DE
BIJ
VLIEGRAMP
KOPENHAGEN
Bemoedigend textielrapport
Doenitz over de nederlaag
ter zee
Kansen op sneeuwval nemen toe
Arbeiders leveren hooge prestatie
Bij Felix Timmermans' uitvaart
PAGINA 4
Overhi enging van de slachtoffers
IaAffZet r0eJ op den gr0Iid staat
wor-ot aangeteekend, welken stand
de stuurstang inneemt; de klamp
wordt dan verwijderd en men start
normaal. Op 2000 meter hoogte
wiordt dan een start nagebootst,
nadat men de stuurstang in dezelf
de nchtmg plaatS; als waarin hy
VRIJDAG 31 JANUARI
Ameland en Schiermonnik
oog volkomen geisoleerd
Buitenland brengt
te weinig
L ucht-hombar dementen
deden Duitschland
verliezen
Tien jaar geëischt teo-erf
Fritzsche
TOENEMENDE
BEWOLKING
SCHEMERINGEN VAN
DEN DOOD
De krans van Marieke
Het stoffelijk overschot van prins
Gustaaf Adolf van Zweden is
gisteren in een met bloemen be
dekte kist aan boord van den krui-
eer Oscar II" te Malmö uit
Kopenhagen aangekomen. Een
tnenigte van twintigduizend per
sonen sloeg de indrukwekkende
gebeuruenis gade- Terwijl zes
marine-officieren de kist over de
loopplank droegen, speelde een
militair muziekkorps Griegs
„Landkjenning Aan den wal
Stond 'n eerewacht opgesteld. De
stoffelijke resten van den prins en
graaf Stenbock werden later per
trein naar Stockholm overge
bracht. De 89-jarige Koning
Gustaaf was niet bij de aankomst
aanwezig, evenmin als de kroon
prins, de vader van Gustaaf Adolf,
die wegens ziekte niet in staat was
ide ontvangst bij te wonen.
De lijkkist werd zonder eenige
plechtigheid naar een lijkkoets
gedragen, die buiten het centraal
station stond te wacfcen. De koets
reed vervolgens naar 't koninklijk
kasteel. Het lijk zal tot aanstaan
den Donderdag in de kapel yan t
koninklijk paleis worden geplaatst.
In Kopenhagen zullen Zaterdag
twee uitvaartdiensten worden ge
houden, een in de katholieke kerk
van de stad voor de katholieke
slachtoffers, onder wie Grace
Moore, en de andere voor de pró.
itestanten in de Holmenskerk.
De lijkkisten zullen vervolgens
naar het vliegveld Kastrup wor-
dep vervoerd, waa» Izij aan boord
Kullen worden gebracht van een
ökymaster, die om 10.30 uur Ned.
ijld naar Amsterdam, Parijs en
Madrid zal vertrekken. De kisten
Bullen vervolgens naar de hoofd,
steden worden vervoerd Varj de
landen, waar de slachtoffers thuis
hoorden.
Een woordvoerder van de Ame.
nkaansche ambassade in Parijs
heeft Donderdagavond medege
deeld, dat Maandag een uitvaart,
«lenst voor Grace Moore zal wor
den gehouden in de, Amerikaan,
eche kathedraal in Parijs, waarna
het stoffelijk overschot naar de
Ver. Staten zal worden gezonden
om begraven te worden.
Het geblokkeerde
hoogte-roer
Het Kopenhaagsche blad Infor.
hebmatiion" kwam Donderdag met
het bericht, dat de piloot Damm
van de Deensche luchtvaartmaat.
schappij zal pogen het mysterie
van de Dakota.ramp op te 'lossen.
Damm is van plan in èen Dakota
op te stijgen met een geblokkeerd
•hoogteroer- Het experiment is
tweeledig. Eerst z'al hij tot f.000
meter stijgen en dan het hoogte.
roer met een touw vastzetten,
zoodat het effect hetzelfde zal zijn
alsof het met een klamp vaststond'
Vervolgens zal hij trachten van dé
s artbaan op te stijgen met vast.
gezet roer. Wanneer hij merkt, d'at
hij het vliegtuig niet in zijn macht
heeft zal hij he: touw doorsnijden
en probeeren veilig te landen.
