Generaal Guisan
Gen. Marshall nationale
figuur
gouverneur van Triest?
Nieuwe Duitsclie grondwet
Eerste Kamer en Linggadjati
PAGINA 6
VRIJDAG 24 JANUARI 1947
GEFN VERWIKKELING
IN PARTIJPOLITIEK
Universeele buitenlandsche
politiek
Scheepvaart op het
IJsselmeer
KASSIER BEROOFD DOOR
SS-ER
DE „TJIBESAR" IN
AUSTRALIË
„FR4NSCHE AL CAPONE"
ONTSNAPT
DOOR FRANKRIJK
VOORGESTELD
Het antwoord zou van de
regeering afhangen
INZAGE NOTULEN
GEVRAAGD
DE BESPREKINGEN
TE BATAVIA
VROUWELIJKE
KORDAATHEID
UITSPRAAK TEGEN
KAMPBEULEN
Nu lie plechtigheden ter -is'ah
latie vi n den nieuwen Amerikaan,
schen staatssecre aris. generaal
Marshall, voltrokken zijn en de
minister in werkelijkheid zijn
werkzaamheden kan aanvangen,
ds het mogelijk zich een ie wat
juister inzicht van deze porte.
fem'lle.wisseling te maken.
Ofschoon er aanvankelijk hier
en daar s «mmen opgingen, welke
twijfel opwierpen over de vraag,
of werkelijk een minder goede ge.
zondhe;d het ware motief van
Byrnes' heengaan was. is over dit
punt de stilte neergedaald. Zoo zij
jnilet de eenige reden was. dan was
zij toch zeker de voornaamste; en
daarmede is dsze kant van ce zcak.
voorloopig t-en minste, afgedaan.
Dit is echter zeker niet het geval
met die andere vraag, welke we
ook hfer onmiddellijk stelten:
waarom heeft men een militair en
dan generaal Marshal] voor dit
ambt gekozen? Het is wel merk
waardig. dat het antwoord dat
men in de meeste artikelen laat
doorschemeren en vaak ook heel
nadrukkelijk neerschrijft, eenvou
dig iis. dat er geen burger te vinden
was, die dit ambt ambieerde, en
dat men daarom zooals in,de V. S.
!den laatsten tijd reels zoo vaak
het geval moet geweest zijn. een
der hoogere officieren uitkoos die
idan uit louter plichtsbesef het
verantwoordelijke ambt aanvaard
de. Het schijnt zelfs, dat generaal
Marshall reeds herhaaldelijk voor
verschillende functies is aange.
zocht, en dat hij eindelijk is ~e-
zwicht, op heel sterk aandringen
van president Truman met w en
bij in veie vraagstukken zeer nauw
en vriendschappelijk heeft srmen.
gewerkt
De veron erstelling. dat de ge
neraal zou zijn uitgekozen orn eind
volgend jaar een succesvolle can.
did a' voor het presiden sch.ap te
kunnen zijn. heeft Marshall zelf
elke basis ontnomen door de po.
sitieve en ondubbelzinnige verkla
ring, welke hij Dinsdag j.l. tegen
over een tzirijk gezelschap van
joureersten aflegde, en waarin hij
o-m. 7°'de: ..Ik neem aan. dat het
ambt v^n staatssecrèt-ris zeker
onder de huidige omstandigheden,
een n e* po!;tjek ambt is, en ik ffil
dienovereenkomstig optreden. Ik
wil n"i't in politieke kwesties
worden verwikkeld.' en daarom
mag ik niet als candidaat voor een
politiek ambt beschouwd worden".
