Een Limburgsche
Don Quichot
Gesprek tusschen Parijs
en Londen
T entoonstelling splannen
in Hyde park
wereld
O/S SA
PAGINA 6
VRIJDAG 17 JANUARI 1947
Enkele jaren na den vorigen wereldoorlog heeft een
Amerikaansche essayist, W. Hughes, de opmerking gemaakt
dat we doende waren' ons gevoel voor humor te verliezen
omdat we ons teveel bezighielden met ons zelf. Bedoeld
vooral voor de Amerikaansche literatuur van de twintiger
jaren, bevatten deze woorden een waarheid die voor alle
-tijden geldt, niet het minst voor de moderne romanliteratuur,
ook in ons land.
NIET ONSTERFELIJK,
WEL HET LEZEN
WAARD
DE KOMST VAN
GEN. SPOOR
HEIMWEE NAAR DEN
GOEDEN, OUDEN TIJD
NIEUWE GENERAAL DER
FRANCISCANEN
EEN BEGIN IS GEMAAKT
Maar de Roerkolen komen
nog niet
K.F.A.-CONGRES TE
AMSTERDAM
Rapport van het Dioc.
Comité
Overbelaste vliegtuigen
Stdert in de hoogere letterkunde
het autobiografisch element geacht
wordt het waarmerk te zijn van
het geniale, hebben de romanschrij
vers zich met zulk een mismoedi-
gen ernst op het ontrafelen van
hun eigen belangrijke Ik gewor
pen, dat de lust tot lachen hun
(en hun lezers- van lieverlede ver
ging. Te groote concentratie op het
eigen Ik doodt den humor of belet
dezen te ontstaan..
Of de tragiek van den tweeden
wereldoorlog medeverantwoordelijk
is voor het teveel aan plechtigen
ernst bij onze romanschrijvers?
Een feit is dat de humoristen on
der hen thans even schaarsch zij®,
als ze cat voor den oorlog wa
ren; en men tehoeft een auteur
van het kostelijke krantenverhaal
Pa Pinkelman niet te kort te doen
om te constateeren dat de zeer
moeilijke onderneming een humo-
ristischen roman te schrijven,
na den oorlog nog aan geen Ne
derland" ch auteur is gelukt
Een van de meest geslaagde po
gingen in deze richting is ..De
Heer van Jericho" van den merk
waar igen schrijver PI 'm<x'd Ni
colas
Omdat Nicolas niet zoo maar
een erzamelaar is van grappige
inva'len. niet iemand die coquet,
teert met zijn geestigheid, maar
omcat hij enkele romanfiguren
schiep zoo uitzonderlijk, dat de
bizarre dingen welke ze zeggen en
doen als vanzelf uit hun vreemden
aar. voortkomen.
De humor vam Nicolas vertoont
eigenlijk een zeer on-Noderlandsch
gelaat. Wanneer we tenminste, het
etiket ..typisch Nedtrlandsch" mo
gen geven aan dien drogen ontnuch
terenden spot met een .onderstroom
van begrijpen en sympathie, die de
klein inconsequenties in de samen
leving roniseert, en wanneer we
dezen kleineeren,den" humor mo
gen onderscheide: van 'n Zuidelij
ker type, zooals men het aantreft
bij Cervantes of Rabelais, een meer
sprankelen dien burlesken en char.-
geeen humor-
r -idderlijke, door avonturen
ac-, ..volgde Heer vain Jericho doet
on will-k urig denken aan den do
lenden riidder van de Manchaj even
hoffelijk en bree: sprak g als hij,
even zwaar beproefd bij het ver
overen van zijn geliefde, even mee.
doogenloos en vechtlustig w-anneer
l>ij onrecht vermoedt. En de maal
tijden zooals de culinaire virtuoos
Mathurin ze met kuir.st en over
daad bereidt, schijnen den geur te
ademen uit de keuken van Pan-
tagruel.
Vergelijkingen gaan nu eenmaal
mank en het zou een schromelijke
overschatting zijn, Nicolas naast
Cervantes te willen plaatsen. Daar.
voor mist de h:er Jericho te zeer
de menschelijke grootheid, welke
Don Quichot onsterfelijk maakt. In
Don Quichot is een hoofdtype van
de menschheid in car catuur ge
bracht en het meesterlijke van Cer
vantes' werk bestaat hierin dat hij
erin slaagt de onnatuurlijkheid va®
zijn grotesken levenskijk te overwin
oen door den diep-menschelij ken
Zin van zijn boek dat uitbeeldt hoe
groot de afkeer van de wereld s
voor zielenadel, en hoe ongelukkig
de on. ■ooze I en zijn die dit niet we
ten.
