
wa; men ook tegen het jongst" mann en de zijnen werd thans silver eenresideerde politieke com-
Brhsdhe plan, het zoogenaamde niet slechts door de weinig tal- missie aan volgen.s welke de Zio - "Konin^ift^uïtge^rdkën1 nn"7
Morrison-plan van Ju i 1946, vol- rijke „revisionisten" bestreden, nisten onc,er de tegenwoordigeLf Juf p
^ens hetwelk Palestina een fecte- 1 nriir Hnnr p»n maéhtie#» 3roen 1j: iit /-»»>_ I uscemuer xot& en e
at dej Op dit XXIIe congres stonden 171 tegen 154 stemmen. Met deze I .Er wordt in de laatst* dagen,
sterk de zaken echter geheel anders. De kleine meerderheid nam het con- a'dus spr. verder,, met veel wvor-
verder weg van f.iet pad der ko
ninklijke rede van 1942, meende
spreker.
Uit het hairtt van ontelbare va
derlanders rijst de kreet omhoog!
liggen daarvoor Doorman en da
zijnen op den bodem der Javazee,
zijn daarvoor in 5 bittere jaren
hier en in 3 nog bitterder jaren
ginds de zwaarste offers gebracht,
sturen wij daarvoor onze soldaten
naar Indië, moeten wij daarin be
rusten? Onzen gezant van Franco
wegroepen en Soekarno tot heer
schappij brengen, wie snapt vaa
dat beleid nog iets?
„Het banditisme, de plundering,
de crlminaüteit in Jaiva en Suma
tra steken den kop op, groeien. Ja.
heel iets anders groeit, dat wat u
zoo goed kent uit de bezetting, de
benauwenis der ziel voor de macht,
die- geen recht kent, de doodelijke
vrees voor de terreur. De angst
voor de republiek giert door de
steden en dorpen van Java en Su
matra. En meer dan hier onder
de bezetting neigen de zwakken
tot zwichten.
Bevrijding van die benauwenis,
dat is onze eerste taak. Daarvoor
zijn onze soldaten daar. Laten ze
die taak vervullen met eere. Blijft
gij daarom staan op de bres om
het Nederlandsche volk wakker te
schudden en wakker te houden,
tot allen weten waarom het gaat.
totdat in de Ned.-Ind. baaierd ein-
del'ijk de vaste constitutioneel*
den en begrippen gesold. Maar hand de leiding heeft", besloot
Maar de daad, welke aan de re
publiek officieel macht en gezag
aaat- verleenen met alle daaraan
QEBa uujiieii. ua- verkonden consequen ies. wordt
twee bijna gelijke n_et grondwettig door in een motie
te zeggen, dat ze grondwettig moet
zijn.
Er wordt in de laatste dagen,
waarmee het ergst gesold is, dat
is met de radio-rede, door H.M.
e. doch ook door een machtige groep ömstandia'heien niet aan de Lon- uccemaer iatz en uie m gereser-
ratie.e staat zou worden met drie van Amerikaansche „algemeene ,;ensche Palestina-conferentie kun. j staatJrormra
autonome provincies (een Britsche Zionisten", de sterkste burger.ijke nen deelnemen. 1 vohédfgter beRng hetUTTe
een Araaische en een Joodsche); partij der Zionistische beweging, i Xoch wisten Weizmann en de riiksoreanen In de ko
de groote meerderheid veroordeel. Deze Amerikaansche groep, dl*1 zijnen te bereiken dat de deur niet rede is dat uitdrukkeliik
Be out alle Jood che terroristische oneer leiding stona van den rab- geheel werd toegemaakt. De mote
actie t.gen Engeland en algemeen bijn dr. A. H. Silver, in wien ve- heeft nog een tweeden' zin, die
was, na al deze negatieve critiek, len den toékomstigen opvolger i aan de u;t 77 leden bestaande
de p sitieve eisch van de schep- van Weizmann als president der commissie van toezicht de machti. „a
ping van een Joodschen onafhan Zionistische Wereldorganisatie za I ging geeft toch nog tot deelneming
ie en staat in Palestina. gen, beriep zich op de welwillende te bes'uiten ind:en de omstan- I .Waaromaldus prof Gerbran-
Hccl groot waren echter de mee- gezindheid van President Truman digheden zouden veranderen.1 dy. „hielden wtl. zoo streng vast
tiingsverschillen over de houding, en van het Amerikaansche volk, jjaar de algemeene opvatting zou
die i e Zionisten met betrekking tot om het congres tot een ferme ieder deze voorwaarde slechts vervu.d
de Londensche Palestina-conferen- compromis verwerpende houding worden door een spontane wijz:-
tie zcuden moeten aannemen. Dege aan te sporen. ging der Britsche Pa'.estina-poli
Deze Amerikanen verwierpen tiek. Groot zijn de kansen hierop
ninklijke rede is dat uitdrukkelijk
uitgesproken. Thans wil men het
rijk verdeelen door een contract
met een pseudorepubliek aan te
nen, die tot nu roe se leiding der
Zionistische beweging hedden ge
had. zooa s de voorzitter der Zio-
iedere gedachte aan besprekingen
met Engeland, zoolang dit land
nistisehe Wereldorganisatie At 1 strijd met zijn verplichtingen als
S U n m TI n i T nv. ,4n trnni".! IT/-.*-
Chaim Weizmann. de voorzitter
Wan het Uitvoerend Comité Ben-
Gurion, de bekwame man voor
de onderhandelingen met Bevin
Byrn s en andere regeeringsver-
tegenwoordigers dr. Goldman, zij
ellen bepleitten met grooten aan
drang, dat het congres het Uit
loerend Comité machtigen zou een
delegatie voor deelneming aan de
Pal stina-conferentie naar Lon
den te zenden.
