De slag om S[aHngracl
xï
Ruit-nieuwtjes
Katholieke keuring van films
RARE
wereld
Uit de sportwereld
Sportvaria
PAGINA 7
Het keerpnnt in den
tweeden wereldoorlog
De Duitsche nederlaag
Meer eenheid
gewenscht
Toelaatbaarheid op
moreele gronden
DE ENGELSCHE BEKER
Sdiaatskampioenschappen
van Noordbrabant
OLIE- EN VETMARKT
KAPELAAN VAN DEI RSEN
GAAT HEEN
Mgr. O'Hara in Boekarest
aangekomen
In de donkere jaren van de
Duitsche bezetting is er één Duit-
sche maatregel geweest, die de
Nederlanders zonder morren, zelfs
met een zekere blijmoedigheid
hebben ondergaan, toen in de eer
ste dagen van' Februari 1943 voor
den duur van drie dagen alle open.
bare vermakelijkheden werden af
gelast Er was verslagenheid onder
de Duitsohers. In Stalingrad was
het 6e Duitsche leger van von Pau-
lus volkomen ten onder gegaan.
Maar bij ons was er een nauwelijks
verborgen vreugde in deze Duitsche
rouwdagen. Eindelijk, eindelijk was
dan het groote keerpunt gekomen-
De opmarscli naar
Stalingrad
10 Juni 1942 begon von Bock zijn
greote zomeroffensief, dat hem tot
Stalingrad zou brengen. Op 27
Juli lag de vlakte naar Stalingrad
voor de Duitschers open. De Rus
sische legers, onder bevpl van
Maarschalk Timoschenko, trokken
zich terug ten Noord Oosten van
Stalingrad. Aan Generaal Chuikov
werd opgedragen den Duitschen
opmarsch over de groote vlakte
zooveel mogelijk te vertragen.
De Russen concentreerden de
verdediging op 65 km- van de stad
in een halven cirkel hier om heen-
Met een macht van 20 divisies viel
von Bock op 17 Augustus van drie
kanten deze linie aan. De Russische
verdediging kon dezen stoot niet
opvangen, en op 31 Augustus werd
op 30 km. van Stalingrad een
nieuwe verdedigingslinie gevormd.
In het jonge, moderne Stalingrad
ontwikkelden zich spoedig hevige
straatgevechten, welke de fraaie
stad veranderden in een trooste-
looze, zwart geblakerde ruine Het
meerendeel van deze ruines viel in
Duitsche handen, maar nooit zijn
de Russen verdreven uit hun ver
schansingen op de hooge Wolga-
oevers-
De Russen hadden zich diep in
gegraven in de hooge oevers van
de Wolga. Gedurende het geheele
beleg werden de oevers regelmatig
waren van de 10.000 man nog 800
overlevenden.
Generaal Zhukov, die inmiddels
van Timoschenko het opperbevel
over de Zuidelijke Russische legers
had overgenomen, begon op 19
November zijn groote tegenoffen
sief. De Duitschers hadden toen
ten Noorden en ten Zuiden van
Stalingrad een kleine strook van
den Wolgaoever en de beide pun
ten ter weerszijden van de wapen
fabriek Roode Barricade. Ten Noor
den van de stad liep het front van
de Wolga naar Kletskaya en Sera-
fimovitch. Ten Zuiden liep het front
door de Kalmukken Steppen Zuid
waarts.
Gelijktijdig rukten de Russen van
het Noorden en Zuiden op naar
Kalach, in den rug van 't Duitsche
HST BELEG VAN STALINGRA O.
V (CKIITSCMC DOORBRAAK}'
1,, OP g3 AUG. H \l
oc OPMARSCH NAAR STALINGRAD.
I
bestookt door Duitsche artillerie en
vliegtuigen, maar het 62e leger van
Chuikov wist van geen wijken
meer.
Tegenover de Russen stond nu
het 6e leger van Paulus. Dit leger
telde 22 divisies of ongeveer 300.000
man. Nadat de Duitschers bij Rynok
tot de rivier waren doorgedrongen,
bereikten zij de Wolga eveneens
bij Elsjanka. Tusschen deze twee
punten strekt zich over een afstand
van 30 km. de stad Stalingrad uit.
