Baarn juicht
Nederland juicht
Ambon.een en al Oranje
Britsch koningspaar grandioos
verwelkomd in Zuid-Afrika
Een prinsesje werd ons geboren
Het eerst hoorden wij het WilhelvtlllS
PAGINA 2
DINSDAG 18 FEBRUARI 1947
MIDDENSTAND HERORGA
NISEERT ZICH
De vorst betuigt zijn hulde
aan het volk
DE
KOLENCRISIS
ENGELAND
IN
DE WEST IN HET FILM
JOURNAAL
WAARDEBONNEN
CONSUMENTENCREDIET
Het Ambonsche volk wil los van
I
onze eigen verslaggever)
Soestdijk, 18 Februari
Sa vele dagen van enerveerend
«rechten is eindelijk het bericht
•ekorhen. Midden in den nacht
beeft de gong geslagen, de tele
foons hebben gebeld, de telegraaf,
toestellen getikt en de telex heeft
ld.
Om kwart over drie is hotel As
toria plotseling tot leven gewekt
en deed het bericht de ronde, dat
H. K- H Prinses Juliana het leven
bed geschonken aan een dochter-
Moeder en kind maakten het uit-
Het vierde kind van het Prinse.
fljk Paar. wederom een dochter.
Ben teleurstelling?
Geen sprake van. Daarvoor zijn
wfl gedurende een periode van
bflna zestig jaren door twee voor
treffelijke vrouwen voortreffelijk
•eregeerd. Daarvoor kennen wij te
goed de opvoedingsmethode in het
prinselijk gezin om ervan verze.
kerd te zijn, dat, ook al zou er
•een mannelijke opvolger meer
worden geboren, Prinses Beatrix
boo op haar toekomstige taak za-
worden voorbereid, dat wij eens
M de verre toekomst haar met
vreugde en blijde zekerheid, naar
«rij hopen, zullen begroeten als
pnze geëerbiedigde Koningin.
En wij mogen er hier aan her-
fcmeren, dat ook bij de geboorte
van Prinses Juliana algemeen op
•en prins werd gerekend
Men dacht blijkbaar aan niets
anders, doch toen op 30 April 1909
een prinses geboren werd, ging er
•en golf van verteedering door het
land. Juist het onverwachte van
een prinses inplaats van 'n prins-
Ie; deed de jongeborerie alle har-
jöok^het verhaal, dat eenigen
tfla geleden de ronde deed, als zou
alleen bij de geboorte van een
prinsje de opvolging door afstam
melingen, vaïi ónze Kóningin weer
voor langen tijd gewaarborgd zijn,
Is niet anders dan een legende.
Het zou nJ. tegen de Grondwet
zfln, dat na drie elkaar opvolgen
de vrouwen vrouwelijke afstam
melingen van de derde nog zou
den kunnen opvolgen. Een doch
ter dus van Prinses Beatrix zou
volgens deze meening niet meer
voor opvolging op den Troon in
aanmerking komen. Dit verhaal
te echter onjuist. De opvolging
op den troon is n.l. onbeperkt tot
den derden graad van het laatst
overleden staatshoofd.
In 1747 werd bepaald, dat Ca
roline, dochter van Willem IV het
stadhouderschap zou erven en ver
volgens haar mannelijke afstam
melingen. De Grondwet van 1814
■loot zich hierbij aan. Indien er
van Koning Willem I af gerekend,
geen mannelijke nakomelingen
meer zouden zijn, dan zouden de
nakomelingen van Prinses Caro
line, als opvolger op den Troon
kunnen komen. Men wilde echter
een nationale opvolging en het
uitgangspunt werd Koningin Wil-
helmina. Bepaald werd toen, dat
een Prins zou voorgaan, ook al
zou hij jonger zijn dan zijn zus
ter. Sinds 1747 is dit tweemaal
geschied. Na Caroline werd de
Uitere Willem V geboren en deze
ging toen voor. Willem V kreeg
m 1770 een dochter Louise, maar
twee jaar later werd er een Prins
geboren en hij was de erfgerech-
tigde en werd in 1813 onze Sou-
vereine Vorst, die in 1815 den
Koningstitel aannam als Koning
Willem I.