Met het oog op den chacs, die
thans n Pal stina heerscht, en
den ellendigen toestand, waarin
duizenden en duizenden „displa-
echt'er niet, daar Engeland dc
Arabieren daardoor voor het hoofd
zou stooten, nog voordat de con-
staat-mandataris de immigratie in ferentie beginnen zou.
aan de koninklijke rede en aan
haar alleen omdat die rede
zoo zuiver den weg bepaalde, waar
langs de groote staatshervorming
moest loopen".
De weg, door de twee laatate
kabinetten, ook door het huidige,
onder voorgaan van dir. Van Mook
bewandeld, voert hoe langer hoe
De Ned. Bank N.V., Kantoor
Deviezenvergunningen, deelt mede,
eed p r-ons" in kampen in Duitsch- dat bij het ministerie van finan-
land en Oostenrijk zich bevinden,1 ciën, de Ned. Bank en de Ver. voor
meenden Weizm?nn en zijn geest. bun Effectenhandel reeds gerui-
verwanten, dat geen enkele po-1men W Pannen in overweging
getroffen regeling gerbuik te ma
ken, nadat de eigenaar zijn effec
tendepot heeft doen certlflceeren
en In Amerika heeft doen over
schrijven op naam van een ln-
leverïngskantoor, dat daar te
lande reeds een effectendepot
voor rekening van cliënten aan
houdt.
Overigens zal voor de onderha-
van verkoop niet binnen één jaar
aflosbaar zijn, het resteerend per
centage dier opbrengst in dollars
spreker.
Naar aanleiding van de opmer
kingen van den heer Goedhart
(PvdA) in de Tweede Kamer
heeft het hoofdbestuur van de
M.I.B.E.G. zijn vertegenwoordi
ging in "Nederland telegrafisch ver.
zocht te protesteeren tegen de be
wering, dat de evacuatie der geïn
terneerden zou stokken door het
gebrek aan woonruimte in de be-
veili'gde gebieden en dat de tijde,
ijke oplossing gezocht zou moeten
worden in tewerkstelling binnen
republikeinsch gebied.
In het Staatsblad no. G 428 is
een publicatie opgenomen betref-
zoover an"' plaate i «ende de plechtige afkondiging
vindt op een „speciale rekening van de vastgestelde verandering ia
R.D.U.S.", waarvan het tegoed mag ie Grondwet. Deze wijziging be-
worden aangewend voor aankoop
van andere dollar-effecten.
De ter "herbelegging van dit
resteerende percentage gekochte
dollareffecten zullen weder kun-
beleggingsaankoopen-
anten, dat geen enken va- geweest om de gelegenheid te viSe transacties de volgende rege-
imisfcWen dom-°concessteF ovm' ,7^
kunnen ldden en de deuren van van"hun "bezitaan° d°êze°waar' wordt verkocht, zal bij verkoop in
I>ale-tina open zou zétten voor al 1 d E d den ich hi bu verschil, de V. S. van dollar-effecten, welke
«ie ongelukkige Joden uit Oost fe^e mSeWkheden voSr nf de °P 1 Januari 1947 aan lngez.etr.e,n
Bvrooa. die in dit werelddeel waar bedoelde ?mns"s toe te staan toebehooren en die op het tyjdstlpl
achtervolgd zijn, Voor in Nederland aanwezige dol-
*ij zoo wreed
niet langer willen blijven en nog
slechts één red dings weg voor
©o™n zien, dien naar Palestina
- vorige congressen had deze
Tic. die to- een compromis
bei was en*door bespreking^»
me '^r geland, den staat-manda-
Caris. daarnaar zo: ken wilde,
eteeds :e groote meerderheid van
lareffecten, met uitvoering ter
beurze hier te lande, of voor in I
Amerika aanwezige ctollareffecten I
met uitvoering ter beurze van New
York, of zelfs ook met uitvoering
van het eene deel van de trans-1
actie te New York en het andere
deel hier te lande.
