UITKEERING aan gepensionneerden
OORLOG" EN „MARINE"
GOEDGEKEURD
DE ARRESTATIE VAN DE
WAARHEID"-GROEP
WOENSDAG 26 FEBRUARI '1947
PAGINA 5
GEPENSIONNEERDEN
KRIJGEN HUN
TOELAGE
Allerlei
De oliewinning te
Schoonebeek
NEDERLANDERS NAAR
URUGUAY
VIJFTIG GRAM KAAS
EXTRA
DE BOOMENACTIE VAN
WALCHEREN
Illegaal communist beschuldigd
van verraad
De vee-smokkel langs de
Belgische grens
Ofschoon öf misschien juist doordien 'n avondvergadering
in het vooruitzicht was gesteld, ging de agenda gisteren zoo
vlot onder den hamer door, dat de senatoren nog vóór dinertijd
met hun taak gereed kwamen. „Oorlog" en „Marine" werden
geheel afgehandeld; de laatste hegrooting nadat minister
Schagen van Leeuwen 'n professoraal kwartiertje had gekregen
om zich op zijn antwoord te prepareeren. Woensdag is „Ling-
gadjati" aan de beurt.
Onder de ontwerpen, die zon
der discussie of stemming pas
eeerden, verdient vermelding de
„toekenning van een uitkeering
ineens aan gepensionneerden",
■waarover in de Tweede Kamer,
zooals bekend, het noodige te doen
is geweest. Bij een jammerklacht
in de schriftelijke behandeling, dat
minister Beel indertijd het amen.
dement Fortanierde Wit zoo
pertinent, heeft .afgewezen, bleef
het aan deze zijde van het Bin
nenhof. Iri elk geval kunnen de
gepensionneenden nu in de vol
gende maand eindelijk hun extra
toelage over 1946 tegemoet zien
Voor het overige werden enke
le begrootingen afgedaan, o.a-
die van het „Staafsvisschershaven
bedrijf" (de term is officieel* te
IJmuiden. Bij die van het Zuider-
zeefonds werd otp meer spoed
aangedrongen bij het in exploita.
tie brengen der 30,000 ha, die
thans verwilderen, rhaar:. minister
Vos ziet er geen kans toe onder
de huidige Omstandigheden. Het
■verdwijnen van den Zuiiderzeeraad
is nog problematiek.
Alvorens de oorlogrsbegrootin-g
werd aangenomen met 30 stemmen
tegen 3 (der communisten) kre
gen we nog vrij uitvoerige replie
ken te hporen. Minister Fiévez had
ld. bemerkt bij het nalezen der
i,Handelingen"., dat diverse hem
gostelde vragen onbeantwoord
waren gebleven, bovendien bleken
niet alle sprekers geheel bevredigd
met het ministerieele antwoord in
eersten termijn.
Dienstweigeraars
Onder laatstgenoemden rekende
zich prof. Donkersloot (P v d A),
die zich bezorgd maakt over de
huidige toepassirtg derDiehstwei-
geringswet, wejl^ér facultatieve
regeling eigenlijk naar haar geest
toch imperatief is bedoeld sinds
men in 1924 de oorspronkelijke
wet De Jonge van 1918 Wijzigde.
Nu -kexmt èn de geestelijke vrij
heid: èn het recht van den burger
in het gedrang; belangen even pri.
mair als de landsverdediging. De
minister stemde diit' laatste toe en
legde den heer Donkersloot uit,
dat zijn toepassing van de wet
formeel -volkomen te Verdedigen
slechts een tijdelijk karaktér
draagt in verband met de actie
van „prof," Pootjes (die van alle
middelen gebruik maakte om de
j-omgens van. inscheping naar Indië
teruig te houden) tot het misbrui
ken van een wet, die enkel be
stemd is voor werkelijk in gewe
ten bezwaarden. Daarom kon niet
zonder meer ieder die zich op zijn
.geweten" beriep ten einde aan
uitzending naar Insulinde te ont
komen, met groot verlof naar huis
worden gestuurtd. Hét is intus.
sdhen te voorzien, dat weer heel
spoedig tot de oude, zelfs in 1939
nog gevolgde, praktijk zal worden
teruggekeerd.
