De mensch kan overwinnen
I
REGEERINGSCOALITIE
Kampioen voor „vrij Palestina"
WILLEM NOSKE propageert
Nederlandsche muziek
De oude Marxistische Adam
Derde Britsche nota aan Polen
Zwaar geschut op
PAGINA 3
DONDERDAG 16 JANUARI 1947
HELDEN IN EEN
j CONCENTRATIEKAMP
{UITBREIDING BRITSCHE
V TRANSPORTSTAKING
AUTO'S MET STRAAÜ-
AANDRIJVING?
BARON VAN AERSSEN
VERLAAT AUSTRALIË
NA AANKOMST TE
LONDEN UITGEWEZEN
GROOT SUCCES IN
AUSTRALIË
WILLEM NOSKE
R'DAM-ANTWERPEN
INGESCHAKELD
voor voedselverscheping
bezette gebieden
Het politiek debat, waarin de Senaat zich voor het eerst
sinds zeven jaren weer mocht vermeien, leverde weinig
nieuwe gezichtspunten op. Hét liep dan ook in één dag af
op de replieken naOver het geheel mag men zeggen dat de
verschillende fracties uitgezonderd dan de communistische
zich met het regeeringsbeleid, de eene minder de andere
meer, tevreden hebben verklaard en alle het steun hebben
toegezegd, althans onder voorbehoud.
COMMISSIE VOOR HET
LONDENSCHE TIJDVAK?
l .TEGEN DE „ONVRIJE"
V VERKIEZINGEN
De Unie
Deze fraaie autobus kwam uit Amerika in Rotterdam aan. Zij
is bestemd voor de NedL Spoorwegen.
l Een voor 't milieu der „Amitiés
JCatboliques Frangaises zeer tal.
rijk auditorium, w.o. Z, Ecx, mgr,
jGiobbe en de Fransche ambassa
drice, vulde de zaal van POMONA
lom te luisteren naar den huidigen
"kanselredenaar der Notre-Dame
*e Patrijs, frater Riquet S.J. over
,£ijn bevindingen in het concentra
tiekamp van Mauthausen. Over
winning des geestes" had deze
•redenaar zijn voordraaht betiteld,
jtmdat, allen tijdelijken overwin
ningen der materie ten spijt, uit
eindelijk de geest zegeviert.
Het lijkt soms in de huidige
"Wereld alsof de stof triumfeert.
tVe zien b.v. hoe na een moeizame
evolutie yatn de vliegmachine van
de dagen van Leonardo da Vinei,
/via Blériot's pogingen om het ka
naal over te steken, het „Vliegend
fort" met 4 motoren uitgerust is
ontstaan, dat oceanen en wereld-
Öeelen in alle rust kan overvlie
gen. We zien de vindingen op het
gebied van 't lidht (en spr. bracht
leen zijdelings complimentje aan
de Ned. laboratoria): de ultra
violette en infra-roode stralen in
De pogingen om de groote Brit-
ïche transportstaking te doen ein
digen zijn mislukt. Op een verga-
Bering werden verreweg de mees
te stemmen ten gunste van voort-
Betting der staking uitgebracht,
ffhans zijn er naar schatting 60.000
pian bij betrokken.
De Londensche havenarbeiders
hebben tegen het advies van hun
fvakver een: ging in besloten het
(Werk neer te leggen als protest
tegen het inzetten van troepen bij
Be voedseldistributie. Gisteren te
gen het middaguur werd het aan
tal stakende havenarbeiders op
0600 geschat. Volgens een officieuse
schatting bedroeg dit aantal later
(n den middag reeds 15 000 terwijl
Jnen verwachtte, dat het tot 24.000
Bou stijgen.
Daarna kwam het nieuws, dat
een officieuse commissie, die 15.000
arbeiders in de levensmiddelen
branche zou vertegenwoordigen,
een beroep op de regeering zou
Boen, de troepen binnen 72 uur
terug te trekken daar de betrok-
Tften arbeiders anders eveneens het
{Werk zouden staken..
In de provincie zijn verscheidene
Wmpathie-stakingen uitgebroken.