Ten aanzien van de uitvoering
1 1 in Suriname
Pieeas -e gruw-c moei JCiuciu va»* «aumun V«Al» uc UHVucung j. 1
«temmen gehad. S échts een klei van ruiltransacties hier te lande XVaketaanary Vlllig 111 COÏÏ1'
errn^-n vnn uiterst.rechts die der rezen echter onoverkomelijke moet-
lie gro;p van uiterst.rechts die der rezen echter onoverkomelijke moei-
„revisionisten", had zich steeds lijkheden tengevolge van de binatie met motoren
fel tegen ieder toegeven verzet en eischen, welke aan de certificatie-:
«lechts uitersten weerstand tegen procedure moeten worden gesteld, Juist zooals bij den start van
de Engelschen gepredikt. Hef as welke moeilijkheden niet op korten krachtige iocomotiev>en dikke grijs-
ri^relfde f?roeo noff niet 10 pet van termyn konden worden opgelost.
het aantal gedelegeerden sterk, die f)aarmee kwam tevens de mogelijk-witte kolommen stoom de lucht in
ditmaal ook zich tegen de motie van ruilaffaires tusschen Ne- worden gestooten, zoo markeeren
derland en New York te vervallen. f
Genoemde moeilijkheden bestaan i 3ede kor de -= 4-motorige
r¥N e n,et ten aanzien van in Amerika DC4 vrachtoestellen van de Ame-
X XniuSllD l'OIlgl aanwezige dollareffecten. Aan het rican Overseas Airlines Incorp tij-
openen van de mogelijkheden van j d na hun start hun afg^iegde
ruiltransacties te New York ston-
den derhalve geen technische be- baan met een dikke, kolkende en
Amuritannvlip zwaren in den weg. Daar het nu suggestieve rookkolom» die onder
Amerika te verhinderen alleen om-j^16^ vliegtuig verschijn De oor
dat niet gelijktijdig ruiling hier te zaak daarvan is een nieuwe toe-
president Truman zijn aangekon
digde belangrijke „state of Union''-
boodschap waarschijnlijk in het
begin van de volgende week aan
de gezamenlijke bijeenkomst van
lande kan worden toegelaten, is
besloten, als eerste «tap, ruiltrans-
het huis van afgevaardigden enla^es in Amerika mogelijk te ma-
de" ienaat 7oorden. De ref,e„ng.
Deze boodschap van den presi-
den- beteekent pas de eigenlijke, Dit za] ln dier e geschieden>
opemng van het zittingsjaar. jdat de Ne(Jerlandsche Bank, kan-
De „State of Union -boodschap, toor deviezenvergunningen, op aan-
waarin de algemeene plannen en vrf,ag. aan inleveringskantoren die
aanbevelingen van de regeern g reeds ,n de
V. S. een effectendepot
voro rekening van cliënten aanhou
den, een algemeene vergunning,
geldig voor een jaar, zal verleenen
voor het uitvoeren van meerge
noemde transacties.
Zijn vervat, is slechts van de
drie verklaringen, die de presi
dent tegenover het congres moet
afleggen. Het economische rapport
gebaseerd op de aanbevelingen
van den raad van economisehe ad
viseurs van den president en de
begrootingsboodsehap zijn de beide
andere
In het huis van afgevaardigden
hebben zooals bekiend. thans 246
republikeinen tegen 188 democraten
zitting. Voor de" senaat zijn deze
getallen 51 en 45.
Een zoodanige vergunning zal
In het algemeen slechts worden
verleend met betrekking tot dol
lar-effecten, welke in Amerika ten
name van een tnleverlngskantoor
zijn gedeponeerd.
TTet zal ln dit geval In den del
regel slechts mogelijk zijn van de hét
passing van de moderne techniek;
nadat de vier krachtige motoren
van tezamen 5800 pik. de machine
reeds de eerste snelheid hebben
gegeven en het toestel over de
startbaan voortschiet, schakelt de
piloot de tusschen de vleugels aan
den buik van het vliegtuig aange
brachte raket-installaties (,,jets")
in. Deze accelereeren de snelheid
onmiddellijk, zoodat de glanzend»
vogel van een beduidend korter
startbaan snel loskomt.