De vijf belangrijke militaire ob
jecten welke von Paulus hier in
handen wilde krijgen waren: de
tractorenfabriek. de wapenfabriek
de Roode Barricade, de metaalfa-
briek Roode October, de alles be-
heerschenden heuvel Mamai Kur
gan en de zakenwijk.
De wapenfabriek Roode Barricade
was bezet door 10-000 Russische
soldaten, toen de Duitschers plotse
ling op 26 September ten Noorden
en ten Zuiden hiervan doorbraken
haar de Wolga-oevers. De 10.000
man waren hierdoor van iedere
verbinding afgesneden. Tevergeefs
hebben de Duitschers geprobeerd
de Roode Barricade te veroveren.
Er waren dagen dat meer dan 20
aanvallen op de fabriek werdien
gedaan, doch de Russen hielden
hardnekkig stand. Toen na 54
dagen de Russen werden ontzet,
srNOK
F DOORBRAAK]
OP ?SSi-PT. I
tot MP AM
ractor*r
F"«brt«k
Rooda
Barricade
Rooda
Oetobar
Mamai Kuryart
Stat ion I
DUHT5CHE HING
STALINGRAD
JARLONOWSm
KKASNAJA
SLOeCOA
O. DOORBRAAK
Zakenwijk
Station It
-tSMJWM
leger. Andere Russische afdeelingen
bedreigden de Duitsche flanken. Op
22 November 1942 werd de ring
bij Kalach gesloten, waarmee hec
lot van de Duitsohers was bezegeld.
Nieuwe Russische aanvallen
volgden, en spoedig hadden de le
gers van Zhukov den spoorweg Vo-
ronez-Rostov weer in handen. Ter
wijl één deel van het Russisctie
leger de Duitschers meer en meer
naar het Westen joeg, richtte een
ander deel zich naar het Oosten en
concentreerde zich op Stalingrad
met het ingesloten 6e Duitsche
leger.
Op 8 Januari werden twee Rus
sische officieren met een eisch tot
overgave naar het leger van von
Paulus gezonden. Zooals van Duit
sche zijde verwacht kon worden,
werden de onderhandelaars met ge
weerschoten ontvangen. Toen op
10 Januari het ultimatum afliep,
zonder dat de Duitschers dit had-
DE DUITSCHE NEDERLAAG.
RUSSISCHE UMt»
WOLSK
KLETSNAT
TALINGRAD
rORMOSIN.
0S^£^r?LN!KCV0
itscht 1
l«9»n«anvatl»n|
^r-HOSTCV
Iwif tVIW|4707Clv>£LT
perst in de ruines van Stalingrad.
Het 6e leger was volkomen in dis
orde en de promotie van von Pau-
zal de nog overgebleven Duitschers
wel zeer matig geïnteresseerd heb
ben. 26 Januari werd het Duitsche
leger in twee deelen gesplitst, en
.op den 27en kreeg Rokossovsky's
leger contact met de mannen van 't
62e leger van Ohuikov, die maanden
lang den Wolga-oever bij Staling-
rad hadden verdedigd.
Op 1 Febr. gaven de Duitschers
ten Zuiden van de Russische ver
binding, met den nieuw benoemde
Veldmaarschalk aan het hoofd, zich
over. Op 2 Februari 1943 volgde
de Noordelijke groep.
De slag om Stalingrad was ten
einde. Vergeefs trachtten de Duit
schers het groote debacle van Sm-
Iingrad te verbloemen, maar het
was niet meer mogelijk. De geheele
den beantwoord, gingen de Russen
onder leiding van Rokossovsky tot
den aanVal over. De Duitsche linies
werden in het Westen. Zuiden en wereld had nu het onomstootelijke
Noord-Westen doorbroken.
Op 21 Januari waren de resten
van het Duitsche leger samenge-
bewijs gekregen, dat de overmacht
van de Duitsche legers was gebro
ken.
