Morgen „verkiezingen
in Polen
film
van GEMISTE KANSEN
Nederland wordt 28 Januari
gehoord
RAMADIER
kabinetsformateur
„GOING MY WAY"
Kard. Villeneuve
TERREUR TEGEN DE
OPPOSITIE
Maar deze is vol goeden
moed
Inmiddels bespreekt Den
Haag den handel met
Duitschland
NAAR EEN COALITIE-
REGEERING
KABUS INFANTIEL,
doch toerekenbaar
WEINIG
VERANDERING
PAGINA 4
ZATERDAG 18 JANUARI 1947
zingende kapelaan
Bin a Crosby als de liet zal ons, Nederlanders, wel nooit
gelukken, de mentaliteit der Ameri
„DE ZEEHAVIK"
Errol Flynn's avonturen
op zee
„HET TEEKEN VAN
ZORRO"
Vermomde cowboy-film
In vele hoofdsteden zal een
zucht van verlichting opgaan, als
morgen eindelijk de verkiezingen
in Polen achter den rug zijn.
Want Londen, Washington, Mos
kou en Warschau zijn het nota
wisselen over de vraag, of deze
verkiezingen vrij en zonder re-
geeringsterreur gehouden worden,
klaarblijkelijk hartgrondig moe.
De zaak is overigens heel dui-
deijk. Deze volksraadpleging ge
schiedt volgens een uitermate in
gewikkeld systeem de uitslag
zal eerst op het einde van de
maand bekend zijn en de re
geering, vooral de communistische
groep er in, organiseert de ge-
heele aangelegenheid op de wij
ze, welke we van de Oostelijke
democratie gewoon zijn: de oppo
sitie wordt op de hardste wijze
geterroriseerd; honderden voor
aanstaande leden van de boeren
partij van Mikolajczyk zijn ge
vangen genomen of vermoord; op
de bevolking wordt een geweldige
druk uitgeoefend om op de re-
geeringspartijen te stetamen.
De Poolsche regeering is waar
schijnlijk wel de grootste van ge
heel Europa; zij telt niet minder
dan 21 ministers en 44 onder-mi
nisters. Van de 21 ministers be-
hooren er 6 tot de communistische
partij, en 6 tot de socialistische; de
afgescheiden, pro-regeerings boe
rengroep heeft 3 zetels, de oor
spronkelijke boerenpartij van Mi
kolajczyk Ode echte oppositie-par
tij) eveneens 3 en de democrati
sche partij 2. De katholieke arbei
derspartij heeft geen officieelen ze
tel, maar een van haar leden ver
vult de functie van minister van
voorlichting.
Deze ,,voorloopige" regeering
gevormd in Juni 1945, is een com
promis tusschen drie groepen: het
Pioolsche patriotten-comité, dat
tijdens den oorlog in Rusland werd
gevormd; den nationalen verzets-
raad, die in Polen zelf de Duit-
schers bestreed:; en de Poolsclïe
regeering in Londen, welke door
'geen land meer officieel wordt er
kend.
Ofschoon dus practisch alle
Poolsche partijen in hiet kabinet
zijn vertegenwoordigd en de mi
nister-president zelf een socialist
is, is de communistische invloed
absoluut domineerend. Die nabij
heid van Rusland is daarbij een
belangrijke factor, maar ander
zijds hebben ide communisten be
slag gelegd op de voor Polen
'meest strategische portefeuilles:
openbare veiligheid, industrie, bui-
tenlandsche handel en scheepvaart
heroverde gebieden en voedselvoor
ziening; bovendien vervullen drie
van de krachtigste communistische
persoonlijkheden de functies van
vice-premier, staatssecretaris van
den premier en vice-minister van
buitenlandsche zaken.
Dat de communisten hun over-
heerschende macht niet willen
prijsgeven, spreekt wel vanzelf.
Heeft de boerenpartij van Miko
lajczyk kans bij werkelijk vrije
verkiezingen een zelfstandige meer
derheid behalen? Het antwoord
kan slechts luiden: ja; in dat ge
val zou ze een overweldigende
De Commissaris der Koningin,
baron de Vos van Steenwijk
linksen kolonel Odé van den
mijnenopruimingsdienst nemen
de verwoestingen in oogew
schouw
meerderheid verkrijgen; met alle
gevolgen van dien: voor het com
munisme in Polen en voor de in
ternationale positie van Sovjet-
Rusland.