De combinatie der 5800 pk. van
de motoren met de 1500 p k der
jets is een der laatste oorlogsuit
vindingen en is op 23 December j.l-
voor de eerste maal voor den han-
in vredes-tijd toegepast, toen
vrachttoestel Joseph" sen
treft het art. 192 (uitzending van
dienstplichtigen naar gebiedsde
len buiten Europa).
De wet van 27 Dec. 1946, hou-
nên~wordcn verkocht, waarbij het dende verandering in art. 192 van
dan geoorloofd zal zijn de voile j de Grondwet, wordt geplaatst in
opbrengst in dollars aan te hou- het Staatsblad van het Itoninkrijk
den en te gebruiken voor nieuwe der Nederlanden, in het Staatsblad
van Ned. Indië, in bet Gouverne
mentsblad van Suriname en in het
Publicaticlblad van Curacao, wel
ke worden uitgegeven op 14 Jan.
1947, des namiddags half drie uur
wettelijken tij-d in Nederland. Op
dit tijdstip wordt de wet in Ne.
derland voorgelezen in een plech
tige openlbare zitting van den Hoo-
gen Raaid, van elk der gerechtsho
ven en der arronoisserrvents-recht
banken; in Ned.-Indië in een plech
tige openbare zitt ng van het hoog
ste rechterlijke college te Batavia;
in Suriname in een plechtige open
van het hof van justi.
ie en in Curacao in een plechtige
- „y openbare zitting van het hof vaa
vlaggeschip van de American Over- .L.,.
seas Airlines, bij Mexico City op- yan de TOorlezing in rechter.
steeg met een lading van 10 on jyke couegü3 wordt proces-verbaal
bananen aan boord met bestemming =s<=a "o u' f
het Laguardia-vliegveld bij New j pg reken'en „an het tijdstip vaa
York. Het groote vh-egtuig sne de finwerkjngtredin.g van de wet, (:a
0ver de startbaan, waarbijjle vier !Nelderlan5 klokslag middernacht,
tot goedkeuring van het statuut
van de wereldgezondheidsorga
nisatie, onderteekend te New
York op 22 Juli 1946.
motoren op volle kracht werkten
Na 1500 meter, bij een snelheid van
ongeveer 170 km per uur, waarbij
het zwaar beladen toestel zich nog
niet in de lucht verhief, sloeg de
piloot de vier jets gelijktijdig aan,
waardoor de machine met verhoog
de snelheid werd voortgestuwd en
300 meter verder het luchtruim
insteeg, een zware rookpluim ach
terlatend. 10 uur en 20 minuten
later landde de ,,St. Joseph" voor
het tanken van benzine bij Phila
delphia. Daarbij waren twee re
cords uit de vrachtvbegvaart ge
broken: 1) de machine vervoerde
de tot dusverre grootste lading over
een afstand van 3140 km., 2) de
vlucht was de eerste non-stop
vlucht van een vrachttoestel tus
schen de beide steden. Het laatste
deel der reis, naar New York,
vergde nog 20 Ominuten vbegtijd.
De gemiddelde snelheid was ruim
300 km. per uur.
Eenige technische details der
raketaandrijving-tnstallaties, aero.
jet „jato"-motoren, zijn: de drijf
kracht bestaat uit de energie, die
vrijkomt wanneer het in de jets
aanwezige kalium per-chloraat door
benzine met zuurstof tot ontbran
ding wordt gebracht.
De jets gelijken op reuzen-fles-
schen en zijn vervaardigd uit
naadloos staal. Zij zijn ieder 25 cM.
in doorsnede, 90 cM. lang en wegen
geladen 186 pond.
tusschen 2 en 3 Febr.) is de vast.
geste.de bepaling bij de grondwet
gevoegd.
In de publicatie wordt verder o.a
bepaald dat deze op 14 Jan. half
drie zal worden afgelezen in Neder,
land in iedere gemeente van da
pui of voor de deur van__het huis
der gemeente; in Ned.-Indië van het
Paleis te Batavia van den Goutver-
neur.Generaal, en in Suriname en
in Curacao van het paleis van den
Gouverneur.
In het gebouw van ,,Kath Leven'
te Eindhoven heeft gisteravond
prof Romme over de overeenkomst
van Linggadjati gesproken, waar.
bij hij was ingeleid door het Emd'-
hovensch tweede-kamerlid, den
heer F van Vliet.
Na de Kamerdebatten en zijn
reeds eerder gehouden redevoe
ringen opende de uiteenzetting
geen nieuwe gezichtspunten.
Merkwaardig was, dat waar
schijnlijk een der tegenstandera
van „Linggadjati" voor deze spreek
beurt een 300-tal toegangsbewijzen
had gekocht, zoodat deze 300
plan'sen, hoewel besproken, gedu-
i rende den avond niet bezet waren