Samenwerking met Belgie
Tegenover den communist Koe-
jemans verklaarde Z. Exc. met
nadruk, dat de met België beoog
de samenwerking niéts te maken
heeft met „blokvorming" (waar-
tegen men in Rusland zooveel be
zwaar heeft). Het is nu eenmaal
ondenkbaar, dat ons land bij een
riieuwen oorlog ooit tegenover
België zal kómen tè staan; wel
zeer waarschijnlijk dat we aan de
zelfde zijde zullen strijden; der.
halve is' het een dwaasheid, er in
beide legers totaal verschillende
vormen op na te houden.
Zijdelings scheen dit antwoord
ook bedoeld voor baron Van
Voorst tot Voorst (K.V.P.), met
wien de bewindsman 'n paar mis
verstanden mocht ophelderen,
maar toch weer bleek te verschil
len over de beteekenis van „symp
tomatisch", Voor het overige leg
de Z Exc. er weer eens dien na
druk op, dat zijn departement be
zig is zich te overwerken en zich
vooralsnog moet beperken tot het
voorzien in de behoefte van Ned,-
Indië, Óp de suggestie van den
baron, niet alle bunkers zondeT
meer op te ruimen, is. naar wij
meenen, de bewindsman niet in
gegaan.
Wij stippen uit de repliek van
minister Fiévez nog aan;
De bezoldiging djer militairen is
in herziening. Het systeem der
„tijdelijke rangen" zal zoo dra
mogelijk weer (bijzondere omstan
digheden daargelaten) worden ver
vangen door het systeem van rang
lijsten en definitieve bevordering
naar effectieve rangen, in dier
voege intusschen, dat niet zonder
meer zal worden teruggekeerd tot
het systeem van vóór 1940, daar
de bevordering op de eerste plaats
zal geschied/en naar geschiktheid
en bij keuze. Pas wanneer zou
vaststaan dat in officiterskringen
drankmisbruik voorkomt, zal de
minister overgaan tot het nemen
van maatregelen. Wat de te
rugwerkende kracht inzake vrij
stelling van onderwijzers betreft
wacht Z. Exc. nog altijd op con
crete gegevens van het onderwdjs-
departement! Tanks zijn-nog n,iet
aangekocht maar met enkele, ere
na den oorlog voor een koopje zijn
gevonden" wordt voorloopig bij
wijze van experiment geoefend.
Marine-aangelegenheden
Bij „Marine" kwam verschil van
meening tot uiting over de vraag
of de Ohoogere) legerleiding niet
alleen disciplinair maar ook wat
de politieke opvattingen betreft,
achter de regeering dient te staan.
Prof. Donkersloot meende van
wel (men denkt natuurlijk van
zelf aan de Indische kwestie)
Aan het voorloopig verslag der
Berste Kamer over de begrooting
van economische zaken iis het vol
gende ontleend:
Verschillende leden, die het had
getroffen, dat bij de behandeling
van de begrooting van Economi
sche Zaken in de Tweede Kamer
niet is gesprokaen over de
aardolie verklaarden den stelligen
indruk te hebben, dat, terwijl de
productie van aardolie uit de Ne-
derlandsche verkenningsboringen
in November 1945 plm. 1000 ton
per maand en in November 1946
plm. 10.000 ton per maand be
droeg, bij spoedige concessiever
lening de productie van aardolie
uit de boringen van het veld
Schoonebeek in November 1947
plm. 40.000 en in November 1948
plm, 80.000 ton per maand zou
kunnen bedragen.
Zij zouden gaarne zoo goed mo
gelijk over den stand van zaken
worden ingelicht en zagen den
overgang van. verkenning van
aardolie naar een oliewinning,be-
drijf gaarne met de meeste kracht
bevorderd.
De regeering van Uruguay heeft
naar A F, P bericht, goedgekeurd
dat 100 Nederlanidsche gezinnen
naar Uruguay kunnen emigreeren-
Zij zullen daar eventueel worden
tewerkgesteld in melkbedrijven.
prof- Molenaar (P.v.d.V.) zag de
geestelijke vrijheid, waarvoor t. a.
v. de dienstweigeraars prof. Don
kersloot zoo pas met kiem was
opgekomen, üi het gedrang raken,
bij welke zienswijze de heer Al-
gra (A.R) zich aansloot.
De minister verzekerde tie dezer
zake, dat de officieren der Kon.
Marine niet aan politiek doen en
behooren tot de meest loyale ge
zagsdragers, waarop de regeering
onder alle omstandigheden kan re
kenen. Maar in dezen abnormalen
tijd wordt natuurlijk ook de ma
rine-wereld door de problemen be
roerd; niettemin blijft strikte ont
houding van politieke inmenging
ook nu eisch.