Tot goe: begrip van deze korte
en bondige verklaring berènke
men d t een militair ziin taak
vervult los van alle politieke, d.
w. z, partijpolitieke overwegingen;
hii d!ent zijn land. ziin pTats in
ziin land is een zuiver nationale
plaats. Evenzoo wil Marshall de
periode v n zijn staatssecretaris
schap n:pt beschouwd zien als
een partijpolitieke aangelegenheid,
maar als dienst jegens de geheele
natie, 'us als een netton"!** func.
tie. Daar echter hef nrc ident
ic!) ap steeds een partijpolitiek
ambt is de pres'dent is. zooais
de zaken in de V. S. staan nf wel
democraat of wel republikein
Wil en kan hij daarvoor niet in
aanmerking komen.
Deze opvatting treft men tegen.
wo or dig ook in andere landen aan,
miaar het is veelal practisch onmo.
gelijk een bekwaam man uit en
voor het openbare leven te vin.
den, die niet met een partij is
verbonden. En zelfs voor Marshall
zal eerst de toekomst kunnen lee.
ren. of hij aan het eenmaal inge.
nomen standpunt van ..nationale
figuur" kan vasthouden. In elk
geval echter bestaat de mogelijk
heid, dat hij met zijn optreden
voor de V. -S. een pen'ode afsluit
en een nieuwe opent. Of dat hij.
wat meer in de lijn van een nor.
male ontwikkeling ligt, den over.
gang tusschen twee perioden zal
vormen.
Sterke krachten drijven de V. S-,
men moet zeggen tegen den wil
van velen, uit het isolationisme
naar de internationale, de wereld,
samenwerking. Op politiek terrein
is deze evolutie reeds zeer ver
voortgeschreden; twee wereldoor
logen hebben getoond, dat Amerika
practisch automatisch in elk con.
flict wordt betrokken; het was
beï'e m'-len de beslissende de
red'en de factor. Zou er ooft een
derde wereldoorlog uitbreken, dan
zal Amerika er onmiddellijk in
betrokken zijn. en zal het juist
voor dit land van belang zijn
bondgenooten te krijgen. Zelfs
een Wallace moet dit inzien. Of
het bewustzijn van de economi
sche wereldverbondenheid in de
V. S. reeds diep doorgedrongen
is blijft een open vraag; w?t zich
rond de Internationale Bank,
waarin Amerika zooal niet de be.
slissende dan toch een belangrijke
stem heeft en rond de Amerikean.
sche Export, en Importbank af.
speelt rechtvaardigt een ernstige
twijfel.
Daarom zal het de taak vian een
..nationale" figuur als Marshall
wil blijven zijn het politieke pro
ces te voltooien, de economische
ontwikkeling te stimuleeren. Daar.
toe zal het echter niet voldoende
zijn, dpt zijn activiteit boven,
partijdig Is, zij zal werkelijk Ame.
riloaansch moeten wonden. Moskou
poogt een universeele buitenland
sche politiek te voeren, totalitair
en bolschewistisch. als tegenspeler
kan Washington slechts de univer.
saliteit nastreven maar dan demo
cratisch. met volle eerbiediging
van de rechten der mensohelijke
persoonlijkheid.
Dat de V. S. echter reeds rijp
zouden zijn voor een dergelijke
universeele politiek, staat aller,
minst vast.
De sleepbooten „IJsselstroom"
en ..Lekstroom", die Woensdag in
het IJsselmeer een vaargeul van
Amsterdam naar Kampen open
braken, zijn gisteren in den tijd
van zeven uur weer via dezelfde
route naar Amsterdam terugge
keerd. Het ijs had op verschillen
de plaatsen een dikte van twintig
tot vijftig centimeter, doch de
sleepbooten hebben haar reis zon
der veel oponthoud kunnen vol
tooien.
In aen nacht van 21 Jan. j.l.
vervoegde zich een in lederen mo
torpak gekleede man die gewa
pend was met een karabijn, bij den
kassier van de Boerenleenbank te
Alkmarijp (Fr-) Hij sprak Neder-
landsch, waaraan hij eenige Duit-
sche woorden toevoegde, toonde
een papier, waarop stond, 'dat hij
tot de Germaansche S S. behoorde,
en diwong den kassier de brand
kast te openen, waarna hij zich
meester maakte van f 2300.aan
bankbiljetten. Daarna is hij loo-
pende in de richting Joure ver
trokken doch ging er even later
met een auto vandoor.