De communistische partij be-
stiijdt de oppositie met gruwelijke
middelen, maar de boerenleider,
een partij, wtelke voor het over-
groote deel uit katholieken bestaat
hoeft den strijd niet opgegeven.
Zijn redevoeringen, 'vooral die
welke hij Maandag jl. voor de
Warsehausche radio hield, blijven
optimistisch. En bijna vermetel
klonken de woorden: „De vrijheid
van den mensch staat bij de ver
kiezingen van Zondag op het spel}
de vrijheid van spreken, de vrij
heid van drukpers, de gewetens»
vrijheid. Zonder deae vrijheid is
het leven niet waard geleefd te
worden."
Of de terreur en de regen van
doodvonnissen en executies, wtelke
de laatste dagen van Polen is ge
komen, 't naar vrijheid dorstende
Poolsche volk zullen afschrikken*
weten we niet. Maar de Polen
zijn niettegenstaande eeuwen on
derdrukking steeds strijdvaardig
gebleven. Daarom zijn verrassingen
bij de verkiezingen, als de telling
eerlijk geschiedt, verre van uitge
sloten.
De speciale plaatsvervangers der
groote vier voor Duitschland heb.
ben gisterenmiddag de agenda
voor het hooren der kleinere ge
allieerde mogendheden veranderd.
Polen zal nu op Maandagmiddag 27
Januari worden gehoord, Neder
land Dinsdagmiddag 28 Januari.
I In tusschen zullen d.e bespre
kingen in Den Haag inzake de
i economische betrekkingen tusschen
Nederland en de geallieerde
Britseh. Amerikaan soke zones op
Maandag 20 Januari beginnen in
plaats van op 23 Januari, zooals
I oorspronkelijk was bepaald.
Intusschen meldt een ,,A.P." be-
i richt uit 'Berlijn:
Een delegatie van het gezamen
lijke export-import agentschap van
de samengesmolten Amerikaansch-
Tyrone Power in de nieuwe
Amerikaansdhe film Het
Teeken van Zorro"
zonnige Californië, toen daar de
warmbloedige Spanjaarden nog
heer en meester waren.
Tyrone Power en Basil Rathbone
schermen er in deze film lustig op
los, terwijl de corpulente Eugene
Pallette de voor hem wel onge
wone rol speelt van een uiterst
militanten monnik, die zoo uit
een der verhalen van Walter Scott
kon zijn weggeloopen.
Deze film is door niemand min
der gemaakt dan door Rouben
Mamóulian die o.a- een film als
,,Dr- Jekyll and Mr. Hyde" op zijn
naam heeft staan en tal Van mar
kante trekjes verraden, dat hij
zijn stiel nog niet beeft verleerd,
hoewel wij hem gaarne een meer
serieus scenario hadden zien ver
filmen.
Zij, die van avonturen en op
winding houden, kunnen hun hart
aan „Het Teeken van Zorro" op
halen
De nieuwe president van
Frankrijk, Auriol, heeft den so
cialist Paul Ramadier, opgedragen
een regeering te vormen.
Het is de bedoeling, dat Rama.
dier zijn regeering Dinsdag a.s.
aan de assemblee voorstelt,
Ramadier is een parlementaire fi.
gluur met 20 jaren ervaring. Hij
is verscheidene tnalen minister ge.
weest, o.m. van voedselvoorziening
in het kabinet van de Gaulle en
van justitie in het kabinet van
Blum.
Ramadier zal trachten een coali-
tie.regeering op 'breede basis te
vormen. Hieraan zouden deelnemen
communisten, socialisten, M. R. P-,
radicalen en gematigde rechtsche
elementen.
In politieke kringen verluidt, dat
Léon Blum misschien, de positie
var minister van, 'staat zal aanvaar
den.
Britsche zone van Duitschland zal
Zondag in Den Haag aankomen
voor het voeren van handelsbespre
kingen met de Nederlandsche re
geering, aldus werd Vrijdag te Ber
lijn bekend gemaakt.
Er wordt reeds eenige handel
gevoerd tusschen Nederland en de
Amerikaansche zone van Duitsch
land. De Nederlanders koopen er
hoofdzakelijk verfstoffen.
In een ingediend medisch rap
port wordt verklaard, dat Sieg
fried Kabus. die beschuldigd wordt
van bomaanvallen op het militaire
hoofdkwartier en. zuiveringshof te
Stuttgart, lijdt aan „geestelijk in
fantilisme". Zijn intellectueel peil
is dat van een achttien-jarige, al
dus het rapport.