Nu hebben wij weer een prin-
«es, die, getuige de oranjejubel,
met evenveel liefde en aanhan
kelijkheid door het geheele volk
wordt tegemoet getreden als de
vorigen.
Baarn juicht, Nederland juicht
En de jongstgeborene moge de
beteekenis en den werkelijken
inhoud ieeren kénnen van het
versje, dat ook Koningin Wilhel-
mina als kind het eerst leerde,
het bekende gedichtje van Van
Alphen:
Ik ben een kind
van God bemind
en tot geluk geschapen.
Als men de vreugde van Holland
ziet, hier in de omgeving van
Soestdijk, dan kan deze liefde van
het land, die uitgaat tot deze
jonggeboren Prinses, alleen maar
gelukbrengend zijn. I
Een groot aantal Katholieke
slagerspatroons uit Westbrabant
was Maandag te Oosterhout bij
eengekomen om zich opnieuw in
Kath. verband te organiseeren.
Als spreker trad op de heer A. de
Gruiter, directeur van den Kath.
bond van slagerspatroons, die
felle critiek liet hooren aan het
adres van de regeering, die nog
steeds de organisatie-Woltersom,
welke spr. als een dwangorgani-
satie zag, doet voortbestaan. Wil
de middenstand in de naaste toe
komst zijn rechten kunnen verde
digen, dan is daartoe de vrije or
ganisatie noodzakelijk. Hij wees
er voorts op, dat het Episcopaat
reeds meermalen na de bevrijding,
nog onlangs door Kard. de Jong,
heeft gewezen op het groote be
lang hiervan. Wanneer de mid
denstand, zoo besloot spr., eens
een machtige organisatie zal zijn,
zal hij niet meer om bescherming
vragen, maar met kracht voor
zijn rechten opkomen.
Mr. Van Kleffens zal morgen
naar New York terugkeeren.
Het codenummer der in Zaan
dam gestolen bonnen van het
consumentencrediet was niet,
zooals we foutief afdrukten
9424, doch 942.
,v-*•-*-
.- I
saluutbatterij tijdens een klaarblijkelijke
men van de méést geestdriftige houding
De mannen van de
repetitie voor het aannemen
bij het eerste vernemen van het groote nieuws. Vanmorgen zullen
zij minder tooneelachtig hun voornamen plicht hebben gedaan.
Het Britsche slagschip „Van
guard" met de Engelsche konink
lijke familie aan boord is heden
ochtend. bij schitterend zomersch
Weer de Tafelbaai binnengevaren-
Kort daarop begaven zich de
premier van Zuid-Afrika, maar
schalk Smuts en de gouverneur-
generaal Brand van Zijl, aan boord
van het oorlogsschip, om de ko
ninklijke familie welkom te hee-
ten op Zuid-Afrikaansch gebied.
Om 9 uur gingen de koning, ko
ningin en de prinsessen aan land-
In auto's reden ze naar het regee-
ringsgebouw, geestdriftig door de
bevolking der Zuid-Afrikaansche
hoofdstad toegejuicht.
Een geweldige menigte, naar
schatting 250.000 menschen, had
zich langs het parcours opgesteld,
n bij den triomfboog, waardoor
de vorstelijke personen bij hun
landing passeerden, verdrong zich
een compacte menseh enmassa, om
den hoogen bezoekers het eerste
welkom op Afrikaanschen bodem
toe te juichen.
De eerste dagen van het vorste
lijk bezoek zullen ..gala-dagen"
zijn. Allerwegen worden de werk
zaamheden onderbroken om een
zeer uitgebreid program van
feestelijkheden af te werken.
(Reeds geplaatst in een deel der
vorige oplaag.)
Gisteravond werd de koninklijke
familie een staatskanket aangebo.
den door de regeering in het stad
huis vdn Kaapstad.