De onnatuurlijkheid van Nicolas'
heer van Jericho echter verbergt
Ter voortzetting van besprekin
gen, welke reeds in den zomer van
1946 hebben plaats gehad is de le
gercommandant in Ned. Indië, lui
tenant-generaal S. H. Spoor, per
vliegtuig van Batavia naar Neder
land afgereisd. De duur van zijn
verblijf in Nederland is nog niet
bepaald.
Hij is vergezeld van een aantal
officieren van zijn staf, die met
overeenkomstige diensten in Ne
derland contact zullen opnemen,
teneinde coördinatie van de strijd
krachten in Nederland en Ned. In
dië te bevorderen.
Gen. Spoor wordt op zijn reis
naar Nederland vergezeld door; kol.
P Alons, plaatsv, adj.-gen-lt kol.
G Pruis, hoofd van de afdeeling
personeele zaken van het departe
ment van oorlog; A J E van Bercfce-
laar. hoofd van den lege-rvoorlich.
tingsdienst; majoor D C Buenk en
majoor FOB Musch-
Gezagvoerder van het vliegtuig is
de eerste luitenant K. Merkeïbach.
geen duidelijk type, hij is niet meer
dan een zonderling die, als we hem
zijn groteske jasje uittrekken,
slechts een akelig normaal fatsoen
lijk mensch blijkt te zijn.. Verliest
het boekje door dit tekort aan diep
gang zijn recht op onsterfelijkheid,
ook uit schrijfkunstig oogpunt valt
er nog wel hier en daar een tekort
te signaleeren Een tekort bijvoor
beeld aan fantasie in de uitwerking
van de dwaze avonturen die deze
Limburgsche ridder meemaakt. In
opzet zijn de verwikkelingen voor
treffelijk, maar wanneer het aan
komt op de beschrijving vam het
avontuur zelf dan faalt om een of
andere reden de schrijver.
Mogelijk ligt de reden in het feit
dat Nicolas toch nog te veel nuch-
ter-Nederlarucisch is, te veel louter
intellectueel de gebeurtenissen
creëerend, om zijn fantastisch be
dachte avonturen even fantastisch
ten einde te 'brengen.
Het is echter heelemaai niet onze
bedoeling dit boek, een der meest
verkwikkende uitgaven van na den
oorlog, te veroordeelen. Want on
danks zijn onvolkomenheden bezit
,,de Heer van. Jericho" uitstekende
kwaliteiten. En deze zijn heusch
niet uitsluitend in de richting van
het lachwekkende te zoeken. Een
vroeger boek van Nicolas droeg als
titel Verstandig en gezond"; in
.zie Heer van Jericho" blijft de
schrijver trouw aan deze leus. er
ligt een verstandige en gezonde le
vensopvatting ten grondslag aan
zijn boek en wie bijvoorbeeld aan
dachtig de ronde taal leest welke
Nicolas door pastoor Smeets laat
Illustratie uit „De heer van
Jericho".
zeggen, zal hierin minstens zoo
veel wijsheid vinden als in de
meest plechtige en gewichtige zelf.
analyses die die litteraire mode
voortbracht.
Wie van een roman slechts ge
nieten kan wam-eer de lezing een
intense ontmoeting met dien schrij
ver beteekent. zal ,.de Heer vac
Jericho" nauwelijks in het heilig
dom van zijn boekenkast binnen
laten; is men voldoende g«*wonn
mensch om te erkennen dat een
zeer onderhoudend en zeer gezond
boek een zeer voorname functie
van den roman ten volle vervult,
dan za-i men ,„De Heer vam Jeri
cho" begroeten als een opwekken,
de en welkome aanwinst der Ne-
derlandsche letteren.
W. P.
N.a.v. Edmond Nicolas .,de Heer
van Jericho" Uifg. Het Spectrum,
Utrecht 1946.'
(Van onzen Londensche corres
pondent.)
Nauwelijks was de oorlog, of
althans hert gewapende deel van
het conflict, voorbij, of plannen
werden beraamd voor het houden
van een groot e internationale
tentoonstelling, bij voorkeur in
1951, en bij voorkeur in Hyde
Pa,rk. Belangrijke personen, ver
vaardigd uit het hout, waaruit men
eere-comité's snijdt, hadden zicfh
ervoor gespannen. De kranten be
spraken het voorstel met bezieling
toen Hiroshima nog overeind
stond. De Royal Society of .Arts
nam of kreeg de officieele leiding
van de gangmakerij. Ingezonden
stukken werden bij menigte afge
scheiden» en aSgedrukt voor zoo
ver de papiersdhaarschte het ge
doogde. Er werden tal van voor
bereidingen getroffen, wel niet
voorbereidingen voor de uitvoe
ring, maar dan toch voor het bera
men va-n plannen. De „hoogst en
in den lande" gaven sympathie
met die nog niet beraamde plan
nen te kennen. De handel, die
trouwens weinig anders te doen
had. afgezien van het invullen
van formulieren, voelde er al les
voor. Het algemeene publiek werd
erdoor bekoord.