De Britsche geleerde, Sir
Edward Applet on, heeft betoogd,
Bat het niet waarschijnlijk is, dat
automobielen in de naaste toe
komst met straalaandrijving kun
nen worden voortbewogen. „Zij,
Bie wel eens gezien hebben, hoe
Broote steenen door den uitlaat
rvam een reactiemotor meters ver
weggeslingerd worden, zullen
Inzien dat het nog wel eenigen
tijd zal duren, alvorens deze voor
auto's op openbare wegen geschikt
gemaakt kan worden.
De kleinste motor, die met
atoomenergie wordt gedreven, zou
momenteel minstens 10 ton weigen.
Daarom geloof ik niet, dat deze
al direct voor auto's kunnen wor
den gebruikt.'"
staat om door mistlagen, weefsels
en lichamen heen te zien.
Ook ihet kamp te Mauthausen,
waar spr. in ballingschap vertoef
de en waar hij de wreedste folte
ringen heeft aanschouwd, was een
laatste stuiptrekking v^n het door
materialistische theorieën vergif
tigde Nazi-dom. Maar de geest
heeft er zijn grootste triomfen be
leefd.
Wat bond de tot ,,mensahelijke
wezens'' géworden gevangenen
samen, wat verhief hen tot hel
den. tot kinderen Gods? Hun on
buigzaam geloof; hun onwrik
bare hoop en hun onverzadigbare
liefde.
Met tallooze voorbeelen uit deze
hel op aarde illustreerde pater
Riquet deze overtuiging.
Hij beleefde, dat de meest ver
starde heiden een kind werd in
gelooven, een engel van liefde.
Hij beleefde, dat een Russische
communist aan een ouden ka
nunnik uit Praag de gunst vroeg
om iin diens plaats naar het „Ver-
nichtungslager" geleid te mogen
worden.
Hij beleefde, dat een beroemd
zanger van de Opéra te Parijs zijn
ééne theelepel jam per week
een delicatesse, waarop men zich
dagen te voren verheugde als op
een feestdisch! afstond aan een
zieke.
Hij beleefde hoe 600 ter dood
veroordeelden, die iederen ochtend
werden afgemat met het torsen
van een loodzwaren steenen last
op een 140 treden hooge trap, dit
werk met vreugde volbrachten,
omdat ze daarin den Calvarie-berg
herkende dien Christus met zijm
Kruis voor ons is opgegaan.
In dit alles zag pater Riquet de
meest volledige overwinning, die
we als mensch kunnen behalen en
die deze getortureerde lichamen
tot tempels maakte van 'den H.
Geest. ,.De mensch is altijd in
staat ie overwinnen als hij wil.
Zelfs als hij sterft onder beulen
handen is hij overwinnaar", zoo
besloot spr. zijn magistrale rede.
M.
De benoeming is te verwachten
van den heer F. C. Baron van
Aerssen Beyeren van Voshol, tihans
geaccrediteerd te Canberra, tot
Nederlandsch ambassadeur in
Tsjoengking. De secretaris der
legatie iq Canberra, jhr, mr, J, A,
de Ranitz. zal als zaakgelastigde
optreden tot een plaatsvervanger
is benoemd. Het ligt in de bedoe
ling, dat de heer Van Aerssen
midden Ftfbruari, na de bijeen
komst der Zuidzee.conferentie,
welke op 28 dezer begint, Austra
lië zal verlaten. Hij staat aan het
hoofd van de Ned. delegatie ter
conferentie.
De vice-voorzitter van het Ame-
rikaansche co;mité voor een vrij
Palestina, prof. Smertenko, vertrok
uit Parijs per vliegtuig naar Lon
den. Vóór zijn vertrek haid. hij' ds
Britsche ambassade van zijn reis
op de hoogte gesteld en de Ame-
rikaansche ambassade in Londen
verzocht, een vertegenwoordiger
naar het vleigveld Croydon té
zenden om ,,zijn. rechten als Ame.
rikaansch staatsburger met een
gelidig paspoort en een Britsch vi
sum te beschermen".
Willem Noske heeft met zjjn op
treden in Australië groot succes
behaald. Hij gaf 10 concerten onder
auspiciën van de ..Australia®.
Broadcasting-Company". Het hoog
tepunt vormde het concert op 19
December 1946 te Sydney met het
Sydney-symphony, orchestra onder
leiding van sir Percy Code, waar
hij, behalve het vioolconcert van
|Max Brueh het concertstuk voor
viool en orkest van den Nederl.