Van de zijde der K. L. M wordt
nog aan ,,A. p." medegedeeld dat
harerzijds geenszins van plan is
een dergelijke proef te nemen
Wel IS het niet uitgesloten, dat
onder toezicht van de rijkslucht
vaartautoriteiten overgegaan zal
worden tot wat men zou kunnen
noemen reconstructieproeven. Deze
aIs vo]St in hun werk
gaan. Wanneer het vliegtuig met
s ond, toen het vliegtuig zich met
vastgezet roer op den grond be
vond. Het nabootsen van een start
geschiedt, doordat men het toestel
in horizontale richting brengt
vaart mindert en dan vol gas geeft
Nauwkeurig wordt dan nagegaan
wat het effect Is.
De waarde van deze proef is na
tuurlijk betrekkelijk, omdat de
eene machine de andere niet is en
zijn stuurknuppels niet gelijk
Verschillende deskundigen van
de K.L.M. gaven, toen men hun
vroeg, wat zij van de voorgenomen
proef van den Deensehen piloot
Damm dachten: ,,Wij vinden alles
goed, als wij maar niet met den
heer Damm mee hoeven".
Begrafenis van Felix Timmermans, die onder groote belang-
stelling te Lier plaats had.
Het hoogedrukgebied over Zwe
den trok iets naar het Zuidoosten
doch nam daarbij, weer in omvang
en beteekenis toe. Daar zich in
het Oostelijk gedeelte der Middell.
e n°g steeds een depressie be
vindt, blijft de aanvoer van koude
Russische lucht over Polen en
Duitschland en den Balkan aan
houden. Vooral in Hongarije daal
de de temperatuur hedennacht
sterk, op sommige plaatsen t0t
meer dan 25 graden onder nul.
Op, den Oceaan is de depressie
activiteit echter aan het toenemen
onder invloed van de nieuwe uit
stulping van de koude poollucht.
Ten Zuiden van IJsland ontwik
kelde zich een vrij diepe kern
terwijl ook midden op den Oceaan
de luchtdruk snel daalt bij het
verder opdringen van de Canadee-
sche koude lucht.
Een bewolkingsscherm in de
hoogere luchtlagen trok heden
nacht over ons land, waardoor de
uitstraling minder was dan in de
voorgaande nachten ev de mini
mum temperaturen wat mndjr
laag waren, gemiddeld1 ongeveer
-10 gpaden, behalve in Vlissingen
waar de temperatuur niet lager
kwam dan 5 graden.
Het is te verwachten, dat de
depressie-activiteit op den Oceatn
zich in den loop van de komende
dagen geleidelijk verder over
West-Europa zal uitbreiden. De
strooming in de ihoogere lucht
lagen duidt er echter op, dat be
langrijke daalgebieden zich al
thans voorloopig wederom zullen
verplaatsen naar de Golf van
Biscaye, waardoor de wind in ons
land nog steeds in den Oosthoek
Eenigen tijd geleden wees de
zitter van de Tilburgsche Kamer
van Koophandel, de heer H. Man.
naertg in krachtige woorden op
al hetgeen het reeds bevrijde Zui
den voor het nog bezette deel van
het land had gedaan en op de al
te geringe waardeering, welke de
intense krachtsinspanningen had
den ondervonden boven den Moer.
dijk. Thans richtte zich de secreta
ris der Vereeniging van Tilburg
sche Fabrikanten, mr. van Spaen.
donck. bij gelegenheid van de
Admiraal Doenitz, Hitler's ma
rine.commandant, heeft 'n ver.
handeling geschreven over de
oorlogvoering ter zee. Zij is
door de Britsche admiraliteit ge.
publiceerd. Doenitz legt er den
nadruk op. dat Duitschland
eigenlijk niet was voorbereid op
een zee-oorlog tegen Engeland.
Toch had de strijd niet verloren
(behoeven te worden, als de geal
lieerde bombardementen niet had.
den verhinderd, dat het nieuwste
type duikboot in den herfst van
'1944 gereed kwam. Van de geal.
lieerde aanvallen uit de lucht a:l.
dus Doenitz, kan dus inderdaad
worden gezegd, dat zij den oorlog
(hebben doen winnen.