In welkomstrede aan di't
gastmaal verklaarde generaal
Smuts onder meer, dat Zuid Afrika
er van overtuigd is, dat dit bezoek
er toe zal bijdragen om de vriend,
schapsbanden usschen de leden van
de groote familie, die de volken
van het Engelsche gemeenbest vor
men, te versterken,
In zijn antwoord op de welkomst,
oespraak van generaal Smuts heeft
koning George van Engeland, hul.
de gebracht aan de „prachtige bij
drage" die (het volk van Zuifci-
Afrika tot de geallieerde overwin,
ning. heeft geleverd. „Gij, generaal
•Smuts, nebt uw land - miet zékere
hand door den twéeden, zóówel
als den eersen wereldoorlog heen
gevoerd en het geheele gemeene-
best is u bijzonder veel verschul
digd".
Over de eerste ontvangst bij
aankomst van het koningspaar
worden nog de volgende bijzon
derheden gemeld:
De 6% kilometer lange route van
de haven naar het regeeringsge-
bouw was afgezet door in khaki
gekleede vrijwilligers van de
Zuid-Afrikaansche burgerwacht
zeestrijdkrachten, cadetten, pad
vinders en oudgedienden in witte
en kleurige uniformen.
Onder de menigte, die den
schier eindeloozen stoet van auto's
met gejuich begroette, bevonden
zich vertegenwoordigers van elk
ras en elke kleur blanken, Ma-
leiers, Bantoennegers en Indiërs.
Terwijl de door gehelmde be
reden politie voorafgegane stoet
zich stapvoets voortbewoog, salu
eerde de koning onafgebroken,
terwijl de koningin met de hand
wuifde. In de tweede auto zaten
de beide prinsessen, die vol in
teresse alles in zich opnamen.
Bjj het gemeentehuis trokken
0 000 oud-gedienden voorbij. Na
dat in het regeeringsgebouw de
beide Kamers hun adres tot den
koning hadden gericht, heeft
koning George de teekenen van
de orde van verdienste aan gene
raal Smuts overhandigd.
Het Britsche ministerie van
brandstof en energie heeft medege
deeld, dat gedurende de eerste
week der beperkingen 202,750 ton
steenkool wat gelijk is aan 29
van de productie, is bespaard.
De voorraden van de krachtsta
tions zijn in totaal tot 1,072,000 ton
gestegen, terwijl zij 7 Februari nog
geen 900.000 ton bedroegen.
De mijnwerkers en havenarbei
ders in Wales, die eergisteren extra
uren maakten, zijn gisteren voort
gegaan met de vergrooting van de
productie.
Eergisteren hebben duizenden
mijnwerkers, spoormenschen en
transport-arbeiders hun vrijen Zon
dag opgeofferd en zij hebben be
loofd ook Zondag a.s. te zullen
werken.
Met hulp van een groot aantal
legervrachtwnfenk worst öohr nat
Engelsche transportwezen bijna
500,000 ton steenkool per werkdag
vervoerd.
In het wekelijksche filmjournaal
^Neerlands Nieuws" zullen bin.
nenkort geregeld opnamen uit SU'
riname en de Nederlanvische antii.
len worden verwerkt Hiertoe zai
Polygoon_Profilti in overleg met
het ministerie van overzeesche ge-
biedsaeelen een filmgroep uitzen
den, welke in den tijd van onge
▼eer een maand ook de kleinste
■Elanden zal bezoeken.
Ik ken tot mijn spijt niet het „patriottisch" equivalent voor
de uitdrukking „Roomscher dan de Paus", of het zou „Neder-
landscher dan een Nederlander" moeten luiden, maar dit kan
ik u verzekeren: Snij het hart l
van een Ambonnees open: Eén „Wat kunnen jullie ons
en al Oranje! Een en al Oranje!
U kunt „reactionnair" zijn of economisch bieden
„progressief", fom maar even
mee te doen aan dit gesol met
woorden) wanneer u zich Nederlander voelt, zoudt u van
het bezoek, dat prof. Romme aan Ambon bracht, genoten
hebben
Het centraal bureau voor het
•onsumentencrediet vestigt er de
■andacht op, dat winkeliers geen
losse waardebonnen mogen accep
teeren. Doen zij dit toch en blijken
de geaccepteerde bonnen van dief
stal afkomstig, dan zullen deze
bonnen niet alleen door de banken
worden geweigerd, maar boven
dien zal een strafvervolging wor
den ingesteld.