Dr. Wilhelm Scherz, die het .p-
port indiendie, voegde er aan toe,
dat naar zijn meening Kabus niet in
dien zin geestelijk onvolwaardig of
krankzinnig is dat hierdoor ver.
zachtende omstandigheden kunnen
gelden.
Weerver,wachting medegedeeld;
door bet K.N.M.I. te De Bilt,
geldig tot Zondagavond:
In den nacht en vroegen och
tend: hier en daar nevel of mist,
weinig wind, temperatuur om.
het vriespunt. Morgen overdag:
enkele overdrijvende wolkenvel.
den afgewisseld door lange pe
rioden mi', t zonneschijn, vrij
zacht voor den tijd' van het
jaar; imatig toenemende wind
tusschen Zuidwest en Zuidoost.
19 Jan.. zon op 8.39 uur, onder
17.03 uur; maan op 6.49 .uur, on.
der 14-13 uur.
20 Jan.: zon op 8,33 uur, onder
17.05 uur; maan op 7.47 uur, on-
der 14.58 uur.
kanen volkomen te begrijpen. Hun
opvattingen van humor en sentiment
hun waardeering van personen en
zaken, hun kijk op het leven zelf verschillen zoozeer van de
onze, dat er wel altijd een onoverbrugbare kloof tusschen zal
blijven gapen.
schijnbaar oppervlakkige en sport,
lievende jonge priester het ver
trouwen van zijn bisschop zijn
pastoor en zijn parochianen weet
te winnen, over de grondigheid,
waarmee hij dank zij 'het zingen
van een enkel liedje, een jeugdig
paartje van het zondige pad terug,
brengt en over de vlotheid, waar
mee hij in een oogwenk de schul.
den van zijn kerk weet af te los
sen maar tenslotte is die toeschou
wer geen beroemde Amerikaansche
crooner of producer van een ..mu
sical". Want veel meer dan een
zeer onderhoudende èn senti,
menteele „musical" is Going
my way" niet geworden.
Toch heeft deze film in Amerika
een groot succes gehad en ook in
ons land zal dat ongetwijfeld het
geval zijn, omdat zij zich aanpast
aan den smaak van een publiek,
dat tevreden is met wat goedkoope
grappigheid en een flinke dosis
•sentimentaliteit.
F.
Te Alhambra nabij Los Angeles
is Z. Em» Kardinaal Villeneuve,
aartsbisschop van Quebec, overle-
ïa(* 2*ck w_egens ziekte in
net klooster te- Alhamib-ra terugge^
trokken. De Kardinaal is 63 jaar
oud geworden,.
Kardinaal Villeneuve was op 2
Nov. 1883 te Montreal geboren. Op
25 klaart 1907 ontving hij de pries
terwijding en op 11 September 1930
w>erd hij tot bisschop van Gravel-
bourg (Can), geconsacreerd.
Deze zetel verwisselde hij met
den aartsbisschoppelijken zetel van
Quebec op 11 December 1931. Tij
dens het consistorie van 13 Maart
1933 benoemde Z H. Paus Pius XI
hem tot kardinaal.
De overleden Kerkprins (maakte
o.m. deel uit van de H. Congrega
tie der Sacramenten, van het
kerkbestuur van St. Pieter, van de
Bijbel-commissie en was lid van
de pauselijke academie.
De pastoor (Barry Fitzgerald) en zijn jonge kapelaan Bing
Crosbyin de Amerikaansche film Going my way
Intusschen is het die itypisch-
Amerikaansche mentaliteit, welke
het ontstaan van een film als
„Going my way" met in de hoofd,
rollen Barry Fitzgerald en Bing
Crosby als de oude pastoor en zijn
kapelaan mogelijk heeft gemaakt.
Waar de Fransche film vaak
onze oprechte bewondering af
dwingt door haar vorm, terwijl de
levensmoede, fatalistische inhoud
onzen wrevel opwekt daar is bij
deze Amerikaansche film het te.
genovergestelde het geval
Kan men zich een interessanter
BcenarflS voorstellen dan dat van
tde film „Going my wiay"? Een jong
priester cïe het volle vertrouwen
van zijn bisschop geniet wordt
naar een groote stadsparöchie in
oen niet al te weelderige buurt
gezonden om zich met de leiding
ervan te belasten, daar de oude
pastoor niet langer tegen zijn
zware taak is opgewassen. Met vol.