Te 'sGravenhage is op 81-jari_
igen leeftijd overleden luit gen
C van Tuinen, oud-comman
dant der vesting Holland
•C" In de stert van Donderdag zijn
o,m, opgenomen een wijziging
prijzen beschikking haring en
haringproducten 1946 en een
regeling van werktijden in
broodbakkerijen, in verband
met de te verwachten blijde
gebeurtenis te Soestdijk.
Tot lid der Eerste Kamer als
opvolger van mej. mx. A. E.
Ribbius Peletier is benoemd ver
klaard de heer H J. de Dreu
te Havelte (P-v.d-A.)
Een wetsontwerp is in voor
bereiding, waarbij eten aantal
personen van Duitsche nationa
liteit of origine genaturaliseerd
wordt. Het betreft hier lieden,
die in het Ned. leger gevochten
hebben of zich met onder-
grondaeh werk hebben bezig
gehouden.
De 9-jarige Nico Blom uit Alk
maar is achter het Hoevepad
aldaar in een wak gereden en
verdronken.
O Het bestuur van de vakgroep
goederenvervoer langs den weg,
bij welke organisatie alle auto-
vervotrders in ons land zijn
aangesloten, heeft zich tot de
ministers van Verkeer en Econ.
Zaken gewend met het aanbod
2500 zware vrachtauto's ter be
schikking te stellen voor het
vervoer van kolen uit de mijn
streek naar de bevolkings
centra.
<J> De 51--jarige huishoudsters M.
J. C. Pistoor, uit Breda, die haar
man in 1941 als Jood bij den
S, D. aangaf, tengevolge waar
van deze te Auswitz is vergast,
is door het bijz. gerechtshof te
's Hertogenbosch veroordeeld tot
8 jaar gevangenisstraf met aftrek
en ontzetting uit de reclhten voor
15 jaar. De eisch luidde 18 jaar
gevangenisstraf.
Het tribunaal te Leeuwarden
veroordeelde A. J. baronesse van
Harinxma thoe Slooten uit
Beetserszwaag tot 120.000 boete
daar zij o.a. op haar landgoed
jachtrecht verleend heeft aan den
voormaiigen rijkscommissaris
voor Friesland Ross en leden van
de .Feldgendarmerie" onder
beding, dat haar zoon niet ver
plicht te werk gesteld zou worden
en dat haar woning en gebouwen
niet verder voor vordering in
aanmerking zouden komen.
Naar wij vernemen zijn bijna
7000 Belgische grensarbeiders in
Nederland werkzaam van wie
25 procent In de textielnijverheid.
Ongeveer 18 procen^ werkt in
Zeeland.
Door het actie-comité Vivat Novio
Magum zal van 5 tot 15 Juni te
Nijmegen een nationale tentoon
stelling worden georganiseerd op
het gehied van nijverheid, am
bacht, stadsopbouw, landbouw enz
<Q> Tegen den 47-jarigen landbouwer
C. P, uit Roosendaal, die in Aug.
'46 zijn dochter om het leven
bracht, is gisteren voor de
Bredasche Rechtband 15 jaar
geëischt en ter beschikking stel
ling van de regeering
De Londensche politie heeft het
Buckinighampaleis, het verblijf
van de Engelsche koninklijke
familie, doorzocht naar aan
leiding van een telefonische
medit deeling. datt er bommen
zouden zijn 'geplaatst. Scotland
Yard heeft voorzorgsmaatrege
len genomen, hoewel de huis
zoeking niets verdachts heeft
opgeleverd.
Amerikaansche luchtvaartmaat_
«chappijen verstrekken haar pas.
sagters kauwgummi. Kauwguimmi
bevordert het slikken en voor-
Komt „doofheid", veroorzaakt door
verminderden luchtdruk..
n houthakker, die in 'n vlieg-
yJ'iA.van New-York naar Prest.
?en stukje kauwgummi kreeg
nthededeeling: ,,D,;t is voor
te °ren kauwde er op en stop.
