extra-kwartaal
Stijging van temperatuur
in het vooruitzicht?
Jl ensioentrekkers krijgen hun
HOL LYW O O D heeft geleerd
PAGINA 4
DONDERDAG 6 FEBRUARI 194?
OVERZICHT TWEEDE KAMER
Het Centraal Economisch Plan
AANHOUDENDE
i
VORST -
GABRIEL PASCAL NAAR
HOLLYWOOD
GASLICHT
„JONGE ARENDEN"
Het heeft gisteren nog een oogenblik gespannen in de
Kamer. Want het vanwege de P.v.d.V. voorgestelde amende
ment had voorzeker de instemming van alle afgevaardigden
en het goede hart kreeg een zwaren strijd te strijden tegen
het nuchtere verstand Immers de minister-president, die als
functionaris voor Binnenlandsche Zaken het regeerings-
voorstel mede namens vijf ambtgenooten verdedigde, zag geen
kans aan het vrijgevige amendement zijn sanctie te geven en
moest toen wel tot een uitersten maatregel zijn toevlucht
nemen, n.l. de eventueeie terugneming van het ontwerp. Het
betere werd aldus de vijand van het goede en met 45 £egen
15 stemmen kreeg minister Beel zijn zin. Alleen de P.v.d.V.,
de communisten, de Staatk. ger. en hijna alle christ.-
historischen stemden vóór het amendement.
heer Nederhorst (P. v, d. A.) het
formuleerde. Of, zooals mr Kor-
ten-horst het uitdrukte, een tech
nisch apparaat voor het economisch
beleid". Van koersen in staats
socialistische richting mag geen
sprake zijn. Het particulier initia
tief blijve in eere.
Teneinde provisorische samen-
menstelling va,n het bureau te
accentueeren de Kath. Arbei
dersbeweging had gevraagd om
beperking van zijn levensduur tot
drie jaar stelde laatstgenoemde
katholieke afgevaardigde een
amendement voor. waarbij het
bureau wordt gesanctionneerd ,,in
afwachting van een nadere rege
ling na de totstandkoming van de
..publiekrechtelijke bedrijfsorgani
satie", zonder dat op zijn perma
nent karakter wordt afgedongen.
Minister Huysmans zag er geen
bezwaar tegen. Aan het forceeren
van een bepaald economisch sys
teem wordt niet gedacht. Het
amendement werd z.h.s. aanvaard.
Alsook het ontwerp L. li-
iP. T. T. te Baarn krijgt het druk en drukker in omgekeerde
Ievenredigheid met het slinken der dagen voor de groote
gebeurtenis. Nu gaat het nog per slee, straks waarschijnlijk pet
vrachtwagen.
Wij hebben gisteren reeds de
motieven van de regeering ont
vouwd. Minister Beel heeft ze nog
eens aangedikt bij de replieken,
die ook van de zijde der Kamer
overigens weinig nieuws brachten.
Tegenover den communist Hoog-
carspel moest de bewindsman toe
geven, dat sinds de indiening van
het ontwerp de administratieve
bezwaren tegen een wijziging in
de uitkeering niet meer zoo over
wegend kunnen geacht worden, nu
de mechanisatie weer op gang is
gebracht-
Blijft vooreerst de financieele
kwestie. Met de regeeringsvoor-
dracht, strekkende om allen pen
sioentrekkers ook over 1946 een
extra-kwartaal uit te keeren, zoo
els over 1945 inmiddels al is ge
schied (waartegen geen Kamerlid
bezwaar maakte), is een uitgave
van 31.4 millioen gemoeid; door
aanneming van het amendement
zou dit bedrag tot 57 millioen
stijgen. Wij hebben den indruk,
dat de minister-president, die nu
had te incasseeren, dat hij de
Kamer onder hoogen druk" zette,
hiertoe wel mede zal gekomen
zijn door hoogen druk" van den
eersten zijner vijf mede-onder
teekenaars, minister Lieftinck
wiens schim -bij dit debat waar
schuwend scheen rond te gaan
door de rijen van de P- v d- Ar
beid-
Dat bleek wel uit de stekelige
schermutseling van den heer v- d.
Burg met mevr, Fortanierde
Wit- De afgevaardigde van de
P.v.d.A. kon het nl. niet goed
zetten, dat hier de P-v.d-V. de
leiding nam voor het tegemoet
komen aan de wenschen door de
gepensionneerden zelve tot uiting
gebracht; en mevr. Fortanier liet
niet na van de hoffelijke tolerantie
van den voorzitter partij te trek
ken door bij herhaalde inter
ruptie voor haar goed recht op te
komen. Zij dreef intusschen dat
goed recht zoo ver, dat zij doof
bleef voor het verzoek van den
bewindsman om haar verbete
ringspoging maar terug te nemen.