Wat ,de tijdelijke rangen" be
treft, staat de minister op hetztlf-
de standpunt als zijn collega van
Oorlog; maar in Indië zal de stop
zetting helaas nog eenigen tijd
moeten worden opgeschort
Tegenover de werkelijk „ont
stellend hooge" uitgaven, worden
mogelijkheden tot vermindering
overwogen, waarbij echter geen
bezuiniging, maar uitsluitend ra
tionalisatie en efficiency in het
geding komen. Het vlootproject,
voor tien jaren ontworpen, zal niet
in het beoogde tempo kunnen wor
den uitgevoerd; creatie van een
derde smaldeel zal vooralsnog niet
mogelijk zijn. Doelstelling van on
ze krijgsmacht kan overigens niet
anders zijn dan het strategische
defensief"; daarom ook geen af
zonderlijke luchtmacht.
De geestelijke verzorging (er zijn
tegen 7 vroeger thans 33 geestelij
ken bij de vloot werkzaam) heeft
's ministers belangstelling; ook de
sociale, die vooral de opvoeding
beoogt tot goed staatsburgerschap
(karaktervorming, versterking ge
meenschapsgevoel en als belang
rijkste het bijbrengen van besef,
zoo noodig materieele en persoon
lijke offers te brengen).
De heer Van Voorst tot Voorst,
die het juiste inzicht van den be
windsman bewonderend, zich
nochtans verweerde tegen diens
opvatting over de situatie onzer
weermacht in 1940, verklaarde Z.
Exc. zijn overigens bekende stand
punt, dat in de toekomst de ma
rine niet al te sterk dient gebon
den te zijn aan de territoriale ver
dediging.
Met aanteekening van de tegen
stem der communisten, gaf de se
naat zijn goedkeuring aan de be
grooting. L. H.
I/e Belgische premier Huysmans wordt te Den Haag, waar,
hij voor het comité van samenwerking spreken zou, ontvangen,
V l.n.r.: baron v, Boetselaer, Jhr. Beelaerts v. Blokland,
minHuysmans en de Belg. gezant Nemry.
Er is een nieuw uniformvoor
schrift verschenen voor de ge
meentelijke politiekorpsen. Bij het
ontwerpen daarvan heeft men ook
gezorgd, dat de Duitsche insluip
sels geheel verdwenen.
De kleur van het uniform zal
zwart zijn met hier en daar een
smal blauw biesje. Hierbij wordt
een parelgrijs overhemd gedra
gen met zwarte das. De ballon-
broek kan facultatief vervangen
worden door de lange pantalon.
Men heeft om practische rede
nen afgezien van den vooroorlog-
schen Engelschen helm. Boven
dien was deze helm slechts in een
zeer gering aantal gemeenten in
gebruik. Daarom is voor het ge-
heele personeel de pet van het
Ned. marine-model ingevoerd, aan
de voorzijde voorzien van een in
zilver geborduurden Ned. leeuw,
waarbij voor het hoogere perso
neel nog eenige versierselen zijn
aangebracht.
De distinctieven worden door
het hooger personeel gedragen op
beide revers, door het lagere per
soneel op de linker-boven-mouw.
Op de schouderbedekking is even
eens een zilveren Ned. leeuw aan
gebracht, welke evenwel kan wor
den vervangen door een in zilver
uitgevoerd gemeentewapen.
Teneinde te voorkomen, dat
oude uniformen, welke nog in vrjj
goeden staat verkeeren, buiten ge
bruik zouden worden gesteld is be
paald, dat voor de invoering van
het nieuwe uniform een over
gangstermijn van 2 jaar en voor
het personeel, dat nachtdienst ver
richt een termijn van 3 jaar geldt.
De kaasbon, welke morgen in
de bonnenlijst wordt gepubliceerd1,
za-1 voor de leeftijd: groepen, die
een A, B of C kaart hebben, gel
den voor een rantsoen van 250
gram, dus 50 gram extra. Even
eens zal voor alle leeftijdsgroepen
een bon voor 1 ei worden bekend
gemaakt.
De stichting Nieuw Walche
ren" heeft voor haar boomemactie
van de Belgische touringclub een
bedrag van f 17,000 francs ont
vangen, dat door de leden bijeen,
gebracht is. De Ned. gezant te
Bern schonk aan de stichting 23
uit 1909 dateerende aquarellen,
vervaardigd door de Engelséhe
schilderes Una Hunt.