Doenitz, die zijn verhaal zon.
der behulp van documenten heeft
geschreven, onderscheidt vier be.
slissende stadia in den afgeloopen
oorlog: 1). Na de snelle overrom-
.pdling van de lage landen en
i Frankrijk, toen de Duitsche mari.
lie niet in staat bleek een invasie
in Engeland te ondersteunen,
evenmin als de Luftwaffe; 2).
Toen het tengevolge van de ge
ringe capaciteiten der Italiaansche
soldaten onmogelijk bleek 't Oos.
telijk deel van de Micdellandsche
Zee :e beheerschen: 3). De ge.
ajlieerde invasie in Noord-Afrika,
die door de Duitsche marine niet
kon worden verhinderd of bemoei
lijkt; 4). De geallieerde invasie in
Frankrijk, die een succes werd me.
de door den slechten Duitschen
inlichtingendienst en de ie zwakke
zee. en luchtmacht.
Over het algemeen genomen
schrijft Doenitz de Duitsche neder
laag toe aan de buitenlahdsche po.
litiek, die het land tot oorlog
deed besluiten, voordat de marine
op voldoende sterkte was, of om.
gekeerd aan de op het gebied der
marine gevoerde politiek, die niet
snel genoeg voor een dóeltreffen.
•de bewapening zorgde.
In het voorjaar van 1943 werd
het melkbaar, dat de geallieerde
vliegtuigen en torpedobooten met
radar waren uitgerust, want de
verliezen aan du'ikbooten stegen
spoedig van 13 tot 50 procent.
Doenitz betoogt, dat de Duit.
sche duikbootbemanningen van
groote zelfopoffering en moed heb.
ben blijk gegeven en dat zij een
eerlijken strijd hebben gestreden.
De Britsche admiraliteit heeft
ook gegevens uit de oorlogsboeken
van Hitler's vertrouwensmannen
gepubliceerd, waaruit blijkt, dat
Hitier zijn besluit, om alle sche.
pen grooter dan torpedojagers uit
de vaart te nemen, genomen heeft
nadat een klein aantal Britsche
torpedojagers in de Barentz.zee 'n
sterk Duitsch eskader op de vlucht
hadden gejaagd (Oudejaar 1942).
Uit een aanteekening van vice,
admiraal Kranoke blijkt, dat Hit.
Ier naar aanleiding daarvan met
minachting over zijn marine sprak
en woedend was geworden, omdat
hij het nieuws over den slag tn
de Barentz.zee van Reuter moest
vernemen, terwijl de Duitsche be.
richten hem pas 24 uur later be.
reikten.
Hitier stelde de Britsche marine
tot voorbeeld, zeggende, dat die
tenminste tot het bittere einde
vocht, terwijl de Duitsche schepen
op de vlucht gingen.
persconferentie, Donderdag door
deze vereeniging belegd, in even
krachtige woorden tegen zekere
suggesties, in bepaalde, eveneens
Westelijke pers, naar voren ge.
bracht, als zouden speciaal de Til.
burgsche fabrikanten 40 pet. der
wollenstoffenproductfe in de 'zwar.
te markt jagen.
De heer Van Spaendonck wees
er op, dat de Tilburgsche fabri
kanten December 1946 aan den mi
nister van econ- zaken om een
breed opgezet ambtelijk onderzoek
in dezen hebben verzocht. Hjj laak
te vooral het vestigen van den in-
druk, in bepaalde pers, als zou
zij in haar beschuldigingen steu.
nen op ambtelijke rapporten. Voor
zoover het den heer Van Spaen
donck uit de beste bronnen be.
kend is, n.l. van den minister
van econ. zaken zelf bestaan
■dergelijke rapporten niet.
Mr. Van Spaendonck wees de
suggestie, als zouden de fabrikan
ten uit winstbejag het overgroote
deel der productie exporteeren,
van de hand. De export gaat
slechts met medewerking van de
overheid en in den vorm van een
zeer uitgebreide vergunningsproce
dure.
De grondredenen van de inder.
daad nog onbevredigende textiel,
voorziening, noemt mr. v. Spaen.
donck gelegen in de enorme be.
hoefte, ontstaan na vijf jaar waar
in nagenoeg niets voor den gewo.
nen consument werd geproduceerd
terwijl het beetje, dat er kwam,
nog van zulke slechte kwaliteit
was, dat het ook al weer is ver
sleten. Als tweede reden noemde
hij het vrijwel wegvallen van den
invoer in den na.oorlogstijd zoowel
van wollenstoffen als van confec-
tiegoederen. Voor den oorlog werd
jaarlijks nog voor ca. 7,5 milüoen
M2. wollenstof ingevoerd. Dat is
de productie van drie tot vier
maanden van de Ned. wollenstof.
fenindustrie!