Ie energie zet hij zijn schouders
onder den last die hem is opgelegd.
Door zijn beminnelijke en tactische
optreden weet hij het vertrouwen
Van zijn pastoor die hem aan.
vankelijk als een lastigen, licht-
zinnlgen indringer beschouwt
van de parochianen en vooral van
de verwaarloosde jeugd te winnen-
Met behulp van een door hem op.
gericht zangkoor weet hij zelfs de
grootste belhamels aan zich te bin
den en zijn kerk van den zwaren
schuldenlast die er op drukt, te
bevrijden.
Welk een mogelijkheden biedt
zulk 'n scenario niet, als zij waren
opgelost in den geest van de Fran,
sche film „Gekooide Jeugd", waar
aan „Going my way" sterk'herin,
nert. Maar tevens welk een massa
gemiste kansen! Het probleem van
de zielzorg en het vraagstuk van
de verwaarloosde jeugd zijn vol
komen op den achtergrond gedron.
gen om den grooten ster Bing
Crosby, den beminnelijken on-
weerstaianbaar.jongen en sportie-
ven kapelaan met de fluweelen
stem, te pas en te onpas zijn liedjes
te doen 2lngen.
De meeste van de vele en vaak
geestige grapjes zijn alleen maar
grapjes omdat er een paar eer
waarde heeren geestelijken bij be
trokken zijn, al' gaat het dan ook
nooit te hunnen koste. Integen
deel, beiden wonden zoo voorge.
steld dat de volle sympathie van
'het publiek naar hen uitgaat. Trou
wens, dat er iets is dat ons met
deze film kan verzoenen is het
het uitmuntende spel van Barry
Fitzgerald als den ouden, moppe.
renden pastoor met 't gouden hart
en den oolijken glimlach.
De wat meer nuchtere toeschou
wer zal zich wellicht verbazen
over het gemak, waarmee een
1 Wan een geheel ander genre is
>,De .Zeehavik" (Sea Hawk) een
avonturenfilm van Michael Curtiz
met Errol Flynn, Claude Rains en
Brenida Marshall in de hoofdrollen.
De film laat ons onder het bewind
,van koningin Elisabeth deelnemen
aan de avonturen van de Engetsche
Eeeschuimers in hun bloedigen
Strijd tegen Spanje. Staaltjes van
adembenemende massartgie f bij
ihet enteren en veroveren van
schepen wisselen af met opwin,
dende degengevechten waarbij
Errol Flynn ziich wederom een
meester in het hanteeren van dit
ridderlijke wapen toont.
Een film zonder pretenties, vol
Errol Flynn en Claude Rains
kruisen de degens in „De
Zeehavik"
vaart en spanning, welke één ding
gemeen heeft met „Going my
way": zij is door en door Ameri-
kaansöh, vooral wat betreft de op.
vat-ting, die de Amerikanen blij
ken te hebben van een figuur als
koningin Elisabeth van Engeland,
gespeeld door Flora Robson.
Met de nieuwe Amerikaansche
films, welke sinds het begin vpn
dit jaar in de Nederlandsche
bioscopen zijn verschenen, hadden
wé den terugkeer verwacht van
de oude, maar altijd weer nieuwe
en aantrekkelijke cowboy-film.
Niet de soort koeien-opera met
zingende cowboys en dansende
paarden, maar de echte cowboy
film, vol hard rijdende, snel-trek-
kende en feilloos schietende
koeien jongens, booze mannen en
onschuldige, lieftallige meisjes,
die in doodelijken ren op den rug
van een edel ros in veiligheid
worden gebracht. Oogenschijnlijk
zijn we in deze verwachting
teleurgesteld, maar bij pader toe
zien en als we de moeite nemen,
om door de vermommingen heen
te kijken, blijkt de cowboy-film
wel degelijk te zijn teruggekeerd.
Alleen hebben de cowboys nog
schilderachtiger kleedij gekregen
en zijn hun in dezen tijd van bren-
en stenguns te ouderwetsche zes
schieters door een nog ouder-
wetscher wapen den degen
vervangen. Maar de paarden zijn
dezelfde gebleven: even edel. even
snel en even vurig.
Maakten we enkele weken ge
leden kennis met „De Tweeling
broeders", een „cowboy"-film. die
op Corsica speelde, thans is het
Het Teeken van zörro", een ver
haal vol paarden, degens en dap
perheid. dat zich afspeelt in het