Het 11-000 ton me.ende Ned.
vrachtschip „Tjibesar", dat door
de maatregelen van de Australische
havenarbeiders sedert Novembar
in de haven van Sydney vast ligt,
wordt door Ned. soldaten in sa
menwerking met het Australische
leger en de marine met uitrustings
stukken voor 't Ned. leger geladen.
De K-P.M. heeft toegegeven, dat
de „Tjibesar" onder de controle
van de Ned. militaire autoriteiten
is gesteld.
..guste Mela, één van de be
ruchtste en gevaarlijkste Fransche
gangsters. ,.de Fransche Ai Capone"
bijgenaamd, is na een hechtenis
van bijna 8 jaar, uit de gevangenis
te B°ziers fZuid-Frankriik) ont-
snr"-
S men met een medegevangene,
Louis Pujols diende hij twee wa
kers bedwelmende middelen toe en
bond hen vast, waarna beiden er
van door gingen.
In 1936 heeft Mela met een ben
de bij een aanval op het kantoor
van de viieghaven Lyon den kas
sier gedood. Ook toen wist hij uit
de gevangenis te ontsnappen en
■weer eenigen tijd de bevolking van
Marseille. Nice, Avignon en andere
plaatsen in Zuid-Frankrijk te ter-
roriseeren door een aantal gewa
pende aanvallen en aanrandingen.
Het stoutste stukje was het tot
staan brengen van een trein, die
met Egyptisch goud en juweelen
op weg was naar Marseilles. Mela
en zijn bende roofden het goud en
een aanzienlijke hoeveelheid geld.
Na een opwindende achtervolging
per auto kwam het goud later te
Marseille weW in rechtmatige han
den en werden vier leden van de
bende gearresteerd.
Reuter verneemt van gezag
hebbende zijde, dat de Fransche
regeering in een nota aan de
V. S. de sovjet-unie en Groot-
Britiannië een nieuwe grondwet
voor Duitsdhland heeft voorge
steld. waarbij het Duitsche par
lement of rijksdag zou worden
afgeschaft en Dtritschland zou
moe en terugkeeren tot een
soort regeering ten tijde van
Bismarck van betrekkelijk on
afhankelijke Duitsche staten
in los ged eeenitraliseerd ver
band.
Hier volgen bijzonderheden
van de tot idusverre nog niet
gepubliceerde nota;
1. Duitsehiand moet een fede
ratie vormen van aparte Duit
sche staten, waarin de voornaam
ste bevoegdheden verankerd lig
gen in de staten. De bevoegdhe
den der federale regeeringen
moeten worden beperki tot alom
vattende aangelegenheden als fi
nanciën, voedselvoorziening, ver
voer, post en telegraafverkeer en
enkele aspecten van economische
en buitenlandsche aangelegenhe
den.
2. Om de ,vier jaar moeten de
nationale vergaderingen van iede-
ren staat afgevaardigden benoe-
mei voor het „huis der staten".
3. Het „huis der staten" moet
leder jaar een nieuwen federa
len president benoemen, die op
zijn beurt een federale regeering
moet aanwijzen die voor onder
punt 1 vermelde bevoegdheden
verantwoordelijk is.
4. De regeeringen der staten zijn
voor alle andere bevoegdheden
verantwoordelijk; zij moeten hun
eigen politiemacht hebben, rech
ters benoemen voc - het Duitsche
hooggerechtshof, in staat zijn am
bassadeurs voor buitenlandsche
mogendheden te benoemen en
staatszaken met hen te bespreken.
Zij mogen echter geen verbond
of fusie onderling aangaan.
5- Internationale verdragen voor
Duitsehiand als een geheel moe
ten met een meerderheid van
t.wee derden in het huis der sta
ten worden goedgekeurd.