En thans heeft Viscount Bennett
president van de Royal Society of
Arts, aan 165 organisaties over
heel (het land uitnoodigingen ge
stuurd zich te doen vertegenwoor
digen op een conferentie, welke
op 6 Februari te Londen gehouden
zal worden, en waar de vragen
behandeld zullen worden;
•1 Of een internationale ten
toonstelling op groote schaal in de
naaste toekomst te Londen gehou
den dient te worden, en zoo ja of
dit dan in Hyde Park gebeuren
moet;
2 Of er naar gestreefd moet
worden de tentoonstelling te hou
den in 1951, het eeuwjaar van de
eerste internationale tentoonstel
ling.
Er is zoowel in het beramen
van het plan als in de onloochen
bare adlhaesie, die het alom heeft
gevonden, een sterk element van
da', gene wat vermoedelijk na el-
ken grooten oorlog of andere op
schudding een belangrijke rol
speelt in het menschelijk denken
en wenscfaen, namelijk terugver
langen naar den .goeden ouden
tijd". De beroemde Great Inter-
hational Exhibition (gelijk zij
officieel heette) van 1851 de eer
ste aller „wereldtentoonstellingen"
kenmerkte een periode die, voor
Engeland al'.hans, als de „goede
oude tijd" op z'n best te boek
staat.
't Was op den»keper beschouwd1
niet zoo'n heel goede tijd, want
de sociale misère van de ..indus-
trieele revolutie" was nog in
vollen bloei. Maar Engeland werd
rijker en machtiger met den dag;
het was de .workshop" van Euro
pa; technisch en industrieel was
het de rest der wereld ver voor
uit; ihet was sterk en zelfvoldaan
en scheen op geen materieel gebied
eenige ernstige mededinging heb
ben te duchten. Ondanks de misère
der arbeidersklassen, leefden de
Engelschen volgens een Ihoogeren
standaard dan eenig ander volk,
en ondanks zijn aristocratische en
plutocratische praktijken was het
verder dan eenig ander land ge
vorderd op den weg eener rustige
democratische ontwikkeling. Het
Koningshuis, in opspraak gebracht
door een reeks niet bepaald voor
beeldige koningen, had onder
Koningin Victoria zijn prestige en
zelfs iets van zijn populariteit
herwonnen. De pompeuse dames
droegen hoepelrokken en deden
alsof zij onderdanig waren aan
haar echtgenooten; de heeren
droegen bakkebaarden en waren
galant jegens hun zachtaardige
vrouwen.
't Was bij uitstek een tijd,
waarnaar men terugverlangt na
al wat er de laatste dertig jaren
gebeurd is, en nu nog gebeurt. En
van dit verlangen zijn de tentoon-
stellingsplannen een kenmerkende
uiting.
Vandaar dat de tentoonstelling
in 1951 moet gehouden worden, en
in Hyde Park. Vandaar dat men
hoopt, dat er weer een of ander
Crystal Palace gebouwd zal wor
den. Er is niet, gelijk hoinderd
jaren geleden, een Prins Albert,
maar er kan er vóór 1951 nog een
komen. Er zal trouwens vóór 1951
nog heel wat moeten komen, al
vorens Londen en Hyde Park de
omlijsting van een Internationale
Tentoonstelling kunnen vormen.
Vier jaren duren maar ruim twee
maal zoo lang als de bijna twee
jaren die sinds het einde der vij
andelijkheden verloopen zijn, en
er moet oneindig veel meer dan
ruim twee maal zooveel veran
deren.
Na het overlijden op 1 Decem
ber }.l van den Generaal der
Franaüscanen.ond'e, den HoogEerw.
Pater Valentino Schaaf, treedt
thans de Procureur-generaal, Pater
Pacifico Perantoni, automatisch
als zoodanig op. In het eerstvol.
gende Kapittel-generaal zal de
nieuwe generaal worden gekozen.