Erg sterk beredeneerde zij haar
weigering niet. Als er 150 200
millioen beschikbaar is voor een
nooduitkeering aan de ouden van
dagen zoo was haar gedachten-
gang dan kunnen deze 26
millioen er nog wel bij!
Nochtans was het financieele be
zwaar niet het eenige voor den
minister; even zwaar woog voer
hem de moeilijkheid, dat door de
aanneming van het amendement
alle voorzieningen, die momenteel
op stapel staan, in het gedrang zul
len komen, aangezien het maxi
mum-pensioen daardoor op een
niveau gebracht wordt (tot f 4750)
dat de regeering niet aanvaardbaar
acht
Daarneven stelde de bewinds
man, dat hij een eventueelen toe
slag voor 1947 met bekwamen
spoed zal voorbereiden, daarbij re
kening houden met de desiderata
in dit debat tot uiting gekomen, en
onderzoeken of voor bepaalde groe
pen extra-voorzieningen noodig
zijn volgens een degressief stelsel
met extra-restricties; een en ander
in het licht van de sociale voor
zieningen, die onder handen zijn.
De tegenwoordig zeer „progres
sieve" P. v. d. Vrijheid-fractie liet
zich niet vermurwen en wilde tot
eiken prijs aan haar amendement
vasthouden. Zij kreeg echter alleen
de communisten, de staatk. ger. en
de christelijk-historischen (behalve
den fractieleider Tilanus en baron
van der Feltz) mee
In elk geval krijgen nu de be.
trokkenen als de Eerste Kamer
er geen stokje voor steekt, wat
niet te verwachten is hun ex-
Itra-kwartaal de volgende maand
"uitbetaald. Wat o.i. de hoofdzaak
is voor het moment.
Plan-economie
De rest van den middag was ge
wijd aan de bespreking van het
ontwerp tot „voorbereiding van de
vaststelling van een Centraal Eco
nomisch Plan".
Vorig jaar November was er in
het intitulé van het ontwerp nog
pprake van een „Nationaal Wel-
Weerverwachting medegedeeld
door het K N M I tie De Bilt
geldig tot Vrijdagavond:
Matige, tijdelijk krachtige!
wtod tusschen Noordoost en
Oost; meest zwaar bewolkt met
hier en daar een opklaring,
S plaatselijk eenige sneeuw; ma.
tige tot strenge vorst,
7 Eiebr: Zon op 8,12 uur; op»;
der 17.37 uur; Maan op 20,03!
uur; onder 9,34 uur
in de ijsmassa veroorzaakt. Ook
op de Noordzee is veel ijs.
Schiermonnikoog is er beter
aan toe en heeft per vliegtuig nog
verbinding,
De schipbrug over den IJssel
bij Deventer kan weer worden ge
passeerd met niet al te zware
auto's, Hiermede is het rijverkeer
tusschen Westen en Oosten in be.
perkte mate hersteld,
Gladde wegen
De rijkswegen in het midden
van het land zijn behoorlijk be.
rijdbaar, doc'h >n Noorden en Zui
den zijn de wiegen hier en daar
spiegelglad,
De buslijn G,orinchemRottier^
dam moest wor.en gestaakt,
Een steeds stijgend aantal kolen»
treinen vervoert de brandstoffen
naar alle deelen van ons land,
Gabriël Pascal heeft bekend ge
maakt dat bij zijn studio's van
Londen naar Hollywood zal ven.
plaatsen. Hij heeft de exclusieve
rechten voor de verfilming van
tooneelstukken van Bernard Shaw»
de RAF werd getraind, zij is bo
vendien uitstekend geregisseerd en
gefotografeerd
Bomber Command en Fighter
Command. Het zijn namen, die ons
tijdens den oorlog vertrouwd zijn
geworden. Maar wie heeft ooit ge
hoord van het Flying Training
Command. Deze voortreffelijk ge
regisseerde en spannende film laat
ons zien, waar het prachtige men»
schenmateriaal van de RAF van»
daan kwam.
Deze film is niet vervaardigd
door buitenstaanders. Zij is door
mannen van de RAF zelf ontwor
pen, geregisseerd, gespeeld en op
genomen. Slechts enkele „burgers""
spelen er rollen van ondergeschikte
beteekenis in, o.a. de Amerikaan»
sche acteur Edward G Robinson en
Bessie Love.