J componist Robert de Roos introdu
ceerde. Ook op zijn recitals en ra-
1 dio-auiditie's speelde hij eenige
Nederl. werken.
In Sydney hield Noske voor de
microfoon een causerie over de
nieuwe Nederlandsche muziek en
haar componisten. Vele malen werd
hij geïnterviewd en heeft hij voor
de radio gesproken.
De Australiërs hadden voor al
les iwat hij over Nederland vertelde
groote belangstelling. Zoo moest hij
veel over onzen oorlog, over den
hongerwinter en over de concerten
:ij de 'boeren in ruil voor aardap
pelen, tarwe en melk vertellen
Eind Januari wordt de violist in
Nederland terugverwacht
Smertenko verklaarde voorts,
dat hij' gedwongen, was een parti
culier vliegtuig te charteren, daas
de Britsche regeering haar invloed
bij de Air France en andere maat»
schappijen had aangewend om te
voorkomen, dat deze aan Smerten
ko een passagebiyet zouden afge
ven.
Ook zou de Britsche regeering
beslag gelegd hebben op persoon
lijke eigendommen van Smertenko
voor verzending naar de V. S
Smertenko werd vergezeld door
Amerikaansche journalisten.
Bij izijn aankomst op het vliegveld
Croydon werd hij door d>e Engel"
sche politie gearresteerd en naar
een apart vertrek gebracht. Nie
mand werd1 in zijn, nabijheid toege
laten, terwijl de politie alle toegan
gen tot het bureau voor immigra
tie bewaakte.
Professor Smertenko zou heden
uit Engeland worden gezet. Hierbij,
zou gebruik wonden gemaakt van
hezelfde vliegtuig, waarmede hij
gekomen is,
Ingevolge een overeenkomst tus-
schen Belgische regeeringsautori-
teiten en Britsche militaire autori
teiten zullen, naar Ass. Press te
Antwerpen uit welingelichte bron
vernomen heeft, de voedselvoorra
den voor de Britsche en Ameri
kaansche bezettingstroepen in
Duitschland weer via Antwerpen
en Rotterdam verscheept worden.
Volgens de overeenkomst zal de"
eerste maandelijksche hoeveelheid:
van 100.000 ton voedsel gelijkelijk
verdeeld worden tusschen Antwer
pen en Rotterdam en commeroieele
concurrentie zal slechts mogelijk
zijn voor hoeveelheden, die dit aart.
tal tonnen overtreffen.
Meer dan in de Tweede Kamer,
waar toen juist de Indische kwes
tie de gemoederen in heftige be
roering hield, werd hier nog na
gekaart over de kabinetsformatie,
uiteraard een weinig vruchtbare
discussie. Minister-president Beel
die met negen collega's de di
verse sprekers aanhoorde
maakte er zich ook niet bijster
druk over. Z Exc. stelde voorop
dat de K.V.P. en Pv.d-A als sterk-
In een derde Britsche nota aan
Polen, door den Britschen zaak-
gelastigde in Warschau inge
diend, wordt krachtig geprotes
teerd tegen de wijze, waarop de
verkiezingscampagne zou worden
gevoerd. Ook wordt in deze nota,
die binnenkort gepubliceerd zal
.worden, een uitvoerig antwoord
gegeven op de tegen-beschuldi
gingen in de Pool sche nota van
19 December in antwoord op de
I tweede Britsche nota.
F In die dend>e nota aan Polen ver-
«laart de Britsche regeering dat
Be iwijze, waarop de verkiezingen
Jn Polen gehouden worden, niet
-Bitsluitend een binnenlandsche aan.
jgeiegenheid is, daar die Poolsche re-
'fceering bij het houden van verkie
zingen gebonden is aan internatio-
.ipale overeenkomsten.
De voorwaarde voor erkenning
"Ber huidige Poolsche regeering door
Kïroot-Brittannië, de V. S. en de
«ovjet-unie is het houden van,
Brjje verkiezingen. ,,De Poolsche
^egeering'', aldus de Britsche nota,
jvizal vermoedelijk niet willen ver-
«laren, dat de verkiezingen vrij en
«onder dwang zijn, als aan som-
■puge partijen gelijke rechten ont.
«jouden worden. De Britsche regee-
iring verneemt, dat vele arrestaties
Sn verband met de verkiezingen
(verricht zijn, en dat er met twee
Blaten gemeten wondt".