Uit Parijs wordt vernomen, dat
de Fransche- regeering twee nota's
over de toekomstige organisatie
van Duitsehiand aan de regeerin
gen der V. S., de sovjet-unie en
Groot-Brittannië heeft gezonden.
De eerste nota heeft betrekking
op het voorloopig bestuur van
Duitsehiand in afwachting van het
totstandkomen van het vredesver
drag. De tweede betreft de per
manente politieke structuur van
Duitsehiand, zooals deze door
Frankrijk wordt voorgesteld. De
positie van het Rijnland en
Rutorgebied zouden slechts vluch
tig aangestipt zijn. De Fransche
regeering zou van meening zijn,
dat voor die gebieden speciale re
gelingen moeten worden getroffen.
Men verwachtte, dat vollediger
verklaringen over de Fransche
nota's heden Vrij dag door het
Fransche ministerie van buiten
landsche zaken zouden worden
afgelegd nadat Ge oir ges Bidault,
de nieuwe minister van bui en-
landsche zaken, den inhoud er
van zal hebben bestudeerd.
(Van onzen Geneefschen
correspondent)
Nadat op 9 Januari een telegram
uit Rome aan de Zwitsersche bla
den de waarschijnlijke benoeming
van minister van Kleffens tot gou
verneur van Triest aangekondigd
had volgde kort hierop een mede-
deeiing uit New York volgens
welke minister van Kleffens in
derdaad ernstig voor dit verant
woordelijke ambt in aanmerking
was gekomen, dooh dat zijn benoe
ming afstuitte op den tegenstand
van Sovjet-Rusland, dat reeds her
haaldelijk bij verkiezingen voor
belangrijke functies in de Veree-
nigde Naties weinig welwillend
jegens ons land is geweest.
Volgens het laatste bericht uit
New York zouden na het wegval
len van de candidatuur-van Klef
fens thans vooral op den voor
grond der besprekingen staan de
namen van generaal Henri Guisan,
den opperbevelhebber van het
Zwitsersche leger in den oorlogs
tijd, en Eric Colban, den tegen-
woordigen ambassadeur van Noor
wegen te Londen die jarenlang de
leider der ontwapeningsafdeeling
van het volkenbondssecretariaat te
Genève geweest is.
Het spreekt van zelf. dat h,et
bericht, dat een in Zwitserland zoo
populaire figiuur als generaal
Guisan ernstig voor een zoo zware
internationale taak als die van
gouverneur van Triest in aanmer
king komt, groote belangstelling
in dit land heeft verwekt. Tal van
journalisten hebben zich onmiddel
lijk met generaal Guisan, die thans
als rustend burger op zijn land
goed bij Lausanne leeft, in ver
binding gesteld, om iets naders te
vernemen. Generaal G-uisan kon
edhter slechts verzekeren zelf ook
geheel door het bericht verrast
te zijn. Noch officieel, noch offi
cieus was hij in welken vorm dan
ook gepolst of hij eventueel bereid
zou zijn de benoeming te aanvaar
den.
Wat zijn antwoord zou zijn, in
dien hij zou worden aangezocht
naar Triest te gaan? vroeg men
hem. Zij, die meenden, dat de
thans 73-jarige generaal beslist zou
weigeren het zware ambt te aan
vaarden, kregen ongelijk. Als goed
vaderlander, die gedurende zijn
gansehe leven ter beschikking van
zijn land gestaan heeft verklaar
de generaal Guisan zich volkomen
aan het inzicht van de Zwitsersche
regeering te zullen onderwerpen.