Toch zijn de R.A.F.-leöen, die
er aan medewerkten, geen vreem
den op het gebied der cinemato
grafie. De regie is gevoerd door
John Boulting, die ook de reeds
vertoonde film Pastor Hall"
heeft gemaakt, terwijl Richard
Attenborough, die de rol van Da
vid Wilton, den jongeman, wiens
levensdoel het is, piloot te worden,
doch die uitsluitend geschikt blijkt
voor navigator, op meesterlijke
wijze vertolkt en Jack Watling
(Jc.hn Aynesworth) reeds eerder
in Engeland op toet witte doek zijn
verschenen
In deze film krijgt men authenr
tieke en zeer boeiende opnamen
te zien van een nachtelijk bom
bardement op Berlijn, gevolgd
door een noodlanding op zee,
waarbij de bemanning zich in een
rubberboot weet te redden.
Een treffend bewijs van de be
kwaamheid, waarmee deEe film
werd geregisseerd en gemonteerd,
is het feit, dat het laatste deel
van de film, hetwelk bijna uitslui
tend in de kleine ruimte van een
bommenwerper speelt, onophou
delijk blijft boeien en de aandacht
geen oogenblik doet verslappen,
F.
vaartsplan" maar tegelijk werd
toen (door den nieuwen bewinds
man, Z-Exc. Huysmans) voorge
steld een toontje lager te zingen
en liever te gewagen van „Centraal
Economisch Plan"
De bewindsman heeft er nu bo-
endien nog eens den nadruk op ge
legd, dat de instelling van een
Centrale Plancommissie en een
Centraal Planbureau (inmiddels
reeds in werking) in geenen deele
prejudicieert op het standpunt der
regeering inzake geleide economie,
allerminst in etatistischen zin. Het
bureau heeft een zuiver advisee-
rende en technisch-wetenschappe-
lijke taak. Het is bedoeld als een
„welvaartsinstrument" gelijk de
De depressie overe Roemenië be
weegt zich langzaam in Noordelijke
richting. Onder invloed van de
luchtstroomingen van deze depres
sie zijn de temperaturen in den
Balkan en Zuid-Polen boven het
vriespunt gekomen. Ook in Z.
Rusland nam de vorst aanzienlijk
af. Tusschen de storing over Roe
menië en de tong van hoogen
luchtdruk over Scandinavië stroomt
de koude lucht uit Midden Rus
land naar Centraal- en West.Europa
Vanmorgen drong de koude lucht
opnieuw de Hongaarsche laagvlak-
te binnen. Ook in N—Frankrijk is
de vorst teruggekeerd. De ijsgang
in de Oostzee neemt steeds verder
toe. Groote deelen zijn dichtgevro
ren, doch ten Z. van Zweden is het
Oostzeewater nog geheel open. De
lucht, die nu ons land overstroomt,
is op haar weg dit open gedeelte
gepasseerd. Onder invloed daarvan
wordt de koude Russische lucht
meerdere graden verward, We tref
fen dus in de koude strooming
achter het open gedeelte van de
Oostzee een snelle strook aan met
hoogere temperaturen, die nu juist
over ons land is gelegen Een ge
ringe draaiing van den wind naar
het Oosten maakt daar een einde
aan.
Temperatuuroverzicht van heden
morgen 9 uur:
Uitmuntende film met een
„Fransche'' sfeer
Welke verwijten men ook aan
het adres van de Amerikanen moge
richten, men kan hen er geens
zins van beschuldigen, dat zij niet
bereid zijn van andere volken te
leeiren, zelfs op een gebied, waar
op zijzelf meenen supremair te
zijn. Dit geldt ook ten aanzien van
de film en „Gaslicht", de door
George Cukor geregisseerde „thril
ler" met den Franschman Charles
Boy er en de nicuwe Zweedsche
„ontdekking" Ingrid Bergman in de
hoofdrollen, is er een sprekend
bewijs van.
Reeds vóór den oorlog munt
ten de Amerikaansche films uit,
zoo niet door haar aesthetiscih en
ethisch peil, dan toch door de
technische gaafheid, waarmee zij
waren vervaardigd en de vaart,
de gladheid, zouden wij haast zeg
gen, waarmee zij waren geregis
seerd en gemonteerd. De Fransche
films daarentegen, hoewel tech
nisch van mindere kwaliteit en
met veel minder hulpmiddelen
vervaardigd, vielen op door haar
bijzonder fijn getroffen sfeer hoe
fatalistisch die ook zijn mocht.