Gebrek aan deviezen en de le.
veringsmoeilijkheden van het bui
tenland zijn oorzaak van .het weg.
blijven van dezen invoer in 1946
en ook nog over 1947.
Van de productie moet men bo
vendien nog aftrekken de bedui.
den.de hoeveelheid die door de
overheidsdiensten wordt opgeëischt
Er werd in het debat vooral ge
sproken over de controle. Belang,
rijk was de constateering, dat het
welhaast onmogelijk is, om aan
de hand van textielpunten_contro.
Ie te zien of alle ingevoerde wol,
na fabricage wel den consument
bereikt, eenvoudig, omdat de pun-
tenwaardeering voor verschillende
dingen erg uiteenloopt.
De contróle op den fabrikant
geschiedt in het algemeen niet
meer door het rijksbureau voor
wol (e Tilburg, maar door (Jen
centralen dienst economische con
trole te 's-Gravenhage, die perio
diek, maar ook incidenteel fabri
kanten aan den tand voelt terwijl
de fabrikant alleen tegen inleve
ring vooraf van textielpunten aan
den grossier goederen mag ver
zenden.
De 400.000 dekens, bestemd voor
de noodgebieden, zijn thans afge
leverd en er kunnen dus nu weer
dekens ter beschikking komen voor
den gewonen consument.
Prijzend liet zich mr. Van Spaen
donck over de arbeiders in de
wollenstoffen-industrie uit. Bij
Philips heeft men nu da produc
tie van 1939 bereikt, maar met meer
arbeiders dan toen. In de wollen
stoffen-industrie echter bereikten
minder arbeiders dan er in 1933
waren, een hoogere productie dan
die van dat jaar.
De import van garens bedraagt
nog slechts ongeveer een 250 ton
maand en in het begin van
1946 was dat nog minder. Het bui
tenland zal in 1947 wel wat meer
leveren, maar nog lang niet ge
noeg om ons geheel uit den brand
te helpen. Maar doordat de Ned.
spinnerijen zoo actief optraden,
was het toch mogelijk de wollen-
stoff en-weverij en in 1946 op te
voeren tot ca. 108 pet. van de capa
citeit van 1938.
Mr. Van Spaendonck hoopt, dat
er in 1947 in het geheel 40 millioen
M2 stof kan worden gefabriceerd.
Indien he-j buitenland weer wat
meer garens wil leveren waar
onder dan vooral, naar men hoopt,
de zoozeer begeerde kamgarens,
zal de productie nog aanmerkelijk
kunnen stijgen.
moet (blijven. Daar niet te weq.
wachten is, dat het hoogedrute.
gebied over het Oostzeegebied zal
verdwijnen, zal de wind In onze
omgeving tijdelijk moeten aanvalt
keren, waarbij de kans op sneeuw
val geleidelijk grooter wordt- Dè
circulatie is dus nog steeds zoofe
dat de vorst wel Iets verder kan
afnemen, doch de vorstperiode nog
niet beëindigd kan worden, hoes»
wel plaatselijk in den namiddag)
tengevolge van de reeds vrij sterkt»
zonnestraling, de temperatureii
enkele uren boven het vriespunt
kunnen komen, vnl. in het Zuid.
Westen van het land.
Ameland is sedert 5 dagen volte*,
men van de buitenwereld afgesne*.
den. Ook de luchtverbinding ia
verbroken.
Twee van de tien passagiers, die
reeds vier dagen en nachten op dB
postboot Waddenzee" hebben door»
gebracht, zijn gisteren feehoudetl
op het eiland aangekomen. Heden
morgen zou men bij eb trachten de
passagiers van boord te halen.
Ook is Schiermonnikoog, sedexC
Maandag geheel geïsoleerd
Alle vrachtdiensten op'Rotter,
dam, Zierikzee en Middelburg zijn
gestaakt De vaart voor stoomboo-
n t?.t Numansdorphaven is nog
mogelijk, doch de prov. boot Zie
rikzeeKatse veer (Z. Beveland)
heeft haar diensten ingekrompen-
De veerdienst Gorinchem—Sleea.
wijk over de Merwede is gestremd.