V? vervolgens in zijn ooren..
koTn<jr°est een dokter aan te pas
Er is voor kort eenige deining
verwekt in de katHolieke pers door
een polemiek rond één bepaald
geval van filmkeuring, waarbij
alarm werd geslagen over een ern
stig tekort dat terzake bij de dag-
blad-critiek zou bestaan.
Wij gaan hier o,p de film in
kwestie zelf niet nader in. Uit de
overgelegde stukken bleek wel hoe
er verschillend over haar is ge
oordeeld en wie haar zag zal moe
ten toegeven dat de vaagheid
waarmee de cineast de figuren
waarom het bij de moreele beoor
deeling gaat heeft omringd, »zij
het tegen de bedoeling van den
schrijver wiens werk hem tot mo
del diende in, aanleiding kan bie
den voor geheel uiteenlaopende
beschouwingswijzen. Van „per
vers" kan het een tragisch-meelij-
wekkend of een ernstig waarschu
wend geval worden al naar gelang
men de visueele indrukken en den
tekst in zijn geest verwerkt
Afgezien intusschen van dit con
crete twistpunt is er dunkt ons
alle reden ons te bezinnen op de
verwezenlijking van bet zooveel
mogelijk één lijn wij schreven
bijna: één linie trekken ten
aanzien van de moreele keur.
Anders dan bij de tooneelbespre-
kingen waar uiteraard evenzeer
de grootst mogelijke eenheid ge-
wensdht is, die helaas nog al eens
ontbreekt behoeft voor de film
die verwezenlijking niet zooveel
voeten in de aarde te hebben daar
den dagbladen het instituut der
Katholieke Film Centrale ten
dienste staat. In theorie althans,
want door verschillende omstan
digheden, waaronder bedekte te
genwerking van een zijde waarvan
men haar niet zou verwachten,
komt het jammer genoeg wel voor
dat de filmcriticus op eigen oor
deel is aangewezen daar de K. F.
C. niet de kans kreeg te voren de
rolprent aan een keuring te onder
werpen.
Voor de film in kwestie gold
dit intusschen niet, zij was tijdig
door een drietal keurders waar
onder één priester onder de loupe
genomen en als C II geklassifi-
ceerd. Niettemin liepen, bij ver
gelijking van de diverse critieken
in de dagbladpers, de beoordee
lingen nogal uiteen. Uit de pole
miek over het geval blijkt zelfs
dat een onzer prominente critici
niet eens op de hoogte is van de
draagwijdte der aanduiding: C II.
Vooreerst is er geen sprake van
„aanvaardbaarheid"; de K. F. C.
keurt louter op „toelaatbaarheid".
En vervolgens wil de klassificatie
C II niet zeggen dat de K. F. C.
het desbetreffende filmbeeld toe
laatbaar acht voor personen boven
18 jaar doch dat zij het uitdruk
kelijk reserveert voor volwassenen,
waarbij dan allereerst op het gees
telijk volwassen-zijn dient gelet.
Wanneer men intusschen ervaart
dat dezelfde criticus aan het „oor
deel der moralisten" niet zoo bijster
veel waarde schijnt te hechten en
prefereert amoreele films met hoog
hartigheid te bejegenen en door
een vernietigende aesthetische
critiek af te maken behoeft
men zich over zijn onwetendheid
niet zoo zeer te verwonderen.
Maar niet zonder bezorgdheid den
ken wij aan 'het groene en het
dorre hout.
En tochwat is eenvoudiger
en bevorderlijker voor de ge-
wensdhte eenheid dan dat de dag
bladen zich als regel aan de mo
reele keur der K. F. C. conformee-
ren? Natuurlijk is dit instituut
allerminst onfeilbaar en uiteraard
wil het ook niemand, die zich in
geweten niet verantwoord zou
achten voor een bepaald geval zijn
indicatie te volgen, eenigen dwang
opleggen. Maar voor het geven
van een zooveel mogelijk algemeen
te volgen advies is het blijkens de
ervaring toch zeker berekend: en
voor zoover noodig of wenschelijk
is de K. F. C- stellig bereid zich
door zelfherziening nog meer
acceptabel te maken.