In antwoord op de verklaring van
Be Poolsche regeering, dat de kies-
*w«t ie gepubliceerd', zegt de Brit
sen® nota, dat de wetsartikelen
van, minder belang zijn dan de
wijze, waarop zij wonden uitge
voerd.
Engeland verklaart verder, dat
geen leden der voormalige Pool
sche regeering te Londen als advi
seurs in dienst der Britsche regee
ring zijn. Wat betreft de toelating
in de Britsche zone van Duitschers
uit Polen wordt er op gewezen, dat
er bijma 1.400.000 zijn toegelaten
Aan het einde van d'e nota wordt
het vertrouwen uitgesproken, dat
de Poolsche voorloopige regeering
voor volledige publicatie der nota
in Polen zorg zal dragen.
In antwoord op de nota van den
Amerikaatoschen ambassadeur te
Moskou, generaal Bedell Smith,
heeft Molotof, de sovjetminister
van buitenl. zaken, verklaard dat
de Poolsche regeering de over
eenkomst van Jalta en Potsdam
niet heeft geschonden.
De Poolsche regeering, aldus de
sovjetnota, zou haar verplichtin
gen tegenover het volk niet hebben
kunnen nakomen, zonder maatre
gelen te nemen tegen de ^misda
dige elementen", die het houden
van vrije democratische verkiezin
gen in den weg staan. De sovjet-
regeering ziet geen aanleiding tot
interventie in binnenlandsche aan
gelegenheden van Polen door on
derteekenaars van de genoemde
overeenkomsten.
Molotof verklaarde, dat de Ame
rikaansche regeering zich had la
ten leiden door inlichtingen van
Mikolajczyck, den leider der boe
renpartij, terwijl zjj de „terroris
tische activiteit" van eenige leden
dier partij niet in aanmerking
neemt,
ste partijen uit de stembus waren
gekomen en samen een regeerings-
meerderheid vormden. Inderdaad
heeft de P.v.d-A- zich verzet tegen
een breedere basis voor het kabi
net, miaar de formateur heeft aan
vankelijk de desbetreffende mede-
deeling voor kennisgeving aange
nomen en daarvan ook de andere
partijen doen blijken- Naderhand
echter is hij zelf tot de conclusie
gekomen dat een kabinet op bree
dere basis op ernstige moeilijkhe
den zou stuiten wegens de te groo
te divergenties tusschen de diver
se partijen.
Prof. Molenaar (PvdA) hield een
merkwaardig vooruitstrevende"
rede, zich met nadruk distan-
cieerend van het liberalisme en,
zij h.et nog aarzelend, zich scha
rend achter de regeering wat haar
opvatting betreft inzake de ver
houding van staat en maatschap
pij. As zij zich maar angstvallig
vrij houdt van socialistische smet
ten, ten aanzien waarvan de pro
fessor toch in zake de bedrijfs
organisatie niet geheel gerust
schijnt. Voor het overige ziet hij
de politieke tegenstellingen van
vroeger afnemen; voor de Stich
ting van den Arbeid heeft hij den
grootsten lof; de oude Marxistische
Adam moge niet meer om den
hoek komen kijken!
Welke irenische beschouwingen
diie de PvdA prettig schenen
aan te doen den communist
Koejemans aanleiding waren tot
de verzuchting, dat wanneer een
oud-liberaal dit kabinet aldus te
gemoet treedt, hij zelf het toch niet
ver mis kon hebben als hij het
mïnisterie-Beel kwalificeerde als
het „minst vooruitstrevende en
meest reactionaire, op het oogen-
blik mogelijk!" Men begrijpt dat
de rest van deze ontboezemingen
navenant waren. Aanteekening
verdient de opmerking, dat Neder
land self-supporting zou kunnen
zijn inzaike rotatiepapier als het
kapitalisme zijn monopolistische
stellingen niet verdedigde tegen
de nieuwe mogelijkheid om uit
stroo. en zout (hier ruimschoots
voorhanden) behoorlijk papier te
vervaardigen.
Partij v. d. Arb. en K.V.P.