Ambon, in de Zuid Molukken-
groep, lijkt in uw atlas nog het
meest op twee onder elkaar lig
gende knakworstjes, in het uiter
ste Oosten verbonden door een
landengte-,.touwtje", dat nauwe
lijks drie honderd meter breed is.
Het grootste eiland, bovenaan,
heet Hitu. het andere, daarvan ge
scheiden door 'n prachtige blauwe
baai, die op sommige plaatsen niet
minder dan zeven kilometer diep
is en die de wonderlijkste visschen
herbergt, draagt den naam Laiti-
mor en op Laitimor ligt de hoofd
plaats Ambon.
Toen we vanaf het vliegveld op
Hitu per motorboot in veertig
minuten de baai waren overge
stoken, (op een houten aanleg-
steigertje vischten in het kristal
heldere water twee jongens door
zonder aas gewoon hun ha.ak tus-
schen de enorme scholen vxschjes
te slaan) stond er aan de Ambon-
sche kade al een groote delegatie
van ontvangst, die haar welkomst
woorden melodieus begeleiden liet
door een fluitorkeSt- Maar eerst:
het Wilhelmus!
Een twintig donkere Ambonnee
zen hieven op commando van hun
dirigent hun bamboe-dwarsfluiten
van varieerende lengte en dikte
en terwijl een kleine jongen voor
op, met een groot bord: ,Leve de
Koningin!" als tambour-maitre de
maat aangaf, stonden we daar
allen stram in de houding in een
onweersachtige hitte naar ons
volkslied te luisteren. Het was
korter dan in Nederland. Een of
schijnt eens alle fluitorkesten en
zangkoren op Ambon gedispen
seerd te hebben van het tweede
deel van het eerste couplet, omdat
dit schijnbare onrecht aan ons
Wilhelmus ruimschoots wordt
goedgemaakt door de frequentie
wharmee het hier ten gehoore
wordt gebracht en hij vroeger op
zijn tournee soms minstens zes
coupletten in de houding en de
brandende zon moest staan....
Maar dit was in ieder geval het
eerste wat we op dit eiland van
70.000 zielen te hooren kregen
het Wilhelmus.
In optocht reden we toen, voor
afgegaan door dit fluitorkest en
overal toegejuicht, naar de Resi
dentswoning. een groot houten
huis door de Jappen gebouwd om
een enormenboom heen, zoo
dat het inderdaad tegen de bom
bardementen gecamoufleerd was,
maar niet tegen de horden mieren,
die langs den stam omhoog krui
pen.
Toen de bevolking van het aan
staande bezoek van hun nieuwe
staatshoofd hoorde, vroegen ze of
hü niet iievet voorbij wou vliegen,
want met dien nieuwen staat waar
in ze waren opgenomen, hadden ze
maar liever niets te doenmaar
daar dit niet aanging volgens den
Nederlandschen Resident, waren
ze gehoorzaam en kwam ook hier
Soekawatt de baai binnenvaren,
kreeg motorpech. kon daarom
verstolen gegrinnik op de kade
aanvankelijk niet landen, luisterde
aan wal naar het Wilhelmus van
een gehuurd fluitorkest „deze
muziek is allemaal spontaan!"
fluisterde een vurige Ambonnees
me verheerlijkt toe werd ont
vangen maar wachtte in de wel
komstrede tevergeefs op eenige
loyale opmerkingen. „Dit was.
zeiden de redenaars, „een groote
dag voor Ambon, want.prinses
Margriet was jarig...."