De jonge Vierde Republiek. die
met de verkiezing van den Presi
dent uit de windselen komt, en de
pas gekozen President der Fran-
sche Republiek V. Auriol be
ginnen hun volle politieke bestaan
onder gunstige omstandigheden.
De oude, maar gezaghebbende
Blum, die als premier van een
kortstondig, zuiver socialistisch
kabinet twee moeilijke perioden
heeft overbrugd, beeft in de
enkele weken, dat hij aan het
bewind was, twee belangrijke suc
cessen mogen boeken. Eerst heeft
hij den vicieusen cirkel: prijs
stijging, loonsverhooging. prijs
stijging enz. enz. doorbroken; en
daarna tijdens zijn kort verblijf in
Londen den weg voor een betere
verstandhouding tusschen Frank
rijk en Engeland gebaand-
Het succes is in 'beide gevallen
hierin gelegen dat een begin is
gemaakt. Men behoeft allerminst
een zwartkijker te zijn om te
constateeren. dat, zoo al niet de
toestand zelf in Frankrijk hope
loos werd. in elk geval de breede
massa der bevolking in een somber
pessimisme dreigde weg te glijden,
dat zeker op den duur. waarschijn
lijk echter reeds op betrekkelijk
korten termijnden geheelem
Franschen heropbouw zou ver
lammen.
Er is voor een land niets moei-
lijkers dan deze geestelijke en
moreefe inzinking te boven te
komen; anderzijds echter kan een
met energie en perspectief onder
nomen initiatief met één slag het
doodle punt overwinnen. Daarmede
is het eindpunt nog lang niet be
reikt; alle winst zou zelfs nog ver
loren kunnen gaan. Maar er is
ten minste een nieuwe start; de
mogelijkheid der redding is ge
geven Al moeten we tevens er
kennen, dat de zwaarste crisis
van Frankrijk, de binnenlandsch-
politieke, nog nauwelijks aange
pakt is. Of is het feit. dat al is
het maar voor enkele weken, één
minderheidspartij practisch blanco
volmacht heeft gekregen, ook op
het juist vermelde punt een start,
welke tot de bitter noodzakelijke
saneering der Fransche demo
cratie zal leiden?
De meest spectaculaire gebeur
tenis tijdens Blums bezoek aan
Londen was ongetwijfeld de mede-
deeling in het gemeenschappelijk
communiqué» dat men overeenge
komen was, dat zoo spoedig moge
lijk een .verdrag van bondgenoot
schap" moest worden gesloten,
..met het doel elke verdere agres
sie van Duitschland te voorkomen,
en den vrede en de veiligheid te
bewaren".
De onderhandelingen om tot dit
verdrag te komen zullen zoo spoe
dig mogelijk beginnen. Met deze
laatste mededeeling wordt tevens
aangeduid, dat er nog geen ver-,
drag is Te Londen zijn waar»
schijnlijk reeds enkele groote lij
nen getrokken; er moet een zekere
overeenstemming over de tegen
over het Duitsohe probleem te vol
gen politiek zijn vastgesteld, maar
de definitie en formuleering in hert
verdrag zullen ongetwijfeld nog
geruimen tijd veneisehen. Alle
moeilijkheden zijn dan ook nog
verre van overwonnen; maar ze
ker is de diepe klove tusschen
Frankrijk van Engeland op één
punt overbrugd. Hoe sterk die
brug is. zal de toekomst moeten
leeren. En de plaats, waar zij werd
gebouwd, zal ongetwijfeld bij het
Rijnland en het Roergebied liggen.
Waar men zich bovenal over
verheugen mag, is. dat 'n Fransch
Britsche toenadering een ophel
dering van den Europeeschen he
mel beteekent. Waarschijnlijk
heeft de Londensche labourregee-
rin de Fransche socialistische par
tij in haar zwaren kamp willen
ruggesteunen; maar van den an
deren kant valt niet te loochenen,
dat de gedachte van een Fransch
Engelsehe alliantie, welke men
niet los kan zien van de verdragen
van beide landen met Rusland, aan
de steeds duidelijker verbonden
heid van geheel West-Europa den
ietwat onaangenamen smaak van
een pact tegen Sovjet-Rusland kan
ontnemen.