LOONEN EN SALARISSEN
IN 1946
In 9 maanden met 20 pet.
gestegen
Uit een publicatie van het CBS.
betreffende den loonsomindex (tow
taal bedrag aan loonen en salaris
sen) in de nijverheid en bij instel
lingen van handel en verkeer blijkt
dat deze in het 3e kwartaal van
1946 een aanmerkelijke stijging
heeft ondergaan in vergelijking met
de daaraan voorafgaande maanden.
Bij een basiscijfer van 100 voor
het eerste kwartaal van 1946 is
het totaal cijfer thans gestegen tot
120 (2e kwartaal '46: 109). Voor de
verschillende takken van nijver,
heid kwam het indexcijfer op 123
(112), terwijl het totaalcijfer voor
handel, verkeer, enz. opliep vart
104 tot 114.
De openbare aanklager bij. het
proces tegen Fritzsche heeft tegen
beklaagde 10 jaar arbeidskamp
zonder aftrek van voorarrest ge-
eischt. Bovendien confiscatie van
zijn vermogen, ontzegging van het
recht een openbaar ambt te be»
kleeden, ontzetting uit de kies,
rechten, uit het recht lid te zijn
van een parij of vakvereeniging.
en uit het recht een vrij beroep
uit te oefenen gedurende 20 jaar.
De openbare aanklager zeide het
te betreuren, dat de wet geen
zwaardere straf toelaat, terwijl
millioenen Duitschers nog steeds
in krijgsgevangenschap verkeeren.
Hij had de doodstraf willen vra,
gen.
Weerverwachting medege-
deeld door het K.N.M.I te De S
Bilt geldig tot Zaterdagavond:
Geleidelijk toenemende be-
wolking met later plaatselijk
J eenige sneeuw, vooral in het
Zuiden van het land; aanvan-
J kelijk matige, later echter toe-
nemende Oostelijke tot Zuid-
oostelijken wind, in den nacht 5
strenge tot matige. overdag
matige tot lichte vorst.
1 Febr.: Zon op 8.22 uur, onder
J 17-26 uur; maan op 12-39 uur,
onder 4-32 uur
(Van onzen Brusselscfren
correspondent)
In de gedichten uit zijn laatste
levensmaanden, die hij zelf als
door mijn hart en door de ruiten
zuchtenIk ben bereid!" Het
moede hart was zich al van het
aardsche aan het afkeeren. Zijn
een teer adagio beschouwde, hoor,
de en voelde de sensitieve Tim-
mermans den winter komen: ,,Nu
komt de wintertijd. Ik hoor u
laatste winter, heeft hem in zijn
kille aarde opgenomen....
Indien „de Fee" zelf de atmos
feer van zijn uitvaartdag had imo,
gen kiezen, zou hij beslist geen an
dere hebben gewild dan deize. Een
wereld vol sneeuw «met een
goudgele winterzon erover Dat
alles overgoten met de klanken
der klokken van de St Gommarus.
Vrienden hebben bij het sterf
huis en bij het graf gesproken.
o,a, de collega va,n Timmermans
in die Akademie, Dr van Mierlo
S J. Deze wees er op hoe, in de
overlijdensadvertentie de sdhrij,
ver vóór alle andere eeretitels
had laten vemelden: ,,eere-voor-
zitter der scriptores catholiei" Een
laatste, stille belijdenis van ge,
loof", aldus pater van Mierlo.
Schemeringen van den dood"
hingen in de hoofdkerk, tijdens
den uitvaartdienst; het kaarslicht
nam echter veel van haar somber
heid weg, samen met de zon, die
door de gebrandschilderde ramen
viel
Over de gladde sneeuw reed.
langzaam, de zwart en gouden
lijkwagen naar het verre kerkhof,,
in het onbewogen landschap onder
de sneeuw van Breughel De kist
op de sneeuw naast de groeve. En
vlak bij de kist een eenvoudige
krans met een nog eenvoudiger
lint; ,,Van uw Marieke"/fan het
verlegen Marieke Janssen, zijn
vrouw, voor wie de Fee zijn on-
sterfelijken Pallieter had gescha
pen