De eenige linksche minderheids
partij veel beter georganiseerd
dar. de andere groepeeringen. die
99 pet. van de bevolking schijnen
uit te maken had een bloemstuk
van roode en witte bloemen ge
stuurd, dat echter de receptie niet
binnen mocht, vooraleer er alle
roode bloemen uit waren ver
wij derd
Bij zijn bezoek aan de „nego
rijen". zooals de kampongs hier
waarschijnlijk nog uit den tijd der
Compagnie heeten, was hij de eene
eerepoort met „Leve de Konin
gin!" nog niet door, of reeds doem'
de een nieuwe aan zijn horizon op
met „Leve het Oranjehuis!", tot
hij duizelig van al het rood-wit en
blauw terug op de kade onder de
tonen van een laatst Wilhelmus
afscheid nam.
In den namiddag waren wij aan
We voelen ons in een der
volgauto's als bij een burge- j wezig op een vergadering van de
meester-installatie in een klein toporganisatie van alle belangrijke
andere (verstandige) resident vernemen-
dorp en omdat het zoo langzaam
ging achter die Amibonsche pijpers
(waar bleef de radio-reporter:
„Dames en heeren u hoort het.
momenteel rijden de auto's, voor
afgegaan door het muziekkorps,
dat een frisch pittig wijsje ten ge
hoore brengt, het dorp in
hadden we ruimschoots gelegen
heid het verhaal over Soekawati's
bezoek aan ditzelfde Ambon, sinds
Den Passar. deel uitmakend van
de Negara Indonesia Timoer, te
groepeeringen op het eiland Ga-
boengan.
Professor Romme. op de eere
plaats achter de voorzitterstafel,
mocht daar kennis nemen van de
wenschen en verlangens van het
Ambonsche volk.
„Wij voelen ons door de Indische
Regeering verkocht en in een hoek
gedrukt.nu wü van haar geen
antwoord krijgen, wachten wij op
het antwoord van het Nederland-
sche volk zelf
Indonesië en beroept zich reeds
nu op Artikel drie van de Ont
werpovereenkomst. Zij koeste
ren argwaan tegenover rood-wit,
argwaan ook tegenover de link
sche groepeeringen in Oost-Indo-
nesie
„Wij weten niet wat we krijgen,
laat ons houden wat we hebben
Wij zijn gestuwd in een richting
die wij niet willenalles ging
te snel, wij wérden gedaan.wij
zijn overdonderd.... Toen wij
daarover ons beklag indienden en
vroegen om faciliteiten (o.a. de
beruchte vergunning om naar
Ambon te reizen, waarover wij u
reeds vanuit Makassar schreven)
vroeg men ons in Batavia: „Wat
kunnen jullie ons economisch bie
den.
Ambon heeft in zijn wapen nu
reeds meer dan driehonderd jaar
reeds meer dan 300 jaar het woord
.Trouw", trouw aan Nederland,
een trouw die al te vaak reeds met
ons bloed bezegeld werd hier
knikten alle gepensioneerde mili
tairen. stram, hun martiale snor
ren vergrijsd in den dienst
vorige week gingen er opnieuw
zevenhonderd jonge Ambonsche
soldaten scheep, in Nederland
schen diensttellen deze din
gen dan niet meer meeMogen
wij Nederland niet om een ant
woord vragen?"
Professor Romme antwoordde,
zeer geroerd te zijn door deze be
wijzen van aanhankelijkheid, maar
dat Linggac ti als het ware het
grondvlak vormde voor een hech
ten band en het begin van een
duurzaam samengaan; dat dus het
streven van de Ambonneezen èn
de voorstanders van Linggadjati
parallel liep en dat zij wellicht in
de nieuwe Negara Oost Indonesië
het ferment konden zijn, het bind
middel voor dezen duurzamen
band. een tegengif zelfs tegen
eventueele sterk linksche stroo
mingen dat zij echter, indien
dit de wil van het Ambonsche volk
was, welkom zouden zijn. dat zij
natuurlijk van hun recht van
secessie (art. 3) gebruik konden
maken om in een bijzondere ver
houding tot het Koninkrijk Neder
land in nieuwen stijl te komen
,,Wat u echter ook wilt, gebruik
maken van Artikel drie, of in de
Federatie blijvenbij een juiste
uitvoering biedt Linggadjati de
garantie voor 'n duurzame samen
werking.
J. W. HOFWIJK.
Ambon. 30 Januari 1947.