Gisteren stond voor het bijz-
gerechtshof te "s-Gravemhage te
recht de 34-jarige handelscorres
pondent P. Wapperom uit Den
Haag, die volgens de beschuldig ng
nadat hij als illegaal-communist
door de Duitsehers was gearre
steerd, handlangersdienis'ten aan
den bezetter bewezen had en ver
schillende illegale personen aan
den S.D. verraden hatd. waaronder
dr. Kasteyn te Delft. Hij had o-a.
den SD.-agent Longe beloofd hem
den communist Gerfeen Wagenaar
in handen te spelen. Wag en aar
wist echter te ontkomen, doch de
hem vergezellende H. J. Hins,
werd gearresteerd en is later in
Duitsohland overleden.
Herdenking van de Februaristaking en de daarbij gevallen
slachtoffers op het Waterlooplein te Amsterdam. De menigte
rond het monument.
Achttien getuigen charge,
waaronder verscheidene gearres
teerden, kwamen bezwarende ver
klaringen afleggen. De behande
ling, welke verdachte kreeg tijdens
verhooren en gevangenschap, was
aanmerkelijk beter dan die' der
andere gevangenen. De Ha-upt-
scharführer van den S.D., Otto
Lange, verklaarde dat W.' goed
werk voor den S.D. had verricht
en o.m- zijn medewerking ver
leend heeft bij de arrestaUepoging
van Wagenaar en Hins. Een
schriftelijke verklaring werd voor-
Belezen van het comm. Kamerlid
Gerben Wagenaar, d'ie hierin zei-
de den indruk gekregen te hebben,
dat W. schuldig was aan het ver
raad van hem en Hins aan den
S.D. In clandestiene briefjes had
zijn partijgenoot Cal'ffoeek, die
ook door toedoen van verdachte
gearresteerd was, hem geschreven.
dat W. de geheele Waarheid-groep
had verraden en hem verzocht na
de bevrijding een strafvervolging
tegen dezen te doen instellen. Ha
genaar had dit na den oorlog bij
den P.O-D. te Amsterdam gedaan.
De S.D.-Komissar Mundt ont
kende dat hij den verdachte als
belooning voor zijn verraad had
vrijgelaten.
Nadat nog vijf getuigen a dé
charge géhoord waren, verklaarde
verdachte, door den president jhr.
mr. Van Meeuwen ondervraagd,
nooit op eenigerlei wijze mede
werking aan den S.D te hebben
verleend.
De proc.-fiscaal mr. De Gruyter,
achte het voor de band liggend
dat Wapperom door de communis
ten verantwoordelijk werd gesteld
voor de arrestatie van de mede
leden van de Waarheid-groep. Hij
was echter van meening, dat ver
dachte voor de arrestatie als zoo
danig niet verantwoordelijk te
stellen is. Spr. is van meening.
dat W. inderdaad diensten van bij
zonderen aard aan den S.D. be
wezen heeft. De proc.-fiscaal aéht
het ten laste gelegde v. ettig en
overtuigend bewezen. Een beroei»
op overmacht is niet gegromd. Hev.
motief voor zijn daad is geweest
de zucht tot zelfbehoud. Verdachte
heeft door zijn bereidheid ïot
spreken zijn leven gered en zich
zelf van straf door den S-D. weten
te vrijwaren. Gezien het feit, da*
de andere leden van de sabotage
groep hun optreden, met den dood
hebben moeten bekoopen, was spr,
van oordeel, dat verdachte er met
de straf die spr. meende te moeten
eisóhen nog zeer goed afkwam. Hij
concludeerde tot 10 jaar gevange
nisstraf met aftrek van voorarrest
en ontzetting uit de kiesrechten
voor het leven.
De verdediger mr. A- H. vatnj
Manen betoogde dat Wapperom
een illegaal strijder was, die zeer
zeker zijn sporen verdiend heeft.
Spr. vroeg tenslotte ,|:;m idfie-
lijke invrijheidstelling en ontslag
van rechtsvervolging-
Na raadkamer wees het hof dw
verzodk af.
Uitspraak 11 Maart.
Het aantal gearresteerden in de
veesmokkel-affaire te Chaam is
thans tot 20 uitgebreid. Het onder
zoek der verschillende politie-in-
stanties is nog in vollen gang. Bij
dit onderzoek is komen vast te
staan dat de smokkel van vee zich.
o.a. uitstrekt over die plaatsjes
Alphen, Baarle Nassau, Riel en.
Rijsbergen.