Indien deze zijn gang naar Triest
minder raadzaam acht. dan zal hij
niet aarzelen een eventueel aan
zoek beslist af te wijzen. Mocht de
Zwitsersche regeering echter, ge
trouw aan haar beginsel, om de
Vereenigde Naties onder alle om
standigheden, waar de neutraliteit
dit niet verbiedt, te ondersteunen,
van oord-el zijn dat generaal Gui
san zich niet aan een benoeming
mocht onttrekken dan zou hij zich
In het voorloopig verslag der
Eerste Kamer over de begrooting
1947 van het departement van
overzeesche gebiedsdeelen wordt
o.a. behandeld de houding der re
geering tegenover de Eerste Ka
mer. Betreurd werd dat de Eerste
Kamer niet de gelegenheid had ge
kregen. om voor het vertrek der
commissie-generaal naar Neder-
landsch-Indië van haar meening
over het basis-accoord te doen
blijken.
Verscheidene leden waren van
meening. dat de minister, evenals
zijn ambtsvoorganger, te veel
overlaat aan den luitenant-gouver-
neurvgeneraal en hadden ernstig
bezwaar tegen het beleid dat de
regeering had gevolgd ten aanzien
van de republiek Indonesië, ver
mits aan deze meer relief is gege
ven dan noodig en nuttig was
Sommige leden hadden ernstig
bezwaar tegen het optreden van
de commissie-generaal Zoo wezen
zij er op dat haar voorzitter reeds
bij zijn eerste aankomst in Ned-
Indië een redevoering had gehou
den. waarvan de inhoud naar de
algemeene opvatting weinig ge
lukkig kon worden genoemd
Eenige leden stelden verder de
vraag, of het juist is, dat de com
missaris-generaal, de heer De
Boer, aan boord van H. M.'s
„Koirtenaer" voor officieren der
koninklijke marine een voordracht
heeft gehouden ter verdediging
van de basis-overeenkomst en daar
in als beslissenden factor heeft
vermeld onze onmadht en onze
afhankelijkheid van Amerika en
van Engeland. Deelt, aldus de
leden hier aan het woord, de re
geering die meening? Is het inder
daad juist dat de verbonden mo
gendheden haar in een dwangpo
sitie hebben gebracht?
ook aan deze beslissing onderwee*
pen en op zijn ouden dag zijn vat»
derland nog verlaten, om een door
hem geenszins begeerden plicfhfc
naar beste weten te vervullen.
Generaal Guisan legde echte*
den nadruk erop, dat dit alles
slechts theorie was, daar hem tob»
dusverre op geen enkele wijze
wensch kenbaar was gemaakt, dat
hij een benoeming tot gouverneur
van Triest zou aanvaarden.
Volgens een ^gezaghebbende re-
pu'olikeinsche woordvoerder zija
de besprekingen, welke in het pa
leis Rijswijk te Batavia werden
gehouden, in een prettige sfeer
verloopen- De woordvoerder voeg.
de er aan toe; ,.Er bestaar nog vele
misverstanden, die uit den weg
moeten worden geruimd, maar wij
zijn met de beste voornemens be
zield".
De viee-gouverneur van Suma
tra dr. Isa heeft tijdens een pers
conferentie met alle kracht ont
kend. dat er aan Indonesische zijde
een plan zou hebben bestaan om
een aanval te doen op Palembang.
Hij verklaarde, dat het niet on
mogelijk was, dat de Nederlanders
een militair plan van de Indone
siërs over Palembang in hun bezit
hadden, doch hij voegde er aan
toe, dat dit alleen een in Novem
ber door den Indonesischen mili
tairen staf ontworpen plan voor
het houden van manoeuvres kon
zijn. Dit plan is niet alleen ver
worpen, doch is bovendien nooit
als aanvalsplan bedoeld geweest.
Dr. Isa zeide verder, dat het
plan om een order tot het staken
van het vuur uit te vaardigen,
niet kon worden verwerkelijkt,
daar een militair vliegtuig juist op
dat moment overvloog vurend met
boordwapenen, hetgeen onder de
bevolking groote verontwaardiging
teweeg bracht-
Onlangs hebben de Ned. auto
riteiten op Soembawa een poging
tot het omverwerpen van het ge
zag verijdeld, aldus deelen gezag
hebbende kringen mede. Deze ac
tie werd geleid door een aantal
Javaansche ambtenaren van de
bureaux van het zelfbestuur-
Een hoeveelheid wapenen en
.airmunitie is door de Ned- troe
pen in beslag genomen. Het ge
rechtelijk onderzoek duurt voort.