Of een evenitueele reorganisatie
in de richting zou moeten gaan als
door een anderen polemist aange
geven wagen wij nochtans te be
twijfelen. Deze acht n l. een K. F-
C--keur mg noodzakelijk waarbij
tevens rekening' wordt gehouden
met de aesthetische eischen, in
welker volkomen negatie hij een
bron van vervlakking gelegen
acht.
Wij zijn juist van meening dat
een zich streng houdien aan de
moreele keur op toelaatbaarheid
de K. F, C. het meeste vertrouwen
zal waarborgen. Op dit stuk is
het al vaak niet eenvoudig tot een
objectief verantwoorde conclusie
te geraken: schakelt men het sub
jectieve element der beoordeeling
op kunstwaarde In, dan zal men
dat ligt toch voor de hand?
het zoo noodige vertrouwen niet
aanmoedigen doch het veeleer af
breuk doen.
En wat hebben tenslotte de
aesthetische eischen met de kwes
tie deir moreele toelaatbaarheid
waarom het enkel en alleen te
doen is te maken? De toets uit
het oogpunt van kunstwaarde zij
veilig overgelaten aan de critici,
waarvan de meesten naar wij mee-
nen er heusch niet van gediend
zouden zijn als de K. F. C. over
wegingen die op hun terrein lig-
glen in haar keuringsprocedure
ging betrekken
Dit laatste komt ongetwijfeld
meer aan de orde bij de speciale
commissie der K. F. A., die zich
tot taak stelt daartoe uitverkoren
films op haar geschiktheid te keu
ren. Daarbij zal in vele zoo niet
alle gevallen ook de aesthetica
een woordje mogen en zelfs moeten
meespreken Voor de groote meer
derheid der rolprenten is echter
een keuring welke zich op moreele
toelaatbaarheid richt het eerst
noodig en ook voldoende te achten.
Wat moreele afkeuring verdient
kan door een schoone vormgeving
niet geëxcuseerd worden; het te
gendeel lijkt ons raag altijd de
eenig Juiste opvatting. Wij onder
schrijven daarom de stelling dat
voor den katholieken criticus het
zedelijke oordeel over een film
het zwaarst moet wegien. Hij zal
naar het ons wil voorkomen daarbij*
veilig gaan als hij de adviezen ter
zake door onze katholieke Centrale
gegeven niet in den wind slaat.
Het katholieke lezende publiek
krijgt dan ook als in het gesig
naleerde geval, geen staalkaart
van meeningen onder de oogen.
weinig bevorderlijk voot het ver
trouwen waaraan het op zijn beurt
behoefte heeft
l» H*
Leicester en Brentford ontmoet
ten elkaar gisteren ten tweeden
male in de vierde ronde voor den
EngelsChen beker. De wedstrijd
eindigde na verlenging andermaal
in een gelijk spel (00).
De voornaamste uilslagen van
de provinciale schaatskampioen
schappen van Noordbrabant, te
Breda gehouden, luiden:
500 meter: 1 Zwanenberg (Rot
terdam) 50 sec.; 2 De Jager (Wol-
versdijk) 50,2 sec.; 3 Scheer (Am
sterdam) 51 sec.
1500 meter: 1 Scheer, 2 min. 383
sec-; 2 Zwanenberg, 2 min- 3S,4
sec.; 3 De Jager 2 min. 43,8 sec.
5000 meter: 1 Scheer, 9 min 38,<
sec.; 2 Zwanenberg, 9 min. 433
sec.; 3 Van Herk (Eerkei) 9 min.
55,4 sec.
Alg. klassement: 1 Scheer; X
Zwanenberg; 3 Van Herk; 4 D«
Jager; 5 Van der Scheer (Poortc*
gaal).
Te Anna Paulowna zijn wedstrij
den gehouden om het kor'.ebaan-
kampioenschap van Noordbolland.