George Cukor, de regisseur van
Gaslicht" heeft de kunst van het
scheppen van sfeer van zijn Fran
sche collega's afgekeken en hij
blijkt een leerling te zijn ge
weest, die zijn leermeesters in som-
mtge opzichten heeft overtroffen;
dank zij de technische hulpmid
delen, waarover hij de beschikking
had. In deze film is namelijk het
scenario van ondergeschikte be-
teekpmis. Een pianist (Charles
Boyer), die een beroemde zangeres
om haar juweelen heeft vermoord,
trouwt haar nichtje (Ingrid Berg
man) om aldus in de gelegenheid
te komen in "het huis, waar de
moord heeft plaats gehad de ju
weelen op te sporen, die na den
moord onvindbaar bleven. Om
zijn zoeken ongestoord te kunnen
voortzetten poogt hij met duivel-
sche listigheid zijn vrouw te sug-
gereeren, dat zij krankzinnig is.
Hoofdzaak in deze film is dan ook
cfe gemoedstoestand van de ge
kwelde vrouw, die hij met een
dergelijke geraffineerdheid kwelt,
dat zij inderdaad aan haar ven
stand begint te twijfelen.
George Cukor heeft de sfeer in
deze film, zooals gezegd, op voor_
treffelijke wijze getroffen, niet
zoozeer met behulp van het decor
als wel door midc'tel van zijn sug.
gestieve camera.werk en mon
tage.
Charles Boyer speelt de roil van
den harteloozen bruut, die zijn
zucht naar juweelen poogt te be
vredigen ten koste van het ver.
stand zijner vrouw op een wijze,
dde opnieuw bewijst, welk een
groot karakterspeler hij is. Ingrid
Bergman geeft een indrukwek
kende creatie van een jonge, ge.
lukkige vrouw, dfe door den man.
dien zij boven alles lief heeft en
vertrouwt, op dluivelsche wijze
naar de krankzinnigheid wordt
gedfeven, tot haar door een de
Charles Boyer en Ingrid Berg
man aan den ingang van het
sinistere Thornton Square no. 9
Joseph Cotton, de ooglen worden
geopend
Aldus steekt deze film van Cu.
kor verre uit boven de meeste
Amerikaansche films, welke tot
nog toe in ons land hebben ge
draaid. Zij is niet alleen berekend
op een succes, aangepast aan den
smaak van het juiste publiek,
doch is ook artistiek verantwoord
En toch zal, naar wij verwachten,
ook het groote publiek zich door
de suggestieve beklemming, wel.
ke er van uitgaat, laten mee.
sleepen.
F.
Twente 6 gr. C.; Den Helder
—5 gr. C.; De Bilt —5 gr. C.; Vlis-
singen - 44 gr- C.; Schiphol 6 gr.
C„ Eindhoven 5 gr. C-; Leeuwar
den 6 gr C.; Eeelde 6 gr. C.;
Gilze Rijen'5 gr, C..
Berlijn —10 gr. C.; Sttockholm
14 gr. C.; Kopenhagen 13 gr. C.;
Hamburg 11 gr C.; Parijs 2 gr-
C.; Brussel 4 gr. C Londen 2
gr. C.; Bazel 5 gr.'C.; Munchen
—2 gr. C.;.
Hevige sneeuwstormen woeden
over het geïsoleerde Ameland, dat
geheel is afgesloten, omdat ook het
vliegtuig reeds eenige dagen den
tocht niet durfde te wagen. De
sneeuw ligt op sommige plaatsen
enkele meters hoog, waardoor ook
het verkeer zelf ernstig wordt be
lemmerd. Er heerscht een groot
gebrek aan versche groenten en
fruit en het krachtvoer voor het
vee raakt uitgeput. De ijstoestand
op de Waddenzee is nog zeer slecht
De harde wind heeft vele wakken
D"e weinigen, die voor velen
streden
„Jonge Arenden" (Journey to
gether) een film, die speelt in den
oorlog. Eten oorlogsfilm, die niet
hoofdzakelijk de misere, het bloed
en de tranen van den oorlog in de
herinnering teruggroept, maar een
film, die ons laat zien, hoe de man.
nen van de RAF, die de overwin
ning hielpen bevechten, werden
gevormd en opgeleid.
Degenen, die een afkeer hebben
van oorlogfilms, behoeven zich dit
maal niet te laten weerhouden, om
„Jonge Arenden" te gaan zien en
er van te genieten. Want niet alleen
geeft deze film een kijkje op de
wijze, waarop het personeeel van
tectieve, uitmuntend gespeeld' door
Richard Attenborough en Edward G. Robinson in de R.A.F.-
film Jon ge Arenden''.