Tegelijkerheid zal dit gebied, ten
minste politiek, wat losser komen
te staan van het groote Amerika-
Economisch zullen de oog en van
het verwoeste Westen zich voorloo-
pig wel uitsluitend daarheen kun
nen richten; en economische hulp
schept nu eenmaal verplichtingen-
Men spreekt echter nu reeds van
de mogelijkheid van een tolunie
tusschen Frankrijk en Engeland,
al zal deze eerst over eenigen tijd
tot stand kunnen komen. Dat de
tolunie tusschen Nederland. België
en Luxemburg op een of andere
wijze daarbij aansluiting zal zoe
ken, spreekt bijna vanzelf
Dit alles is echter nog toekomst
muziek, al hooren we de klanken
en ook de dissonanten reeds
in de verte. Het directe doel van
Blums reis naar Londen zullen
wel geweest zijn de vurig begeer
de kolen uit het Roergebied. En
het communiqué laat In een stort
vloed van woorden doorscheme
ren, dat Frankrijk over die kolen
voorloopig niet al te veel illusies
moet koesteren; evenmin trouwens
als Nederland en België. Men kent
nu eenmaal het Engelsehe stand
punt ter zake; en dat is niet be
moedigend voor de landen, die op
de allereerste plaats kolen voor
hun heropbouw behoeven.
Maar het gesprek tusschen Parijs
en Londen is weer opgenomen. En
men zou de Franschen slecht ken
nen, als men meende, dat zij hun
o.i- volkomen gerechtvaardigde
aanspraken op de Roerkolen zon
der den bittersten strijd zouden
prijsgeven-
Hoe langer hoe meer dringt het
door, dat -de film tegenwoordig een
groote rol speelt in het leven van
den mensch. Bijna ieder van de
jongere generatie gaat hetzij meer
of minder toch regelmatig naar den
bioseoop. De film kan daarom aan
ook niet meer als een futiliteit
worden beschouwd maar vraagt
wel degelijk aller aandacht. Te
lang reeds is door ons katholieken
dit probleem verwaarloosd en het
mag dan ook een goede gedachte
genoemd worden van de KFA om
het filmprobleem op een diocesaan
filmcongres, dat gehouden zal wor
den op 13 Februari a.s. te A'dam
duidelijk te stellen. Op dit congres
zal besproken worden om in dit
bisdom een positieve filmactie te
gaan voeren. Daarvoor is de me
dewerking van K A, Jeugd- en
Jongerenbewegingen, onderwijs,
Bond voor het gezin etc. noodig.
Een uitvoerig rapport, zal worden
uitgebracht op dit congres door
het bestuur van het Dioc. Ctmité
voor KFA van het bisdom *iar-
lem en zal als leiddraad dienen op
dit congres.
Hoewel nog niet veel bekend
heid aan dit komende congres is
gegeven, zijn toch reeds tal van
aanvragen uit het geheele bisdom
binnengekomen bij het secretariaat
Wij kunnen dan ook leiders van
jeugd- en jongerenbeweging, aal
moezeniers .onderwijzers en allen
die hetzij zijdelings of op directe
wijze met het filmprobleem te
maken krijgen en ook allen, die
werkelijk belangstelling hebben
voor dit vraagstuk, aanraden zich
zoo spoedig mogelijk in verbin
ding te stellen met het Diocesaan
comité voor Katholieke Filmactie
in het bisdom Haarlem, Oude
Delft 164 te Delft, voor dat de zaal
waar dit congres wordt gegeven,
is volgeboekt.
John Juliano uit Philadelphia
parkeerde zijn auto voor zijn huis
met een bordje: „Deze auto is te
koop".
Een man belde bij hem aan en
vroeg; „Rijdt ie goed?".
„Maak er maar een ritje mee rond
het blok en kijk zelf. adviseerde
Juliano.
De auto reed inderdaad goed.
want Juliana heeft noch de auto,
noch den» vreemdeling ooit terug,
gezien.
Het Zweedsche ministerie van
burgerlijke luchtvaart heeft zich
schriftelijk tot de ministeries ge
wend van die landen, die vlieg-
diensten op Zweden onderhouden.
Het verklaart daarbij bezwaar te
hebben tegen de» belasting van pas
sagiersvliegtuigen boven de door
de fabrikanten aangegeven veilig-
heidsgrens.
De betrokken ministeries zijn
die van Engeland, Amerika, Dene
marken, Noorwegen, Nederland,
België, Zwitserland en Tsjecho.
Slowakije
Het Zweedsche ministerie be
roept zich op het door de Picao
voorloop ige internationale orga
nisatie voor de burgerludhitvaart)
genomen besluit, volgens hetwelk
luchtvaartmaatschappijen slechts
met toestemming der betrokken
landen de genoemde veiligheids-
grens mogen overschrijden
De 76 jaar oude koning Chris-
tiaan van Denemarken lijdt aan
lichte longontsteking. Zijn tem
peratuur is 38.8 en volgens het
officieele bulletin is zijn toe
stand goed.