Sn werd op tijd gereden. De uit
slag luidt: 1 J. Havekotte (Amster
dam) 15 3. 15.2, 15-5 en 15.6 sec.;
2 J. de Rooyen (Badhoevedorp)
15.6, 15 8, 15.6 en 15.8 sec.; 3 C.
A. Bossen (Amsterdam) 16 15-9,
16-4 en 15.8 sec-; 4 J. A. de Roos
(Amsterdam) 15.6, 16.1, 17 en 16
sec;; 5 C. Boot (Schagerbrug) 15-9
en 15-9 sec. -
NIEUWE DIRECTEUR OLYMf.
STADION.
De heer D J. Bessem, voorz. van
A. F. C. is gisteren met groote meer.
derheid van stemmen gekozen tot
directeur van het Olympisch Stadion
te Atrr'-rdam,
Het bestuur van den Kon. Ned.
Hockey bon 1 heeft besloten, d«
aangekondigde districts wedstr ij.
den te laten vervallen. Óp 23
Febr zal echter een hockeydag
voor districts-elftallen worden
gehouden
O Ook de voc Zondag vastge
stelde korfbalwedstrijden zijn
afgelast.
De algemeene situatie is momen
teel wel wat gunstiger voor oliën
en vetten aidus een bericht van dm
makelaars Bessem en De Schepper
te Rotterdam. Dit wil natuurlijk niet
zeggen dat we er zijn. want onge
twijfeld wachten ons dit jaar nog
groote moeilijkheden maar het Is
heel wat als we eens een Doosje rui
mer adem kunnen halen
Er kwamen nog enkele Dartiien
soyaolie uit Nooi d-Amerika binnen,
in totaal bijna 1300 tons. Er is vol
doende cocosolie en er worden bin
nenkort weer groote ladingen copra
verwacht Bovendien zijn de 50®
tons Manilla cocosolie in-drurns wel
wat vertraagd, doch ze kunnen na
toch spoedig aankomen. In deze
soorten olie ging dus nog al een enj
ander om. bovendien in inlandsche
raap- en blauwma-anzaadolie, terwijl
ook restanten zonnebloemolie ruw en
geraffineerd van de markt verdwe.
nen Daar kwam nog bij 500 ton»
Tsjechische raapolie, doch dit was
een ruiltransactie; we leveren er
cocosolie voor terug. De zaken waren
dus in de afgeloopen weken weer
zeer bevredigend waarbij ook nog
enkele afdoeningen in inlandscha
technische vetten genoemd dienen t»
worden-
Met de nog beschikbare lijnolie is
men uiterst zuinig, maar ook hier
komt uitkomst Volgens de laatste
berichten krijgt de Mijdrecht in
Zum-Amerika toch nog een lading
lijnolie aan boord, al moet dan met
een maand vertraging bij den aan
vankelijk berekenden aankomstdatum
rekening gehouden worden. Of es
nog andere olie meekomt is evenwel
zeer twijfelachtig.
Over de vangst van. onzen waL
vischvaarder is nog niet veel bekendu
Er is een tanker heengaan. Laten
we hopen dat die flink wat mee
brengt. Enkele kleinere partijen
whale- en fishoil van andere her
komst liepen binnen, die voor d®
techniek bestemd schijnen te zijn.
Kapelaan H. van Deursen van de
O. L. Vr. Hemelvaartparochie te
Breda zal zich geheel gaan wijden
aan de actie Wederopbouw van het
Kleinseminarie Ypelaar. In ver
band hiermede is hem eervol ont
slag verleend en tot zijn opvolger
is benoemd de weleerw heer C.
Ligtenberg, rector te Etten
Mgr Patrick O'Hara, bisschop
van Savannah, die belast is met
de leiding van de apostolische
nuntiatuur in Roemenië, is thans
te Boekarest aangekomen. De
reis van mgr O'Hara, die reeds
verscheidene wreken geleden uit
Rome was vertrokken en zich
eenigen tijd te Weemen ophield,
werd v-r'raagd door de slecht»
atmosph er'sche toestanden van
den laatst«n tijd