Natuurlijk is er van verschillen
de zjjden braaf afgegeven op de
beide regeerinigspartijen en haar
niet al te innige verhouding De
heer Kolff (c.h-) bracht wel" het
awaarste geschut in het veld ten
..bewijze" van het overwicht der
P v.d-A. over de K.V.P- door den
Tweede-Kamer-fractieleider van
de eerste te citeeren. De heer V.
d- Goes van Naters zou n.l. zoo
pas gezegd hebben dat zjjn partij
met het oog op de herhaalde
wrijving voortdurend gereed staat
met het mes om de verbindings
koorden door te snijden. Zulks
volgens den heer Kolff nu de
oogst van Linggiadjati binnen is.
De heer Reinalda nam in een
sarcastisch maar wat geforceerd
betoog een loopje met de belang
stelling die allerwegen wordt be
toond voor de ..spanningen" tus
schen beide partijen.
Ook de heer Kerstens, die in
plaats van den in onze West ver
toevende® fractievoorzitter Krop
man namens de katholieken het
woord voerde, nam het geval blijk
baar niet au sécieux. Het duurt
altijd even voordat volgens een
Engelsche uitdrukkingswijze de
dansparen eikaars voeten vinjden.
En als hij gewaagde van een dui
delijk progressief ministerie, dat
ondanks de moeilijke omstandig
heden geleidelijk aan innerlijke
kracht wint, zoodat hij met in
stemming de uitspraak kon aan-
halen_ dat Nederland het eenige
land in Europa is met een stabiele
vrije regeering mocht h.ij vol
gens zijn inzicht niet nalaten den
protestantsch-christelijken partijen
min of meer de les te lezen. Voor
al meer, toen hij, de politiiek van
Colijn en De Wilde besprekend
gewaagde van „oude deflationis-
ten" en zelfs van .muntverval-
sching". Prof Woltjer (a-r.) die
prof. Anemia (nu voorzitter) als
fractie-woordvoerder verving, her
innerde er bescheidenlijk aan. dat
voor genoemde politiek de katho
lieke fractie mede de volle verant
woordelijkheid droeg.
De voornaamste opmerking van
den woordvoerder der K-V-P. gold
intusschen de samenwerking met
België en Luxemburg, die jammer
genoeg niet te hard opschiet. Een
tweetal citaten van Belgische
economie-hoogleeraren werden
overgelegd, die met kracht aan
dringen op spoed, zelfs ten koste
van minutieuze voorbereiding,
desnoods door het stellen van een
voldongen feit. Geen te lange ver.
loving dus, maar. een spoedig hu
welijk! Of minister Huysmans het
daar mee eens was? Wij zagen na
de rede Z Exc. in druk gesprek
met den ongeduldigen senator.
Minister Boel liet inmiddels weten
dat de huwelijksche voorwaarden
nog niet klaar zijn, doch dat er
van dralen geen sprake is en er
voortdurend aan wordt gewerkt.
De douaneregeling komt dezer daé
gen in den ministerraad.
De Londensche periode
Voor een nieuw geluid zorgde
voorts de heer Pollema (c.h.) die
de politieke verantwoordelijkheid
der ministers aan de Sta ten-Gene
raal een der hechtste pijlers van
onze constitutie acht wie zal
er aan twijfelen? en dezer
dagen door het uit de school klap
pen van prof. Gerbrandy diverse
leemten heeft ontdekt in diens be
kend memorandum over de Lon
densche periode, opperde met alle
waar doering voor de Londensche
kabinetten het denkbeeld om, nu
gebleken is dat bepaalde feiten
aan regeering ert Staten-Generaal
onbekend zijn, de wenschelijkheid
in overweging te nemen van een
semi-parlementaire commissie uit
beide Kamers met toevoeging van
deskundigen (een militair, iemand
van de Rekenkamer) ten einde
naar een en ander een onderzoek
in te stellen; met als stok achter
de deur een parlementaire enquête
ter zake-
De minister-president kon na
tuurlijk tegenover deze onver
wachte suggestie niet meteen een
regeeringsstandpunt gereed heb
ben en zal er met zijn collega's
over peinzen. Als zijn eersten in
druk gaf hij nochtans, dat men
beter direct naar den ,,stok achter
de deur" zou kunnen grijpen;
want als het beoogde onderzoek
door de vanwege de regeering in
te stellen cpmmissie niet bevredi
gend verloopt, heeft de regeering
daen stok niet achter de hand maar
moeten de Staten-Gencraal zelve
beslissen L. H.