Inzage notulen gevraagd
Gaarne zouden eenige leden
vernemen, waarom de regeering
niet zelf heeft nagegaan, of de
toelichting der commissie-gene
raai naar geest en letter met de
notulen overeenstemt. Vooral
achtten zij zulks van belang met
het oog op de positie der Kroon
Andere leden, zich. hierbij aan
sluitende, maakten er op opmerk
zaam, dat de inhoud van de be
doelde notulen in breedereil
kring, dan waaruit de commissie-
generaal bestaat, hekend is De
commissie van rapporteurs wijst
er naar aanleiding van de boven,
staande opmerkingen op, dat „El-
seviers Weekblad" na het afdee-
lingsonderzoek fragmenten uit de
genoemde notulen heeft gepubli
ceerd. In verband hiermede acht
zij het gewenscht, dat die notu
len of afschriften er van worden
nedergclegd ter griffie^ ter in
zage van de leden.
Nota prof. Molenaar
Het verslag gaat vergezeld van
een afzonderlijke noV-; van het lid
der Kamer prof. Molenaar.
De steller dezer nota acht het
wenschelijk. nog iets dieper in te
gaan op ..Nederlands taak", die
naar de steller meent nog iets
meer omvat dan de heer Romme.
ongetwijfeld op het eerste noodige
doelend aangaf.
Aangezien ter uitvoering van de
artt. 68 (de Unie-artikelen) ..bij
na alles nog aan verdere uitwer.
king is overgelaten" acht de stel
ler nog de mogelijkheid aanwezig
om in den geest van het boven,
staand betoog een herziening der
staatsorde binnen het raam van
het Koninkrijk der Nederlanden
alsnog in overweging te nemen.
De Londensche avondbladen van
Woensdag vermelden miet grooite
koppen de dapperheid en tegen
woordigheid van geest van een
vrouwelijke postbeambte te Lon
den.
In de wijk Holloway van Londen
stapte Woensdagmorgen een onge
veer 35 jarige heer lang van ge
stalte en met zorg gekleed, het
kleine postkantoor binnen. Hij trok
'n revolver te voorschijn en richt
te deze op 't meisje dat zich ach.
ter het loket bevond- Met de hand
aan den trekker kwam hij een of
twee stappen nader.
Onversaagd druktd het meisje
echter op de brandalarmschei en
dook tegelijk weg onder de toon
bank, terwijl de man den trekker
overhaalde-
Het schot ging over haar heen
en de dader rende de straat op.
Hoewel de gemotoriseerde politie
onmiddellijk door de radio werd
gewaarschuwd, heeft men tot nog
toe peen spoor van den man kun.
ner. -lekken-
In het proces te Hamburg aan
gaande het concentratiekamp Flas-
sen'ourg werden 41 beklaagden
schuldig bevonden; 15 werden ter
dood veroordeeld, twee vrijgespro
ken.
Tot hen, die de doodstraf krijgen,
behoort de chef van de politieke
afdeeling, Blomberg, die vele ge
vangenen. o.a. een Russischen ge
neraal. een a.s. moeder en kinde.
ren van 5 tot 8 jaar zonder vorm
van proces liet ophangen.
Twee beklaagden zagen tijdens
het proces, dat 7 maanden duurde,
kans te ontsnappen.
De kampdokter Schmitz, die on-
noodige maagoperaties deed en
zieke gevangenen door injecties
doodde, zal met drie andere be
klaagden in een ander proces te
rechtstaan.
De Grieksche eerste minister,
heeft medegedeeld, dat een nieu
we coalitie regeering op breede
basis is samengesteld Zeven van
de 8 parlementaire partijen waren
het met elkaar eens geworden in
zake de famatie van een coalitie-
regeering.
